7
Etieni akpokpo ’ngʉ́ kala okpála
Abhomʉ-o, bhele kpála gba odimandɵ ayi Etieni me: «Engʉ́ ɨnde u ngapa e lɨ mʉ bhomʉ-o, a ko bha ndjʉ kʉkʉlʉ ’ngʉ́?» Etieni atsia agie me: «Odyɨ ma di ne ondaise ma, yi djedje nga! Ebhe na sangu akoto nanɨ lɨ ogbi nɨ́ Abalahama bhʉ́ ndu doto na Medjopotami kala me anɨ nʉ nasɨ kʉtɨ bhʉ́ ndu doto na Alana. Anɨ atsia apa pɨ anɨ me: ‹ꞌO ká doto gba mʉ di ne piga gba mʉ-o, amba mʉ nʉ bhʉ́ doto ɨnde ma asúno e pɨ mʉ ko.
Abhomʉ-o, Abalahama ayie bhʉ́ doto gba oKaladea, anɨ atsia anʉ nasɨ kʉtɨ bhʉ́ Alana. Pɨta lɨ ’dyɨ anɨ akpi lɨe, Ebhe aꞌe anɨ bhʉ́ Alana, anɨ atsia ago aꞌo anɨ bhʉ́ doto yi nde bhʉ́ e mbɨa ɨnde-e ko. Ebhe ha nga nanɨ edyɨ pɨ anɨ sɨɨ de, belegʉ de mboye bɨlɨ naꞌo ’dhʉ e ka anɨ tété. La-a, anɨ atsia apa nanɨ pɨ anɨ kalanʉ me: ‹Ma ahá doto ɨnde-e pɨ mʉ, lɨ ongɨsɨ gba mʉ-o* tsia tígala ne di pɨta mʉ-o ngao.› La-a, lɨ nedhɨnga bhomʉ-o, ndɨlɨ dʉ nga nanɨ ka anɨ de.
Ebhe apa pɨ anɨ bhomʉ-o me: ‹Ongɨsɨ gba ongɨsɨ gba mʉ-o anʉ́ adʉlʉ bhʉ́ doto na gandji gandji. Oo, u akólo obalise gba okpála na doto ango-o. Lɨ okpála ango-o méne uo sisiti ngʉbula kalanga kámá badha.› La-a, Ebhe apa matá di me: ‹Ma akódho ’ngʉ́ gba okpála ɨnde u akólo obalise pɨ o-o ngama. Pɨpɨta-a, u zé oo, u tsia gó dʉ́ adhɵgɵ ma lɨ bɨlɨ ɨnde. Abhomʉ-o, Ebhe atsia akodho gandja ne Abalahama. Lɨ Abalahama azu Ɨsaka lɨe, anɨ atsia ato anɨ bhʉ́ gandja bhʉ́ ’kpɨ́ na madjɨna nayie lɨ ’kpɨ́ u azu anɨ lɨe-o. Ɨsaka amene bhadi moko pɨ Yakobho. Yakobho atsia amene bhadi moko pɨ onguo ogbi nɨ́ ndjɨkpa ne ká bhisi-o.
Pɨpɨta-a, onguo ogbi nɨ́ ango-o adje siti bua naali pɨ Djodjefʉ , ndɨndɨlɨ pɨta o-o. Abhomʉ-o, u atsia atsɨndjɨ anɨ me u nʉ ne anɨ bhʉ́ bali bhʉ́ Edjipeto. La-a, Ebhe adʉ bhʉ́ dabɨlɨ bini ne anɨ. 10 Ebhe agbegbe Djodjefʉ bhʉ́ lɨkabhu gba e hana. Anɨ asuno bádha bhʉ́ ’bu gba e pɨ anɨ ne ɨmbɨlangʉ, anɨ atsia amene di me engʉ́ gba anɨ-e dʉ anga lɨ Falao, ’ngbé ngámá na doto na Edjipeto-o naali. Abhomʉ-o, Falao atsia aꞌo anɨ ngámá pɨ́ ’ndjɨ Edjipeto di ne pɨ́ ’ndjɨ etɨ gba e libhomu.
11 Pɨpɨta-a, adyɨndɨ atsia alɨ bhʉ́ Edjipeto libhomu di ne bhʉ́ doto na Kanana. Lɨkabhu adʉ naali. Kaka-a, onguo ogbi nɨ́ dʉ asia ehe nazʉ mazʉ de. 12 Lɨ Yakobho adje lɨe me ehe nazʉ mazʉ bhʉ́ Edjipeto-o, anɨ atsia atima ongɨsɨ gba e, onguo ogbi nɨ́ oo bhʉtsibhʉtsi na bini. 13 U anʉ lɨe bhʉtsibhʉtsi na bhisi-e, Djodjefʉ atsia asuno lɨe pɨ ondaise e. Abhomʉ-o, Falao atsia ambɨla piga gba Djodjefʉ-o. 14 Pɨpɨta-a, Djodjefʉ atima okpála me u nʉ ha ’dyɨ nɨ Yakobho ne piga gba e hana. U adʉ nanɨ ndʉ o hana okpála ndjɨkpa mananɨka ne ká bhuluvue. 15 Abhomʉ-o, Yakobho anʉ bhʉ́ dabɨlɨ bini ne ongɨsɨ gba e, onguo ogbi nɨ́, bhʉ́ Edjipeto. U atsia amu oo. 16 U abha kuo uo anʉ ne di bhʉ́ gʉdhʉ na Sikeme. Abhomʉ-o, u atsia azɨ bhʉ́ lata ɨnde lɨ Abalahama akala nanɨ e ka ongɨsɨ gba Emola bhʉ́ Sikeme-o.
17 Lɨ nedhɨnga akolo lɨe masɨkpe ngʉbula me Ebhe mene engʉ́ ɨnde anɨ apa nanɨ e kalanʉ me nɨ améne e pɨ Abalahama, piga gba nɨ́-e abe ndʉ e. Okpála atsia akolo bhelé bhʉ́ Edjipeto. 18 Pɨpɨta-a, ngámá koko aholo naʉ bhʉ́ Edjipeto. Ngámá ango-o mbɨla nanɨ engʉ́ gba Djodjefʉ-o de. 19 Anɨ apite okpála gba nɨ́-o, anɨ atsia amene onguo ogbi nɨ́ sisiti. Anɨ aholo uo ne kpéke me u ꞌo ká ongɨsɨ na ndjendje gba o-o, amba ongɨsɨ ango-o mu. 20 Lɨ nedhɨnga bhomʉ-o, u azu Moidje . Anɨ adʉ babadha naali bhʉ́ djila Ebhe. U akʉ anɨ epe bata bhʉ́ ’bu ’tɨ gba ’dyɨ e. 21 Lɨ u aꞌo ká anɨ lɨe, ndɨlɨ na ɵɵlɵ gba Falao aha anɨ, anɨ atsia akʉ anɨ maka ndɨlɨ gba e makpe. 22 U asuno ndʉ ɨmbɨlangʉ hana gba okpála na Edjipeto pɨ Moidje. Anɨ atsia akolo kpekpeke bhʉ́ nagama ’ngʉ́ di ne namene ’he.
23 Lɨ Moidje akolo lɨe ne kalanga ndjɨkpa badha-a, anɨ atsia abhundja lɨ bua e me nɨ nʉ tsia ondaise nɨ, omaƗsalaele. 24 Oo, anɨ au me maEdjipeto bini ngamene sʉka omaƗsalaele sisiti. Abhomʉ-o, ngʉ́ nagie siti ’ngʉ́ bhomʉ-o, anɨ atsia abhɵlɵ maEdjipeto ango-o. 25 Moidje adʉ abhundja naae me ondaise nɨ omaƗsalaele ambɨla me Ebhe alo nɨ ngʉ́ nakobho o. Engʉ́ bini ngauo-o, u mbɨla la mo-o de. 26 Lɨ ekpɨ́ aseke lɨe, Moidje abhaka me omaƗsalaele bhisi nde ngagʉ gbele sʉnda o. Abhomʉ-o, anɨ akʉnda nayoko uo. Do anɨ de-e: ‹Wai, yi ne ondaise. Yi ngamene lɨyi sisiti ka nɨ?› 27 Engʉ́ bini, kpála bhende adʉ amene kilí e sisiti-e andjimba Moidje, anɨ atsia apa me: ‹A ko da ɨnde aꞌo mʉ ngámá di ne kpála nakodho ’ngʉ́ gba ya-a? 28 Mo okʉnda nabhɵlɵ ma, maka mo obhɵlɵ lili maEdjipeto lɨe? 29 Lɨ Moidje adje eli bhomʉ-o lɨe, anɨ ayie bhʉ́ Edjipeto, anɨ akpe, anɨ atsia anʉ adʉ bhʉ́ doto na Madiana. Oo, anɨ azu ongɨsɨ na obhosɨbhosɨ bhisi.
30 Pɨta kalanga ndjɨkpa badha-a, andjelu bini akoto lɨ Moidje bhʉ́ mili bɨlɨ dengo eta na Sinai. Andjelu ango-o akoto lɨ anɨ bhʉ́ djua me a nde ngatsi bhʉ́ tsá ’pó. 31 Anɨ angamba naali ka engʉ́ ɨnde anɨ au e-o. Nedhɨnga anɨ adʉ adyudyo lɨe lɨe masɨkpe ngʉ́ natsitsia-a, anɨ atsia adje ’li Ngámá apa me: 32 ‹Ma ne Ebhe gba onguo ogbi mʉ, Ebhe gba Abalahama, Ebhe gba Ɨsaka, Ebhe gba Yakobho.› Moidje aholo nagʉkʉ ka tsʉlʉ, anɨ le natsitsia de. 33 Abhomʉ-o, Ngámá atsia apa pɨ anɨ me: ‹Pandja malɵkɵ bhʉ́ ’dhʉ mʉ, anga bɨlɨ mo olʉ lɨe ɨnde-e, a ko bɨlɨ na bubu. 34 Ma au maka u ngato mbolo lɨ okpála gba ma bhʉ́ Edjipeto lɨe au. Ma atsia adje la di maka u ngalopolo lɨo lɨe adje. Ma ago ngʉ́ nagbegbe uo bhʉ́ bali ango-o. Mbɨa ɨnde-e, ma ngatima mʉ bhʉ́ Edjipeto, nʉnʉ.
35 A ko Moidje ɨnde lɨ omaƗsalaele ayala e, ɨnde u apa pɨ e me: ‹Aꞌo mʉ ngámá di ne kpála nakodho ’ngʉ́ gba ya-a da?› Ebhe atima anɨ me anɨ dʉ ngámá di ne mʉkobho. Andjelu apa pɨ anɨ lɨ nedhɨnga ɨnde anɨ akoto lɨ anɨ lɨe bhʉ́ tsá ’pó ɨnde adʉ atsi ko. 36 Moidje agbegbe omaƗsalaele bhʉ́ doto na Edjipeto ngae. Anɨ amene ongʉ́ na ngbengbengbe di na ngangamba bhʉ́ doto ango-o, bhʉ́ ’ngbé ’ngu na Mbembe di ne bhʉ́ ’gʉ. Anɨ amene ongʉ́ ango-o bhʉ́ kalanga ndjɨkpa badha. 37 A ko matá bhadi Moidje ɨnde apa pɨ omaƗsalaele me: ‹Ebhe agbé polofeta pɨ yi maka ma bhʉ́ ká ondaise yi. 38 Lɨ onguo ogbi nɨ́ apɵkɵbhɵ bhʉ́la o lɨe bhʉ́ ’gʉ-o, Moidje adʉ oo. Anɨ adʉ bhʉ́ dabɨlɨ bini ne onguo ogbi nɨ́. Anɨ adʉ la di bhʉ́ dabɨlɨ bini ne andjelu ɨnde adʉ agama ’ngʉ́ pɨ anɨ apɨ́ ’ta na Sinai-o. Anɨ asia eli na mʉkobho-o ngʉ́ nakpokpokpo pɨ nɨ́ ngae.
39 Engʉ́ bini, onguo ogbi nɨ́ dʉ amene lɨ́lɨ gba anɨ-e de, u adʉ ayala anɨ. Abhomʉ-o, u adʉ akʉnda nagie lɨo bhʉ́ doto na Edjipeto. 40 U apa pɨ Alona me: ‹Bho oebhe pɨ ya, amba u dʉ adholo kala ya. Padhá de, anga Moidje ɨnde-e, ɨnde apandja ya bhʉ́ doto na Edjipeto-o, ya mbɨla engʉ́ ɨnde akolo lɨ anɨ-e de.› 41 Abhomʉ-o, u abho kulu ndɨlɨ bagala, bhʉ́ oekpɨ́ bhomʉ, u atsia atsulu enʉ pɨ anɨ. U amene anokomɨa kabula ehe ɨnde u abho e ne ’kpa o-o. 42 Engʉ́ bini, Ebhe adji ’ngbʉ e lɨ uo, anɨ atsia aꞌo uo me u dhɵgɵ oɨkʉpala, maka u aye lɨe bhʉ́ bhuku gba opolofeta me:
‹Ngayi okpála na Ɨsalaele-e, yi atsulu nanɨ oenʉ mʉma uu?
Yi aha la di oehe koko mʉma uu sʉnda kalanga ndjɨkpa badha bhʉ́ ’gʉ-o?
A mo-o ade.
43 Yi abɨ mangbo wema gba ebhe Moloko,
di ne kulu ɨkʉpala gba ebhe gba yi Lefana-o.
A bhomʉ-o kulu oehe na padhá padhá, ɨnde yi abho o ngʉbula nadhɵgɵ o-o.
Kaka-a, ma ambá yi tsutsu nane Babilona mane.
44 Onguo ogbi nɨ́, bhʉ́ ’gʉ-o, adʉ nanɨ ka uo ne ’tɨ ngbangbalɨ lɨ Ebhe adʉ asuno lɨe bhʉ́ e-o. Moidje abho nanɨ maka bhende lɨ Ebhe asuno nanɨ e pɨ anɨ-o. 45 Abhomʉ-o, u atsia aha ’tɨ ngbangbalɨ ango-o pɨ ongɨsɨ gba onguo ogbi nɨ́, ɨnde adʉ lɨ nedhɨnga lɨ Djodjue adʉ lɨe ngámá-o. U atsia adʉ alɨ ne di bhʉ́ odoto gba opiga ɨnde lɨ Ebhe ato nanɨ holo bhʉ́ ’dhʉ o kala uo-o. U adʉ oo akolo bhʉ́ nedhɨnga gba ’ngbé ngámá Davidi. 46 Engʉ́ gba Davidi ɨnde asia nanɨ bádha bhʉ́ ’bu gba Ebhe-e , adʉ bhʉ́ djila Ebhe ndjɨndjɨ. Anɨ atsia ayo nanɨ kpadjɨ me nɨ yiki etɨ pɨ Ebhe gba Yakobho. 47 Engʉ́ bini, Salomo, ndɨlɨ gba Davidi-e, ayiki mangbo nanɨ etɨ pɨ anɨ ngae. 48 La-a, Ebhe Apɨ́ ’Kpɨ́ dʉdʉ bhʉ́ ’tɨ ɨnde lɨ okpála ayiki e ne ’kpa o-o de. Maka lɨ polofeta apa lɨe me:
49 ‹Ngámá apa me: ekpɨ́ ne dabɨlɨ na ngámá gba ma-o.
Doto ne dabɨlɨ na sa ’dhʉ ma.
Mangua ’tɨ dho yi ayíki e mʉma?
Bɨlɨ ma agúo lɨe su?
50 Ma bho ndʉ ’he bhomʉ-o hana ngama dɨ?›»
51 Pɨpɨta-a, Etieni atsia apa me: «Ngayi-e, yi ne okpála na kpekpeke ’ndjɨ! Bua yi agbigbite lɨe, ’dje yi atsia anini! Ndʉ ’kpɨ́ hana yi ngamene kpekebhɵ ne Bu Bhobua maka onguo ogbi yi! 52 A ko polofeta bhedho ɨnde lɨ onguo ogbi yi to mbolo lɨ e de-e? U abhɵlɵ belegʉ obhende akpokpo ’ngʉ́ pɨndjɨ nago ka Kpála na Ngbingbili-o. Mbɨa ɨnde-e, kpála ango-o, yi apʉ anɨ, yi atsia abhɵlɵ anɨ. 53 Ngayi okpála ɨnde asia lɨ́lɨ gba Ebhe-e ka oandjelu-o, engʉ́ bini, yi mene la lɨ́lɨ ango-o de!»
U abhɵlɵ Etieni
54 Lɨ okpála ɨnde adʉ lɨ bɨlɨ nakodho ’ngʉ́-o adje engʉ́ lɨ Etieni apa e lɨe, u abɨ ’gʉ́ lɨ bua o. U atsia aholo nazʉ tate o ngʉbula anɨ. 55 Engʉ́ bini, Etieni ɨnde adʉ me anɨ nde abedhe ne Bu Bhobua-a, atsia ’kpɨ́ ne abhʉ́lá, anɨ au zɨ Ebhe. Anɨ atsia au di Yesu me anɨ nde alʉ lɨ pá ’kpa na kokpa gba Ebhe-o. 56 Anɨ atsia apa me: «Yi djedje nga! Ma au kokpɨ́ abhulu lɨe, Ndɨlɨ gba kpála alʉ lɨ pá ’kpa na kokpa gba Ebhe!»
57 Ndʉ okpála hana ɨnde adʉ oo adje engʉ́ bhomʉ-o lɨe, u asʉla ne ꞌue kpekpeke, u anini ’dje o. U anʉ ndʉ o hana bhʉ́ dabɨlɨ bini, u atsia atuko pɨ́ Etieni. 58 U agbe anɨ bhʉ́ gʉdhʉ-o, u atsia aholo natʉtʉlʉ anɨ ne oteme ngʉ́ nabhɵlɵ anɨ. Okpála ɨnde adʉ apa ’ngʉ́ lɨ anɨ ne eu-o, abhʉ nanɨ makombi bini. U atsia abu obongo gba o-o bhʉ́ li ’dhʉ anɨ ngʉ́ nalilila. A adʉ ’lɨ makombi ango-o me Saulo. 59 Nedhɨnga u adʉ atʉtʉlʉ Etieni lɨe ne teme ngʉ́ nabhɵlɵ anɨ-e, anɨ atsia ayo Ebhe me: «Ngámá Yesu, ha bua ma haha!» 60 Abhomʉ-o, anɨ akikita lɨpʉkʉ e kuto, anɨ asʉla kpekpeke me: «Ngámá, mo otsía siti ’ngʉ́ gba uo-o de!» Pɨta anɨ apa ’ngʉ́ bhomʉ-o lɨe, anɨ atsia andala ’kpa lɨ bua e.
 
7:3 7:3 Tsia bhʉ́ Dje. 12:1. * 7:5 7:5 Ongɨsɨ gba mʉ: A akʉnda napa me ongɨsɨ gba anɨ na obhosɨbhosɨ. 7:7 7:6-7 Tsia bhʉ́ Dje. 15:13-14. 7:28 7:27-28 Tsia bhʉ́ Ekɨ. 2:14. 7:32 7:32 Tsia bhʉ́ Ekɨ. 3:6. 7:34 7:33-34 Tsia bhʉ́ Ekɨ. 3:5, 7, 8, 10. 7:37 7:37 Tsia bhʉ́ Det. 18:15, 18. 7:40 7:40 Tsia bhʉ́ Ekɨ. 32:1. 7:43 7:42-43 Tsia bhʉ́ Ams. 5:25-27. 7:50 7:49-50 Tsia bhʉ́ Ɨsa. 66:1-2. 7:58 7:58 Saulo: A ko ꞌɨlɨ na ebele. Polo: a ko ꞌɨlɨ na giliki. U aholo naꞌɨ anɨ me Polo lɨ nedhɨnga anɨ aholo nakpokpo Bádha Ngali lɨe pɨ ogandji okpála ko.