13
U alo Balanabasɨ ne Saulo ngʉ́ kulu
Opolofeta di ne omʉsuno ɨnde adʉ nanɨ bhʉ́ Piga gba Ebhe na Atiokia, a ko nanɨ Balanabasɨ, Simeo (ɨnde u aꞌɨ e me Negele*), Lukiusɨ (kpála na Silene), Manaene ɨnde abhele bhʉ́ dabɨlɨ bini ne ngámá Elode Atipasɨ, di ne Saulo. Ekpɨ́ bini, nedhɨnga u adʉ nayo Ebhe lɨe di ne natse ’zʉ-o, Bu Bhobua atsia apa pɨ uo me: «Yi ꞌo Balanabasɨ ne Saulo mʉma kpi ngʉbula namene kulu ɨnde ma aꞌɨ uo ngʉ́ e ko.» Abhomʉ-o, pɨta natse ’zʉ di ne nayo Ebhe-e, u aꞌo ’kpa o pɨ́ ’ndjɨ uo, u atsia aha kpadjɨ pɨ uo me u nʉnʉ.
Balanabasɨ ne Saulo anʉ bhʉ́ Sipele
Lɨ Bu Bhobua atima uo lɨe, u atsia anʉ bhʉ́ gʉdhʉ na Selusia. Oo, u aꞌʉ bhʉ́ ’ngbé zabʉ, u atsia atapa bhʉ́ Sipele. U akolo lɨe bhʉ́ Salamine-e, u aholo nakpokpo eli gba Ebhe-e bhʉ́ oetɨ nadje lɨ́lɨ gba omaYuda-o . Djaa Maloko adʉ bhʉ́ dabɨlɨ bini ne uo ngʉ́ nateteke uo. U agulu kpɵmɵ-o hana, u atsia akolo bhʉ́ Pafosɨ. Oo, u abhaka maYuda bini, bhʉlʉ mambengʉ ɨnde adʉ ’lɨ e me Bale-Yesu. Anɨ adʉ apa me nɨ ne polofeta. Anɨ adʉ nadʉ agba Selugio Polo, kpála na ɨmbɨlangʉ, ɨnde adʉ ngámá na ndu doto ango-o. Ngámá ango-o aꞌɨ Balanabasɨ ne Saulo, anga anɨ akʉnda nanɨ nadje ’li Ebhe. Engʉ́ bini, bhʉlʉ mambengʉ Elɨmasɨ (anga ꞌɨlɨ bhomʉ-o akʉnda napa bhʉ́ eli gba oGiliki moko) ayala. Anɨ adʉ agɨlɨ me nɨ yoko ngámá na ndu doto ango-o me anɨ abhúka de.
Abhomʉ-o, Saulo, ɨnde lɨ ’lɨ e adʉ di me Polo-o, abedhe ne Bu Bhobua, anɨ atsia anɨ ne kpéke djila. 10 Anɨ atsia apa me: «Ngamʉ siti kpála na kali ɨnde ngapite okpála, ndɨlɨ gba Djabʉlʉ, kpála nayala ndʉ ’ngʉ́ na babadha hana, mʉ ꞌó nasiti okpadjɨ na ngbingbili gba ngámá-a dɨ! 11 Tsitsia, mbɨa ɨnde-e, Ebhe asʉ́ mʉ. Djila mʉ aní. La di-e, mʉ ú matá zɨndjɨla de ngʉbula mbo oekpɨ́.» Kolo me-e, ndindi ani djila Elɨmasɨ. Biti atsia abuku anɨ hana, anɨ adʉ abubudha bɨlɨ de e ngbalina nagɨlɨ me kpála holo ’kpa nɨ ngʉ́ nateteke nɨ. 12 Lɨ ngámá na ndu doto au engʉ́ akodho ’kpɨ́-e lɨe me-e, anɨ atsia abhuka di ne nangamba naali ka nasuno ɨnde u asuno e ne ’lɨ Ngámá ko.
Polo ne Balanabasɨ bhʉ́ Atiokia ɨnde abhʉ́ Pisidia
13 Polo di ne okpála ɨnde adʉ adhʉkʉ bhʉ́ dabɨlɨ bini ne anɨ-e, ayie bhʉ́ Pafosɨ ngʉ́ nanʉ bhʉ́ Peledje bhʉ́ ndu doto na Pamifilia. Engʉ́ bini, Djaa Maloko aꞌo ká uo oo, anɨ atsia agie lɨe abhʉ́ Yelusalema. 14 Ngauo-o, u akpata bha kpadjɨ gba o-o. U ayie bhʉ́ Peledje, u atsia akolo bhʉ́ Atiokia ɨnde bhʉ́ Pisidia ko. Bhʉ́ ’kpɨ́ naguo gba omaYuda-a , Polo ngauo ne Balanabasɨ alɨ bhʉ́ ’tɨ nadje lɨ́lɨ gba Moidje , u atsia adʉlʉ kuto. 15 Pɨta natanga lɨ́lɨ di ne obhuku gba opolofeta-a, ongámásɨ na etɨ nadje lɨ́lɨ-e atsia atima eli pɨ uo me: «Ondaise ya, ɨ dʉ me yi nde ne engʉ́ ngʉ́ nateteke okpála ne di-e, yi de pa!»
16 Polo ayie bhʉ́lá, anɨ amene ’kpa e pɨ okpála, anɨ atsia apa me: «Ngayi okpála na Ɨsalaele di ne yi okpála ɨnde ngakpe Ebhe-e, yi dje nga ma! 17 Ebhe gba okpála ɨnde omaƗsalaele, abhʉ nanɨ onguo ogbi nɨ́. Anɨ abe ndʉ uo bhʉ́ nedhɨnga u adʉ lɨe bhʉ́ bali bhʉ́ Edjipeto-o. Pɨpɨta-a, ne angu gba e-e, anɨ atsia agbe uo bhʉ́ doto na Edjipeto. 18 Anɨ akibila uo bhʉ́ mili bɨlɨ ngʉbula kalanga masɨkpe de ndjɨkpa badha. 19 Pɨpɨta-a, anɨ abhili opiga mananɨka bhʉ́ doto na Kanana. Anɨ atsia aha doto gba uo-o pɨ onguo ogbi nɨ́ 20 ngʉbula kalanga masɨkpe de kámá badha ne ndjɨkpa bhuluvue.
Pɨpɨta-a, anɨ aha okpála nakodho mangɨmbo pɨ uo akolo bhʉ́ nedhɨnga gba polofeta Samʉele. 21 Pɨpɨta-a, u ayo me o okʉnda ’ngbé ngámá. Abhomʉ-o, Ebhe atsia aha Saulo pɨ uo, ndɨlɨ gba Kisi, bhʉ́ piga gba Bendjamé. Anɨ aʉ nanɨ pɨ́ ’ndjɨ uo ngʉbula kalanga ndjɨkpa badha. 22 Pɨta lɨ Ebhe ayala Saulo lɨe, anɨ atsia agbe ’ngbé ngámá Davidi pɨ uo. Anɨ atsia apa lɨ ’ngʉ́ gba anɨ-e me: ‹Ma au Davidi, ndɨlɨ gba Yese. A ko kpála na babadha bhʉ́ djila ma. Anɨ améne ndʉ ’ngʉ́ hana maka ma akʉnda lɨe. 23 Bhʉ́ piga gba Davidi-e, Ebhe agbe pɨ omaƗsalaele Mʉkobho Yesu maka anɨ apa nanɨ lɨe kalanʉ ko. 24 Kala nago ka anɨ-e, Djaa akpokpo Bádha Ngali pɨ ndʉ okpála na Ɨsalaele hana. Anɨ adʉ ayo ka uo me u dji bua o, amba u sia batisimo. 25 Lɨ Djaa akolo lɨe lɨ ’so kulu gba e, anɨ adʉ apa me: ‹Yi ngabhundja me ma ne da? Ma ne kpála ɨnde yi ngadjeke e ade! Engʉ́ bini, yi djedje, a ngago pɨta ma ne kpála. Ma ne tetele kpála ade ngʉbula me ma gbe malɵkɵ§ bhʉ́ ’dhʉ anɨ.›
26 Ondaise ma, ngayi okpála na piga gba Abalahama di ne yi okpála ɨnde sɨ-e, ɨnde ngakpe Ebhe-e, Ebhe atima nanɨ ngali na mʉkobho ɨnde-e pɨ nɨ́. 27 A na paká me okpála na Yelusalema di ne ongámásɨ gba o-o mbɨla nanɨ Yesu de. Bhʉ́ oekpɨ́ naguo gba omaYuda bini ne bini hana-a, u adʉ atanga obhuku gba opolofeta. La-a, u dʉ ambɨmbɨla de. Engʉ́ bini u akodho ’ngʉ́ gba Yesu lɨe me u bhɵlɵ anɨ-e, u amene bhomʉ-o engʉ́ ɨnde lɨ opolofeta apa e ko. 28 Belegʉ u u nanɨ engʉ́ bini ɨnde u tɨ da nabhɵlɵ Yesu ka e lɨe de-e, u ayo ka Pɨlatɵ me u bhɵlɵ anɨ. 29 Pɨta u amene ndʉ ’ngʉ́ hana maka lɨ ’li Ebhe apa lɨe lɨ ’ngʉ́ gba anɨ-e, u aꞌe anɨ lɨ kulusi, u atsia anʉ ato anɨ bhʉ́ lata.
30 Engʉ́ bini, Ebhe atsia azuku anɨ bhʉ́ ká okpála ɨnde amu-o. 31 Yesu asuno lɨe pɨ okpála ɨnde adʉ adholo ne anɨ bhʉ́ dabɨlɨ bini nayie bhʉ́ Galilaya akólo bhʉ́ Yelusalema ngʉbula ’kpɨ́ bhelé. Mbɨa ɨnde-e, okpála ango-o ngakpokpo ’ngʉ́ gba anɨ-e pɨ okpála na Ɨsalaele ngao. 32 Ngaya makpe-e, ya ago ngʉ́ nakpokpo Bádha Ngali ɨnde-e pɨ yi, Bádha Ngali ɨnde lɨ Ebhe apa nanɨ kalanʉ me nɨ apá e pɨ onguo ogbi nɨ́-o. 33 Anɨ amene mbɨa ɨnde-e pɨ nɨ́ ongɨsɨ gba uo-o, lɨ kpadjɨ nazuku Yesu bhʉ́ ká okpála ɨnde amu, maka u aye nanɨ lɨe bhʉ́ Etsi na bhisi gba omaYuda-a me:
‹Mʉ ne ndɨlɨ gba ma na bhobhoko,
Ma azu mʉ nakɨ ngama makpe.
34 Ebhe apa nanɨ me nɨ azúku Yesu bhʉ́ ká okpála ɨnde amu-o mazuku, ngʉbula me anɨ akpí matá-a de. A ko engʉ́ ɨnde anɨ apa nanɨ e me:
‹Ma ahá obisagu na bububu ɨnde di na kʉkʉlʉ-o pɨ mʉ,
ɨnde ma apana nanɨ e pɨ Davidi ko.
35 Kaka-a, anɨ apa matá lɨ bɨlɨ koko me:
‹Mʉ ꞌó de me kpála na ngbingbili gba mʉ-o zi bhʉ́ lata-a de.
36 Padhá de, anga Davidi bhʉ́ nedhɨnga gba e, amene lɨ́lɨ gba Ebhe-e hana. Pɨpɨta-a, anɨ akpi, u azɨ anɨ de onguo ogbi e, anɨ atsia azi. 37 Engʉ́ bini, kpála ɨnde lɨ Ebhe azuku e, anɨ zí naae de. 38-39 Ondaise ma, yi mbɨla ndjɨndjɨ me u apa pɨ yi me u aꞌe osisiti ’ngʉ́ gba yi-e ka Yesu. Yi tɨ da nakobho ka namene lɨ́lɨ gba Moidje-e de. Engʉ́ bini yi akóbho bha me yi nde abhuka Yesu. 40 ꞌE-e! Yi lila lɨyi uu me engʉ́ ɨnde lɨ opolofeta apa e akólo lɨ yi de, engʉ́ ɨnde me:
41 ‹Yi tsitsia nga, ngayi okpála na ’ngbé ’ndjɨ, yi ngamba naali, amba yi ngɨngɨta má pele pele!
Padhá de, anga bhʉ́ nedhɨnga gba yi-e, ma améne engʉ́ bini ɨnde
yi tɨ da nazɨba e de,
abana ɨ dʉ me kpála bini nde apa nanɨ engʉ́ ango-o pɨ yi kalanʉ.›»
42 Lɨ Polo ne uo ne Balanabasɨ akoto lɨe bhʉ́ ’tɨ nadje lɨ́lɨ-e, u atsia ayo ka uo me u go bhʉ́ ’kpɨ́ naguo na sidi, amba u kpokpo matá engʉ́ bini bhomʉ-o. 43 U atsambala lɨe bhʉ́ bula-a, bhelé na omaYuda ne ogandji okpála ɨnde adʉ akpe Ebhe-e, akpata Polo ne uo ne Balanabasɨ. Abhomʉ-o, Polo ne uo ne Balanabasɨ, bhʉ́ nagama ’ngʉ́ gba o ne uo-o, u ato masi bhʉ́ uo me u holo lɨo lɨ bádha bhʉ́ ’bu gba Ebhe-e kpekpeke.
44 Ekpɨ́ naguo na sidi-e, masɨkpe de ndʉ okpála na gʉdhʉ hana apo bhʉ́la o ngʉ́ nadje ’li Ebhe. 45 Lɨ omaYuda au bhiti okpála ango-o lɨe, u asia siti bua , u atsia adʉ asobho Polo ka eli ɨnde anɨ adʉ apa e ko. 46 La-a, Polo ne uo ne Balanabasɨ dʉ nanɨ nagama ’ngʉ́ pɨ uo ne tsʉlʉ de. U adʉ apa me: «A ayo nanɨ me ya kpo ngaɨza nakpokpo eli gba Ebhe-e kalanʉ pɨ yi. Engʉ́ bini, maka yi ayala lɨe, yi au la di me yi tɨ da nasia mʉkobho na dʉdʉma de. Kaka mbɨa ɨnde-e, ya anʉ́ ɨbili agba ogandji okpála. 47 Padhá de, anga lɨ́lɨ ɨnde ya asia e ka Ngámá-a ngae ɨnde:
‹Ma aꞌo mʉ eke pɨ opiga,
ngʉbula me mʉ gapa ngali na mʉkobho
akólo bha bini alɨ ’dje doto!›»
48 Lɨ ogandji okpála adje lɨe mo-o, u akpi djalɨ, u atsia aholo nadhɵgɵ ’li Ngámá. Ndʉ okpála hana lɨ Ebhe alo o ngʉ́ nasia mʉkobho na dʉdʉma atsia abhuka.
49 Abhomʉ-o, ’li Ngámá atsia adhʉkʉ bhʉ́ ndu doto ango-o libhomu. 50 Engʉ́ bini, omaYuda ato ’ngʉ́ bhʉ́ ’ndjɨ olɨsɨ na tɨa ɨnde adʉ adhɵgɵ Ebhe di ne obhelesɨ okpála na kʉtɨ-o. Abhomʉ-o, u aholo amene Polo ne uo ne Balanabasɨ sisiti, u atsia agbe uo bhʉ́ doto gba o-o. 51 Abhomʉ-o, okpála bhisi ango-o apulu doto na kʉtɨ gba uo ɨnde adhedhe lɨ ’dhʉ o, ngʉbula nasuno pɨ uo me u amene siti ’ngʉ́. U atsia agbida bhʉ́ Ikoniomʉ. 52 Engʉ́ bini, pɨ omʉkpata-a, u abedhe ne djalɨ di ne Bu Bhobua bedhe.
* 13:1 13:1 Negele: U aye bhʉ́ obhuku koko me «Bɨbɨlɨ.» 13:9 13:9 Polo: ꞌƗlɨ na Saulo bhʉ́ eli gba omaYuda, bhende na Polo bhʉ́ eli gba oGiliki. U agisila nanɨ ꞌɨlɨ na Polo lɨ anɨ nedhɨnga ɨnde anɨ abhʉ ka nakpokpo Bádha Ngali gba Yesu Kilisito lɨe pɨ oGiliki ko. 13:16 13:16 Okpála ɨnde ngakpe Ebhe: A ko ogandji okpála ɨnde abhuka Ebhe gba omaYuda ko. 13:22 13:22 Tsia bhʉ́ 1 Sam. 8:5, 19, 10:21, 13:14, 16:12. § 13:25 13:25 Nagbe malɵkɵ: Nanɨ agba omaYuda-a, kulu nagbe malɵkɵ bhʉ́ ’dhʉ ogomago ne navʉlʉ ’dhʉ uo-o, a ko nanɨ kulu ka obalise di ne okpála na padhá. 13:33 13:33 Tsia bhʉ́ Ets. 2:7. 13:34 13:34 Tsia bhʉ́ Ɨsa. 55:3. 13:35 13:35 Tsia bhʉ́ Ets. 16:10. 13:41 13:41 Tsia bhʉ́ Abk. 1:5. 13:47 13:47 Tsia bhʉ́ Ɨsa. 49:6.