6
Dene ngü te Yesu mala teka sïkpï ka Me
Matayo 12:1-8; Marako 2:23-28
1 Gbü gara *sïkpï ka Me, fü wü Yesu angbü enü de wü *kpara ka-ye. Fü ewü afü kpuru gbü yï ka ndo. Te wüh ngbü enü tete, fü wü kpara ka Yesu akpo da esösörö fï ndo la, da etitiri koko na, ezü ka tala.
2 Fü wü gara *Farusi awu ngü la. Fü ngü la asiti gbü jia ewü, gü ba, “Masörö fï ndo la, ah de tima.” Angü rïrï ka wü *Yïsarayele gü ba, “Gbü sïkpï ka Me, mü mere e amere tima ꞌburu ꞌburu de.” Teka ngü la, fü wü Farusi la ayia akoro amala ngü fü wü Yesu, gü ba, “Wü ceka la! Wü ngbü emere tima gbü sïkpï ka Me, neh teka ne? Wü je rïrï ka-ani ne nda-wü de? Wü le asiti gele ka-ani neh teka ne, te wü ngbü esösörö fï ndo la gbü sïkpï ka Me de bala ne?”
3 Te Yesu je ngü la bala, fü ah alügü ngü fü ewü, gü ba, “De-wü deyï, wü tanga *Ngari Me nda-wü neh de? Ngü ta te wüh ba teka Mere Miri *Davidi ne, ah gü neh fe? Ta gbü gara ra, tala mere Davidi de wü kpara gbü nga ye.
4 Fü Davidi ayia akoro kpaka *mürü gele ka Mere Me, ayi-tata teka e-mazü. Fü mürü gele la ayia aza ambata, de te wüh ngbü eto fü Mere Me ne, ato fü Davidi. Fü Davidi azü, ato kpah fü wü kpara gbü nga ye ꞌburu. Wüh mala ta eyi fefe, gü ba, ‘Ye ngbü esiti gele?’ Wüh mala bala de! Amba gbü rïrï ta te *Müse to fü wü mürü gele ne, ambata la, ah teka wü kükürü kpara fa fa fa nda de. ꞌDuwa wü mürü gele ka Mere Me ngbü ezü me-wü.”
5 Fü Yesu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba, “De-ra, *Ye Kpara ka Kpï, Me to wazi eyi fere, fa ngü ka gele la ka. Ma de mürü sïkpï ka Me la me-ra. Ma ngbü eto to *Rïrï ka Me fü wü kpara ka-ra me-ra.”
Dene ngü ka komoko, te Yesu reke kpakpa na gbü sïkpï ka Me
Matayo 12:9-14; Marako 3:1-6
6 Gbü gara *sïkpï ka Me, fü Yesu anü arï kpa *esambü ka biti-te, akpo da erï wü kpara kpala. Gara komoko ta ladü kpala, te kpakpa na ka kokpa ze aze.
7 Wü gara *mürü rïrï, de wü *Farusi ta kpah ladü kpala. Fü ewü angbü efete Yesu, da egïrï kaje te ani ena amaka siti ngü kaka tete, fü ani amala nganga fü wü *kovo. Fü ewü angbü eceka Yesu, da efete engu kpekpeke, anga engu ena aküwa komoko la gbü sïkpï ka Me ya? Angü wüh fï nda-wü, gü ba, maküwa kpara, ah de tima.
8 Amba Yesu wu fïngangü ka-ewü la eyi kpo. Teka ngü la, fü engu amala ngü fü komoko, de te kpakpa na ze aze ne, gü ba, “De-ye deyï, ye yia eyia, de ye koro la kpa engagira nü akine.” Fü komoko la ayia akoro.
9 Fü Yesu amala ngü fü wü mürü rïrï la, gü ba, “Ma ele ayi-ta yi de ngü biringbö. Gbü jia yi, ah tï fü kpara adi emere neh ene ngü ne, gbü wü sïkpï ka Me? *Rïrï ka Me, te *Müse mala fü nih, gü neh fe? Wüh di emere züka ngü? Anga siti ngü reke me-ye? Ah le de nih küwa kpara? Anga ah le de nih ce kpara fü kpi?”
10 Fü engu ayia aceka kpï füh ewü ngberrre ꞌburu. Fü ah adu amala ngü fü komoko la, gü ba, “Mü gbere kpa mü egbere!” Fü komoko la ayia agbere kpa ye. Fü kpakpa na areke te-ye, adu zürü! te nga ye.
11 Te wü mürü rïrï la wu ngü la bala, fü ngü la ake te ewü afa sü, angü Yesu reke kpa komoko la gbü sïkpï ka Me. Fü maguma ewü ayia asiti eküte Yesu. Fü ewü akpo da emala ngü esüka wü, gü ba, “Ani ena amere de Yesu neh baye?”
Dene ngü ka wü kpara nzükpa de füh ye ꞌbasu, te Yesu fe ewü
Matayo 10:1-4; Marako 3:13-19
12 Fütanga ngü la, fü Yesu ayia ka-ye, anü kpa enzö mere rüvü, teka aku gba fü Me kpala. Fü ah angbü kpala da eyi-ta Me gbü biti la ngïrrrï.
13 Te kpï seke tete, fü engu aï wü *kpara ka-ye ꞌburu kpaka ye. Fü ah ayia afe wü gara kpara nzükpa de füh ye ꞌbasu, esüka wü kpara ka-ye la, ao ewü, wü *mürü tima ka-ye.
14 Dene ïrï wü kpara, de te engu fe ewü ne. Sïmüna, de te Yesu gü gara ïrï tete, gü ba, Petero, ake enga ni ye de ïrï ye Anderïya. Wü *Yakobo ake *Yüwane, wü *Fïlïpo ake Batülümayo,
15 wü Matayo ake Toma, bete *Yakobo ye Alofaya, ake Sïmüna ta te ngbü emere gü teka tö ka-wü ne.
16 Gara de *Yuda, ye Yakobo, te wüh gü gara ïïrï na Tadayo, bete *Yuda Keriyota ta te to Yesu fü wü vügü ne.
Dela ta ngü ka wü kpara te Yesu fe ewü.
Dene ngü ka Yesu de mere bi wü kpara
17-18 Fütanga ngü la, fü wü Yesu ayia kpa enzö mere rüvü la, adu kpa esa gö. Fü ah adu amaka mere bi wü gara wü *kpara ka-ye, te ewü ngbü gbü züka sü te di sele sele bala. Fü ewü ayia angbü de ewü sela. Fü mere bi wü gara wü kpara ayia akoro kpah kpakaka na, teka aje to ngari Me gögömö. Wüh koro ta agbü Yerüsalema bete tö ka *Yudaya ꞌburu. Gara ewü koro nengete agbü Tera ake Sïdona. Gara wü kpara la koro ta teka fü Yesu aküwa ani gbü wü keke ka-ani. Gara ewü de wü kpara, ta te *siti wü di enga me ngbü emere ewü.
19 Wü mürü keke la ꞌburu le amofo küte Yesu, angü wüh wu eyi, gü ba, wawazi na ladü, teka aküwa ani ꞌburu.
Dene ngü te Yesu mala, teka ngü ka tadu bete ngü ka cïnga
Matayo 5:1-12
20 Fütanga ngü la, fü Yesu ae gbüra ye, aceka wü *kpara ka-ye. Fü ah amala ngü fü ewü, gü ba,
“De-yi, wü mürü cïnga,
Me ena ato züka ngü fü yi te gara,
angü yi ena amaka *küküwa,
angbü agbü sü ka Me agbü kpï.
21 De-yi, wü kpara te yi ngbü engbü de tala tïtïne,
Me ena ato züka ngü fü yi te gara,
angü yi ena amaka mere bi zü-e.
De-yi, wü kpara te yi ngbü eku gba tïtïne,
Me ena ato züka ngü fü yi te gara,
angü yi ena angbü de mere tadu.
22 Kpah bala, de-yi, wü kpara te wü bu yi ngbü ekpü yi akpü, da esoko yi, kpah da efala yi, teka ngü ka-ra ne, Me ena ato züka ngü fü yi te gara.
23 Te wüh mere mü bala la, ah le de mü ngbü ka-mü de tadu emaguma mü, angü te gara, mü ena amaka mere züka ngü agbü sü ka Me agbü kpï. Mü mere e afï nga ngü de, angü ta gügü, wü kundu ewü ngbü emere siti ngü fü diri wü *mürü dofo ka Me kpah bala.
24 Amba nda-yi, wü kpara de mere bi e esaka yi,
yi ena amaka cïnga te gara,
angü yi maka züka ngü nda-yi eyi füh kotö ne.
25 De-yi, wü kpara te yi ngbü ezü züka e enatikine,
yi ena amaka cïnga te gara,
angü tala ena angbü emere yi.
De-yi, wü kpara te yi ngbü de tadu enatikine,
yi ena amaka cïnga te gara,
angü yi ena angbü eku gba.
26 Kpah bala, de-yi, te wü kpara ꞌburu ngbü egbo nga ïrï yi de enatikine ne, yi ena amaka cïnga te gara, angü wü kpara ngbü ta egbo nga siti wü mürü wu ta gügü ne kpah bala.”
Dene ngü te Yesu mala, gü ba,
ah le de kpara di ele wü vügü ka-ye
27 Fü Yesu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba, “De-yi te yi ngbü eje ri ra ne, dene ngü te ma ele amala fü yi. Ah le de yi di ele wü vügü ka-yi de maguma yi ꞌburu, kpah da emere züka ngü fü wü kpara te ewü ngbü ekpü yi.
28 Wü kpara te ewü ngbü esoko yi, da eto cïnga te yi, ah le de yi ku gba fü Me teka ewü, de Me boro *siti ngü ka-ewü la.
29 Te kpara be gbüra mü la, mü mere e azïnga tete de, de mü ce gbüra mü fefe, de ah du, ah be kpah toto. Te kpara gbene bongo ka-mü la, de mü ce kpah gara bongo ka-mü fefe na, de ah za kpah bala.
30 Te kpara yo e eküte mü la, mü mere e atïrï engu de. Te kpara za e ka-mü la, mü mere e ayo de, mü ce e engu la fefe.
31 Mene züka ngü, de te yi ele de wü kpara di emere fü yi ne, de yi di kpah emere bala fü wü bu yi.
32 Te yi ngbü ele bü nzö wü kpara, de te ewü ngbü ele ngü ka-yi ne la, Me ena ato züka ngü fü yi, neh baye baye? Angü wü siti kpara, de te ewü le ngü ka Me de ne, wüh ngbü emere ngü la esüka wü bala me-wü.
33 Amba te yi ngbü emere züka ngü bü nzö fü wü kpara, de te ewü ngbü emere züka ngü fü yi ne la, Me ena ato züka ngü fü yi, neh baye baye? Wü siti kpara ngbü emere ngü bala me-wü.
34 Kpah bala, te yi ngbü eto e bü nzö fü wü kpara, de te yi wu eyi, gü ba, wüh ena alügü nana fü ani ne, Me ena ato züka ngü fü yi, neh baye baye? Angü wü siti kpara, te ewü le ngü ka Me de ne, wüh ngbü emere kpah bala esüka wü me-wü, angü wüh wu eyi kpo, gü ba, wüh ena alügü na e la alügü fü ani.
35 Amba nda-yi, wü kpara ka-ra, ah le de ngü ka-yi ngbü kpikpi ye. Ah le de yi le wü vügü ka-yi ale, da emere züka ngü fü ewü. Kpah bala, te yi to e fü wü kpara la, yi mere e afï nganga na tïne de. Angü te yi mere bala, Me ena ato mere bi züka ngü fü yi, agbü sü ka-ye agbü kpï. Kpah bala, wüh ena awu, gü ba, yi zu de wü di Me fanü. Angü Me ngbü emere züka ngü fü wü siti kpara, de wü züka kpara kpah ꞌburu.
36 Te di bala, yi di ewu cïnga wü bu yi, kpah baka Wö yi, Me, te ngbü ewu cïnga yi ne.”
Dene ngü te Yesu mala, gü ba,
mü mere e akolo lïya ka wü bu mü de
Matayo 7:1-5
37 Fü Yesu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba, “Wü di enga wüna, yi mere e adi esiti ïrï wü bu yi, da ekolo lïya ka-ewü de, angü Me ena akolo lïya ka-yi kpah bala. Angü, te yi ngbü eboro siti ngü ka wü bu yi la, Me ena aboro *siti ngü ka-yi, te yi ngbü emere ne, kpah aboro.
38 Yi di eto e fü wü bu yi, teka fü Me adi kpah eto e fü yi. Angü te yi mere bala la, Me ena ato mere bi züka ngü fü yi, afa mene te yi ngbü eto ne ka. Teka ne de, wü ngü de te yi ngbü emere fü wü bu yi ne, Me ena adi emere fü yi kpah bala.”
39 Fütanga ngü la, fü Yesu amala gara ngü fü ewü gbü mani, gü ba dene, “Kpara te jijia ni ani, tï ale ta-ngü te kiri ye, de te jijia ni kpah ani ne, nda de. Kükürü de, angü wüh ena atï ka-wü ꞌbasu mini agbü mere du. Kpah bala, kpara te to maguma ye fü Me de, tï arï wü bu ye de ngari Me kpah de.
40 Ngü ka mbarase tï afa nda mere kpara ka-ye de. Amba mene mbarase te ngbü eje rïrï ka mere kpara ka-ye mbi mbi mbi la, ah ena adu te gara, angbü emere wü ngü kpah baka mere kpara ka-ye la.
41-42 Te mü le aza enga ca-gü gbü jia enga ni mü, o mere ndugu rü di ladü gbü jia mü la, ah de züka ngü? Mü dela mürü mani! Angü te enga gina, ah le fü mü agbi la mere ndugu rü, te di gbü jia mü ne feke, teka fü jia mü alofo raaa! Fü mü adu aza enga ca-gü, te di gbü jia enga ni mü ne, sidi.”
Dene ngü te Yesu mala teka rï-rü
Matayo 12:33-35
43 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü ewü gbü mani, gü ba dene, “Siti rï-rü tï eyi arï eküte züka rü, de te wüh ngbü ezü rïrï na ne? Ah bala de. Kpah bala, züka rï-rü tï arï eküte siti rü ne, kpah de.
44 Mü ena awu wü rü ꞌburu teka rï ewü. Mü tï eyi amaka rï manga eküte patra? Anga mü tï eyi amaka rï güwava eküte rü ngenee? Ah bala de! Rü manga ena arï ꞌduwa rï manga. Rü ngenee ena arï ꞌduwa rï ngenee.
45 Te di bala, züka kpara ngbü emere züka ngü ka-ye duu me-ye, angü züka ngü ladü emamaguma. Kpah bala, siti kpara ngbü emere nda-ye wü siti ngü, angü mamaguma esiti. Angü ngü te mü ngbü emala de komö mü, kpah da emere ne, ah de ngü de te ngbü ekoro emaguma mü.”
Dene ngü mani te Yesu mala, teka wü kpara ꞌbasu,
te ewü jï kambü ka-wü
Matayo 7:24-27
46 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü ewü, gü ba dene, “Yi ngbü eï ra, mere kpara, mere kpara, bü kükürü bala, neh teka ne? Amba wü ngü de te ma ngbü erï yi di ne, yi le aje de, neh teka ne? Dela züka ngü?
47 Mene kpara te ngbü eje ngü ka-ra, fü ah angbü kpah emere ne, ma ena asere ngü kaka fü yi.
48 Engu ena adi baka mene kpara te ele ajï kambü ka-ye. Fü ah amaka züka sü füh ndu-ta teka kambü la. Fü ah ajï du, arï areke, areke teka ato rü kambü la gbügbü. Baka te engu jï kambü ka-ye la nza tete, fü mere agö ayia alï. Kambü la mürü nda de, angü wüh jï kambü la reke areke te züka sü, füh nduta.
49 Amba te mü le aje ngü ka-ra, de te ma ngbü erï mü di ne, de la, mü ena adi baka kpara te jï kambü ka-ye bü gbü siki, riri na rï gbü tö nda de. Te mere agö lï la, kambü la ena amürü ka-ye kere, angü ah ngbü bü ngönzö ngönzö füh siki.”
Dela wü ngü te Yesu rï mere bi wü kpara di gbü mene sü te di sele sele, gbü sïkpï te engu fe wü *mürü tima ka-ye nzükpa de füh ye ꞌbasu ne tete.