6
Yesu ya yemu jo cadɛɛngɛ ki keree na ge
(Macoo 12:1-8; Marika 2:23-28)
1 Cadɛɛngɛ ka ni, Yesu bi doroo shinma kɛrɛyɛ ya tɛ ni. A wu kalaapiire ti shinma sɛyɛ ya kɔn, na yi tuugo pu kadahaa ni, na wee pya wu kun.
2 A Farizhɛɛn pii di pu pye na: «Kaa lemu ya yaa li pye cadɛɛngɛ ni wɛ, ɲaha na yee di lee pyi wɛ?»
3 A Yesu di pu pye: «Tuun wemu ni xuugo ya pa saannaa Dawuda ni wu tahama-nɔhɔmɔɔ pu ta ge, wʼa lemu pye ge, yee sanha lee kalaa ɲa bada-ɛ gɛ?
4 Wʼa jé Kilɛ-pɛɛŋɛ puga ki ni, buuri we pʼa wo na gaan Kilɛ mu ge, na yee buuri ɲuyɔ ya lɔ na li, na ya kan wu tahama-nɔhɔmɔɔ pu bɛ mu. Na ta watii bi wee buuri we li ni saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ pu yɛ bɛ wɛ. Ta yee sanha lee kalaa wɛ?»
5 A Yesu di pu pye sanha: «Sipya Ja wu ɲɛ cadɛɛngɛ ki bɛ Kafɔɔ.»
Yesu ya ná kewaga fɔɔ wa cuuŋɔ cadɛɛngɛ ka ni
(Macoo 12:9-14; Marika 3:1-6)
6 Cadɛɛngɛ ka bɛ ni Yesu ya jé Kilɛ-pɛɛŋɛ puga ka ni na sipyii kalaa. Ná wa bye wà wu kanige keŋɛ ke na waha.
7 A saliya karamɔgɔlɔɔ ni Farizhɛɛn pʼi ganha na Yesu kasɛri, na wu wii wu bu da wu na da wu cuuŋɔ cadɛɛngɛ ni, kɔnhɔ pʼi kaɲuŋɔ ta di wu tɔɔgɔ le.
8 Ga Yesu bi pu fungɔnyɔ cɛ. Wee tuun wu ni a wu ná kewaga fɔɔ wu pye: «Yìri mʼa yere sipyii pu niŋɛ ni.» A wu yìri na yere.
9 A Yesu di pu pye: «Na yi yegee, lʼa saha na kasaana pye cadɛɛngɛ ni laa, na kakuunɔ pye? Na sipya shɔ laa, na wu gbo? Lekɛ lʼa saha wɛ?»
10 A wu ɲaha ki le sipyii pu ni, na pu bɛɛri wii círi, lee kadugo na na wee ná wu pye: «Ma keŋɛ ki sanha!» A wu ki sanha, a wu keŋɛ kʼi juuŋɔ.
11 A pu logoo di yìri xuuni. A pʼi ganha na puyɛ yegee lekɛ pu da bye Yesu na ge.
Yesu ya tudunmɔɔ kɛ ni shuun ɲaha bulo
(Macoo 10:1-4; Marika 3:13-19)
12 Caŋa ka, Yesu ya kari faaboboŋɔ ka na, di zhɛ Kilɛ ɲɛɛri. A wu shɔn Kilɛ-ɲɛrɛgɛ ki na.
13 Ba ɲiga kʼa mugi wɛ, a wu wu kalaapiire ti yiri. Na kɛ ni shuun ɲaha bulo pu ni, na pye Tudunmɔɔ.
14 Pee pu wa mɛ: Simɔ (a wu wee mɛgɛ le sanha Pyɛɛri), ni wu ceborona Andire, ni Yakuba, ni Yohana, ni Filipe, ni Batelemi,
15 ni Macoo, ni Tomasi, ni Alife ja Yakuba, ni Simɔ wemu wu bi bye Zelɔtilee kuruŋɔ ki ni ge,
16 ni Yakuba ja Zhude, ni Zhuda Isikariyɔti, wee wʼa Yesu le keŋɛ ni.
Yesu ya sipyii kalaa, na yama fɛɛ cuuŋɔ
(Macoo 4:23-25)
17 A Yesu ni wu tudunmɔɔ pʼi digi faaboboŋɔ ki na, na nɔ kpɛɛngbɔhɔ ka na. Wu kalaapiire ti niɲɛhɛrɛ ni sipyiɲɛhɛmɛɛ pu bi bye wà. Pee bi pa na yìri Zhude fiige ki bɛɛri ni, ni Zheruzalɛmu, ni suumɔ lɔhɔ ki ɲɔ fiige ki kugbɔhɔɔ, Tiiri ni Sidɔn ni.
18 Pu bi pa, kɔnhɔ pu ba wu jomɔ logo, wu pu cuuŋɔ. Pii pʼa bi kanha jinaa keŋɛ ni ge, pee bɛ ya cuuŋɔ.
19 Sipyii pu bɛɛri bi wu shaa pʼi gbɔn wu na, bani sefɛɛrɛ ti bi fòro wu ni, na pu bɛɛri cuuŋɔ.
Duba nagoo ni laŋi nagoo
(Macoo 5:1-12)
20 Wee tuun wu ni a Yesu di wu kalaapiire ti wii, na jo:
«Yee pii pu ɲɛ la baa fɛɛ ge,
yee ɲɛ duba nagoo,
bani Kilɛ saanra ti ɲɛ yee wuuro.
21 Xuugo wa yee piimu na nimɛ ge,
yee ɲɛ duba nagoo,
bani yee na ba din!
Yee piimu pu wa mɛhɛɛ suu nimɛ ge,
yee ɲɛ duba nagoo,
bani yee na ba zhɛhɛ fundanga keŋɛ ni!
22 Sipyii bu yi kɔ,
na pu mago wo yi ni, na yi shɛhɛlɛ,
na yi mɛkuuŋɔ yu na bani yi ɲɛ Sipya Ja wuu,
wee tuun wu ni yi ɲɛ duba nagoo.
23 «Kee caŋa ke, yi ɲahaya na ba daan xuuni, fo na sirani fundanga keŋɛ ni, bani yi saraa wʼa pɛlɛ fugba wu ni. Pu sefɛɛ pu bɛ ya Kilɛ tudunmɔɔ pu kanha mu.
24 «Ga yee naafuugbɔ fɛɛ,
bɔɔngɔ ki wa yee wogo,
bani yee ya yi wo ɲaɲiŋɛ ki ta xɔ!
25 Yee pii pʼa tin yalijeŋɛɛ na nimɛ ge,
bɔɔngɔ ki wa yee wogo,
bani xuugo na ba yee ta!
Yee pii pʼa zhɛhɛni nimɛ ge,
bɔɔngɔ ki wa yee wogo,
bani yee ɲahaya na ba danha na mɛhɛɛ suu!
26 Sipyii bɛɛri ba yi mɛsaaŋa yu tuun wemu ni,
bɔɔngɔ ki wa yi mu,
bani lee pɛlɛgana li na
pu sefɛɛ ya tudunmɔɔ kafinɛjuu pu pɛlɛ!»
Yi pɛɛn pu taan yi mu
(Macoo 5:38-48; 7:12)
27 «Ga yee pii pu wa nɛ jomɔ pu nuri ge, nʼa da yi jo yi mu, yi pɛɛn pu taan yi mu! Yʼa kasaaŋaa pyi yi kɔvɛɛ na!
28 Yʼa duba pyi yi laŋivɛɛ mu! Pii pʼa yi cogana kolo ge, yi da Kilɛ ɲɛɛri pee mu!
29 Sipya wa bu kadaa ja ma ɲibɛgɛ nigin ni, ke ki bɛ tagi wu mu. Wa bu ma fadegbɔhɔ lɔ, ma ganha bu wu ɲaha kɔn ma fadebire bɛ lɔ na wɛ.
30 Sipyaa sipya wʼa yaaga ka ɲɛɛri ma mu ge, wu kan. Wa bu ma yaaga lɔ, ma ganha bu weefɔɔ pye wu ki tʼɛrɛŋɛ ma na wɛ.
31 Yi funŋɔ wa sipyii pʼa keree kiimu pyi yi mu ge, yʼa kee shi pyi pu bɛ mu.
32 «Yee ya taan sipyii piimu mu ge, yee bu daan ni pee yɛ ni, masɔŋɔ kekɛ yʼi da da lee ni wɛ? Ali jurumupyii bɛ ya taan ni pu taanɲiinɛɛ ni.
33 Pii pʼa kasaaŋaa pyi yi na ge, yi ba kasaaŋaa pyi pee yɛ na, masɔŋɔ kekɛ yʼi da da lee ni wɛ? Ali lee jurumupyii bɛ wa byi.
34 Tadaŋa wa yee na na yaaga ta piimu mu ge, yi ba fɔhɔɔ leni pee yɛ na, masɔŋɔ kekɛ yʼi da da lee ni wɛ? jurumupyii bɛ wa fɔhɔɔ leni pu kaafɛɛ na, kɔnhɔ pʼi pu wogoo ki shi ta sanha.
35 Ga yi pɛɛn pu taan yi mu, yi da kasaaŋaa pyi pu na, yi da fɔhɔɔ leni pu na yi ganha bu yi funyɔ yaha yaaga da na pu mu wɛ! Yi na ba kuduun ta, yi na ba bye Kilɛ-gbɔtabaaga nagoo, bani wee ya ɲɔ java fɛɛ ni kakuubyii mu.
36 Yi pye ɲuŋɔ ɲaarivɛɛ ma na jo, ba yi To Kilɛ wu ɲɛ ɲuŋɔ ɲaarivɔɔ wɛ.
Yi ganha ba yiyɛ jaagi wɛ!
(Macoo 7:1-5)
37 «Yi ganha ba kiiri kɔɔn pusamaa na wɛ, kiiri da ba gɔn yi na wɛ. Yi ganha ba pusamaa jaagi wɛ, yi da ba jaagi wɛ. Yi da sipyii keree yafani pu mu, yi bɛ wogoo na ba yafa yi mu.
38 Yʼa sipyii kaan, Kilɛ bɛ na da yi kaan. Pu na ba yataanga lɔ na yi wo daanna wu pye, na wu sereŋɛ sereŋɛ, na wu sɔgɔsɔgɔ, na la fara wu na fo wu na woni, na wee kaaŋa le yi fageŋɛ ni. Bani yaaga kemu ni yee wa sipyii pu wo daanna wu pyi ge, kee yaaga ke ninuŋɔ ni yeeyɛ pyaa bɛ wo daanna wa da ba bye.»
39 A Yesu di talenɛ bɛ jo pu mu na: «Fyɛn wa na já fyɛn wa kagaan co gɛ? Lee bu bye pu shuun wu bɛɛri na do wege ni.
40 Kalaapire ya pɛlɛ li kalaato na wɛ, ga kalaapire bɛɛri lʼa kalaa xuuni ge, lee na ba bye ba li kalaato wu ɲɛ wɛ.
41 «Kagaanra le li wa mu ceboro wu ɲii ni ge, ɲaha na mu di lee wii, na ta puga tinbara di ɲɛ muyɛ pyaa ɲii ni, mu di ya lee ɲaa-i wɛ?
42 Dii mu da já ma ceboro pye: ‹Na ceboro, kagaanra le li wa ma ɲii li ni ge, yere di li wolo.› Na ta mu di ya puga tinbara le ɲaa mayɛ wuu li ni-i wɛ? Shuun shuun jovɔɔ dɛ, fɛnhɛ puga tinbara le wolo mayɛ pyaa ɲii le ni. Lee bu bye ma na já ɲa xuuni, na kagaanra li wolo ma ceboro wu ɲii li ni.
Ki yasɛyɛ fɛni pʼa tige cɛni
(Macoo 7:16-20; 12:33-35)
43 «Tisaaŋa ya yasɛŋɛ niguuŋɔ pyi wɛ, tikuuŋɔ ya yasɛŋɛ nizaaŋa pyi wɛ.
44 Tiye bɛɛri wa jɛni yi yasɛyɛ fɛni. Sipya da ga nitoroŋɔ kɔn xhuyo tige na wɛ; sipya di wa da ga ɛrɛzɛn kɔn xhutɔɔnyɔ tige na wɛ.
45 Sipyisaama wʼa yasaaya kilee na yeege wu yasaaya tayahaŋa ni; sipyikuuŋɔ di yakuuyo kilee na yeege ki yakuuyo tayahaŋa ni. Bani lemu lʼa sipya zɔ we ɲi ge, lee lʼa fòro wu ɲɔ ke ni.
Piyɛyɛ shuun keree
(Macoo 7:24-27)
46 «Ɲaha na yʼi na pyi ‹Kafɔɔ, Kafɔɔ› na ta le nʼa yu ge, yʼi wa lee pyi-i wɛ?
47 Sipyaa sipya wʼa pa nɛ mu, na nɛ jomɔ pu nuri, na pu koo ɲaari ge; wèe na já weefɔɔ taanna ni kaa lemu ni ge, nʼa da lee shɛ yi na.
48 Wʼa foro piyɛyɛ kɔnvɔɔ wa fɛni, wemu ya ɲiŋɛ ki tugi na cogi fo na shɛ nɔ faaga na ge, na puga ki ɲidaa li teŋɛ faaya ɲuŋɔ ni, na puga ki yereŋɛ yee ɲuŋɔ ni. Ba lɔhɔ kʼa pa ɲɛhɛ wɛ, a gba wu ɲi, na sɛri. A lofomɔ pu ba guu puga ki na, ga pu ya já ki ɲɛhɛ wɛ, bani ki bi yereŋɛ ɲɔ.
49 Ga wemu ba nɛ jomɔ pu nuri, wufɔɔ di ya pu koo ɲaari wɛ, weefɔɔ ya foro ná wa fɛni, wemu ya wu puga yereŋɛ ɲiŋɛ na, wu ya ɲidaa tugi ki na-ɛ ge. Gba lɔhɔ kʼa pa nɔ kee puga ki na tuun wemu ni ge, a kʼi gurulo taapile ni. A kee puga ki togana di golo.»