Akɨnafarir Pol Romɨn Nguibar Ekiamɨn Itir Sios Bagha Osirizim
O
Rom
Akar faragha zuim
Pol kamaghɨn ifonge, a mangɨva Romɨn nguibar ekiamɨn itir Kraisɨn adarazir ganasa. Kamaghɨn amizɨ, an akɨnafarir kam osiri. A ghaze, a dughiar otevimɨn me ko ikegh, gɨn mangɨ kantri Spenɨn Akar Aghuim akunam. Akɨnafarir kamɨn, Pol bar deraghvɨra bigha Iesusɨn Akar Aghuimɨn gun me mɨgɨa, egha Iesusɨn gɨn zuir gumazamizibar ikɨrɨmɨrimɨn gun me mɨgei.
Pol faragha Romɨn itir Kraisɨn adarazi mɨgɨa ghaze, a zurara God ko mɨgɨava, men akurvaghasa Godɨn azangsɨsi. Egha gɨn an akɨnafarir kamɨn akar mɨngarim abigha ghaze, “Nɨghnɨzir gavgavimɨn tuavimra e Godɨn damazimɨn gumazamizir aghuibar otivigham.” (1:17) Pol kamaghɨn mɨgɨa ghaze, gumazamiziba bar, me Judan adarasi o Kantrin Igharazibar Gumazamiziba, me bar arazir kurabagh ami. Kamaghɨn amizɨ, God men apangkuvigh ua me iniam. Gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim Krais Iesusɨn itiba, God uam me inightɨ, me Godɨn namakabar otogh Krais Iesusɨn aveghbuabar ikiam.
Kamaghɨn amizɨ God ua gumazitam o amizitam inightɨ, a ikɨrɨmɨrim igiam ikiam. Ezɨ God a ko itima, Godɨn Duam a gizɨfa. Kamaghɨn, ovevem ko arazir kuram ua a dɨkabɨnɨva a gativaghamin gavgaviba puvatɨ. Sapta 5, 6, 7, ko 8, Pol Godɨn Arazibar mɨngarim mɨgɨava, Godɨn Duamɨn gavgavim mɨgei. Pol ghaze, Godɨn Duam, gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn itibar aven ikia, egha men ikɨrɨmɨribar aven ingari.
Sapta 9, 10 ko 11, Pol uan osɨmtɨzir ekiar mamɨn gun mɨgei. Pol uabɨ Judabar gumazir mam. Kar gumazamizir God fomɨra ua baghavɨra mɨseveziba. Ezɨ Judan avɨrir ekiam, me akɨrim ragha Iesus gasara. Ezɨ Kantrin Igharazibar Gumazamizir avɨriba, me Iesusɨn suren gumazamizibar otifi. Ezɨ Judaba puvatɨ. Ezɨ Pol kamaghɨn mɨgei, arazir kurar kam, kar me uari men osɨmtɨzim. Me bizir ekiar God me bagh damuasa ifongezir kam me deragha a gɨnɨghnɨzir puvatɨ. Ezɨ Polɨn nɨghnɨzim, gɨn Judan gumazamizitaba uaghan Iesusɨn adarazir aven izam.
Ezɨ Polɨn akɨnafarimɨn akar abuananaba, sapta 12, 13, 14, 15, ko 16, Pol Kraisɨn adarazi gɨn mangamin arazibav gei. A igharaz darazigh ifongezir arazimɨn mɨgɨrɨgɨar avɨribagh ami. Egha a uaghan Godɨn ingangarim damuamin arazim mɨgɨava, gavmanɨn apengan ikiamin arazim mɨgɨava, igharaz darazir akurvaghamin arazim mɨgei.
E nɨghnɨzir gavgavim
Kraisɨn ikia tuavir kamɨn,
e Godɨn damazimɨn dera
1
(Sapta 1--4)
Pol uan aposelɨn ingangarimɨn gun mɨgei
+ +Kɨ Pol, kɨ ia bagha akɨnafarir kam osiri. Kɨ Krais Iesusɨn ingangarir gumazir mam. Krais Iesus nan diagha ghaze, nɨ Godɨn aposelɨn otogham. Egha a na mɨsevegha Akar Aghuim akunamin ingangarim na ganɨngi.
+ +Faraghavɨra God akam akɨra ghaze, akar aghuir kam otogham. Egha akar kam inigha, an akam inigha izir gumazibav keme. Ezɨ me akar kam osirizɨ a Godɨn Akɨnafarimɨn iti. + +Akar aghuir kam a Godɨn Otarimɨn gun mɨgei. Otarir kam, a gumazamizibar mɨn otogha, kamaghɨn a Atrivim Devitɨn ikɨzimɨn iti. + +Egha Godɨn Duamɨn gavgavimɨn tuavimɨn, God a gamizɨ a ua dɨkavigha kamaghɨn en aka, a gavgavim itir Godɨn Otarim: A Krais Iesus, en Ekiam. + +God kamaghɨn ifonge, Kantrin Igharazibar Gumazamizir maba, nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikɨva an akamɨn gɨn mangam. Kamaghɨn God, Krais Iesusɨn ingangarimɨn tuavimra, a en apangkufi. Egha God, Krais bagha, aposelɨn ingangarim damuasa e atɨ. Ezɨ ia uaghan, Krais Iesus ian diagha ghaze, ia nan adarasi, ezɨ ia an gɨn zui. Egha ia Iesusɨn aven itir marasi.
+ +God ia gifongegha ian diagha ghaze, ia nan adarasi, egh na baghvɨra ikɨ. Ezɨ kɨ akɨnafarir kam ia Romɨn nguibar ekiamɨn itir gumazamiziba bagha an osiri.
Egha kɨ ghaze, en Afeziam God ko en Ekiam Krais Iesus, aning ian apangkuvighɨva navir amɨrizim ia danɨngam.
Pol Romɨn nguibar ekiamɨn mangasa bar ifonge
+ +Kɨ faragh kamaghɨn ia mɨkɨmasa. Nguazir kamɨn nguibaba bar dar itir gumazamiziba, me ian nɨghnɨzir gavgavimɨn eghaghanim barasi. Ezɨ Krais Iesus na gamima, kɨ bar moghɨra ia bagha God mɨnabi. 9-10  +Kɨ bar God bagha pamten ingara, egha uan gavgavim sara ingari, egha an Otarimɨn Akar Aghuim akuri. God nan gara na gɨfo, kɨ ia gɨnɨghnɨghavɨra iti. Kɨ God ko mɨgɨa zurara kamaghɨn an azai, a ifueghɨva, a uabɨ na bagh tuavitam atɨghtɨ, kɨ ia bagh izɨva ian ganam.
11 Kɨ kamaghsua, kɨ ia damutɨ, Godɨn Duam amir ingangarir aghuiba, ian ikiam, eghtɨ ian duaba gavgavigham. Kamaghɨn amizɨ, kɨ ian ganasa bar ifonge. 12 Nan nɨghnɨzim kamakɨn, e uarira uarir akurvagham. Ian nɨghnɨzir gavgavim nan akurvaghtɨ, nan nɨghnɨzir gavgavim ian akurvagham.
13 + +Nan adarasi, ia kamaghɨn fogh, kɨ dughiar avɨribar izɨ ian ganasava amima, bizir avɨriba otiva nan tuavim apɨrima, kamaghɨn kɨ izir puvatɨ. Kɨ Kantrin Igharazibar Gumazamizibar tongɨn ingarizɨ, men avɨriba navibagh ira. Kamaghɨra, kɨ ian tongɨn ingartɨ, ian gumazamizir avɨriba navibagh iragham. 14 God Grighba ko gumazamizir Grighɨn aven itir puvatɨzibar akurvaghasa ingangarim na ganɨngi. Fofozir gumazamiziba ko, fofoziba puvatɨzir gumazamiziba me uakan. Kamaghɨn, kɨ gumazamiziba me ikarvaghamin osɨmtɨzim aterɨva, ingangarir kam damuam. 15 Kamaghɨn amizɨ ia Romɨn itir gumazamiziba, kɨ Akar Aghuim uaghan ia mɨkɨnasa, nan navim dɨkafi.
Godɨn gavgavim, an an Akar Aghuimɨn aven iti
16 + +Kɨ fo, Godɨn gavgavim an Akar Aghuimɨn aven iti. Gavgavir kam gumazir nɨghnɨzir gavgavir an itiba bar men akurvagham. A faragh Judabar akurvagh, egh uaghan Kantrin Igharazibar Gumazamizibar akurvagham. Kamaghɨn amizɨ, kɨ Akar Aghuim akunasa aghumsɨzir puvatɨ. 17 + +Akar Aghuir kam, an arazir aghuir God amizir kamɨn e dɨpon suam, e an damazimɨn dera. Ezɨ nɨghnɨzir gavgavimɨn tuavimra e an damazimɨn gumazamizir aghuibar otogham. Mati akam Godɨn Akɨnafarimɨn iti, “Gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim an itiba, God me mɨkɨm suam, me nan damazimɨn dera, eghtɨ gumazamizir kaba zurara deraghvɨra ikiam.”
Gumazamiziba bar akɨrim God gasara
18 + +E fo, God uan Nguibamɨn ikia uan anɨngagharim azenimra aneka. A gumazamizir akɨrim a gasaragha arazir kurabagh amiba, ivezir kuram me danɨngam. Men arazir kurar kam guizɨn akam abɨri. 19 + +God gumazamizir kaba uabɨ deravɨra men akazɨ, me an arazir avɨribagh fo. Me guizbangɨra fo, egha me akɨrim God gasara, kamaghɨn amizɨ, God ivezir kuram me ganɨdi. 20 + +God nguazimɨn biziba bar dar ingarizir dughiamɨn ikegha, iza datɨrɨghɨn gumazamiziba bar a ingarizir bizibar gani. Tuavir kamɨn, gumazamiziba Godɨn arazir mogomer maba deravɨra dagh fogham. Egha me an arazir aghuibar mɨngarim ko an gavgavir bar ekiar zurara itim gɨfos. Kamaghɨn amizɨ, gumazitam o amizitam kamaghɨn mɨkɨman kogh suam, “Kɨ God gɨfozir puvatɨ, egha kɨ osɨmtɨziba puvatɨ.” Ti puvatɨgham!
21 + +Me God gɨfogha kamaghɨn nɨghnɨzir puvatɨ, “A guizbangɨra God.” Egha an ziam fan aghua. Egha a mɨnabir pu. Puvatɨ. Men nɨghnɨziba onganizɨ moghɨn itima, me fofozir aghuiba puvatɨzɨ, mɨtatem men nɨghnɨziba avaragha dagh izɨfa. 22 + +Me ghaze, me fofozir aghuim iti. Me guizbangɨra puvatɨgha, ongani. 23 + +Me Godɨn zurara itim akɨrim a gasara, egha an ziam fer pu. Puvatɨ. Me aremeghamin gumazamizibar mɨn gara, marvir guaba ko, kuaraziba ko, asɨziba ko, kuruziba ko, ipebar marvir guabar ingara, egha da isa dar ziaba fe.
Gumazamiziba arazir kurar igharagha garir avɨribagh ami
24 + +Gumazamiziba God akɨrim a gasara, ezɨ bizir kam bangɨn a me ataghizɨma men naviba ifongezir arazir kuraba me dɨkavima, me arazir bar kurar aghumsɨziba itibar uari gami. 25 + +Kamaghɨn amir gumazamiziba, me Godɨn guizɨn akamɨn gɨn mangan fɨrɨn, akar ifavarimɨn anetɨ. Me biziba bar adar ingarizir Godɨn kamnangɨn ziam fan aghuagha, uam akɨrim ragha a gasara. Egha a ingarizir bizibar ziaba fava da bagha ingari. God a biziba bar dar mɨngarim, kamaghɨn e zurazurara an ziam fɨ mamaghɨra ikiam! Guizbangɨra!
26 + +Me God akɨrim a gasara, kamaghɨn God akɨrim ragha me gasaragha me ataghizɨ, me uan aghumsɨzim itir arazir kurabagh ami. Ezɨ men amuiba poroghamibar arazir aghuim ategha arazir kuraba amizir igharaziba ko uari gami. 27 + +Kamaghɨra, gumaziba poroghamibar arazir aghuim ategha naviba me dɨkava mati avim men isima, me arazir kuraba gumazir igharaziba ko uari gami. Gumaziba aghumsɨzir araziba uarira uari gami, egh bizir kamɨn me uarira uan arazir kurabar ivezir kuram iniam.
28 Me Godɨn guizɨn fofozim suiragh a gɨnɨghnɨghan aghua, kamaghɨn God me ataghizɨ, me uan nɨghnɨzir kurar mɨzɨrɨzibar gɨn ghua arazir bar kurar e damuan koghamibagh amua, nɨghnɨziba bar ikufi. 29 Me arazir kurar avɨrir kabagh ami: men araziba bar ikuvigha, munavɨn bizim bagha navim dɨkafi, egha uarir apanim gamigha, bizir avɨriba itir gumazamiziba bagha navim ikufi, egha gumazamizibav sozima da ariaghiri, egha biziba bagha uarir atara uari abɨsi, egha gumazamizibagh ifari. Egha gumazamiziba paza me damuasa nɨghnɨsi, egha gɨrakɨrangɨn mɨgɨrɨgɨar kurabar gumazamizibagh ami. 30 Egha mɨgɨrɨgɨar ifavarir gumazamizir igharazibar ziabagh asɨghasɨzibagh ami. Egha Godɨn apanim gamua, egha tiraghtirazir arazim gamua, egha uan navir averiabar aven ghaze erara e bar dera, egha me uari uan ziaba fe. Egha me uari arazir kurar igiar mabagh ami da otifi. Egha me uan afeziaba ko amebabar akaba batosi. 31 Me nɨghnɨzir aghuiba puvatɨ. Egha me uari uan akar dɨkɨrɨzibar gɨn zuir puvatɨ. Egha me igharaz darazir akurvaghan aghuagha, men apangkuvir puvatɨ. 32 + +Me fo, Godɨn Akɨnafarimɨn itir Akar Gavgavim kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Gumazamizir kamaghɨn amiba, me ivezir kuram inigh arɨmɨghiregham.” Gumazamizir kaba Godɨn Akar Gavgavim gɨfogha, me a batogha arazir kurar avɨribagh ami. Egha uaghan me arazir kurar kabarama amir pu. Puvatɨ. Me arazir kurar kabagh amir gumazamizir igharazibar ziaba fe.
+ 1:1 Ap 9:15, 13:2, 22:21, 1 Ko 1:1, Ga 1:15 + 1:1 Aposel 9:15; 13:2; 22:21; 1 Korin 1:1; Galesia 1:15 + 1:2 Ap 26:6, Ro 3:21, 16:25-26, Ga 3:8, Ta 1:2 + 1:2 Aposel 26:6; Rom 3:21; 16:25-26; Galesia 3:8; Taitus 1:2 + 1:3 Mt 22:42, Lu 1:32, Jo 1:14, Ap 2:30, Ro 9:5, Ga 4:4, 2 Ti 2:8 + 1:3 Matyu 22:42; Luk 1:32; Jon 1:14; Aposel 2:30; Rom 9:5; Galesia 4:4; 2 Timoti 2:8 + 1:4 Ap 13:33, Hi 9:14 + 1:4 Aposel 13:33; Hibru 9:14 + 1:5 Ap 26:16-18, Ro 12:3, 15:18, 1 Ko 15:10, Ga 2:7-9, Ef 3:8 + 1:5 Aposel 26:16-18; Rom 12:3; 15:18; 1 Korin 15:10; Galesia 2:7-9; Efesus 3:8 + 1:7 Nam 6:25-26, 1 Ko 1:2-3, 2 Ko 1:1, Ga 1:3, Ef 1:2, 1 Te 4:7 + 1:7 Dɨboboniba 6:25-26; 1 Korin 1:2-3; 2 Korin 1:1; Galesia 1:3; Efesus 1:2; 1 Tesalonika 4:7 + 1:8 Fl 1:3, Kl 1:3-4, 1 Te 1:2, 1:8 + 1:8 Filipai 1:3; Kolosi 1:3-4; 1 Tesalonika 1:2; 1:8 + 1:9-10 Aposel 19:21; Rom 15:23; 15:32; 2 Korin 1:23; Efesus 1:16; Filipai 1:8; 1 Tesalonika 2:5; 2:10; 3:10; 2 Timoti 1:3; Jems 4:15 + 1:13 Jo 15:15-16, Ap 19:21, Ro 15:23, 16:7, Fl 4:17 + 1:13 Jon 15:15-16; Aposel 19:21; Rom 15:23; 16:7; Filipai 4:17 + 1:16 Sng 119:46, Mk 8:38, Ap 3:26, 13:46, 1 Ko 1:18-24, 2 Ti 1:8 + 1:16 Onger Akaba 119:46; Mak 8:38; Aposel 3:26; 13:46; 1 Korin 1:18-24; 2 Timoti 1:8 + 1:17 Hab 2:4, Jo 3:36, Ro 3:21-22, Ga 3:11, Hi 10:38 + 1:17 Habakuk 2:4; Jon 3:36; Rom 3:21-22; Galesia 3:11; Hibru 10:38 + 1:18 Ap 17:30, Ef 5:6, Kl 3:6, 2 Te 2:12 + 1:18 Aposel 17:30; Efesus 5:6; Kolosi 3:6; 2 Tesalonika 2:12 + 1:19 Jo 1:9, Ap 14:15-17, 17:24-28 + 1:19 Jon 1:9; Aposel 14:15-17; 17:24-28 + 1:20 Jop 12:7-9, Sng 19:1, Ap 14:17, 17:27, Hi 11:3 + 1:20 Jop 12:7-9; Onger Akaba 19:1; Aposel 14:17; 17:27; Hibru 11:3 + 1:21 Jer 2:5, Ef 4:17-18 + 1:21 Jeremaia 2:5; Efesus 4:17-18 + 1:22 Jer 10:14, 1 Ko 1:20 + 1:22 Jeremaia 10:14; 1 Korin 1:20 + 1:23 Lo 4:16-18, Sng 106:20, Jer 2:11, Ese 8:10, Ap 17:29 + 1:23 Godɨn Araziba 4:16-18; Onger Akaba 106:20; Jeremaia 2:11; Esekiel 8:10; Aposel 17:29 + 1:24 Ap 7:42, 14:16, 1 Ko 6:18, Ef 4:18, 1 Te 4:4 + 1:24 Aposel 7:42; 14:16; 1 Korin 6:18; Efesus 4:18; 1 Tesalonika 4:4 + 1:25 Ais 44:20, Jer 13:25, 16:19, Amo 2:4, Ro 9:5, 1 Te 1:9, 1 Jo 5:20 + 1:25 Aisaia 44:20; Jeremaia 13:25; 16:19; Amos 2:4; Rom 9:5; 1 Tesalonika 1:9; 1 Jon 5:20 + 1:26 Wkp 18:22-23, Ef 5:12 + 1:26 Ofa Gami 18:22-23; Efesus 5:12 + 1:27 Wkp 18:22, 20:13, 1 Ko 6:9 + 1:27 Ofa Gami 18:22; 20:13; 1 Korin 6:9 + 1:32 Sng 50:18, Hos 7:3, Ro 2:2, 6:21 + 1:32 Onger Akaba 50:18; Hosea 7:3; Rom 2:2; 6:21