6
Ndaꞌa Jesús ke iyoo ndiayu xaꞌa kii ña ndakindiee na
1 Saa kuu iin kii ña ndakindiee̱ na, ra ndiyaꞌa Jesús kuaꞌan ra xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra, nuu iyoo itu trigo. Ra xaꞌa ndia itaꞌan xiꞌin Jesús kindiaa ndia yoko itu trigo kan. Ra sakoyo ndia nuni sata ña ^xaxi ndia.
2 Ra saa ndikaꞌan ndia fariseo xiꞌin ndia, kachi ndia saa:
―¿Nichuun xa ndo saa?, saa chi köo ndiayu ndaꞌa yo, ña sa yo saa kii yii saa chi kii ña ñakindiee̱ va yo kuvi ña ―kachi ndia xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin Jesús.
3 Ra saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa:
―¿A täan kaꞌvi ndo ni ke kaꞌan tuꞌun Ndioxi xaꞌa ña xa ra rey David, xiꞌin ndia xitaꞌan xiꞌin ra, ta ndikaꞌun ini ndia?
4 Saa chi su ndikiꞌvi va ra Rey David ini veꞌe ñuꞌu, ra kiꞌin ra ixta ña ndee nu yii ña soko na nuu Ndioxi, xixi ra xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra. Ra köo ndiayu ra sa ra saa, chi indaa ndia ku sutu va kuvi ndia iyoo ichi kuxi ixta kan ―kachi ra xiꞌin ndia.
5 Ra saa ndikaꞌan ka Jesús xiꞌin ndia kachi ra saa:
―Yuꞌu, ra tiꞌvi Ndioxi xaa yoꞌo kuvi ra iyoo ndiayu ndaꞌa xaꞌa kii ña ndakindiee̱ na ndia ña ke vaꞌa sa yo, ra ndia ña ke küvi sa va yo ―kachi Jesús xiꞌin ndia fariseo.
Sandaꞌa Jesús iin tiaa ra kutuun ndaꞌa kii ña ndakindiee na
6 Ra saa kuu, inka tuku kii ña ndakindiee̱ na ra saa ndixaa Jesús iin veꞌe ñuꞌu ra xaꞌa ra sañaꞌa ra na tuꞌun Ndioxi. Ra veꞌe ñuꞌu kan nduꞌu iin tiaa ra kutuun ndaꞌa kuaꞌa.
7 Ra ndia sañaꞌa ndiayu Ndioxi xiꞌin ndia fariseo ra iin suꞌva nuu ndia ixtonani ndia Jesús, a sandaꞌa ra ra kue̱ꞌe ndaꞌa kan kii ña ndakindiee̱ na, ra saa ke niꞌi ndia taxi ndia kuachi xaꞌa Jesús, káꞌán ndia.
8 Ra xa kundaa va ini Jesús ña ndakani ini ndia. Ra saa ndikaꞌan ra xiꞌin ra kue̱ꞌe ndaꞌa kan, kachi ra saa:
―Ndakundichi ra na kuni takundiꞌi na yoꞌo ―kachi ra xiꞌin ra.
Saa ra ndikun ndakundichi va ra kue̱ꞌe ndaꞌa kan maꞌñu na.
9 Ra saa ndikaꞌan Jesús xiꞌin ndia fariseo, kachi ra saa:
―Na ndakatuꞌun yu ndoꞌo. ¿Ndia ña ke kuvi sa yo kii ña ndakindiee̱ kachi ña tiaa ra Moisés? ¿A ña vaꞌa ke sa yo, a ña väꞌa? ¿A sakaku yo yuvi, a sandiꞌi yo xaꞌa va na? ―kachi Jesús xiꞌin ndia.
10 Saa ixtoꞌni Jesús nuu takundiꞌi na xinunduu ndita kan, ra ndikaꞌan ra xiꞌin ra kue̱ꞌe ndaꞌa kan kachi ra saa:
―Sandakaa ndaꞌa kun ―kachi ra xiꞌin ra.
Ra saa sandakaa tiaa kan ndaꞌa ra, ra ndikun nduvaꞌa va ña.
11 Ra tiaa ni ndisaa ini ndia fariseo xini ndia Jesús. Ra xaꞌa ndia kataꞌan ndia ndixa koo taxi ndia kuachi xaꞌa ra.
Ndikaxin Jesús uxi uvi tiaa ndia kaka chiñu nuu ra
12 Saa kuu iin kii ke̱e Jesús kuaꞌan ra iku kaꞌan ra xiꞌin Ndioxi, ra iinii ñuu ndaa ndikaꞌan ra xiꞌin Ndioxi.
13 Ra te ndituvi saa kana ra takundiꞌi na ndikun sata ra, ra ndikaxin ra uxi uvi tiaa, ndia kaka chiñu nuu ra. Ra ndia yoꞌo kuvi ndia kuu apóstoles, ra tuꞌun yoꞌo kachi ña saa: “Ndia ^tiꞌvi Ndioxi.”
14 Ra suꞌva nani ndia ndikaxin Jesús: Simón ra ndakunani Pedro, inka ra nani Andrés ñani ra Simón, iin ra nani Jacobo, iin ra nani Juan, iin ra nani Felipe, inka ra nani Bartolomé,
15 inka ra nani Mateo, iin ra nani Tomás, inka ra nani Jacobo seꞌe ra Alfeo, iin ra nani Simón ra xindikaa xiꞌin partido ña nani Zelote,
16 inka ra nani Judas, ñani ra Jacobo, iin ra nani Judas Iscariote ra ndixiko Jesús.
Sañaꞌa Jesús kuaꞌa ni yuvi
17 Saa ke̱e Jesús iku kan ra ndakiꞌin ra vaxi nuu ra xiꞌin ndia ndakaxin ra kaka chiñu nuu ra. Ra ta nduxinu ndia iin yoso, ra xa ikan va ndee kuaꞌa ni ka na ndikun sata ra ña ndiatu na ra. Ra xaa kuaꞌa ni tu yuvi, na ke̱e iinii kuvi ñuu ña ndikun ndiaa Judea, xiꞌin ñuu ña ndoꞌni yuꞌu tiañuꞌu, ña ndikun ndiaa ñuu Tiro xiꞌin ñuu Sidón, ra saa tu na ke̱e ñuu Jerusalén va. Ra ndakutaꞌan takundiꞌi yuvi yoꞌo ña kuni soꞌo na tuꞌun ña kaꞌan ndoso ra, ra kuni tu na ña na sandaꞌa va ra na.
18 Ra kuaꞌa ni na ku mii tachi ndivaꞌa, nduvaꞌa xa Jesús.
19 Ra takundiꞌi na xiꞌi, ra kuni na ña tiandiaa ndaꞌa na Jesús, chi kundaa ini na ña ku mii ra ndie̱e̱ ña sandaꞌa ra na, ra nduvaꞌa ndiꞌi va na xiꞌi xa ra.
Na kusii ni ini xiꞌin na kusuchi ni ini vaxi kii
20 Ra saa ndakotoꞌni Jesús nuu na ndikun sata ra, ra ndikaꞌan ra xiꞌin na, kachi ra saa:
―Vaꞌa ni kee ndoꞌo, na ndaꞌvi, chi xa ndixaa va kii ña kaꞌndia Ndioxi chiñu nuu ndo.
21 ’Vaꞌa ni kee ndoꞌo, na kaꞌun ini vichin, chi vaxi kii ra ndoo ndoso va ña nuu ndo.
Vaꞌa ni kee ndoꞌo na xaku vichin, chi vaxi kii ra kusii ni ini ndo.
22 ’Vaꞌa ni kee ndo tu kundasi taꞌan na xiꞌin ndo, ra taxi na ndoꞌo, ra kañaꞌa na xaꞌa ndo, xaꞌa ña kandixa ndo yuꞌu, ra tiꞌvi Ndioxi xaa yoꞌo.
23 Kusii ni ini ndo ta xa na xaa kii kan, ra kuaku ndo, chi xa iyoo va ña vaꞌa taxi Ndioxi ndaꞌa ndo ndivi. Ra ta kuꞌva ^xa ndivaꞌa na xiꞌin ndo vichin, ra saa ke xa tu na xii xikua na xiꞌin na ndikaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va.
24 ’Ndi su ndaꞌvi ni ndoꞌo na kuika, chi xa iyoo vaꞌa ni va ini ndo vichin, ndi su vaxi kii ra köo ña vaꞌa niꞌi vi ndo.
25 ’Ndaꞌvi ni ndoꞌo, na iyoo ña xixi vichin, chi vaxi kii ra kaꞌun ni ini ndo.
’Ndaꞌvi ni ndoꞌo, na ^xáku̱ vichin, chi vaxi kii ra kusuchi ni ini ndo ra kuaku ni ndo.
26 ’Ndaꞌvi ni ndoꞌo, na chinuu toꞌo ni na tuꞌun xaꞌa vichin, chi saa ke xa tu na xii xikua ndo xiꞌin na maña, na ndikaꞌan ndoso siki tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va ―kachi Jesús xiꞌin na.
Na kuꞌvi ini yo kuni yo na saa ini xini yo
27 Vichin ^kaꞌan yu xiꞌin ndoꞌo na xini soꞌo ña kaꞌan yu:
―Kuꞌvi ini ndo kuni ndo na saa ini xini ndoꞌo; ra sa ndo ña vaꞌa xiꞌin na kundasi ndoꞌo.
28 Ra tu ndia na kañaꞌa xaꞌa ndo, a kundivaꞌa na xiꞌin ndo, ra na kaꞌan ndo xiꞌin Ndioxi xaꞌa na, ña na chindiee ra na.
29 Ra tu ndia na xakin xaꞌndia nuu ndo, ra käni ndo na. Chi na taxi ndo inka xiyo, na kani va na. Ra tu ndia na kuni ndakindiaa chiꞌlo ndixi ndo, ra kuxïꞌndia ndo ña nuu na; chi ndia tikoto ña ndixi ndo na kuꞌun xiꞌin va na.
30 Tu ndia na nduku ñaꞌa nuu ndo, ra kuxïꞌndia ndo ña nuu na. Ra tu ndia na kindiaa ñaꞌa ndo, ra na käꞌan kuachi ndo xaꞌa ña.
31 Ra tu kuni ndo sa yuvi ña vaꞌa xiꞌin ndo, ra ña vaꞌa na sa tu ndoꞌo xiꞌin va na.
32 ’Ra tu kuꞌvi ini ndo xini ndo takua yuvi na kuꞌvi ini xini ndoꞌo, saa ra, köo yaꞌvi ndiaa vi ña nuu Ndioxi, chi saa ke xa tu yuvi na xïni ichi Ndioxi va.
33 Tu xa ndo ña vaꞌa xiꞌin takua yuvi, na xa ña vaꞌa xiꞌin ndo, saa ra köo yaꞌvi ndiaa vi ña nuu Ndioxi, chi saa xa tu yuvi kuachi va.
34 Ra tu chindiee ndo xuꞌun takua yuvi, na xini ndo kuchuun ndataxi ña ndaꞌa va ndo, saa ra köo yaꞌvi ndiaa vi ña nuu Ndioxi, chi saa xa tu yuvi na xïni ichi Ndioxi va: saa chi chindiee na xuꞌun taꞌan na ra ndiatu ini na ña ndakiꞌin na ña xiꞌin siki va ña.
35 Kuꞌvi ini ndo kuni ndo na saa ini xini ndoꞌo, ra sa ndo ña vaꞌa xiꞌin na. Ra tu chindiee ndo xuꞌun na ra ndiätu ini ndo ña ndakiꞌin ndo ña ndaꞌa na. Saa ke niꞌi ndo ña vaꞌa nuu Ndioxi, ra kunani ndo seꞌe Ndioxi ra kaꞌnu. Chi vaꞌa ni ini Ndioxi xiꞌin takundiꞌi va yuvi, nii na köo ña toꞌo kuvi na, ra nii na yuvi ñaꞌa kuvi va na.
36 Ra na kundaꞌvi ini ndo kuni taꞌan ndo, ta kuꞌva kundaꞌvi ini Ndioxi xini ra ndoꞌo.
Na käꞌan yo xaꞌa kuachi yuvi
37 ’Na käꞌan ndo xaꞌa kuachi inka yuvi, saa ke käꞌan Ndioxi ña iyoo kuachi ndo. Ra na satävi chiꞌña ndo yuvi, saa ke satävi chiꞌña Ndioxi ndoꞌo. Ra koo kaꞌnu ini ndo xaꞌa ña xa inka yuvi xiꞌin ndo, saa ke koo kaꞌnu ini Ndioxi xaꞌa ndo.
38 Ra vaꞌa ni na koo ini ndo xiꞌin yuvi; ra na taxi ndo ñaꞌa ndaꞌa na xiꞌin ña kusii ini ndo, ra saa ke taxi Ndioxi ñaꞌa ndaꞌa ndo. Ra chikaa ka ra siki ña sandiko ra ndaꞌa ndo, chi ta kuꞌva chuꞌun ndo xiꞌin yuvi, ra saa ke chuꞌun tu Ndioxi xiꞌin va ndo ―kachi Jesús.
39 Ra saa ndikaꞌan Jesús iin tuꞌun ndichi xiꞌin na kachi ra saa:
―¿A kuvi kunuu iin ra kuaa ichi nuu inka ra kuaa, tuvi ndo? Su küvi chi koyo uvi saa va ndia yavi.
40 Ra ndia nii na sakan sakuaꞌa ra küvi sa chee na nuu maestro na, chi na sakan kutuꞌva va kuvi na. Ra ndia na ndiꞌi kaꞌvi na, saa vi ke xinu na koo na ta kuꞌva iyoo maestro na.
41 ’¿Nichuun vaꞌa ixtoꞌni kun nuu miꞌi loꞌo ña ndikaa nuu ñani kun, ra kïꞌin kun kuenda xiꞌin itun chee ndikaa nuu mii kun?
42 Ra tu xïni kun itun chee ndikaa nuu mii kun, ¿ra nichuun vaꞌa kiꞌin kun kuenda ña kaꞌan kun xiꞌin ñani kun: “Ñani, naꞌa, na tava yu miꞌi loꞌo ña ndikaa nuu kun”, kachi kun? ¡Ra ra chiꞌña tuꞌun va kuvi kun! Chi xiꞌna ka itun chee ndikaa nuu mii kun na tava kun. Ra saa ke vaꞌa ndakotoꞌni kaxi kun, ra vaꞌa tava kun miꞌi loꞌo ña ndikaa nuu ñani kun ―kachi Jesús xiꞌin na.
Xiꞌin chiñu ña xa va yuvi ke ndakuni yo na
43 Saa ndikaꞌan Jesús xiꞌin na, kachi ra saa:
―Takundiꞌi itun kuiꞌi tu vaꞌa, ra küvi kuun kuiꞌi ña väꞌa ndaꞌa nu. Ra takundiꞌi itun väꞌa, ra küvi kuun kuiꞌi ña vaꞌa ndaꞌa nu.
44 Takundiꞌi itun kuiꞌi ra xiꞌin ñaꞌa ña kuun ndaꞌa nu ke ndakuni yo nu. Chi küun koxi ndaꞌa itun ìñu̱, ra nii uva küun ndaꞌa ìñu̱ nañu.
45 Ra saa tu iin tiaa va, ra iyoo ña vaꞌa nima, ra ña vaꞌa tu ndatuꞌun va ra. Ra iin tiaa ra iyoo ña väꞌa nima, ra ña väꞌa ndatuꞌun va ra. Chi takundiꞌi ña iyoo nima yo ke kaꞌan va yo ―kachi Jesús xiꞌin na.
Sakuaꞌa Jesús yuvi iin tuꞌun ndichi xaꞌa uvi veꞌe
46 Saa ndikaꞌan ka Jesús xiꞌin na, kachi ra saa:
―¿Nichuun kaꞌan ndo, “Tata, Ra Kaꞌnu”, xiꞌin yu, ra xïin tu ndo sa ndo ña kaꞌan yu xiꞌin ndo?
47 Na kaꞌan yu xiꞌin ndo, ndia kuꞌva ke iyoo yuvi na ndikun yuꞌu, ra kandixa na ña kaꞌan yu xiꞌin na.
48 Ta iyoo iin tiaa ra xavaꞌa iin veꞌe, ra kunu ni chikaa ra xaꞌa ña, chi ndia sata kava kaku xaꞌa ña, ra kii nduxinu tiañuꞌu kaꞌnu, ra ndiee ni kani ndiaa ra ña, ra ndikuchüun ra sanduva ra ña, chi tuun ni va xikundichi ña, saa ke iyoo na.
49 Ndi su na xini soꞌo tuꞌun ña kaꞌan yu, ra kandïxa na ña, ra ta iyoo iin tiaa ra xavaꞌa veꞌe, ra ndichikäa kunu ra xaꞌa ña, chi nuu ñuꞌu taya va sakaku ra xaꞌa ña, ke iyoo na kan. Ra kii nduxinu tiañuꞌu kaꞌnu, ra ikan vi kiꞌin ra veꞌe kan sakoꞌni ra, ra sandiꞌi yaa va ra xaꞌa ña ―kachi Jesús.