6
Iesusɨn nguibamɨn itir darazi
an aghuagha akɨrim a gasara
(Matyu 13:53-58; Luk 4:16-30)
Egha Iesus danganir kam ategha uan nguibamɨn ghuavanadima an suren gumaziba a ko zui. + +Ezɨ, Sabatɨn dughiam otozɨ a God ko mɨgeir dɨpenimɨn aven ghua, gumazamizibar sure gami. Gumazamizir avɨriba an akaba baregha dɨgavir kuram gami.
Me dɨgavir kuram gamigha kamaghɨn azai, “Gumazir kam managh akar kaba ini? A managh nɨghnɨzir aghuir kaba ini? A uaghan managh mirakelbagh amir gavgavir kam ini? + +E fo, kar pura dɨpenibar ingarir gumazim. A Marian otarim, egha a Jems ko Josep, Judas, ko Saimon, a men avebam. An buaramiziba e ko iti.” Kamaghɨn amizɨ, me dɨbovir akabar a mɨgɨava navibar aven an atari.
+ +Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgei, “Godɨn akam inigha izir gumazim, a nguibar igharazibar zuima, me an ziam fe. Ezɨ an nguibamɨn an adarasi, me an ziam fer puvatɨ.” Kamaghɨn amizɨ, a nguibar kamɨn mirakelɨn avɨribagh amizir puvatɨ. A pura dafarim arɨmariar gumazir vabaram arɨghizɨma, men arɨmariaba gɨfa. + +Ezɨ me nɨghnɨzir gavgavim an itir puvatɨzɨma, a kamaghɨn dɨgavir kuram gami.
Iesus uan gavgavim suren gumazibar akazɨ, me deragha a gɨfozir pu
(Sapta 6:6--8:21)
Iesus uan 12plan aposelba ingangarim me ganigha me amada
(Matyu 10:5-15; Luk 9:1-6)
Egha Iesus nguibabagh arua gumazamizibar sure gami. + +Iesus men sure gamua, egha 12plan aposelbar diazɨ, me a bagha izezɨ, a me akuvagha, me mɨgɨa me amada. Gumazir pumuning uaning inigha zui, ezɨ gumazir pumuning uaning inigha zui. A kamaghɨn amua uaghan duar kuraba batoghamin gavgavim me ganigha me amada.
8-9  ++A mɨgɨrɨgɨar kam me gamuava me amada, “Ia mangɨ, bizitaba uari bagh da inian markɨ. Ia bretɨn tam ko mɨtaritam inian markɨ. Ia dagɨatam suighan markɨ. Ia uan dagarir asuaba aghuva, ua siotɨn tam inian markɨ. Ia uan aghorir asadivibara suigh mangɨ. 10 Ia kamaghɨn damigh, dɨpenir ia aven zuir manam, ia dɨpenir kamra ikɨ, mangɨ dughiar ia nguibar kam ataghɨraghamim. 11 + +Ia kamaghɨn damu mangɨ nguibatamɨn mangɨghtɨ, me ian aghuagh ia inigh uan dɨpenibar mangɨghan kogh, egh uaghan ia mɨgeir akaba baraghan koghtɨma, ia kamaghɨn damu. Ia nguibar kam ategh mangɨsɨ uan dagarir mɨneziba apezegh, nguibar kam ategh mangɨ. Ia kamaghɨn damightɨ, me ganigh fogham, me arazir aghuim ia gamizir puvatɨ.”*
12 A kamaghɨn me mɨkemegha me amadazɨ me nguibabar ghua Godɨn akam akura ghaze, Ia uan navibagh iragh. 13 + +Me kamaghɨn me mɨgɨava, egha uaghan gumazir avɨribar duar kuraba batogha arɨmariar gumazir avɨriba boremɨn men dapanibagh inga me gamima, me ua dera.
Herot Jon, Gumazamiziba Ruer Gumazimɨn, fɨrim atu
(Matyu 14:1-12; Luk 3:19-20; 9:7-9)
14  +Iesus bizir avɨribagh amizɨ an ziam otogha ekevezɨ, gumazir avɨriba a gɨfo. Ezɨ danganir kamɨn Atrivim Herot, a baraki. Men marazi kamaghɨn mɨgei, “Jon Gumazamiziba Ruer Gumazim aremegha ua dɨkafi. Kamaghɨn a mirakelbar amuamin gavgavim iti.”
15 Ezɨ men marazi kamaghɨn mɨgei, “A Elaija.”
Ezɨ marazi kamaghɨn mɨgei, “Kar Godɨn akam inigha izir gumazir mam, a mati fomɨra ikezir Godɨn akam inigha izir gumazibar mɨn ami.”
16 Me akar kabav geima, Herot da baregha a fo, a fomɨra Jonɨn fɨrim atu. Kamaghɨn amizɨ a kamaghɨn mɨgei, “Kɨ fomɨra mɨkemezɨ, me Gumazamiziba Ruer Gumazim Jonɨn fɨrim atu, ezɨ a ua dɨkafi.”
17-20  +Herot kamaghɨn amigha a fo, a fomɨra uan dozim Filipɨn amuim Herodias ini. Ezɨ Jon zurara kamaghɨn a mɨgei, “Herot, nɨ arazir kuram gamuava uan dozim da an amuim ini.” Jon kamaghɨn mɨgeima, Herodias a bagha guizbangɨra navim isia, egha Jonɨn mɨsueghtɨ an aremeghasa a bagha puvɨra Herot mɨgei. Ezɨ Herot Herodias ifongezɨ moghɨn damuan aghuagha, uan gumazir mabav kemezɨ me Jonɨn suiragha a inigha kalabus gatɨ. Herot fo, Jon Godɨn damazimɨn zuegha derazir gumazimra. Kamaghɨn amizɨ, Herot an atiatia, a inigha deragha an gari. Herot uaghan Jon mɨgeir akaba baragha nɨghnɨzir avɨribagh amua, ana akaba baraghasa ifonge.
21 Ezɨ Herodias datɨrɨghɨn Jonɨn mɨsueghtɨ an aremeghasa tuavim bato. Herotɨn amebam a batezir dughiam otozɨ, a dughiar kam gɨnɨghnɨgha isar ekiam gami. Ezɨ Herodias Jon mɨsoghamin dughiam datɨrɨghɨn oto. Herot isar kam gamuava, uan ingangaribar gari gumazir ekiaba, ko uan mɨdorozir gumazibar gari gumazir ekiaba, ko Galilin itir gumazir ekiaba, a men diazɨma me a ko damasa ize. 22 Me izegha isam apima Herodiasɨn guivim izava me apir danganimɨn ghugha men guamɨn ighiam gizi. A ighiam gizima, Herot ko ikia apir gumaziba an ighiamɨn ganigha guizbangɨra bar a gifongegha a bagha bar akonge.
Me bar akuegha, Herot kamaghɨn guivir igiam mɨgei, “Nɨ bizir manam gifongegh nan azaragh. Eghtɨ kɨ bizir kam nɨ danigham.”
23 + +A kamaghɨn a mɨkemegha, akar dɨkɨrɨzir gavgavim kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ guizbangɨra nɨ mɨgei, nɨ bizitam gifongegh, na mɨkɨm. Nɨ kɨ garir bizibagh ifongeghɨva, na mɨkɨm. Kɨ tongɨra da bighɨva, taba nɨ danigham.”
24 Guivir igiar kam akar kam baregha, azenan izegha ghua kamaghɨn uan amebam mɨgei, “Amebam, kɨ bizir tizim bagh an azaragham?”
Ezɨ an amebam kamaghɨn a mɨgei, “Jon, Gumazamiziba Ruer Gumazimɨn dapanim.”
25 Ezɨ guivir kam akar kam baregha, zuamɨra uamategha aven ghugha kamaghɨn Herot mɨgei, “Nɨ datɨrɨghɨra Jon, Gumazamiziba Ruer Gumazimɨn, dapanim itaritam datɨgh na danɨngigh.”
26 + +Ezɨ Herot a baregha, an navim bar oseme. A faragha akar dɨkɨrɨzir gavgavim mɨgeima a ko apir gumaziba a baraki. Kamaghɨn amizɨ, an an azangsɨzim pueghan kogham. 27 Egha Herot a baraghavɨra, akar gavgavim uan mɨdorozir gumazim mɨkemegha anemadazɨ a ghua kalabusɨn aven iraghugha Jonɨn fɨrim atu. 28 A Jonɨn fɨrim atugha an dapanim inigha itarir mam gatɨgha a inigha izava guivir kam ganɨngizɨ anenigha ghua uan amebam ganɨngi. 29 Ezɨ Jonɨn suren gumaziba an ovevem baregha izava an kuam inigha ghua a mozim gatɨ.
Iesus dagheba
5,000ɨn gumazibagh anɨdi
(Matyu 14:13-21; Luk 9:10-17; Jon 6:1-13)
30 + +Ezɨ Iesusɨn aposelba ua izegha an boroghɨn uari akufa. Egha me aruava amizir biziba ko akar me gumazibar sure gamizibar gun Iesus geghari. 31 + +Dughiar kam gumazamizir avɨriba me bagha mangɨgh izegh gamima, me damamin dughiaba puvatɨ. Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgei, “Ia uarira na ko mangɨva gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn mangɨva avughsam.”
32 A kamaghɨn me mɨgɨa, egha me uarira bot inigha gumazamiziba puvatɨzir danganir mamɨn zui. 33 Me zuima, gumazamizir avɨriba men ganigha me gɨfo. Ezɨ nguibabar itir gumazamiziba bar men faraghavɨra ivegha ghua me zuir danganimɨn otifi. 34 + +Ezɨ Iesus ghua dɨpar dadarimɨn otogha garima, gumazamizir bar avɨriba iti. A men gari, me mati sipsipbar mɨn amua, ghuaviba puvatɨgha asaghasazibar mɨn puram arui. Kamaghɨn amizɨ, a bar men apangkufi. Egha a bizir avɨribar men sure gami.
35 + +A mɨgɨavɨra itima, amɨnim pɨrizɨ an suren gumaziba a bagha iza kamaghɨn a mɨgei, “Kar gumazamiziba puvatɨzir danganim, ezɨ amɨnim pɨri. 36 Nɨ gumazamiziba amadaghtɨ, me mangɨ danganir kamɨn itir nguibaba ko roghɨra itir nguibar dozibar mangɨva me damɨsɨ uari bagh daghebagh ives.”
37 + +Ezɨ a me ikaragha kamaghɨn mɨgei, “Ia uari daghetaba me danɨng.”
Ezɨ me kamaghɨn a mɨgei, “Dagɨar e me bagh bretbagh ivezamim, a 200 kinan tu. E da inigh, mangɨ, me bagh bretbagh ivezegh me danɨngasa, nɨ ifonge?”
38 Ezɨ Iesus men azara, “Ia manmaghɨra bretba iti? Ia mangɨ ganigh.”
A mɨkemezɨ, me ghua ganigha kamaghɨn a mɨgei, “E bar bretɨn rubuzir 5pla ko osirir pumuningra iti.”
39 Ezɨ Iesus me mɨkemezɨ me gumazamizibav gei, me uari uari tuiragha grazim gapia. 40 Ezɨ me uari tuiragha okoruabar apiaghiri. Ezɨ okoruar maba 50plan gumazamiziba iti, ezɨ okoruar maba 100plan gumazamiziba iti. 41 +Me apiaghav itima, Iesus bretɨn 5pla inigha, osirir pumuning inigha, pɨn overiamɨn gara God mɨnabagha bretba abɨagharɨki. Egha uan suren gumazibav geima, me da isa, gumazamizibagh anɨdi. A uaghan osirimning sara abɨagharɨghizɨ, me da isa, me ganɨdi. 42 Ezɨ gumazamizir kaba bar amegha, naviba bar izefe. 43 Men naviba bar izevezɨma Iesusɨn suren gumaziba, dagher nar me ataghiziba inigha, akɨrar 12pla gaghuizɨma, da bar izɨfa. 44 Dagheba amezir gumazibara, men dɨbobonim 5,000ɨn tu.
Iesus dɨpam gisɨn tugha zui
(Matyu 14:22-36; Jon 6:16-21)
45 Gumazamiziba amegha gɨvazɨma, Iesus kamaghɨn uan suren gumazibar ariragha ghaze, Ia botɨn bɨnighɨva faragh Betsaidan nguibamɨn vongɨn mangɨ. Kɨ uabɨra ikɨ gumazamiziba amadaghtɨ me ua uan nguibabar mangam. 46 + +A me amadazɨ me ghuezɨ, a God ko mɨkɨmasa mɨghsɨamɨn ghuavanabo.
47 Dughiar kam amɨnim pɨrima, men bot dɨpamɨn tongɨn itima, Iesus uabɨra dadarimɨn iti. 48 A ikiava uan suren gumazibar garima, amɨnir gavgavim izava men bot givai. Me pul gamua ingangarir dafam gamuava amɨnim ko uari adosi. Egha amɨnim tiasava amima, Iesus dɨpam gisɨn arua me bagha izi. A mangɨ me gitagh mangasa. 49-50  +Ezɨ me an gari, a dɨpam gisɨn arua izima, me kamaghɨn nɨghnɨsi, “Kar ti duatam.”
Me nɨghnɨzir kam gamua, bar an ganigha puv atiatiava arai. Me araima, a zuamɨra kamaghɨn me mɨgei, “Ia gavgafigh, kar kɨrara. Ia atiatingan markɨ!” 51-52  +A kamaghɨn me mɨgɨava, me gatɨn botɨn aven ghuzɨ, amɨnim pura dutugha ghu. Ezɨ Iesus 5,000plan gumaziba bretba me ganɨngizɨ me damezɨ, me bizir kabar ganigha, tong bar fozir puvatɨ. Men nɨghnɨziba otefe. Egha me bizir kabagh nɨghnɨgh guizbangɨra dɨgavir kuram gami.§
Iesus Genesaretɨn
arɨmariar avɨriba agɨfa
(Matyu 14:34-36)
53 Egha Iesus uan suren gumaziba ko dɨpamɨn vongɨn ghugha, ghua Genesaretɨn nguibamɨn otivigha, bot ike. 54 Me botɨn ikegha dadarimɨn anadima, gumazamiziba Iesusɨn garavɨra a gɨfo. 55 Me a gɨfogha, egha gumazamiziba Iesus itir danganim baregha, ivegha danganir kam garua uan arɨmariar gumazamiziba inigha me akuriabagh arigha Iesus bagha izi. 56 + +Iesus nguibar ekiaba ko nguibar doziba ko ruarir nguibabar zui. A zuir nguibar kaba me arazir kamram ami, me arɨmariar gumazamiziba inigha iza nguibamɨn tongɨn da arɨgha, egha a gakaghora ghaze, a men asughtɨma, arɨmariaba itiba an korotiar avɨzibar suigham. Ezɨ gumazamizir an korotiamɨn suiziba, men arɨmariaba gefi.
+ 6:2 Jo 7:15 + 6:2 Jon 7:15 + 6:3 Jo 6:42 + 6:3 Jon 6:42 + 6:4 Mt 13:57, Lu 4:24, Jo 4:44 + 6:4 Matyu 13:57; Luk 4:24; Jon 4:44 + 6:6 Ais 59:16, Mt 9:35, Lu 13:22 + 6:6 Matyu 9:35; Luk 13:22 + 6:7 Lu10:1 + 6:7 Luk 10:1 + 6:8-9 Matyu 10:9-10 + 6:8-9 Luk 10:4-11 + 6:11 Ap 13:51 + 6:11 Aposel 13:51 * 6:11 Judabar arazim kara, nɨ me baraghan koghtɨma, me nɨn sagh, uan dagarir asuaba mɨneziba apɨzighɨva nɨ ategh igharagh mangam. Ezɨ en arazim kamakɨn, kɨ nɨ mɨkɨmtɨ nɨ na baraghan koghtɨ, kɨ apem apɨrigh uan tuavim gighuvagh, egh suam, kɨ nɨn sagham. + 6:13 Je 5:14 + 6:13 Jems 5:14 + 6:14 Matyu 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19 + 6:17-20 Ofa Gami 18:16; 20:21; Matyu 14:4; Luk 3:19-20 + 6:23 Est 5:3, 5:6, 7:2 + 6:23 Esta 5:3; 5:6; 7:2 + 6:26 Mt 14:9 + 6:26 Matyu 14:9 + 6:30 Lu 10:9-10, 10:17 + 6:30 Luk 10:9-10; 10:17 + 6:31 Mk 3:20 + 6:31 Mak 3:20 + 6:34 Nam 27:17, 1 Kin 22:17, 2 Sto 18:16, Ese 34:5, Mt 9:36 + 6:34 Dɨboboniba 27:17; 1 Atriviba 22:17; 2 Eghaghaniba 18:16; Esekiel 34:5; Matyu 9:36 6:34 Nɨ sipsipɨn mɨngarim gɨfoghsɨ, akɨnafarir kamɨn akɨrangɨn itir Akar Mɨngaribar gan. + 6:35 Mt 14:15, Mk 8:1-9, Lu 9:12 + 6:35 Matyu 14:15; Mak 8:1-9; Luk 9:12 + 6:37 Nam 11:13, 11:22, 2 Kin 4:43, Mt 14:16, Lu 9:13, Jo 6:7 + 6:37 Dɨboboniba 11:13; 11:22; 2 Atriviba 4:43; Matyu 14:16; Luk 9:13; Jon 6:7 6:37 Grighɨn akam kamaghɨn mɨgɨa ghaze, gumazim bretba kamaghɨn ivesɨva, an 8plan iakɨnibar ingarigham. + 6:41 Mk 7:34 + 6:46 Mk 1:35, Lu 5:16, 6:12, 9:28 + 6:46 Mak 1:35; Luk 5:16; 6:12; 9:28 + 6:49-50 Matyu 14:26; Luk 24:37; Jon 6:19 + 6:51-52 Mak 4:39; Mak 8:17 § 6:51-52 Dughiar kamɨn Iesus bret gumazamizibagh anɨgava, uan gavgavim men akakasi, me kamaghɨn ganigh suam, a bizir bar avɨrir igharagha garibar amuamin gavgavim iti. Ezɨma an suren gumaziba bizir kabar garava a dagh fozir puvatɨ. Kamaghɨn me Iesusɨn garima a dɨpam gisɨn aruava amɨnim gamizɨma an amɨrazɨma me ganighava dɨgavir kuram gami. + 6:56 Mt 9:20, 14:36, Ap 19:12 + 6:56 Matyu 9:20; 14:36; Aposel 19:12