6
Thoeythu poegay goeyga zagethoepa balbayginga lawnga midh
(Mathayu 12.1-8; Mareko 2.23-28)
1 Senabi thonara Yesu a nungu niyay kazil, thanamun mab woelmay kunaw apaw lagiya dhadhiya, goeyga sabadh. Thana niyay kazil puykunaw tiday kuyk ayman, a poey palemoeyr gethanu, thanamulpa aygudapa.
2 Wara thana Parasayalgal yapu poeybemin, ‘Ngitha midh paru zageth ayimpa sabadhaw goeyginu? Ina ngalpan sabinu wadhan sabadhoenu mabaygan zageth ulaypa?’
3 Yesu kuniya mulaydhin thanamulpa kedha, ‘Ngitha geth tidayginga, Maygi Thusinu muynu kedha, kay paypa kulay ngalpan buway apakuyk, Dhawitha nuydh lak kedha za aymoedhin. Wara thonara nuy a nungu mabaygal koey maytha aygi pagar. Nuy muy yoewdhaydhin Awgadhaw koey yoewthoepa,
4 A kusumoeydhin thanamulpa woenabal thoewa aydel sizi, kalanu purthadhin. Matha koey yoewthaw niyay kaziw aydel, sethabi thoewa aydel wara mabaygoepa lawnga, sabilnga; Awgadhoepa poeybayzimayl.’
5 Kalanu Yesu kuth madhin thanamulpa, ‘Mabaygaw Kazi ngay Kuykulnga, ngath mura yawaypa zapul matha kedha sabadhaw goeyga. Mabaygaw Kazi lak kedha sabadhaw kuyk.’
Yesu balbay tidadhin mabaygaw geth umanga
(Mathayu 12.9-14; Mareko 3.1-6)
6 Wara Sabadh Yesu uzaraydhin moegina yoewthoepa, nubiya kalmel nungu niyay kazil. Wara kikirilayg sey nungu getha doegam geth muwayzinga.
7 Dhuray sabiw ngurpay mabaygal a wara Parasayalgal, thanamun koey ubi Yesulpa karum poelaypa thana, kedha zoenguz nuyn danal poethaypa koey amadhan, imaypa kedha nuydh mabayg dhoey nidhan sabadhoenu. Thanamun ubi nuyn kotapa maypa.
8 Yesu nuy ngulayg thanamun wakay thamamayl. Nuy muliz kikiril mabaygoepa kedha, ‘Kaday tari ngapa koepa uzar parupa.’ Wa, nuy mabayg kaday thariz a sir si.
9 Kalanu Yesu buwayl thayadhin thanamulpa a yapu poeybaydhin, ‘Ngay ngithamulpa kedha muliz, ngalpan sabi midh, sabadhoenu midh ayman? Matha ngoedhagidh midh mabayg ibu puydhan lawnga gegeyadh manin a? Igil palan lawnga uma mathaman mabayg?’
10 Nuy thanamulpa mura nagiz kalanu kedha mulaydhin kikiril mabaygoepa, ‘Geth adhapa luwayar.’ Nuy kikiril mabaygan ayman, a nungu geth balbayg asidhin senabi thonar.
11 Thanamun thabukir mina koeyza, thana ya mulemin kidhakidhan, ‘Ngalpa bangal Yesulpa miza aymoeyne?’
Yesu nuydh nungu toewalob niyay kazil thuremoeydhin
(Mathayu 10.1-4; Mareko 3.13-19)
12 Senabi thonara Yesu nuy kadaypa padoepa walaydhin thoeythupoegaypa. Nuydh thoeythupoegay mura kubil madhin si, Awgadhoepa
13 Goeyga nanga miziz nuydh nungu niyay kazil thuriz nubepa, a thanamulngu nuydh toewalob mamayidhin, adhapa thamamayidhin thana nungu mabaygal. Nuydh thanamulpa kupay zageth poeybadhin kedha, thana bangal nungu zageth oengaypu.
14 Wara nungu nel Simona (nuydh nuyn nel tharadhin Petheru) a wara Petherun tukuyap Andhoeru; Zemes a Yoewane, Pilip a Bartholemi,
15 Mathayu a Thomas, wara Zemes Alpiyasan kazi a Simona (thana nuyn kedha thoeraypu koey buway mabayg).
16 Yudha nungu thathiw nel lak Zemes a war Yudha Keriyothoelayg Yesun ngadh nanga guda aradhin yoewthaw koey mabaygoepa.
Yesun maboenu koey garsar mabaygal nubiya ngaru kalmel puzimoeypu
(Mathayu 4.23-25)
17 Kalanu Yesu a nungu toewalob niyay kazil kalmel mulupa pugamoeydhin padoengu. Nuy si tharaydhin. Mabaygaw moeyay mina koeyza, a koey garsar dhuray thanamulngu nungu niyay kazil ngaya nanga nubepa kurusipagemipu. Thana mura doegamoengu ngapa mura Yoewdhayaw goegathoengu, matha kedha Yoerusalemoengu, a malu buwadhoengu goegathal Thayar a Saydon.
18 Thana ngapa nubepa nungu ngurpaypa kurusipagaypa a nubepa thanamun kikiripa dhoey nidhaypa. Matha kedha dhuray thanamuniya setha ngaya nanga wati mariw malayzimayl, nuydh thanamuniya lak kedha dhoey nidhamoeydhin.
19 Mura mabaygal yaynanob muynu kuwanu nuthemir nubiya gamu thoeraypa, kuyk thana gasamar thanamun gamunu nungu woenab a bibir, dhoey nidhamoeyr thana, thanamun kikiringu.
Ngaya ika a dhiw gasampa a ngaya koerkak badh gasampa
(Mathayu 5.1-12)
20 Yesu mina wadhe thulu nagaydhin nungu niyay kazipa a kedha mulaydhin,
‘Ika dhiw gasamaw ngitha ngaya nanga zagigal,
kuyk Awgadhan ngithamulpa za matha
ngoedhagidh ayman muynu nungu basalayoenu.
21 A ngitha ngaya nanga maythaygin memayipa ina kayib,
ika dhiw gasamaw,
kuyk ngitha bangal mina balbayg tidamoeyne.
Ika dhiw gasamaw ngitha ngaya nanga may maypa kayib,
kuyk ngithamuniya bangal giw guda nithane.
22 ‘Ngitha nanga koey dharadh mamayipa a mabaygaw ngithamulpa ngoenakapul mapu puydhemipa a pasipa yawayipa ngoedhe wati mabaygal, kuyk ngitha ngaw puziw mabaygal, ika dhiw gasamaw ngitha.
23 Wa, kedha ngadha thoeyay nanga aymiz ngitha ngaru ika dhiw gasaman a mina katan thoeydhamin ikan, kuyk ngithamun modhabiya bangal koeyza daparoenu gimal. Kay paypa kulay thanamun thathin lak kedha ngoedhal pawal aymaypu maygi peropethoepa, itha thana ngithamulpa mi wati pawal nanga aymoeypa kayib.
24 ‘Kasa kay kedha, wati za bangal mangedhe ngithamuniya,
ngitha ngaya nanga koey aydegal zapulgal kayib.
Sena ngitha gasampa kayib ngithamun modhabiya.
25 Ngithamun ngunu nanga maythal gimal wazimoeypa
a gamul dhub yoerimaypa kayib,
wati za bangal ngithamuniya mangedhe
a ngitha bangal maytha aygi thoeyaypu.
A matha kedha ngitha ngaya nanga giw maypa kayib,
wati za bangal ngithamuniya mangedhe
a ngitha bangal may mayparuy.
26 ‘Midh thonara nanga mura mabaygan thawmaypa ngin a apasimaypa ngidh ngaru koey poeypiyam senabi thonara nginungu poethingu oerayle. Nginu zageth midh, mabaygaw purkapa matha ngoedhagidh, lawnga Awgadhaw purkapa matha ngoedhagidh, nginu igililnga sike na ngoedhe ngoelkay peropetha midh nanga. Kulba mabaygan thanamulpa mina yoepathamoeypu kasa kay kedha thana mina peropethoepa kurusipoegayginga.’
Nginu mam wati igalgoepa
(Mathayu 5.38-48; 7.12)
27 Yesu lak mulaydhin thanamulpa kedha, ‘Kedha ngay ngithamulpa muliz, ngitha ngayapa nanga koerngayl kawralmayl, ngitha ngaru mam pathridhan ngithamun wati igalgoepa, mina pawa ayman mabaygan ngadh ngin adhapa iman.
28 Woenabal ya muliz, mabaygoepa ngadh wati za bag thayan ngithamulpa a thoeythu pagedha thanamulpa mabaygan ngaya ngithamulpa mogo pugaypa.
29 Mabayg nanga ngibepa gegeyadh, matha kedha nuydh ngibiya getha doegam dakanu wariman, matha ngoedhagidh kedha yoewdhan nubepa nginu wara doegam dak nubepa lak warimoeypa. Mabaygan nga nginu gabu sodh manin, wa nginu sodh lak kedha nubepa mar.
30 ‘Mabayg nanga ngibepa yoewdhiz, matha ngoedhagidh poeybar senabi za nubepa. A mabaygan nanga nginungu za manin ngi lak mulayginga kuniya maypa, senabi zapa.
31 Kedha ngoedhal za nginu mi zapa ubi thana ayman ngibepa, matha ngoedhagidh kedha ngidh kedha ngoedhal pawa ayman mura mabaygoepa.
32 Midh kay paru Awgadhan ngibepa woenab poeybaypa, pud balbayg tidaypa, ngidh nanga maman maypa, matha setha ngaya nanga ngibepa koey ubilmayl; wati mabaygoepa lak kedha senabi kapu pawa ayimpa.
33 ‘A ngidh nanga kapu pawa ayimpa matha thanamulpa mabaygal ngaya mina pawa ayman ngibepa, midh kay paru ngidh Awgadhoengu woenab gasaman? Wati mabaygal lak kedha senabi mina pawa ayimpa.
34 A ngidh nanga zapul thawpay thonarpa kusuman matha nginu igalgoepa, a lak kuniya kusuman, midh kay paru ngidh Awgadhoengu woenab gasaman? Wati pawa mabayg lak kedha mina pawa ayimpa. Minguz kedha, thanamulpa kedha thana lak kuniya gasaman thana miza nanga manin.
35 ‘Lawnga ngitha ngaru wati igalgal maman maypa, mina pawa thanamulpa ayman. Ngidh nanga za kasa thawpay thonarpa poeyban, koeyma wakay thoemamayg kedha, thana kay lak kuniya maypa ngibepa lawnga midh. Ngitha bangal kedha koey modhabiya gasamoene, ngitha bangal nungu kazil aymoeyne, koey Awgadh gimal. Ngidh mina pawa angan nanga, mina mabaygoepa, a wati mabaygoepa, wa sena balbayginga, Awgadhaw pawa midh nanga.
36 Ngi ngaru mabaygoepa gabudhan mepa, koey dharadh mayginga, a ibupuydhay ayman mina mabaygoepa a matha kedha wati mabaygoepa nginu Daparaw Thathi midh na koey gabunga.’
Wara mabayg gegeyadh mulamayg
(Mathayu 7.1-5)
37 ‘Mabaygal bangal mulamayg, Awgadhan lak ngin mulamayginga, zoeyzi noeydhayginga. Mabaygan yadu idimayg, Awgadhan lak ngin idimayginga. Wati pawal mabaygaw guythuyan, Awgadhan lak kedha guythuyan nginu wati pawal.
38 Ngitha bangal koeyma zapul poeybamoeypa wara mabaygoepa, mabayg amadhan a mabayg sigal, ngidh Awgadhoengu gasaman koey modhabiya; nungu ibupuydhan matha pungaypa, watha pathayginga daparoengu nginu gethoepa; ngidh gasaman koey gudapalam. Ngidh midh na minampa mabaygoepa za poeyban, wa, Awgadhan bangal lak kedha ngoedhalnga ngibepa minampu, ngidh mabaygoepa midh nanga minampa.’
39 Yesu muliz thanamulpa nubi adha min tidayzi ya kedha, ‘Urapun maygum nubepa lak matha ngoedhagidh lawnga wara maygum yoelpan nubiya kalmel; palamun kalmel mab matha ngoedhagidh lawnga, palay kasa pudheman muydhiya mulupa.
40 Ngurpay moegina kaz nanga gimal lawnga thanamun ngurpay mabaygiya, matha kedha mura mabaygal; thana nanga thanamun ngurpay muwasin, wa thana kedha ngoedhalnga aymoeyn, thanamun ngurpay mabayg midh nanga.
41-42 Mipa ngidh nubi pawa ayimpa nginu tukuypaw gegeyadh abaypa a nginu gegeyadh nanga mina koeyza? In nabi pawa matha kedha thoekay midh. Ngi kay midh paru tukuypoepa mulaypa adhapa maypa, kasa kay kedha ngidh imayginga kedha nginu purkanu lak kedha mina koey thoekaylnga. Paru idhayg, nginu purka kulay balbay tidar, lak kay ngi pudhunga nagepa nginu tukuypoepa ibupuydhaypa, thoekay adhapa maypa nungu purkangu.’
Puy koewsa
(Mathayu 7.16-20; 12.33-35)
43 Yesu lak adha min tidar thanamulpa kedha, ‘Mina puynu wati puy koewsa puydhayginga, matha kedha puy bibirigoesiginga, mina koewsa puydhayginga.
44 A matha kedha mura puyl thana koewsa parempa thanamun geth koewsalmayl. Ngalpa kedha kuniya seysithaman a iman, mina puy kakal a wati puy kakal; a matha kedha mura puyl ngalpa puy koewsangu ngulaygal. Matha kedha pigal, ngidh koey zageth paran patal puyngu, a koey zageth ngidh goeraypal paran bupangu.
45 ‘Wara kedha, mina mabayg nanga, nungu kurunu woerdhayzimayl mura mina zapul wara mabaygoepa yakamaypa. Mabayg nanga nubiya muynu mura wati wakay thamamayl nungu ngoenakapoenu, nungu gud lak kedha ngaru wati gud; mina mabayg nanga, nungu ngoenakap wakay thoemamayl mura balbayginga, wa nungu gud lak balbayginga. Gudan yadu palgan nginu, muynu nginu ngoenakap balbayginga a gegeyadh.’
Ukasar lagaw moeydhay mabayg
(Mathayu 7.24-27)
46 ‘Ngitha mingu ngoena kedha thoeraypa, “Kuykulnga, Kuykulnga,” a ngitha ngaw ya aymoeyginga ngay na ngithamulpa umepa.
47 Mabaygal ngaya ngapa ngayapa a karngemin ngaw yangukudul, a ayman sethabi yaday, wa balbayginga. Ngath ngithamulpa adha min tidan senabi mabaygaw igililnga.
48 ‘Matha kedha mabaygan ngadh mina lag moeydhan; nuydh kulay Anaran koey mulupa kulapa, a koey ridhanga nan kulan malan. Koey bubunu nanga nan garguy mayginga, kuykul thoeyayginga, kedha zoenguz kedha na balbaygi boeradhoeranu moeydhayzinga.
49 Kasa kay kedha mabaygal ngaya karngemipa kasa kay thana aymoeyginga sethabi yaday, thana matha kedha senawbi mabayg, nga nanga lag moeydhan kasa boeradharoenu gimal, mamu kuyk ridh poelayginga. Koey bubu na lag gasaman nan sobaginga kuykul thayan, al mathaman.’