7
Nu sañahá ra Jesús ñáá cha satɨvɨ́ chi ñáyɨvɨ
(Mt. 15.1-20)
Yaha̱ cuan ta ra fariseo ta suhva ra sacuahá cuenda ley vehe ñuhu quichi̱ coyo ra nya ñuu Jerusalén, ta catuhva̱ ra chi ra Jesús. Ta canyehe̱ ra vatyi yɨhɨ́ ra cachicá noo chihin ra Jesús cachachí ra ta ña nacatya̱ ra ndaha ra tari cuhva cha tahán chi cha costumbre. Yucuan chaha cacaha̱n nyaa ra chi ra. Vatyi ra fariseo ta tandɨhɨ ñu Israel cuan nyicón ca ñu costumbre sutu chahnu ñu, vatyi ma cachi ra tatu ma ndoo ndaha ra cuaha chaha tari cuhva costumbre iyó chi ñu. Ta tatu nachaa coyo ñu cha chahan ñu nuyahvi, ma cachi ñu tatu ma sacuvi ñu cuhva cuan cha canacatya xaan ñu ndaha ñu. Ta iyó cuaha ca costumbre cha canyicón ñu. Iyó noo cuhva cha tahán chi nacatya ñu vasu, jarra, ta tandɨhɨ ndaha tyiño caa cha iyó chi ñu ta cama ñu ñandɨhɨ. Tyicuan ta ra fariseo ta ra sacuahá cuenda ley cuan candaca tuhun ra chi ra Jesús, ta catyí ra:
―¿Ñáá tuhun ña sacuví ra nyicón chuun cuhva costumbre sutu chahnu yo? Vatyi ña nacatyá ra ndaha ra tari cuhva tahán chi tatu cuacachi ra xita ―catyí ra chi ra.
Ta nacaha̱n ra Jesús, ta catyí ra:
―Ndicha cha caha̱n ra Isaías tuhun ndo vatyi sahá ndo tyi vaha ndo ta ña ndicha ndo. Catyi̱ ra tyehe caa:
Ñáyɨvɨ ihya, chihin yuhu ri ñu catyí ñu tyi cuñí ñu chii.
Soco ñima chihin cha tandɨhɨ añima ñu, tyi sɨɨn nu nyaá xiñi ñu.
Ñahri maa tuhun cha sacahnú ñu chii,
vatyi cha sañahá ñu chi tahan ñu, maa maa ri maa cuhva sañahá ñáyɨvɨ ri cuví, tyaa̱ ra Isaías tuhun ndo.
Vatyi nyoho sandoó ndo cuhva catyí Nyoo, ta nanyicón ndo cuhva costumbre ñáyɨvɨ ri, tuhun cha nacatya xaan ndo ndaha tyiño ndo, ta cuaha cha tyicuan caa sacuví ndo. Nyoho sanducaxii̱n ndo tuhun cha catyí Nyoo tyi sacuvi ndo, tacuhva vatyi cuvi sacuvi ndo costumbre cha iyó ndo. 10 Soco ra Moisés catyí ra nu ley cha tyaa̱ ra: “Sa̱ha ndo ñáyɨvɨ chi sutu ndo ta chi sɨhɨ ndo.” Ta catyí tucu ra: “Tandɨhɨ ñu cha cahán ña vaha chi sutu o chi sɨhɨ ñu, tahán chi cúvi ñu.” catyí ra Moisés nu ley Nyoo. 11 Soco nyoho catyí ndo tyi noo ñáyɨvɨ cuví catyí ñu chi sutu ñu o chi sɨhɨ ñu tyi ma cuvi tyinyee ñu chi ñu vatyi tandɨhɨ cha iyó chi ñu Corbán cuví. (Cuñí chi catyí: “Cha chahi̱ chi Nyoo cuví.”) 12 Ta tatu catyí ñu tyicuan caa, ña cuñí ca chi cha tyinyee ñu chi sutu ñu o chi sɨhɨ ñu catyí ndo. 13 Ta tyicuan caa sacuachiyó ndo tuhun cha catyí Nyoo tyi sacuvi ndo, vatyi cuñí ndo sacuvi ri maa ndo tuhun cha iyó ndo. Ta cuaha ca cha ɨnuu ri caa sacuví ndo ―catyí ra Jesús.
14 Tyicuan ta cana̱ tucu ra Jesús chi ñáyɨvɨ ta catyí ra chi ñu:
15 ―Tya̱soho vaha tandɨhɨ ndo tuhun cahín, ta natyihi tuñi iñi ndo. Cha quɨhvɨ́ yuhu ñáyɨvɨ ta chachí ñu, ña cuví satɨvɨ chi chi ñu. Soco cha quitá añima ñu, ican cuan satɨvɨ́ chi ñu. 16 Nyoho cha cutuñí iñi ndo, tya̱soho ndo tuhun cahín ―catyí ra Jesús chi ñu.
17 Tyicuan ta sandoo̱ ra Jesús chi ñáyɨvɨ cuan, ta quɨhvɨ̱ ra chichi vehe. Ta ra cachicá noo chihin ra candaca̱ tuhun ra chi ra ñáá cha cuñí chi catyi tuhun cuan. 18 Ta catyí ra Jesús chi ra:
―Tu tyicuan caa, ni nyoho, ña cutuñí iñi ndo. ¿Atu ña cutuñí iñi ndo vatyi cha quɨhvɨ́ chichi yuhu yo ña satɨvɨ́ chi chi yo? 19 Vatyi ñima añima yo quɨhvɨ́ chi, soco chichi yo. Ta yaha cuan ta quita chi chichi coño ñuhu yo ―catyí ra Jesús.
Chihin cuan cuñí ra catyi ra vatyi tandɨhɨ nyayu ta vaha cachi yo. 20 Ta catyí tucu ra:
―Cha quitá añima ñáyɨvɨ, ican cuan satɨvɨ́ chi ñu. 21 Vatyi añima ñu quitá cha ña vaha chicá xiñi ñu, ta sacuví ñu cha ña vaha. Yɨhɨ́ ñu iyó ñu chihin rayɨɨ o chihin ñusɨhɨ ta ñima ñasɨhɨ ra cuví, ta ñima yɨɨ ñu cuví. Yɨhɨ́ ñu casuhú ñu. Yɨhɨ́ ñu cachahñí ñu. 22 Yɨhɨ́ ra iyó ñasɨhɨ ra ta chicá noo ra chihin inga ñu. Yɨhɨ́ ñu quichi cuvi iñi ñu cha chii inga ñáyɨvɨ. Yɨhɨ́ ñu sacuví ñu cha quiñi caa. Yɨhɨ́ ñu sandaví ñaha ñu. Yɨhɨ́ ñu iyó viciu chi ñu. Yɨhɨ́ ñu nyiyo iñi ñu. Yɨhɨ́ ñu ñɨɨ ñu cuendu. Yɨhɨ́ ñu cahnu sahá ñu chi ñu. Yɨhɨ́ ñu ña chaa cha chiñi tuñi xiñi ñu. 23 Tandɨhɨ tuhun ña vaha ihya, quitá chi ityi chichi añima ñáyɨvɨ, ta satɨvɨ́ chi chi ñu ―catyí ra chi ra.
Noo ñaha inga ñuu cha chino iñi chi ra Jesús
(Mt. 15.21-28)
24 Yaha̱ cuan ta quita̱ ra Jesús yucuan, ta cuahan ra ityi ñuu Tiro ta Sidón. Quɨhvɨ̱ ra chichi noo vehe ta ña cuñí ra cha coto ni noo ñáyɨvɨ, soco ña cuví tixehe nuu ra. 25 Ta sɨhɨ noo ñaha tyivaa cha yɨhɨ́ noo tatyi ña vaha añima, numi ri chito̱ ña tuhun ra Jesús. Ta chaa ña ta chicuiñi̱ chɨtɨ ña nuu ra. 26 Ñaha cuan, ñaha inga ñuu cuví ña, ñaha ñuu Sirofenicia cuví ña. Quichi̱ ña ta chacú ndahvi ña nuu ra Jesús na tava ra tatyi ña vaha cha yɨhɨ́ añima sehe ña. 27 Soco catyí ra Jesús chi ña:
―Sa̱ña, na̱cachi xihna ca ñu Israel ñu cuví sehe Nyoo, vatyi ña vaha cha tinyaá yo pan chi sehe yo ta cuhva yo cachi ina ―catyí ra Jesús chi ña.
28 Ta nacaha̱n ña ta catyí ña:
―Ndicha, Tata, soco ina cuan chachí tucu tɨ yɨquɨn cha canacoyo xiu mesa cuan ―catyí ña chi ra.
29 Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ña:
―Vaha nacahu̱n. Ta cha cuenda cuan cuví cuhun, vatyi tatyi ña vaha cha yaha̱ quita̱ chi añima sehun ―catyí ra chi ña.
30 Ta cuhva cha nachaa̱ ña vehe ña, catuví sehe ña nu chito, ta tatyi ña vaha cuan cha yaha̱ quita̱ chi cue.
Nu sanduvaha̱ ra Jesús chi noo ra soho ta ñɨhɨ
31 Ta quita̱ tucu ra Jesús ñuu Tiro, ta yaha̱ ra ñuu Sidón, ta cuahan ra ityi ñuu cha canañí Decápolis, ta nachaa̱ ra miñi Galilea. 32 Nu nyaá ra Jesús yucuan, quichi̱ nyaca ñu chi noo ra soho ta ña cuví vaha cahán ra. Ta chacu̱ ndahvi ñu nuu ra Jesús na tyiso ra ndaha ra sɨquɨ ra. 33 Tava̱ sɨɨn ra Jesús chi ra ɨɨn chiyo xiin, nu yori ñáyɨvɨ, ta tyihi̱ ra nundaha ra chichi soho ra, ta tyaa̱ sɨɨ ra nu yaa ra. 34 Yucuan ta nanyehe̱ ndaa ra andɨvɨ. Ta naxita̱ ra tatyi ra, ta catyí ra:
―¡Efata! ―ta cuñí chi catyí: ¡Nu̱ña! ―catyí ra.
35 Ta chihin cuan nuña̱ soho ra soho cuan, ta nduvaha̱ yaa ra, ta nacaha̱n vaha ra. 36 Ta catyi̱ ra Jesús chi ñu tyi yori chihin cahan ñu tuhun, soco tatu catyí ra chi ñu tyicuan caa, ñihi ca canacatyi ñu. 37 Ta iyo cuñí ñu ta catyí ñu:
―Tandɨhɨ ta vaha sacuví ra. Nyacua cuvi nacuɨñɨ ñáyɨvɨ soho sahá ra ta cuví tucu nacahan ñáyɨvɨ ñɨhɨ̱ ñandɨhɨ.