11
Iesu Pari I Beyebeyena
(Mat 6:9-13, 7:7-11,14)
Mara kesana, Iesu gawara kesanai i raupari. Ba maranai i rupari i kakaba wai, ana Nonorayauna kesana i wona, “Bada, John ana Nonorayauna pari i beyisi wai nanakasike ki beyikai kana rupari.” Iesu kurisi i wona, “Maranai kona raupari wai, ko wona, Tama, kam waba kata kaobaisiyei, am basileiya ita botu Mara patepatena kama kam ke bereberikai. Ba ama piraga goyosi ke nota taveyisi. Nanakasike yebo yakai pipiya kurikai goyona te wosewosei wai kana nota taveyisi. Ba kega ku baisakari ki naovikai.” Damanina Iesu ana nonora yauna kurisi i wona, “Memei bage komi kesana nubakutuwai ita nae kwainana kurina ba ita wona, kwaina bread asi tonu kuta beriku, kwainaku kesana ebo wagawaga ba karaku wata mom i vera kasibau au ku yove, ba yauku gwabikuwai kega kesana kam e mamana ba ana berei ina kam.” Saba kona yove komonai i kaobeya i wona, “Kega kuni sini kainiku, matamketa matapa a sagiri ba natunatuku yabata ka dudauwa. Kega rubana ana bomsiri ba awaika kesana ana berim. A wonewonimi, kega kwainana kairavina i bomsiri ba kam i berei. Saba, i tepa tora, ba i baba tupetupeni kairavina, i bomsiri ba awaika i waiwaini wai ereonowana i berei. Kesanina a wonewonimi, koni baba ba ina berimi. Ko nuvena ba kona panana, ko rukesakesara, ba kurimi matam keta ina botaveyei. 10 Kairavina pipiya ereonowasi tebi baba wai, te yuyauna. Ba te nuvenuvena wai te panapanana ba terau kesakesara wai, matamketa kurisi e botaveyei. 11 Kom kotoi wata tama, maranai natum ita botu kurim iyana kairavina iti baba wai, mota kuta berei kona? 12 Kona pupau kairavina iti kawakinana wai rido kuta berei kona? 13 Ko goyo meo kana pata saba, ko kuiri kata sawara gaigairesi natunatumi ko bereberisi nanakasike yebo, iyabosi wata tama sapamai kurina sini baba wai kanuma kaobaisiena ina berisi.”
Iesu Ba Beelzebub
(Mat 12:22-30; Mrk 3:20-27)
14 Mara kesana, Iesu kanuma goyona sebare kawa potapotana gwabinai ibi kasibauni. Ba maranai kanuma goyona i kasibau taveyana wai, sebare kawa gumegumena i sisiya ba pipiya pesarisi si wareyei. 15  *Saba pipiya mutusi si wona, “Kanuma goyogoyosi asi kaiwabo Beelzebub, Iesu maragata i berei wai kanuma goyogoyosi ebi kasibaunisi.” 16  *Mutusi asi waina Iesu sita raurubai wai si babai kata wose kaimasavina ita wose sita kinani wai, siti geruwei kata kona, God maragata i berei. 17 Saba Iesu asi nota i kuiri wai kurisi i wona, “Meo Basileiya wata i kesina ina geyara meyei wai kega ini maragata. Ba meo rakaraka wata i kesina ina geyara meyei wai ina peku.” 18 “Abisiri yai Satan i kesina ina geyara meyei wai ana basileiya mekabage ini imsikikita?” Nikasike abi sisiya, basuna komi ko wona kata yauku Beelzebub maragata i beriku wai, kanuma goyogoyosi abi kasibaunisi. 19 Memena bage yauku Beelzebub maragata i beriku kanuma goyogoyosi abi kasibaunisi wai, kata, ko woniku kotoi ana maragatai wai ami Nonorayauna kanuma goyosi tebi kasibaunisi? I kesimi ami Nonorayauna sini mamatara kata komi ko kwaruma. 20 Saba kega, yauku kona God nimanai ba ana maragatai abi kasibaunisi. Nikona ebi beyebeyena kata God ana Basileiya matapa i botu kurimi. 21 Maranai, sebare maragasina ere kapiyina ana yove ini taraparanei wai ana sawara ereonowasi sina ma kabitam. 22  *Ba saba sebare kesana maragata, sakina ina kokona ina bo binubai ba ana kapiya i notanota tepanei wai ina yauna taveyei. Ba ana sawara ina yauna ini koda. 23  *Kotoi wata kega kairaviku wai ebi abiyiku ba kotoi wata kega ebi baisiku e gedogedowa wai, kona ebi buburana.
24 Maranai kanuma goyona pipiya e kasikasibau taveyei wai e nenae kupuramom kamonai biyakam gawarina e nuvenuveni. Saba maranai kega ina panani wai ina wona, ana veramaga nao ku yove ai sumarei wai nakai. 25 Ba ina veramaga wai, yovena gairena ba bunabunagina ina panani. 26 Damamanina ina kasibau ina nae kanuma goyosi asi seven, bisu goyosi, kega bage kona rutinina, ina urabaisi sina riu, ba namai sina mana. Kona murinai wai, nao pipiya ana yawasa ina goyo saki kega bage kainaonai.” 27  *Iesu nikosi ibi sisiyana wai wasike koroto kamosi yai i parara i wona, “Sinam bi bi gairenina i tuwim ba i susuim.” 28 Iesu i kaobeya i wona, “Damanina, ba saba iyaboi God wonana te noonori, ba te bosisiriyei wai, kosi bi bi gairenisi.”
Jonah Ana Matakira
(Mat 12:39-42; Mrk 8:12)
29  *Koroto i rakarakata wai Iesu i wona, “Niko kimta pipiyisi wai kawa kasekasesi. Asi waina matakira sita kinana. Saba kega kesana sina kitai, ba Jonah wata ana matakira sina kitai. 30 Peroveta Jonah Nineveh biyisi kurisi i matakira wai, yebo nanakasike Sebare Natuna niko kimta kurisi ini matakira. 31  *Ba bi buibuiya maranai Sheba Taupaumina wasike ina bomsiri niko kimta pipiyisi ina kao bi goyonisi. Basuna ana kupura rabaraba, ba i nae Taupauma Solomon ana giu gaigairesi i nonora. Ba a wonewonim kata pipiya kesana nina, kona wai Solomon i getawani, ba saba komi kega ami waina koni taina baenegei. 32  *Nineveh biyisi yebo, bi buibiuya maranai sina bomsiri sina kao bi goyonimi, basuna Jonah kurisi i rumara wai si nuwabirabira. Ba karaku pipiya kesana Jonah i getawani wai nina, saba, komi kega ami waina koni nuwabirabira.”
Tupuwa Kana Yasegana
(Mat 6:22-23)
33  *Kega meyana pipiya kibe e kapukapuni ba, kabomai e tarataratawani, kona ebi buniyei. Saba ebi rorokei kata, pipiya ereonowasi te riuriu ku yove wai yaseganina te kitakitai. 34 Matami wai tupuvimi kana kibe. Maranai matami gairesi wai tupuvimi ereonowana yaseganina. Saba matami sina goyo wai tupuvimi ereonowana ini baidibari. 35 Ko wose kabitamni kata yasegana kamomi yai kega ini baidibari. 36 Kona kairavina tupuvimi ereonowana yasegana kamonai ina mana kega mutuna baidibara kamonai ina mana, saba tupuvimi ereonowana. Nanakasike bage kibe e yaseyasegana kurimi.”
Goyo Asi Six
37 Iesu i sisiya i kakaba wai, Pharisee kesana i babai kata yabata sita kam. Damanina ba i riu ku yove ba nimasunai i tupa kema ba ita kam. 38 Pharisee i sikwana saki kata Iesu kega dudura i kibi, yarona ita kai bosuvei ba muri yai ita kam. 39 Ba Bada kurina i wona, “Komi Pharisee biyimi vedu ba kaboma kupusi wata kobo suwana. Saba, kamomi yai wai nota meyana, ba wose goyosi si bonuwa. 40 Neganegami! Kata God kupuna wata i wosei kona kamonai yabata i wosei? 41 Saba awaika ami kaboma ba vedu kamosi yai te mamana wai moyamoyakisi ko berisi. Ba kurimi awaika ereonowasi sina gaire. 42 Komi Pharisee koi nuwapoya basuna kam kasi bibi gairena, mint ba rue asi ten kamosi yai wai, kesana God ko puyopuyoi. Saba pipiya kurisi wose kega gairesi ko wosewose ba God kega kobi nuwayauyauni. Saba wose tupana kona wosisi, ba kega kesana kona’netaveyei. 43 Komi Pharisee koi nuwapoya basuna duwu yovesi kamosi yai ami waina pipiya kaikaposi asi gawarai kona makira. Ba ami waina aba gimogimona gawarisi yai, pipiya ere bokuwayisi sini kaikaivimi. 44 Komi Pharisee, koi nuwapoya basuna komi bage karawaga kega ere matakirisi. Pipiya tepasi yai sina yewo ba kega sina kuiri kata, nao gawarai pipiya raboraobosi si doguisi.” 45 Ba giugiu biyina kesana i kaobeyei i wona, “Bai beyebeyena bitam, nikasike kebi sisiya wai, yakai yabata kebi gigimikai.” 46 Iesu i kaobeyei i wona, “Ba komi yebo kairuwana kuira biyimi, kurimi ina goyo saki basuna bita kaikapona pipiya ku ririwasi ko tereterei, ba kega rubana sina kabari. Saba komi kega misi yaromi yai kobo rorona kata, koni baisisi nakosi bita kona kabara. 47 Koi nuwapoya kata peroveta asi karawaga ko bowabowa ba nosinosimi nikosi Peroperoveta si kasibunuwana. 48 Kata nikasike ko wosei wai i kesimi koi mamatara meyimi kata awaika nosinosimi si wosei. Kosi Peroperoveta si kasibunuwana ba komi kasi karawaga ko bowa.” 49 Nikona kairavina God ana nuwasu yai i wona, “Peroperoveta ba kawari yonayona ani porapora kurisi. Mutusi sini kasibunuwana ba mutusi sini tupa ketowanisi. 50 Kona kairavina, dobu dagudagunai ba i botu karaku. Peroperoveta ereonowasi tarasi si soro kairavina, niko kimta pipiyisi kunumaka sina kabari. 51 Abel tarana i sororo maranai ba i botu Zechariah tarana i sororo wai ku marana. Kona wai ana runabonabo ba gawara kaowaobaisiena basusi yai si kasibunui. Damanina, a woewonimi niko kimta pipiyimi kunumaka tupana kona kabari. 52 Komi kirukiruma biyimi kurimi ina goyo saki basuna komi kuira matamketana ko sagira potai, ba kega rubana kona riu. Pipiya iyabosi riu te waiwaini wai kobi gesisi. 53 Iesu kona gawarina i kasibau taveyei maranai, giugiu bitasi ba Pharisee biyisi si dagui si kaobigoyona sakiyei, ba sawara pesarisi kairavisi sibi kasekasemaini. 54 Kaena sibo taini kata, iti sisiya goyo wai siti kunumakei.
* 11:15 Matthew 9:34, 10:25 * 11:16 Matthew 12:38 * 11:22 Colossians 2:15 * 11:23 Luke 9:50 * 11:27 Luke 1:28,42,48 * 11:29 Matthew 16:4 * 11:31 1 Kings 10:1-10 * 11:32 John 3:5-10 * 11:33 Mark 4:21; Luke 8:16