25
Nu chahá ra Jesús noo cuhva cuenda uchi tahan ñu tyivaa
’Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari uchi tahan ñu tyivaa cha quehe̱n ñu lámpara cha yɨhɨ́ acetye ta cuahan coyo ñu noo vico tandaha cua quehen cuenda ñu chi ra cha cua tandaha. Ohon tahan ñu, tondo xaan ñohó iñi ñu, ta ohon tahan ñu cachi xaan ñohó iñi ñu. Ñu cha tondo ñohó iñi cuan, canyisó ñu lámpara ñu soco ña quehe̱n ñu suhva ca acetye vatyi natyihi ñu chichi lampara ñu tatu ndɨhɨ. Soco ñu cachi ñohó iñi cuan, canyisó sɨɨn ñu yutyi acetye chihin lámpara ñu. Ta vatyi cucuee ca chaa ra cha cua tandaha cuan, catɨɨ̱n ñumahna chi tandɨhɨ ñu, ta caquixí ñu. Tyicuan ta ñáá cuhva ñuu, ta chiñi ñu noo ndusu cha catyí tyehe caa: “¡Cha vachi ra cha cua tandaha! ¡Qui̱ta ndo, que̱hen cuenda ndo chi ra!” catyí ndusu cuan. Tandɨhɨ ñu tyivaa cuan canducuita̱ coyo ñu ta quichaha casanduvaha ñu lámpara ñu. Tyicuan ta quichaha catyí ohon ñu tondo ñohó iñi cuan chi inga ohon ñu cuan: “Cu̱hva ndo suhva acetye ndo chi ndi, vatyi cuñí ndahva lámpara ndi”, catyí ñu. Soco ñu tyivaa cha cachi ñohó iñi cuan nacahan ñu tyehe caa: “Ma cuhva ndi vatyi coto ma ñihi, ni cha cuenda maa ndi ta ni cha cuenda maa ndo. Cua̱han taxi ndo nya nu quiyahví chi, ta sa̱ta ndo cha cuenda ndo.” 10 Soco cha nɨ ri ca cha cuahan coyo ndɨ ohon ñu cha tondo ñohó iñi cuan, cua sata ñu acetye, ta chaa̱ ra cha cua tandahá cuan. Ta ñu tyivaa cha nyatú tuhva cuan, quɨhvɨ̱ coyo ñu chihin ra chichi vehe nu cuacoo vico tandaha cuan. Ta nɨcunyasɨ̱ ri yuvehe. 11 Yaha̱ cuan ta cachaa̱ coyo tucu ñu chisata̱ acetye cuan, ta catyí ñu: “¡Tata! ¡Tata! ¡Nu̱ña yuvehe naquɨhvɨ ndi!” 12 Soco maa ra nacaha̱n ra, ta catyí ra: “Cha ndicha vatyi ña ñohó nui chi nyoho.”
13 Tyicuan ta quichaha catyí ra Jesús:
―Cua̱tu tuhva ri nyoho, vatyi ña chitó ndo nya quɨvɨ ta ñáá cuhva cuquichi yuhu Rayɨɨ cha quichi Nya gloria.
Noo cuhva cuenda xuhun
(Lc. 19.11-27)
14 ’Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari noo ra cha cha nyaá cha cua quita cuhun inga ñuu. Ta cana̱ ra chi musu ra, ta chaha̱ cuenda ra xuhun chi ra.
15 ’Chi noo ra chaha̱ ra ta cha ohon mil xuhun, ta chi inga ra chaha̱ ra ta cha uvi mil, ta chi inga ra tari noo mil. Chaha̱ ra chi noo noo ra yoso cuhva cha cuví saha tyiño ra chihin. Tyicuan ta cuahan ra. 16 Musu cha quehe̱n cuenda ohon mil xuhun cuan, saha̱ ra lucha chihin xuhun cuan, ta saha̱ ganaa ra nonga ohon ca mil chihin xuhun cuan. 17 Ta suri tyicuan caa tucu ra cha quehe̱n cuenda uvi mil cuan, saha̱ ganaa ra uvi ca mil chihin xuhun cuan. 18 Soco ra cha quehe̱n cuenda noo ri mil cuan, chaha̱n ra ta chatya̱ ra noo yavi chichi ñuhú ta tixehe̱ ra xuhun chitoho ra.
19 ’Cuaha quɨvɨ yaha̱ ta nachaa̱ chitoho musu cuan. Ta quichaha natava ra cuenda chihin noo noo ra. 20 Xihna ca ra cha quehe̱n cuenda ohon mil xuhun cuan chaa̱, ta nacuhva̱ cuenda ra ohon ca mil sɨquɨ cuan, ta catyí ra: “Tata, ohon mil chahu̱n chii, ma inga ohon mil ihya cha saha̱ ganai.” 21 Ta chitoho ra catyí ra chi ra: “Vaha. Noo musu vaha xaan cuvún. Ta sacuvu̱n tandɨhɨ cha catyí. Ta vasɨ chiin ri xuhun chahi̱ chuun soco vaha xaan chotyiñon chi chi. Vityin cuaha ca cucuhva cuende chuun. Quɨ̱hvɨ nu vaha ihya, ta cusɨɨ cuñun chihin.” 22 Yaha̱ cuan ta chaa̱ tucu musu cha quehe̱n cuenda uvi mil xuhun cuan, ta catyí ra: “Tata, uvi mil chahu̱n chii, ma uvi ca mil ihya cha saha̱ ganai sɨquɨ.” 23 Ta catyí chitoho ra chi ra: “Vaha. Noo musu vaha xaan cuvún, ta sacuvún cha catyí. Vasɨ chiin ri xuhun chahi̱ chuun soco vaha xaan chotyiñon chi chi. Vityin cuaha ca cucuhva cuende chuun. Quɨ̱hvɨ nu vaha ihya, ta cu̱sɨɨ cuñun chihin”, catyí ra. 24 Soco cuhva cha chaa̱ musu cha quehe̱n cuenda noo mil ri xuhun cuan, catyí ra chi chitoho ra: “Tata, yuhu chité vatyi cuvún noo ra xaan ta cuñún naquehún xuhun noo nu ña sahá tyiñon, ta cuñun naquehun cosecha noo nu ña tachu̱n. 25 Yucuan chaha nayuhvi̱ ta chahi̱n ta tyihi̱ xehi xuhun chichi ñuhú. Soco ma xuhun ihya cha chahu̱n chii”, catyí ra. 26 Tyicuan ta nacaha̱n chitoho ra, ta catyí ra chi ra: “Musu quiñi iyó ta musu suchan cuví yoho. Tatu chitón vatyi cuñí naquehín nu ña saha̱ tyiñe, ta quehín cosecha noo nu ña tachí, 27 ¿ñáá tuhun ña chityihu̱n xuhin banco? Ta cha ndichi ta, cunaquehin xuhun cuan chihin xuhun sɨquɨ cha saha̱ ganaa chi”, catyí ra. 28 Tyicuan ta quichaha catyí ra chi ñu nyicú cuan: “Ti̱nyaa ndo noo mil xuhun cha nyisó ra, ta cu̱hva ndo chi ra cha nyisó uchi mil. 29 Vatyi ñu iyó chii, cuhva que chi ñu, ta coo cuaha chi ñu, nyacua ndoo ca. Soco ñu ñahri chii, nyacua nya cha chiin cha cumí ñu, cutinyaa ndɨhi chi ñu. 30 Ta musu cha ña chiñuhú ihya, tu̱chi ndo chi ra nu ñaa iñi ityi chata, ta yucuan cuacu chaa ra, ta cusacahñi ra noho ra chihin cha nyehe ra tɨndoho.”
Nu catyí ra Jesús vatyi cucutuñi chi tandɨhɨ ñáyɨvɨ
31 ’Quɨvɨ cuquichi yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria, cuquichi chihin cuaha ángel cuende, ta cucunyai tyayu tyaquɨ ta cunyaca ñahi. 32 Ñáyɨvɨ tandɨhɨ ri ñuu cundu ɨɨn ri ñu nui. Ta cusasɨin chi noo noo ñu, tari ra sahá cumi mbee tavá sɨɨn ra chi mbee ta tava sɨɨn ra ndixihyu. 33 Ta cucuatyai chi mbee cuan chiyo vahi, ta chi ndixihyu cuan, chiyo satyin. 34 Tyicuan ta yuhu cha cuví Rey cucatyi chi ñu nyicú chiyo vahi: “Ña̱ha nyoho vatyi nyoho ñáyɨvɨ cha nasocó Suti cuví ndo. Que̱hen cuenda ndo nu cuacunyaa ndo nu nyacá ñaha Nyoo, vatyi cha cuenda maa ndo chino̱ ihya nyata quɨvɨ savaha̱ Nyoo ñuhu ñayɨvɨ̱. 35 Vatyi quɨvɨ chisoque, ta nyoho chaha̱ ndo cha cachi. Quɨvɨ cu ityi ndutya ta chaha̱ ndo cohi. Ta quɨvɨ chica̱ noi tari ra inga ñuu ta nyoho chaha̱ ndo vehe coi. 36 Quɨvɨ cumañi sahme, ta nyoho chaha̱ ndo sahme. Quɨvɨ cuhvi̱ ta nyoho chaha̱n ndo chinyehe̱ ndo chii. Ta quɨvɨ ñohi̱ vehe caa, ta quichi̱ nyehe ndo nu ñohi̱.” 37 Ta ñu cha vaha cuan cundaca tuhun ñu chii, ta catyi ñu: “Sutu Mañi yuhu, ¿ama nyehe̱ ndi chisoco̱n, ta chaha̱ ndi cha cachun? ¿Ama nyehe̱ ndi ityun ndutya ta chaha̱ ndi cohun? 38 ¿Ama nyehe̱ ndi chuun chicá noun tari ra inga ñuu ta chaha̱ ndi vehe coun? ¿Ama cumañi̱ sahmon, ta chaha̱ ndi chuun? 39 ¿Ama nyehe̱ ndi cuhvún, o ñohún vehe caa, ta chaha̱n ndi chinyehe̱ ndi chuun?” cucatyi ñu. 40 Ta yuhu cha cuví Rey cucatyi chi ñu: “Cha ndicha catyí chi ndo, vatyi tandɨhɨ tumañi iñi sacuvi̱ ndo chihin ra ndahvi, ra yañi ihya, chi yuhu sacuvi̱ ndo tumañi iñi cuan.” Tyicuan caa cucatyi yuhu chi ñu. 41 Tyicuan ta yuhu cha cuví Rey cucatyi tiqui chi ñu nyicú chiyo satyin tyehe caa: “Ca̱nyaha ndo nui, nyoho ñu tahán chi cuhún anyaya. Cua̱han ndo nu ñuhu̱ cha ma ndahva ca maa. Vatyi yucuan cuví nu chino̱ cha cuenda cuihna ta cha cuenda tatyi ña vaha cuenda ra. 42 Vatyi chisoque̱, ta nyoho ña chaha̱ ndo cha cachi. Cu ityi̱ ndutya, ta ña chaha̱ ndo ndutya cohi. 43 Chica̱ noi tari chicá noo ra inga ñuu, ta ña chaha̱ ndo nu coi. Cumañi̱ sahme ta ña chaha̱ ndo sahma cuihne. Cuhvi̱ ta ñohi̱ vehe caa, soco ña chaha̱n ndo chinyehe̱ ndo chii nu ñohi̱”, cucatyi chi ñu. 44 Tyicuan ta cucatyi ñu chii tyehe caa: “Sutu Mañi yuhu, ¿ama nyehe̱ ndi chisoco̱n, o ityun ndutya, o chicán noun tari ra inga ñuu, o ñahri sahmon, o cuhvu̱n, o ñohu̱n vehe caa, ta ña tyinyee̱ ndi chuun?” cucatyi ñu. 45 Ta yuhu cha cuví Rey cucatyi chi ñu tyehe caa: “Cha ndicha catyí chi ndo vatyi tandɨhɨ maa cha ña sacuvi̱ ndo chi ñáyɨvɨ ndahvi ihya, suri ña sacuvi̱ tucu ndo chi yuhu cuví cuan”, cucatyi yuhu chi ñu. 46 Tyicuan ta ñu cuan cuhun coyo ñu nu cayú ñuhu̱ cha ma ndahva ca maa. Ta ñáyɨvɨ vaha cuan cuhun ñu cucoo ñu noo ñayɨvɨ̱ cha ma naa ca maa.