9
^Tiꞌvi Jesús ndia uxi uvi kuꞌun ndia kaꞌan ndoso ndia tuꞌun Ndioxi
1 Ra saa ndachitaꞌan Jesús uxi uvi saa ndia itaꞌan xiꞌin ra. Ra taxi ra ndie̱e̱ xiꞌin ndiayu ndaꞌa ndia ña tava ndia takundiꞌi nuu tachi ndivaꞌa, ra sandaꞌa ndia na xiꞌi ndia ndia ka nuu kue̱ꞌe̱.
2 Ra saa tiꞌvi ra ndia kuaꞌan ndia kaꞌan ndoso ndia tuꞌun Ndioxi, ra sandaꞌa ndia na xiꞌi.
3 Ra ndikaꞌan ra xiꞌin ndia, kachi ra saa:
―Ndia nii ñaꞌà kanïꞌi ndo kuꞌun ndo ichi, nii itun kätuvi ndo, ni leka, ni ixta, ni xuꞌun, ni tikoto ña ndasama ndo küꞌun xiꞌin ndo.
4 Ra ndia ndia ka veꞌe nuu ndixaa ndo, ra ndakiꞌin mani na ndoꞌo ra ikan kundee ndo xiꞌin na ndia kii na kee ndo kuꞌun ndo inka ñuu va.
5 Ra tu ndia ñuu ndixaa ndo, ra xïin na ndakiꞌin mani na ndoꞌo koo ndo xiꞌin na, saa ra kee ndo ñuu ñaa kuꞌun va ndo. Ra sakoyo ndo yaka xaꞌa ndo ña na kundaa ini na ña ^kundasi na tuꞌun Ndioxi ―kachi Jesús xiꞌin ndia.
6 Ra saa ndakiꞌin ndia kuaꞌan ndia iinii kuvi ñuu kaꞌan ndoso ndia tuꞌun Ndioxi, ra sandaꞌa ndia na xiꞌi.
Xika ka vi ini ra Rey Herodes xaꞌa ña xini soꞌo ra
7 Ta xini soꞌo ra rey Herodes, ra Tetrarca xaꞌa takundiꞌi ña ^xa Jesús, ra xaꞌa ndakani ka vi ini ra, chi sava na kaꞌan: “Ra Juan ra ndixiꞌi va kuvi ra ndatiaku”, kachi na.
8 Ra sava tu na kaꞌan: “Ra Elías ra ndikaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va kuvi ra ndita”, kachi na. Ra sava tu na kaꞌan: “Inka ra ndikaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va kuvi ra ndatiaku”, kachi na.
9 Saa ndikaꞌan ra Herodes, kachi ra saa:
―¿Yoo ku ra yoꞌo? Ra kuaꞌa ni ña xini soꞌo yu ^xa ra. Ndi süvi ra Juan kuvi ra chi yachi vi xaꞌndia yu chiñu ña xaꞌndia na sukun ra kan ―kachi ra Herodes.
Ra xaꞌa ña yoꞌo ke ndiee ni ndixika nduku ra Rey Herodes kuni ra Jesús.
^Sakuxi Jesús uꞌun mil tiaa
10 Ra ta nandiko uxi uvi saa ndia itaꞌan xiꞌin Jesús ndaxaa ndia, ra ndatuꞌun ndiꞌi va ndia xiꞌin Jesús xaꞌa ña xa ndia nuu ndixaꞌan ndia ndikaꞌan ndoso ndia tuꞌun Ndioxi. Saa ndakundiaka ra ndia kuaꞌan ndia xiꞌin ra chi iku nuu ñuu Betsaida. Ra saa ndixaa ndia iku nuu köo yuvi kan ndixkundee ndia ña ndakindiee ndia.
11 Ra ta kundaa ini yuvi nuu kuaꞌan Jesús, ra saa ndakundikun na kuaꞌan na sata va ra. Ra ta ndixaa na nuu iin ra, ra saa ndakiꞌin ra na, ra xaꞌa ra ndakani ra nuu na ndia kuꞌva ke kaꞌndia chiñu Ndioxi nuu na. Ra sandaꞌa tu ra na xiꞌi va.
12 Saa kuu, ra xa kuaꞌan kuaa va, ra saa kuyachin uxi uvi saa ndia itaꞌan xiꞌin Jesús ra ndikaꞌan ndia xiꞌin ra, kachi ndia saa:
―Tata, vaꞌa ka na kaꞌan kun xiꞌin na, ra na kuꞌun na ndakindiee na, ra nduku na ña kuxi na ndia ndia ka ñuu ña ndoꞌni yachin. Chi yoꞌo ra köo mii vi ña kuxi na ―kachi ndia xiꞌin ra.
13 Ra saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa xiꞌin ndia:
―Taxi ndoꞌo ña kuxi na ―kachi ra xiꞌin ndia.
Ra saa ndakuiin ndia, kachi ndia saa:
―Tata, ¿ndia mii kee ña kuxi na? Chi takua uꞌun va ku ixta, xiꞌin uvi tiaka va ndiso ndi. Ra näni mii vi ña yoꞌo kuxi na chi kuaꞌa ni kuvi na. Tu kuꞌun ka ndi ndia ñuu va sata ndi ña kuxi na ―kachi ndia xiꞌin Jesús.
14 Ra saa ndikaꞌan Jesús xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra, kachi ra saa:
―Kaꞌan ndo xiꞌin na ña na ndakundee vii na, ra ta uvi xikoxi ta uvi xikoxi na ndakundee na ―kachi ra xiꞌin ndia.
Ra na ndakundee kan, ra kuꞌva uꞌun mil kuvi niña tiaa va.
15 Ra saa ndikaꞌan ndia xiꞌin na ña na ndakundee vii na.
16 Ra kiꞌin Jesús uꞌun saa ixta xiꞌin uvi saa tiaka, ra ndoniꞌi ra nuu ra ndivi ra ndataxi ra tixaꞌvi ndaꞌa Ndioxi xaꞌa ña. Ra te ndiꞌi saa ndataꞌvi ra ña, ra taxi ra ña ndaꞌa ndia itaꞌan xiꞌin ra, ña na ndataꞌvi ndia ña xiꞌin na.
17 Ra xixi takundiꞌi va na ndiakua nditiandiaa ini na. Ra uxi uvi ka tuka chitu ndakiꞌin ndia xiꞌin ña ndindoo ndoso.
Kaꞌan ra Pedro ña kuu Jesús seꞌe Ndioxi ra xaa sakaku yuvi
18 Saa kuu iin kii nduꞌu mituꞌun saa Jesús kaꞌan ra xiꞌin Ndioxi. Ra yachin kan ndee uxi uvi saa ndia itaꞌan xiꞌin ra. Ra saa ndindakatuꞌun ra ndia, kachi ra saa:
―¿Yoo kuvi yuꞌu kachi yuvi? ―kachi ra xiꞌin ndia.
19 Saa ndakuiin ndia, kachi ndia saa:
―Sava na kaꞌan ña kuu kun ra Juan ra sakuchi yuvi; ra sava tu na kaꞌan ña kuu kun ra Elías va; ra sava tu na kachi saa ña kuu kun ndia iin ra ndikaꞌan tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va, ra ndatiaku kun, kachi na xaꞌa kun ―kachi ndia xiꞌin ra.
20 Ra saa ndikaꞌan Jesús xiꞌin ndia, kachi ra saa:
―Ra ndoꞌo tu, ¿yoo kuvi yu, tuvi ndo? ―kachi ra xiꞌin ndia.
Ra saa ndakuiin ra Pedro kachi ra saa:
―Tata, yoꞌo kuvi Cristo, ra ndikaxin Ndioxi sakaku na yuuvi yoꞌo ―kachi ra xiꞌin Jesús.
Kaꞌan Jesús ndia kuꞌva ndoꞌo ra ta xa na kuvi ra
21 Ra ndikaꞌan ni Jesús xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra, ña na ndatüꞌun ndia xiꞌin ndia nii yuvi xaꞌa ña ndikaꞌan ra Pedro.
22 Ra saa ndikaꞌan ra xiꞌin ndia, kachi ra saa:
―Yuꞌu, ra xaa yoꞌo, ra xiniñuꞌu ndoꞌo ni yu, ra ndia xikuaꞌa ñuu Israel, xiꞌin ndia sutu kunaꞌnu, xiꞌin ndia maestro sañaꞌa ndiayu Ndioxi ña ndakoo ra Moisés, ra kundasi ni ndia yuꞌu, ra kaꞌni ndia yuꞌu, ndi su kii ña uni ra ndatiaku va yu ―kachi ra xiꞌin ndia.
23 Ra ta ndiꞌi, saa ndikaꞌan ra xiꞌin takundiꞌi na ndee kan, kachi ra saa:
―Tu ndia ndo kuni kundikun yuꞌu, ra xiniñuꞌu kaꞌndia ini ndo xaꞌa mii ndo; ra iin ndisaa kii ndakasoko ndo cruz ndo, ra kundikun ndo yuꞌu.
24 Saa chi yuvi na kuni sakaku mii, ra na kan ku na ndiꞌi xaꞌa va; ra na sandoñuꞌu mii xaꞌa yuꞌu, kuvi na kuchuun kaku va.
25 Ra vaꞌa ni na sakanaa yuvi iinii saa va ña yuuvi yoꞌo, ndi su tu na sandoñuꞌu va tu na nima na, saa ra köo yaꞌvi ndiaa vi ña.
26 Ra tu ndia ndo kukaꞌan nuu xaꞌa ña ndikun ndo yuꞌu, xiꞌin xaꞌa ña sañaꞌa yu, ra kukaꞌan tu nuu yuꞌu va kuni yu ndoꞌo ta xa na ndiko yu xiꞌin ndie̱e̱ yu, xiꞌin ndie̱e̱ Tata yu, xiꞌin na yii na kuu tatun ra.
27 Ña ndaa kaꞌan yu xiꞌin ndo, chi sava ndoꞌo na ndee yoꞌo vichin, ra saa kuu tiaku ka va ndo, ra kuni nuu va ndo ña kaꞌndia Ndioxi chiñu ―kachi Jesús xiꞌin na.
^Ndayeꞌe Jesús nuu ndia itaꞌan xiꞌin ra
28 Ra xa kuꞌva una kii ke ndiyaꞌa ta ndikaꞌan ra tuꞌun yoꞌo xiꞌin na. Saa ndakiꞌin ra kuaꞌan ra iin iku sukun kaꞌan ra xiꞌin Ndioxi, ra kuaꞌan ra Pedro, xiꞌin ra Jacobo, xiꞌin ra Juan xiꞌin ra.
29 Ra sakan ta kaꞌan va ra xiꞌin Ndioxi, ra saa ndasama nuu ra, ra ndayeꞌe ña, ra nduyaa ni tikoto ña ndixi ra, ra iin yeyeꞌe nduu ña, ra iin ndiakua taxa taxa nduu ña.
30 Saa ndakoyo uvi tiaa ndatuꞌun ndia xiꞌin ra. Ra ra Moisés, xiꞌin ra Elías va kuvi ndia.
31 Ra iin ndayeꞌe ndiꞌi nuu ndita ndia, ra kaꞌan ndia xiꞌin Jesús, xaꞌa ña ndoꞌo ra, ña kuvi ra ñuu Jerusalén.
32 Ra nii kuni kusun ni va ra Pedro, ra saa tu ndia itaꞌan xiꞌin va ra, ndi su ndikïxi ndia. Ña kan ke vaꞌa xini ndia ña ndayeꞌe Jesús, xiꞌin uvi ndia ndita xiꞌin ra.
33 Ra ta sakan ndixikutiaꞌa ndia ndita xiꞌin Jesús; ra saa ndikaꞌan ra Pedro, xiꞌin ra kachi ra saa:
―Tata Maestro, vaꞌa ni kuu ndee yo yoꞌo. Ra na savaꞌa ndi uni veꞌe tuvixin vali, ra iin ña kuu veꞌe yoꞌo, ra iin ña kuu veꞌe ra Moisés, ra iin ña kuu veꞌe ra Elías ―kachi ra xiꞌin Jesús.
Ra nii ndikundäa ini ra ni ke kaꞌan ra xaꞌa vi.
34 Ra sakan ta kaꞌan va ra, saa nduxinu viko sata ndia. Ra ta xini ndia viko kan ra ndiyuꞌvi ni ndia.
35 Ra tiañu viko kan tiaku ndikaꞌan Ndioxi, kachi ra saa:
―Ra yoꞌo kuvi seꞌe yu, ra kuꞌvi ni ini yu xini yu ra. Ra na kandixa ndo ña kaꞌan ra xiꞌin ndo ―kachi ra.
36 Ra ta ndiꞌi ndikaꞌan Ndioxi, ra ndia mituꞌun saa va Jesús xini ndia ndichi. Ra takundiꞌi tiempo kan ra ndia nii yuvi ndindatüꞌun ndia xiꞌin xaꞌa vi ña xini ndia.
Sandaꞌa Jesús iin ra loꞌo kuu mii tachi ndivaꞌa
37 Ra ta ndituvi inka kii, saa nandiko Jesús xiꞌin ndia ndixaꞌan xiꞌin ra iku. Ra kuaꞌa ka vi yuvi xa ndee ndiatun na ra.
38 Ra iin tiaa ra ndikaa tiañu na kuaꞌa kan, ra ndiee ka vi ndikaꞌan ra, kachi ra saa:
―Tata Maestro, xaku ndaꞌvi yu nuu kun, ña na sandaꞌa kun seꞌe yu, chi iin mituꞌun saa va kuvi ra nuu yu.
39 Chi ta xaa tachi ndivaꞌa yoꞌo, ra tiin ña ra, ra iin sandaꞌyu koꞌo ña ra, ra xaꞌni yiꞌi ña ra ndiakua lolo tava ña yuꞌu ra. Ra xa ndivaꞌa ni ña xiꞌin ra, ra xïin ña saña ña ra.
40 Ra xa xaku ndaꞌvi va yu nuu ndia itaꞌan xiꞌin kun, ña na tava ndia tachi ndivaꞌa yoꞌo, ndi su ndikuchüun vi ndia ña tava ndia ña ―kachi tiaa kan xiꞌin Jesús.
41 Saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa:
―Ni va yuvi kuvi ndoꞌo ña kandïxa ndo. ¿Nichuun ndiee ni ini ndo? Kundiëe ka ini yu nuu ndo ―kachi ra xiꞌin ndia.
Ra saa ndikaꞌan ra xiꞌin tiaa kan, kachi ra saa:
―Naꞌa choꞌo xiꞌin seꞌe kun ―kachi ra.
42 Ra ta kuyachin ra loꞌo kan ndixaa ra nuu Jesús, ra ndikun kuun tuku va tachi ndivaꞌa kan ra ñuꞌu, ra xaꞌa xaꞌni yiꞌi tuku va ña ra. Ra saa ndukueꞌe Jesús xiꞌin ña, ra sandaꞌa ra ra loꞌo kan, ra ndataxi ra ra ndaꞌa iva ra.
43 Saa ra, ndakanda ni ini na ndee kan, xaꞌa chiñu ña kaꞌnu ni ña xa Ndioxi.
Ichi ña uvi kaꞌan Jesús xaꞌa ña kuvi ra
Ra nani saa kuu yuvi kan, ña ndakanda ini na ixtoꞌni na nuu Jesús xaꞌa ña xa ra. Ra saa ndikaꞌan ra xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra, kachi ra saa:
44 ―Kuni vaꞌa soꞌo ndo, ña kaꞌan yu xiꞌin ndo, ra näa ini ndo xaꞌa ña. Chi yuꞌu, ra xaa yoꞌo, ra ndataxi na yuꞌu ndaꞌa na saa ini xini yuꞌu ―kachi ra.
45 Ra nii ndikundäa ini ndia ni xaꞌa ke kachi Jesús saa xiꞌin vi ndia. Chi ^ndasi va ña xini tuni ndia, ña kan ke ndinïꞌi xini ndia xiꞌin vi tuꞌun kan. Ra iyuꞌvi ni tu ndia ña ndakatuꞌun ndia Jesús va.
¿Yoo ku ra chee vaꞌa ka?
46 Saa xaꞌa ndatuꞌun kuachi ndia itaꞌan xiꞌin Jesús, ña yo kuvi iin ndia kunuu kaꞌndia chiñu, kachi ndia.
47 Ra kundaa va ini Jesús ña ndakani ini ndia. Ra saa tiin, ra iin ra loꞌo xani ndichi ra xitia ra.
48 Ra ndikaꞌan ra xiꞌin ndia, kachi ra saa:
―Yuvi na ndakiꞌin mani iin ra loꞌo taꞌan ra yoꞌo xaꞌa ña kandixa na yuꞌu, saa ra ndakiꞌin mani tu na yuꞌu va; ra na ndakiꞌin mani tu yuꞌu, saa ra, ndakiꞌin mani tu na ra tiꞌvi yuꞌu va. Ra tiaa ra köo yaꞌvi ndiaa, tuvi ndo, kuvi ra chee vaꞌa ka va ―kachi Jesús xiꞌin ndia.
Yuvi na kuëe kataꞌan xiꞌin yo kuvi na kuaꞌan ndiee va yo
49 Ra saa ndikaꞌan ra Juan xiꞌin Jesús kachi ra saa:
―Tata Maestro, xini ndi iin tiaa, ra tava ra tachi ndivaꞌa xiꞌin kivi kun. Ra ndikaꞌan ndi xiꞌin ra, ña na kuniñüꞌu ka ra kivi kun, chi süvi ra itaꞌan xiꞌin yo kuvi ra ―kachi ra.
50 Ra saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa xiꞌin ra:
―Säsi ndo nuu ra, chi yuvi na kuëe kataꞌan xiꞌin yo, kuvi na kuaꞌan ndie̱e̱ va yo ―kachi Jesús xiꞌin ra.
^Ndaꞌyu Jesús nuu ra Jacobo xiꞌin ra Juan
51 Ra ta xa kuaꞌan kuyachin kii ña nandiko Jesús kunuꞌu ra ndivi, ra saa ndachikaa ndaku ni ini ra ña kuꞌun ra ñuu Jerusalén.
52 Ra saa chinuu ra sava ndia itaꞌan xiꞌin ra, kuaꞌan ndia chi ñuu ña ndikun ndiaa chi Samaria, ña nduku ndia veꞌe nuu kusun ra.
53 Ra ndixïin na ñuu kan taxi na veꞌe kusun ra, saa chi kundaa va ini na ña yaꞌa ra kuaꞌan ra chi ñuu Jerusalén.
54 Ra ta xini ra Jacobo xiꞌin ra Juan ña xa na saa, ra saa ndikaꞌan ndia xiꞌin Jesús, kachi ndia saa:
―Tata, ¿a kuni kun na kaꞌan ndi xiꞌin Ndioxi, ra sakuun ra ñuꞌu ña kee ndivi ta kuꞌva xa ra Elías, ra na kaꞌmi ndiꞌi ña na? ―kachi ndia.
55 Ra saa ndikokuiin Jesús ndakotoꞌni ra nuu ndia, ra ndukueꞌe ra xiꞌin ndia, kachi ra saa:
56 ―Yuꞌu, ra xaa yoꞌo, ra växi yu sandiꞌi yu xaꞌa yuvi, chi na sakaku va yu kuvi na, ña xaa yu ―kachi ra xiꞌin ndia.
Ra saa ndakiꞌin ndia kuaꞌan ndia inka ñuu va.
Yuvi na kuni kundikun sata Jesús
57 Sakan saa kuu Jesús kuaꞌan ra xiꞌin ndia itaꞌan xiꞌin ra ichi kan, ra saa ndikaꞌan iin tiaa xiꞌin ra, kachi ra saa:
―Tata, ndia ndia ka mii nuu kuaꞌan va kun, ra kuꞌun yu xiꞌin va kun ―kachi ra.
58 Ra saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa:
―Yukuii, ra iyoo va yuꞌu kava nuu kixi ri, ra saa tu sàà va, saa chi iyoo va chiꞌyo ri. Ndi su yuꞌu, ra xaa yoꞌo, ra köo nuu kanduꞌu yu ―kachi Jesús xiꞌin ra.
59 Saa ndikaꞌan tu Jesús xiꞌin inka ra kachi ra saa:
―Naꞌa, na koꞌo xiꞌin yu ―kachi ra xiꞌin ra.
Ra saa ndakuiin tiaa kan, kachi ra saa:
―Tata, kundiatu ñaꞌa kun yuꞌu, ra na nduxin yu iva yu. Saa kuꞌun yu xiꞌin kun ―kachi ra xiꞌin Jesús.
60 Ra saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa:
―Ndakoo na ndii, ra na nduxin taꞌan mii va na. Ra kuaꞌan va yoꞌo, ña kaꞌan ndoso kun tuꞌun Ndioxi va ―kachi Jesús xiꞌin ra.
61 Ra saa ndikaꞌan tuku inka ra xiꞌin Jesús kachi ra saa:
―Tata, kuni tu yuꞌu va kundikun yu yoꞌo. Ndi su kundiatu yuꞌu, ra na kuꞌun yu ndiayu taꞌan yu xiꞌin na veꞌe yu ―kachi ra.
62 Saa ndakuiin Jesús, kachi ra saa:
―Iin tiaa ra tiin xaꞌa yata, ra taꞌvi ra, ra küvi ndikokuiin ra ndakotoꞌni ra chi sata ra, chi tu saa na sa ra, saa ra, tivi va chichi ña kuaꞌan ra xiꞌin. Ra na ^xa suꞌva, ra kuchüun vi na kiꞌvi na nuu xaꞌndia Ndioxi chiñu ―kachi Jesús.