13
Barnabas ba Saul si Poraisi
Ba namai Antioch meyaginai, yove taparoro kamonai wai peroperoveta, ba bibeyebeyena biyisi Iesu si kibikibi wai kasi waba: Barnabas, Simeon, (te yoreyorei sebare dumadumana), Lucius kona Cyrene biyina, ba Manaen (Taupauma Herod Antipas kwainana kona ba Saul yabata si rakata). Kao kesana Bada sibo pepetei ba sibi siya maranai, Kanuma Kaobaisiyena kurisi i wona, “Barnabas ba Saul kobo sairisi au saibira a yorisi wai sina wosei kairavina.” Kata si siya ba si rupari murinai, nimasi ku tepasi si terei ba si poraisi si nae.
Paul ana Wagawaga Kainaona
Kata Barnabas ba Paul Kanuma Kaobaisiyena i pora kasibuvisi. Damanina si gakira ku Seleucia mena ba, wakai si geru si garubona ku Cyprus neyarina. Ba si verakasibau wai Salamis meyaginai Jew biyisi asi dugu yovena kamonai God wonana si rumamarei, ba John Mark wai yabata i bibaisisi.
Muri yai wai neyarina si yewo roboi, meyaga nununai yepo si botu ku Paphos. Namai Jew biyina kaikairapuna ba peroveta kwarukwarumina si panani, kana waba Bar-Jesus. Ba kona wai, neyarina kana governor Sergius Paulus, sebare notanotana kwainana. Ba asi wara i porai sita botu kata ana waina God wonana siti sisiyei ita nonori. Saba kaikairapuna Bar-Jesus (kana waba Greek gamosi yai wai Elymas) i gesaira, i wosei kata governor kega iti geruwana. Saba Saul, yebo te yoreyorei Paul, Kanuma Kaobaisiyena i bonuvi wai, totorina kaikairapuna i kita garegarei, 10 ba i wona, “Kom Satan natuna! Kom sawara gaigairesi kasi bibigoyona! Kom kwarukwarumim ba nota goyogoyosi i bonuwim, kata Bada ana keta totorina mamanina ke gudugudui ba ke wosewosei bage kwaruma! 11 Ba ke nonora, Bada ana maragatai saroba kuna yauni. Ba matam ina pota, ba mara yoginaikei kao yaseganina kega kuna kinani.”
Mara kesana, Elymas sowasowa ba baidibara matana i bopotai kata kega kuni kinana, wai ibo gwamgwam, pipiya nimana sita yauni siti naovei. 12 Maranai governor nikona i tupuwa i kinani wai i geruwana, ba Bada kairavina si bibeyebeyena wai yebo i wareyena saki.
Antioch Meyagina Kamonai
13 Paul turaturana yabata kukakukai si geru, Paphos si sumarei ba si nae ku Perga meyagina Pamphylia kupurinai ba namai, John Mark i sumarisi i veramaga ku Jerusalem. 14 Ba Perga meyaginai Paul ba Barnabas si wagawaga si riu ku Antioch, kona wai Pisidia kupurinai. Ba Sabath maranai si riu Jew biyisi asi ku dugu yovena ba si makira. 15 Kata Moses ana kairuwana ba peroperoveta asi buka kamosi yai si baiyavi murinai, Jew biyisi asi dugu yovena babadisi wara si porai si kurisi si wona, “Warewaresikai, komi nota kesana gwabimi yai emamana kata pipiya kota kao bitoraisi wai, ko botu koni sisiya.”
16 Ba Paul imsiri ba nimana i bokabari kata pipiya sita ma guguba ba sisiya i dagui. “Israel biyim, ba Gentile biyimi, ba komi God ko bopepetei wai koi tainabaenega kuriku. 17 Kota Israel biyita ata God tuputuputa matapa naki i bineisi, ba i wosisi si tuwa ba si maragata saki,* ba yebo ana maragatai Egypt patumai i urabaisi si kasibau. 18 Ba bodu 40 kupura momnai si yewo ba si kaosairei, saba i potaisi.* 19  Ba Canaan kamonai dam asi 7 i kasibigoyonisi,* ba asi kupura Israel biyisi i berisi asi buderi. 20 Nikona ereonowana bodu 450 kamonai i tupuwa.
Kona murinai God bibuibuiya biyisi i berisi* siti bada yepo peroveta Samuel* ana ku mara. 21 Ba taupauma kairavina si baba* wai God, Kish natuna Saul i berisi, sebarena wai kona Benjaman ana rakaraka kesana,* ba bodu 40 rubana i bada. 22 Ba Saul i botaveyei murinai, wasana wai David i terei* ba nikasike God i sisiya, ‘David, Jesse natuna a panani kata kona sebarena wai nuwanuwaku* ba awaika au waina wai ereonowana ina wosei.’
23 Niko sebare David nosinosina kesana kamonai, God Israel biyisi asi Baibaiyawasina Iesu, i kaobiyoyobanisi wai i botu. 24 Muri yai Iesu ita botu wai, John Israel biyisi ereonowasi kurisi i rumamara kata asi piragagoyo ai sita tombaubaunisi ba siti nuwabirabira sita veramaga God kurina ba kata sita babataito.* 25 Ba John ana saibira i bikakabi maranai i wona, ‘Komi ko nosinosi yauku Baibaiyawasina Kaobaisiyena kona? Kega, yauku wai kega kona,* saba kona muri yai e botubotu wai, kana kae sumasuma yauku kega rubarubana ba ana tombaubauna.’*
26 Warewaresiku, Abraham natunatuna ba komi Gentile biyimi God ko kumakumarei wai, niko baiyawasa warana i porai wai kota bi yawasita kairavina. 27 Ba Jerusalem biyisi ba asi babada koi Iesu kega si kuiri, kata kona wai Baibaiyawasina Kaobaisiyena, God ana binebinena ba si kasibunui wai, kata peroperoveta gamosi Sabath patepatena, te baibaiyavi wai bisuwona e tuputupuwa. 28 Bagunai wata kega ana goyona kesana saba Pilate si babai kata ita rabobo.* 29 Awaika ereonowana kairavina si kirumi wai si wosei murinai, korosi yai si tere kirei ba karawaga nadegubana kamonai si dauwei.* 30 Saba God rabobo ai i bobimsiriyei. 31 Ba kao pesarisi iyabosi, Iesu yabata Galilee yai ba si yewo ku Jerusalem wai;* kurisi i rerematara kata karaku kosi awaika si kinani wai, Israel biyisi kurisi te bi mamatarei.
32 Ba yakai karaku niko Wara Gairena ka botuwei kurimi. God ana Kaobiyoyobana tamatamata kurisi i wosei 33 wai, karauku God i mamatarei, kota kosi natunatusi kurita, sirinai Iesu rabobo ai i bomsiri meyei. Nikona wai Salamo bairuwaina kamonai i kirumi:
‘Kom kona natuku,
karaku yauku wai tamam.’*
34 Kairavina God i kaobiyoyobana kata rabobo ai ita bobimsiri, ba kega karawagai ita boterei ita paga.
‘Baibaigairenina kaobaisiyena
David a kaobaiyoyobani wai ana berimi.’*
35 Memena yebo kesana e wonewonita kata:
‘Am baibaigairenina kega tupuwina karawagai ina paga.’*
36 Maranai David, God ana waina i wosei ana kimta asi marai wai, i rabobo ba tamatamana yabata si doguisi ba tupuwina dogu kamonai i paga. 37 Saba kotoi God rabobo kamonai i bobimsiri meyei wai tupuvina kega i paga.
38 Warewaresiku, kona kairavina au waina niko wara kona kuira kabitamni kata, Iesu karinai wai piragagoyo notataveyana e mamana, wai karaku nina a raumamarei kurimi. 39 Kotoi wata ini geruwei wai ana piragagoyo ai e tombubauni, ba Moses ana kairuwana ereonowana kuna bosisiri wai, kega rubana piragagoyo ai ina tombubaunimi. 40 Ko pota kabitamni! Kata kega Peroperoveta awaika si sisiyei wai ini garubona kurimi, kairavina kosi si wona,
41 ‘Komi bigigima bitami,
ko nuwasuyei ba kona rabobo,
kairavina awaika ami marai ana wosei
wai kega koni geruwei,
bagunai wata kotoi ina wona berimi.’ ”
42 Ba maranai Paul ba Barnabas Jew biyisi asi dugu yovena si bisumarei wai pipiya si babaisi kata murina Sabath i botubotu wai yebo sita veramaga nikosi wona mutusi yebo siti sisiyena mena. 43 Ba pipiya ereonowasi Jew biyisi asi dugu yovena si bisumarei wai Jew biyisi pesarisi ba Gentile biyisi, wausi si geruwana wai Paul ba Barnabas si sununurisi kata asi ruwamo si kao bitamarisi kata God ana baibaitai sita mana.
44 Ba Sabath i botu wai meyaga kaikapona pipiyisi tupana si botu Bada wonana sita nonori. 45 Saba Jew biyisi mutusi koroto si kinani wai si nuwarauwa, ba Paul awaika i bisisiyei wai si kaobigoyoni ba si kawapatei.
46 Saba Paul ba Barnabas ere tepatorasi si kaobeyisi si wona, “Kainaona wai God wonana komi Jew biyimi kurimi kana rumamarei. Saba kana kinana kata komi ko totoyana ba ko nosinosi kata komi yawasa mama damanina kurimi kega ebi damanina, kona kairavina Gentile biyisi kurisi kana nae. 47 Ba Bada i kaotunetuneyikai i wona,
‘A wosimi Gentile biyisi kurisi kona ruyasegana,*
ba yawasa damana kona yauni koni sisiyei dobu ku pusirina.’ ”*
48 Maranai Gentile biyisi nikona si nonori wai si nuwagaire saki, ba Bada si bokakabari niko wara kairavina, ba iyabosi yawasa mama damanina kairavina matapa i bineisi wai si geruwana.
49 Ba Bada wonana kupura ereonowana i bonuvi. 50 Damanina ba Gentile bibaine Jew biyisi asi God te bo pepetei wai ba meyaga kana babada yabata, pipiya si tamarisi wai Paul ba Barnabas meyaginai si kwabinisi. 51 Ba kosi kaesi momokarina si kasitataba* si beyisi kata kega si nuwagaire ba si nae ku Iconium meyagina. 52 Ba nonorayauna Antioch kamonai nuwagaire i bonuvisi ba Kanuma Kaobaisiyena i potapotaisi.
* 13:17 Exodus 1:7 * 13:18 Nambas 14:34 * 13:19 Deuteronomy 7:1 * 13:20 Judges 2:16 * 13:20 1 Samuel 3:20 * 13:21 1 Samuel 8:5 * 13:21 1 Samuel 10:21 * 13:22 1 Samuel 16:12; Psalms 89:20 * 13:22 1 Samuel 13:14 * 13:24 Mark 1:4; Luke 3:3 * 13:25 John 1:20 * 13:25 Matthew 3:11; Mark 1:7; Luke 3:16; John 1:27 * 13:28 Matthew 27:22,23; Mark 15:13,14; Luke 23:21-23; John 19:15 * 13:29 Matthew 27:57-60; Mark 15:42-46; Luke 23:50-53; John 19:38-42 * 13:31 Acts 1:3 * 13:33 Psalms 2:7 * 13:34 Isaiah 55:3 * 13:35 Psalms 16:10 * 13:47 Isaiah 42:6 * 13:47 Isaiah 49:6 * 13:51 Matthew 10:14; Mark 6:11; Luke 9:5, 10:11