Luk
A Dorang Daxa Zin Iesu Kaarisito
Luk Ka Varaar
A Dor Vaamaravazang Pana A Baar Angkari
Luk ka ra varaar a baar angkari. Naan kawit azaxai zin a zangaaflu ma urua ubina varaviraai zin Iesu. Ma naan a Grik. A bina zina iaak Entiok, la provins Siria. Luk kawit na raamin amun saan Iesu xa ra giu, singsaxai naan ka zaleng fatalamin amun dorang pana Iesu ma xa varaar amun saan angkanaan. A vaamuzazang sina xa dokta, ma naan ka rexaazin fatalamin a linga bina Grik.
Luk ka farar zin a rapti aizina Tiofilas. Ma xa farar waan sin aubina di inaxam paazaai. Tiofilas kawit na ra raamin a pira ina Iesu xa zangas pana, malasing ma Luk ka lis azanon dor vaamaravazang. Luk ka saxot adu Tiofilas kana rexaazin fakdul amun dorang pana Iesu, waamua wana di luk naan ka ruaas pana xa uzaa ikula la lia. Luk ka vatangin adu Iesu xa wat kuna vamamaraxaazang atavur amun lemlem aubina vaakdul, xawit amun Judaa zingbe.
A baar Luk ka malasing kari:
(1) 1:1-4 A dor vaamaravazang
(2) 1:5-2:52 A balazang sin Iesu ma Jon Rapti Iwana Baaptaaizang
(3) 3:1-20 Jon A Rapti Iwana Baaptaaizang ka nimnimanin a lan aaxan Iesu
(4) 3:21-4:13 Jon ka baaptaais Iesu ma Saatan ka vaxabebeu naan
(5) 4:14-9:9 Iesu xa waan farawuk la pira Gaalili ma xat faraviraai
(6) 9:10-50 Iesu xa waan la amun non farawuk ma xat faraviraai
(7) 9:51-13:21 Iesu xa waan la pira Judia ma xat faraviraai
(8) 13:22-19:27 Iesu xa waan la pira Peria ma xat faraviraai
(9) 19:28-23:56 A vanongang a wik ma a maatang sin Iesu
(10) 24:1-53 A ramaraat puliang sin Iesu ziaana maatang ma a uzaaiang sina xunikula la lia
1
A Dor Vaamaravazang
1 A dorang ka waan sin a piran Tiofilas. Amala di ra lalaamangaai xuna varaar vatingang amun saan Nakmai xa ra waambazof lawalaua maam malasing naa ra pitfiaat mumua.
2 Naandi ina di ra raamin amun saan angkanaan la varumaraiang iwana ma di balas amun iaana kilaaiang iwana a dorang sin Nakmai, di ra vazei maam pana amun saan angkanaan.
3 Ma nia ga zazaleng amun dorang iwana lagazaai zin Iesu ila varumaraiang ma xa utuaas pana vaanongang sina la pira angkari. Malasing ma ga naxaam adu xa daxa nia zaait gana fararin ka waan sunum. Ga varaar amun saan angkanaan lalozang a lan di balas pana,
4 kuna guna rexaas mase adu amun saan di ra viraai nua wana xa vaaratunaan.
A Dorang Pana Jon A Rapti Iwana Baaptaaizang Dina Luk Naan
5 Lamun maariaas araan Erot ka izi a xalxaal in Judia, xa rauxin aza pris aizina xanaan Zekaria, xa wat pana a lemlem pris sin Aabijaa. Aizina taak sin Zekaria xanaan Elizabet, ma naan saait a natnaat sin Aaron.
6 Nandiaa uru xazak di tak iaa lamarana Nakmai, ma dit falos fatalamin iaa amun dorang dikdik faakdul ma amun lus faakdul zin a Piran Nakmai.
7 Singsaxai xawit di raxunalik iaa, avuna Elizabet ka mala ma di baiak iaa vaanong saait.
8 Aza raan lamaskana amun taan iwana vaamuzazang sin a lemlem sin Zekaria, Zekaria nanga xa giu a vaamuzazang iwana talazang lamarana Nakmai.
9 Lalozang a rataawuk amun pris, naandi di raktaaxin amun faat ma di kalin Zekaria xuna naan kana albis lamaskana vaal xoxok sin a Piran ma xana vaif a laas milalas mikuf.
10 La raan kat faif a laas milalas mikuf, aubina iwana lotu di irur vatu lamanar ma dit maainung.
11 Naanaan aza aangelo zin a Piran ka balas sin Zekaria ma xa wat tur la mit sazaxa iwana aalta iwana vaivang a laas milalas mikuf.
12 Araan Zekaria xa raamin naan, ka raknar ma xa maraaut marazaat.
13 Ma xa piaat sina naako, “Zekaria, tuaa gu maraaut, Nakmai xa langarin fanong a maainungang sunum, ma taak sunum Elizabet kana luk a nalik sunum, ma guna vakilaan naan pana Jon.
14 Guna nanam mase wana naan ma amala dina nanam saait pana a balazang sina,
15 wanaze naan kana laaup lamarana a Piran. Naan kana wen imimin a waain, o tazanon daanim dikdik ma paamua wana naanaa zina xana luk naan, ma a Laklagaai a Raabu xana iziar wana naan.
16 Ma xana zaxot faulin amala amun Israael xa waan sin Nakmai a Piran sin naandi.
17 Naan kana dikdik mase malasing a profet Elaaija, xana waamuain a Piran kuna xana zaxot fatuin amun damana a funalik faraxai wana a funalik sin naandi, xuna dina maska zaxai ma xana plaas fatok ainaxamang sin aubina dit langar pesalaai xuna dina rauxin ainaxamang daxa zin aubina di tak. Naan kana giu uru zaan angkanaan kuna nimnimaninang aubina zin a Piran pana balazang sina.”
18 Zekaria xa iaari zin a aangelo naako, “Gana rexaas malasing faa adu azaan angkanaan kana balas faaratunaan? Panaze maadi baiak iaa vaanong.”
19 Ma a aangelo xa xis naan naako, “Nia xari Gaabriel. Nia gai rur lamarana Nakmai. Naan nanga xa kling fawat nia xuna dadorang sunum ma xuna lizang amun dorang kanaan ka daxa zunum.
20 Singsaxai nua xawit gu inaxam paazaai wana amun dorang surugu, malasing ma naari guna nguspo. Guna wen dador xa ruaas la notaan faatak mase amun saan angkanaan kana balas faaratunaan.”
21 La notaan angkanaan aubina ina di rat simbong Zekaria, ma di ra inaxam farvaras pana naan, panaze xa vaabung lamaskana a vaal xoxok.
22 Araan ka tukbilak, kawit nat faraxas kana dador zin naandi, xai talus be naandi wana uru mitna. Malasing ma di rexaas ka adu Zekaria xa raamin fanong aza rataamaaiang lamaskana vaal xoxok.
23 Araan a notaan sina iwana vaamuzazang ka vaanong, naan ka uli xula bina zina.
24 Ma mur taak sina, Elizabet ka buxut, ma lamaskana a flan ka watmit, naan kawit na waan fataling a vaal.
25 Ma Elizabet ka piaat naako, “Naari mase xa, a Piran ka vawaal nia ma xa zuruk pizin azaan ina nia gat maangil wana lamarana aubina.”
A Aangelo Xa Vazei Maaria Adu Naan Kana Luk Iesu
26 Pana vawizik saaxaiang a flan Elizabet ka buxut, Nakmai xa kling a aangelo Gaabriel xa waan la bina laba Naazaret, la non laba Gaalili.
27 Naan ka waan sin aza rakfaaxur xawit nanga nat milivin ta rapti, aizina xanaan Maaria, ina di vakol naan kana maxus sin Iosep, a natnaat sin a Xalxaal Dewit.
28 A aangelo xa balas sin Maaria ma xa piaat sina naako, “A dor vaananamang ka wat sunum. A daxaiang sin Nakmai xa iziar zunum! A Piran ka iziar varaxai wana nua!”
29 Maaria xa inaxam farvaras pana a dorang kari, adu aze mase a vuvuna.
30 Ma a aangelo xa piaat sina naako, “Maaria, tuaa gu maraaut, Nakmai xa lis a daxaiang sunum.
31 Langar! Guna buxut ma guna luk a nalik ma guna vakilaan naan pana Iesu.
32 Ma aizina xana laaup ma dina vakilaan naan pana Naata Nakmai Laaxur Mase. Ma a Piran Nakmai xana vaziaar naan la kin izi xalxaalang sin a xulmua zina Dewit,
33 ma naan kana rasin bulin a lus laaxur wana amun natnaat sin Jekop ma a bikabar zina xana wen faanong.”
34 Ma Maaria xa iaari zin a aangelo naako, “Azaan angkanaan kana mitat balas, avuna xawit ga milivin ta rapti.”
35 Ma a aangelo xa xis naan naako, “A Laklagaai a Raabu xana wat pana nua ma a dikdikang sin Nakmai Laaxur Mase xana waramin nua. Malasing ma a Nalik Koxok ina nua guna luk dina vakilaan naan pana Naata Nakmai.
36 Langar, a taaum Elizabet ka baiak faanong ma di piaat pana naan adu xa mala, singsaxai naari naan ka buxut faanong, ma a flan sina xa wizik saaxa.
37 Avuna xawit tazaan Nakmai xawit nat faraxas kana giu.”
38 Ma Maaria xa piaat naako, “Nia a iaana kilaaiang sin a Piran. Ka daxa adu naan kana giu wana nia malasing nua gu piaat.” Ma a aangelo xa vataling naan.
Maaria Xa Wa Raamin Elizabet
39 Mur Maaria xa nimniman ma xa uzaa vazaaus laza bina ikula lamaskana amun put la pira Judia.
40 Naan ka albis la vaal zin Zekaria ma xa piaat lawaanaas sin Elizabet.
41 Araan Elizabet ka langarin Maaria xa piaat lawaanaas, popo xa fida la xuna ma a Laklagaai a Raabu xa iziar wana Elizabet.
42 Ma xa dador laba naako, “Nua gu rauxin a daxaiang ka laaup pana a furavin faakdul ma a nalik saait guna luk ka rauxin a daxaiang sin Nakmai.
43 Nia aze rawat tavin malasing ma naanaa zin a Piran surugu xa wat surugu? A balazang sunum ka lis a daxaiang surugu.
44 Araan ga langarin gu piaat fawat lawaanaas surugu, a nalik la xunugu xa fida wana nanamang.
45 Gu ra inaxam paazaai adu a Piran kana giu vatfaraxazin malasing naan ka ra vazei nua, malasing ma a daxaiang ka wat sunum.”
A Ranganang Sin Maaria Xa Wisfaru Nakmai
46 Maaria xa piaat naako,
“A maskaagu xa valaup a Piran,
47 ma a maskaagu xa nanam pana Nakmai a Baraai a Vaaroroiang surugu,
48 avuna naan kat naxaam nia,
a ravin iaana kilaaiang palaau be zina.
Taning ma xa uzaa, amun patkul vaakdul dina piaat adu nia ga rauxin a daxaiang,
49 avuna naan A Maradikdikang, ma xa ra giu amun saan ka laaup pana nia.
Aizina xa xoxok.
50 A varamaaluvang sina xa iziar wana aubina ilamun patkul vaakdul
ina dit marauring naan ma dit faranop pana naan.
51 Naan ka ra giu amun faamuzazang dikdik pana mitna,
ma naan ka ra vut pizin farauxin naandi dit naxaam falaup naandi nanga lamaskana ainaxamang sin naandi.
52 Naan ka ra zuruk pizin amun kalxaal ziaana akin izi xalxaalang sin naandi,
singsaxai xa valaup aubina walaau.
53 Ka ralaas aubina di lagaai wana amun saan daxa xa varas, ma di maazur,
singsaxai xa kling pizin fagof aubina di raxumbaaxut.
54 Naan ka ra vawaal amun iaana kilaaiang sina amun Israael,
wanaze xat naxaam faulin a xalxalang sina malasing ma xat faramaaluf
55 pana Aabaraam ma amun natnaat sina bulaai,
lalozang azaan naa ra piaat sin naandi, amun kulmua zin dia.”
56 Ma Maaria xa raagul varaxai wana Elizabet pana amun taan ka malasing a flan urul ma mur xa uli xula bina zina.
Elizabet Ka Luk Jon A Rapti Iwana Baaptaaizang
57 Ma a raan sin Elizabet ka balas kuna lukang a popo, ma naan ka luk a popo rapti.
58 Amun paliaana ma amun taaua Elizabet di langar adu a Piran ka rauxin adi varamaaluvang laba wana naan, ma di wat dokdok faraxai wana naan.
59 Pana wizik tulang a raan sin a popo lamuraana naanaa zina xa luk naan, di nimniman kuna ftuk pizinang a vang pakpaakna, ma di saxot dina vakilaan naan pana aizina damana Zekaria.
60 Singsaxai naanaa zina naako, “Kawit! Aizina Jon.”
61 Ma naandi di piaat sina malasing kari, “Kawit ta taaum na rauxin aiza angkanaan.”
62 Mur di talus pana amun mita naandi xa waan sin damana ma di iaari zina wana aze ra iza naana vakilaan a popo wana.
63 Ma xa talus pana tazaan kuna fararang pana ma xa varaar malasing kari, “Aizina Jon.” Naandi vaakdul di raknar.
64 Fazaaus mase a balana xa ralakas ma a xaramana xa rapalas. Ma naan kat faraxas kana dador ma xa wisfaru Nakmai.
65 Ma naandi vaakdul amun paliaana, di banglala marazaat mase. A dorang pana amun saan angkanaan ka waan farawuk lamun bina vaakdul di iziar la non paatawut in Judia.
66 Naandi vaakdul ina di langarin, di inaxam marazaat pana ma di iaari malasing kari, “Mur a nalik kana balas malasing faa?” Avuna di raamin adu a dikdikang sin a Piran ka iziar wana naan.
Zekaria Xa Dador Profet
67 A Laklagaai a Raabu xa iziar wana Zekaria, damana Jon, ma Zekaria xa dador profet malasing kari,
68 “A wisfaaruiang ka waan sin a Piran, Nakmai zin amun Israael,
wanaze naan ka balas faanong sin aubina zina ma xa wul vaxarom naandi.
69 Naan ka lis fanong a Baraai a Vaaroroiang sin dia, ina xa maradikdik,
ka wat pana amun natnaat sin Dewit, a iaana kilaaiang sina,
70 lalozang aze naa ra piaat mumua pis la nguza amun profet ninis sina.
71 Naan kana zaxot faulin dia ziaana amun purua zin dia
ma la mita naandi vaakdul ina di maska raksaat pana dia.
72 Naan kana giu malasing kanaan kuna vatanginang a varamaaluvang sina wana amun kulmua zin dia,
ma xana waambazof a rudaxaiang koxok sina varaxai wana naandi.
73 Naan ka xalxal zin a xulmua zin dia Aabaraam,
74 adu xana zaxot faulin dia la mita amun purua zin dia,
ma xanat faraxas dia dina vaamuzas ku naan ma dina wen maraaut.
75 Dina vaamuzas ku naan pana a matmalabuk ka ninis ma xa tak lamarana lamun taan faakdul wana roroiang sin dia.
76 Ma nua naarugu, dina vakilaan nua a profet sin Nakmai Laaxur Mase,
wanaze guna zangas paamua wana a Piran, ma guna nimnimanin a lan aaxana.
77 Guna vamaravaas aubina zina wana a lan ina Nakmai xana zaxot faulin naandi
araan ka naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin naandi,
78 wanaze Nakmai zin dia xat mainof pana a varamaaluvang sina zin naandi.
Ma lamaskana varamaaluvang sina, a maravas iwana vaaroroiang inikula la lia xana vamaravaas fawat dia.
79 Naan kana lis a maravas sin naandi ina di iziar la bungsuzuk
ma lawaana dikdikang iwana maatang,
ma xana valos dia wana a lan iwana aiziarang lamaskana a luaai.”
80 Ma a nalik ka laba uzaa ma Nakmai xa vamaravaas inaxamang sina ma xa makal. Ma xa iziar la non bingil xa ruaas ka balas la maravas sin amun Israael.