14
Nu canducu̱ ra cuhva catɨɨn ra chi ra Jesús
(Mt. 26.1-5; Lc. 22.1-2; Jn. 11.45-53)
Uvi ca quɨvɨ cumañi ta cua tahan chi vico cha nañí pascua ta vico cha tuhva ñu chachí ñu pan cha ñahri yuchan iya yɨhɨ́. Ta ra cacuví nuu chi tata sutu ta ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu canducú ra cuhva catɨɨn xehe ra chi ra Jesús ta cacahñi ra chi ra. Soco cacatyí ra chi ra tahan ra:
―Ma tɨɨn yo chi ra cha chichi vico vityin coto naquɨquɨ ñáyɨvɨ ―cacatyí ra.
Nu choso̱ noo ñaha sɨhɨ ndutya vixi chahán chi ra Jesús
(Mt. 26.6-13; Jn. 12.1-8)
Ñohó ra Jesús ñuu Betania vehe ra Simón, cha catyí ñu: “Simón ra cha tyahyu coño.” Ta cha nɨ ri ca cha nyaá ra mesa, chaa̱ noo ñaha sɨhɨ ndaha ña noo yutyi cha chino̱ chihin noo yuu cha nañí alabastro. Tyitu yɨhɨ́ chihin ndutya vixi chahán cha nañí nardo. Ta yahvi vavaha nyaá. Ta tahvi̱ ña yutyi cuan ta choso̱ ña ndutya vixi chahán cuan xiñi ra Jesús. Soco suhva ra canyicú yucuan cacuxaan ra ta cacatyí ra chi tahan ra:
―¿Ñáá tuhun satɨvɨ̱ ña ndutya vixi chahán cuan? Tyehe ta quiyahvi̱ cuan, cuenda mil cuñihi yo chihin chi, ta tyinyee chi chi ñu ndahvi ―catyí ra.
Ta caha̱n ra chi ña.
Soco ra Jesús catyi̱ ra:
―¡Sa̱ña ndo chi ña! ¿Ñáá tuhun cha sayangá ndo chi ña? Cha choso̱ ña chii tyehe caa, cha vaha cuví. Vatyi ñu ndahvi tyicuan ri cua cunyaa ñu chihin ndo, ta cuví sacuvi maa ndo cha vaha chihin ñu ñáá ri quɨvɨ cuñí ndo. Soco yuhu ñima tyicuan ri cua cunyai chihin ndo. Ñaha sɨhɨ ihya sacuvi̱ ña yoso cuhva cha cuvi̱ chi ña. Choso̱ ña ndutya vixi chahán coño ñuhi, cha ni cumañi ca cucúvi ta quɨhvi chichi ñuhu. Cha ndicha catyí chi ndo, vatyi tandɨhɨ ri nɨcahnu ñuhu ñayɨvɨ̱ nu cahan ñu tuhun Nyoo, cunacatyi tucu ñu tuhun cha sacuvi̱ ñaha ihya, tacuhva nɨcohon iñi ñáyɨvɨ tuhun ña ―catyí ra Jesús.
Nu nacuhva̱ cuenda ra Judas chi ra Jesús chi ra xaan iñi chi ra
(Mt. 26.14-16; Lc. 22.3-6)
10 Yaha̱ cuan ta ra Judas Iscariote, noo ra chichi cha uchi uvi tahan ra cachicá noo chihin ra Jesús, chaha̱n ra chindatuhun ra chihin ra cacuví nuu chi tata sutu, vatyi casandaa ra noo tyiño ta nacuhva cuenda ra chi ra Jesús chichi ndaha ra. 11 Cuhva cha cachiñi̱ ra ihya, cusɨɨ xaan cacuñí ra, ta catyí ra vatyi cuhva ra xuhun chi ra. Tyicuan ta quichaha̱ nducu ra Judas cuhva nacuhva cuenda ra chi ra Jesús.
Nu cuxiñi ra Jesús chihin ra cachicá noo chihin ra
(Mt. 26.17-29; Lc. 22.7-23; Jn. 13.21-30; 1 Co. 11.23-26)
12 Cuví chi quɨvɨ quichaha vico cha chachí ñu pan cha ñahri yuchan iya yɨhɨ́. Yucuan quɨvɨ cha vico pascua tuhvá ñu chahñi ñu mbee luhlu cha chahá ñu chi Nyoo. Ta ra cachicá noo chihin ra Jesús candaca̱ tuhun ra chi ra, ta cacatyí ra:
―¿Nya maa maa cuñún cha sanduvaha ndi cha cuxiñun cha vico ihya?
13 Tyicuan ta tachi̱ ra chi uvi tahan ra ta catyí ra chi ra:
―Cua̱han ndo chichi ñuu, ta yucuan cunañihi ndo chi noo ra cha nyisó noo quɨyɨ ndutya. Cua̱han ndo chata ra. 14 Ta nu quɨhvɨ ra, ca̱tyi ndo chi ra cuví chitoho vehe yucuan tyehe caa: “Ra Sacuaha cuñí ra coto ra nya nyaá cuartu nu cusanducahnu ra vico chihin ra cachicá noo chihin ra”, ca̱tyi ndo chi ra. 15 Ta maa ra cusañaha ra noo cuarto cahnu nu piso sucun chi ndo. Cha yaha̱ nduvii, ta yucuan cusanduvaha ndo cha cuxiñi yo ―catyí ra Jesús chi ra.
16 Cuahan coyo ra. Ta chaa̱ coyo ra chichi ñuu. Canañihi̱ ra tari cuhva catyi̱ ra Jesús chi ra, ta casanduvaha̱ ra cha cuxiñi ra cha vico pascua cuan. 17 Ta cha cuaa cuan chaa̱ ra Jesús chihin ndɨ uchi uvi ra chicá noo chihin ra. 18 Ta cuhva cha canyicú ra nu mesa cachachí ra, ra Jesús catyí ra:
―Cha ndicha catyí chi ndo vatyi noo nyoho cha chachí ndo chihin cunaxico tuhun ndo chii.
19 Tyicuan ta canducuihya̱ iñi ra ta quichaha candaca̱ tuhun tahan tahan ri ra chi ra, ta cacatyí ra:
―¿Atu yuhu?
20 Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra:
―Noo ra chichi cha uchi uvi ndo. Ra cha satyii pan ɨɨn ri nu coho chihin, ican ra cuan cuví. 21 Vatyi yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria cucuvi chii tari cuhva catyí nu tutu tuhun Nyoo. Soco ¡ndahvi ra ndahvi ra naxicó tuhun chii! Vaha taxin ca cha cuenda ra, tyehe ta ña cacu̱ ra ―catyí ra Jesús.
22 Cha nɨ ri ca cha cachachí ra, ra Jesús quehen ra pan ta nacuhva̱ ra tyahvi nyoo chi Nyoo. Ta tahvi̱ ra ta chaha̱ ra chi tandɨhɨ ca ra, ta catyí ra:
―Que̱hen ndo. Ican ihya cuví coñe ―catyí ra chi ra.
23 Yaha̱ cuan ta quehe̱n ra vaso vinu. Ta cha yaha̱ cha nacuhva̱ ra tyahvi nyoo chi Nyoo, chaha̱ ra chi ra. Ta tandɨhɨ ra cachihi̱ ra cha ñohó chichi vaso cuan. 24 Ta catyí ra chi ra:
―Vinu cha yɨhɨ́ chichi vasu ihya tari nɨñi cuví. Ta chihin nɨñi tyihí tahan Nyoo tuhun chaa chihin ndo vatyi cucatɨ cha cuenda cha vaha chi cuaha ñáyɨvɨ. 25 Cha ndicha catyí chi ndo vatyi ma coho que vinu nyacua nya quɨvɨ nachai nu nyacá ñaha Nyoo ta cohi vinu chaa ―catyí ra Jesús chi ra.
Nu catyi̱ ra Jesús tyi cucatyi ra Pedro tyi ña ñohó nuu ra chi ra
(Mt. 26.30-35; Lc. 22.31-34; Jn. 13.36-38)
26 Cha yaha̱ cha cachita̱ ra yaa, ta caquita̱ ra cuahan coyo ra nya yucu yutun Olivo. 27 Tyicuan ta catyí ra chi tandɨhɨ ra:
―Tandɨhɨ nyoho cusandoo notuhun maa ndo chii vityin cha cuaa. Vatyi catyí chi nu tutu tuhun Nyoo tyehe caa: “Cucahñi chi ra sahá cumi mbee, ta mbee cacacono tɨ ityi cuan ityi ihya”, catyí chi. 28 Soco cha yaha cha nandote, xihna que cuhun ityi Galilea ican saha nyoho ―catyí ra Jesús chi ra.
29 Tyicuan ta quichaha catyí ra Pedro chi ra:
―Vasɨ tandɨhɨ ra sandoo ra chuun, soco yuhu ma sandoi chuun ―catyí ra chi ra Jesús.
30 Soco ra Jesús catyí ra chi ra:
―Cha ndicha catyí chuun, vatyi suri maa cha cuaa ihya, cha ni cumañi ca cuacu loho uvi chaha, yoho cucatyun tyi ña ñohó nuun chii uñi chaha ―catyí ra Jesús chi ra Pedro.
31 Soco sanɨñɨ̱ ra Pedro ta catyí ra:
―Vasɨ cúvi chuhun, soco ma tixehi cha ñohó nui chuun ―catyí ra Pedro.
Ta tandɨhɨ ra cacatyí ra tyicuan caa.
Nu chica̱n tahvi ra Jesús nu cuví Getsemaní
(Mt. 26.36-46; Lc. 22.39-46)
32 Tyicuan ta cachaa̱ coyo ra noo nu nañí Getsemaní. Ta ra Jesús catyí ra chi ra cachicá noo chihin ra:
―Cu̱nyicu ndo ihya nɨ ri cuhin cucacan tahvi ―catyí ra Jesús.
33 Ta quehe̱n ra chi ra Pedro, ta ra Jacobo ta ra Juan cuahan chihin ra. Ta quichaha̱ chica xaan iñi ra ta cutyoño cuñí ra. 34 Ta catyí ra chi ra:
―Tuví iñi añime noo tucuihya iñi, ta cuñí cahñi chi chii. Ndo̱o nyoho ihya, ta co̱nyito ndo ―catyí ra.
35 Tyicuan ta cuahan ra chiin ca ityi nuu ca. Ta chicuiñi̱ chɨtɨ ra nu ñuhú. Ta chica̱n ra chi Nyoo tatu cuvi cha ma nyehe ra tɨndoho cha cua cuvi chi ra cuhva cuan, catyí ra chicán tahvi ra.
36 Ta nu chicán tahvi ra, ta catyí ra:
―Sutu Mañi yuhu, cha cuenda yoho ñahri cha ma cuvi chuun. Tu yoho ta cuñún na canyaha tɨndoho ihya chii. Soco ma cuvi tari cuhva cha cuñí mai, soco cuhva cha cuñí maun na cuvi ―catyí ra Jesús chicán tahvi ra.
37 Yaha̱ cuan ta nachaa̱ ra nu nyicú ra. Ta nyehe̱ ra tyi caquixí ra. Ta catyí ra chi ra Pedro:
―Yoho Simón, ¿atu quixún? ¿Atu ña cuvi̱ conyiton ni noo hora? 38 Co̱nyito ndo ta ca̱can tahvi ndo tacuhva cha ma sanacava ra ña vaha chi ndo nu cuatyi. Cha ndicha, cuñí añima ndo sacuvi ndo cha vaha, soco coño ñuhu ndo vita xaan cuñí chi ―catyí ra Jesús chi ra.
39 Tyicuan ta cuahan ra inga chaha. Ta chica̱n tahvi ra suri maa cha chica̱n ra cha xihna ri. 40 Tyicuan ta nachaa̱ tucu ra inga chaha, nyehe̱ ra tyi caquixí ra. Vatyi nɨcunyasɨ maa chitɨ nuu ra chihin cha cacuñí xaan ra cusu ra. Ta ña cachitó ra ñáá cha nacahan ra chihin ra Jesús. 41 Ta chaha̱n ra cha cu uñi chaha, ta nachaa̱ ra, ta catyí ra:
―Vityin ndicha cu̱su ndo, nyi̱tatu ndo. Cha iyó vaha ri vityin, cha chaa̱ cuhva cha cucuhva cuenda ra chi yuhu Rayɨɨ cha quichi nya gloria ndaha ra ca iyó cuatyi. 42 Ndɨ̱cuita ndo, co̱ho ndo. Cha vachi ra naxicó tuhun chii ―catyí ra Jesús chi ra.
Nu catɨɨ́n ra chi ra Jesús
(Mt. 26.47-56; Lc. 22.47-53; Jn. 18.2-11)
43 Ni cahán ca ra Jesús ta chaa̱ ri ra Judas, noo ra chichi cha uchi uvi tahan ra chicá noo chihin ra. Ta cuaha sɨndaro ta policía vachi coyo chihin ra canyisó ra mityi ta yutun. Vachi coyo ra cuenda ra cacuví nuu chi tata sutu, ta ra casacuaha cuenda ley vehe ñuhu, ta cuenda ra mandoñi. 44 Cha ni cumañi ca cachaa coyo ra, ra Judas, ra cha naxicó tuhun chi ra, chaha̱ ra noo seña chi ra ta catyi̱ ra:
―Ra cha tyayuhi, ican ra cuan cuví. Tɨ̱ɨn vaha ndo chi ra na cuhun ra chihin ndo.
45 Ta cuhva cha chaa̱ ra tuhva̱ ra nu nyaá ra Jesús ta catyí ra chi ra:
―Maestro.
Ta tyayuhu̱ ra xɨtɨn ra. 46 Tyicuan ta catɨɨ̱n ra chi ra Jesús ta cuahan ra vehe caa.
47 Soco noo ra cha nyaá yucuan tava̱ ra mityi ra ta chahnya̱ ra soho musu ra cuví nuu chi tata sutu. 48 Tyicuan ta ra Jesús catyí ra chi ra cachaa̱ coyo cuan:
―¿Atu vachi tɨɨn ndo chii chihin mityi ta chihin yutun, tari cha vatyi cuví yuhu noo ra suhu? 49 Ndɨ quɨvɨ chinyai̱ chihin ndo sañahi̱ chichi vehe ñuhu cahnu cuan. Ta ni noo chaha ña tɨɨ̱n ndo chii. Soco cuví chi tyehe caa vityin, tacuhva chino cava tari cuhva catyí nu tutu tuhun Nyoo ―catyí ra Jesús chi ra.
50 Tyicuan ta tandɨhɨ ra cachicá noo chihin ra, cachino̱ ra ta casandoo̱ noo tuhun maa ra chi ra Jesús. 51 Soco noo ri ca ra tyivaa nyicón ra chi ra, ndichí ra noo sɨnduhu ta catɨɨ̱n tucu ra chi ra. 52 Soco sandoo̱ ra sɨnduhu cuan ta cuahan vavaha ra vityiaa vityi cañi ra.
Nu cutuñi̱ chi ra Jesús nuu ra cuví tyiño
(Mt. 26.57-68; Lc. 22.54-55, 63-71; Jn. 18.12-14, 19-24)
53 Tyicuan ta cachinyaca̱ ra chi ra Jesús nuu ra cuví nuu chi tata sutu, ta candu ɨɨ̱n ri tandɨhɨ ra chihin ra cacuví mandoñi, ta ra casacuahá cuenda ley vehe ñuhu. 54 Ta ra Pedro cuahan ra chata ra nya sava ri, nyacua nya nuquehe vehe ra cuví nuu chi tata sutu cuan. Ta ndoo̱ ra nyaá ra chihin policía sanasaá ra chi ra yatyin yunuhu.
55 Ra cacuví nuu chi tata sutu, ta tandɨhɨ ra cuví tyiño canducu ra ñáá noo cuatyi tyaa ra sɨquɨ ra Jesús, tacuhva cuvi cacahñi ra chi ra soco ña cañihi̱ maa ra. 56 Vasɨ cuaha ñáyɨvɨ caha̱n ñu cuendu sɨquɨ ra, soco ña nacachí tahan tuhun cahán ñu. 57 Yɨhɨ́ ñu candɨcuita̱ ñu ta catyaa̱ ri maa ñu cuendu sɨquɨ ra, ta cacatyí ñu:
58 ―Nyuhu chiñi̱ ndi cha caha̱n ra vatyi cusatanɨ ra vehe ñuhu cahnu cha savaha̱ ñáyɨvɨ. Ta chichi cha uñi quɨvɨ cunacananyaa ra inga vehe ñuhu cha ñima ñáyɨvɨ savaha, na ―catyí ñu.
59 Soco ni tyicuan caa ña nacachi̱ tahan cha catyi̱ ñu. 60 Tyicuan ta ra cuví nuu chi tata sutu ndɨcuita̱ ra mahñu nu nyicú tandɨhɨ ra yucuan, ta quichaha̱ ndaca tuhun ra chi ra Jesús, ta catyí ra:
―¿Atu ña nacahan maun? ¿Ñáá cha cuví ihya cha cacahán ra sɨcun? ―catyí ra chi ra.
61 Soco ra Jesús taxi ri nanyaá ra, ta ña nacaha̱n maa ra. Ta ra cuví nuu chi tata sutu cuan ndaca̱ tuhun ra chi ra inga chaha, ta catyí ra:
―¿Atu yoho cuvún Cristo, Sehe Nyoo ra cha iyó cha vaha chi?
62 Ra Jesús catyí ra chi ra:
―Ican, yuhu cuví. Ta nyoho cunyehe ndo chi yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria, cucunyai chiyo vaha Nyoo ra cha iyó tandɨhɨ tunyee iñi chi. Ta cunyehe ndo chii quɨvɨ quichi nu vico andɨvɨ ―catyí ra chi ra.
63 Tyicuan ta ra cuví nuu chi tata sutu cuan, chahnya̱ ra sahma ra tari noo seña vatyi ña tahán iñi ra, ta catyí ra:
―¿Ñáá ca cha ndaa cuñí yo? 64 Nyoho cha chiñi̱ ndo vatyi chicoo̱ cuatyi ra nuu Nyoo chihin tuhun cahán ra. ¿Yoso caa cuñí nyoho? ―catyí ra.
Ta tandɨhɨ ra cacatyí ra vatyi tahán chi cúvi ra.
65 Tyicuan ta suhva ra quichaha̱ tyicu sɨɨ ra chi ra. Ta chasɨ̱ ra nuu ra, ta cañi̱ ra chi ra chihin chiqui ra ta cacatyí ra chi ra:
―¡Nacoto yóó cha cañi̱ chuun! ―cacatyí ra chi ra.
Ta policía cacatu ra nuu ra.
Nu catyí ra Pedro vatyi ña ñohó nuu ra chi ra Jesús
(Mt. 26.69-75; Lc. 22.56-62; Jn. 18.15-18, 25-27)
66 Ra Pedro nyaá ra ityi yuvi nuquehe. Tyicuan ta chaa̱ noo ñaha sahá tyiño chihin ra cuví nuu chi tata sutu cuan. 67 Ta cuhva cha nanyehe̱ ña chi ra Pedro vatyi sanasaá ra chi ra yunuhu cuan, ndoo̱ ña nyehé vavaha ña chi ra, ta catyí ña chi ra:
―Yoho ñandɨhɨ, chica̱ noun chihin ra Jesús ra ñuu Nazaret cuan ―catyí ña chi ra.
68 Soco ra Pedro tixehe̱ ra, ta catyí ra:
―Ña ñohó nui chi ra, ña chité ñáá tuhun cahún ―catyí ra chi ña.
Tyicuan ta quita̱ ra ityi yuvehe. Tyicuan ta chacu̱ noo loho. 69 Tyicuan ta ñaha cha nyaá tyiño yoo cuan, nanyehe̱ tucu ña chi ra inga chaha ta quichaha̱ catyi ña chi ra canyicú yucuan:
―Noo ra tahan ra cuan cuví ra ihya ―catyí ña.
70 Soco tixehe̱ ra inga chaha. Ta yaha suhva ri ca cuhva ta ra canyicú yucuan cacatyí tucu ra inga chaha chi ra Pedro:
―Cha ndicha vatyi noo ra yucuan cuví yoho, vatyi ra Galilea cuvún, vatyi tari cahán ñu, cahún ―catyí ra chi ra.
71 Tyicuan ta iyo xaan tyanaha ra Pedro, ta catyí ra:
―¡Chitó vaha Nyoo tyi ña ñohó nui chi ra cha cahán nyoho tuhun! ¡Na cahñi Nyoo chii tatu ña ndicha cha cahín! ―catyí ra.
72 Ta caa cuhva ri cuan chacu̱ ri loho cha cu uvi chaha. Tyicuan ta nɨcoho̱n iñi ra Pedro tuhun cha caha̱n ra Jesús chihin ra: “Cha ni cumañi ca cuacu loho uvi chaha, yoho cucatyun vatyi ña ñohó nuun chi yuhu uñi tahan chaha.” Nɨcoho̱n iñi ra Pedro ta quichaha chacu chaa ra.