12
Dina Naknakaai Wana Awat Faagitang Sin Amun Faarasi
(Mt 10:26-31)
+Araan adi xulutung aubina, naandi di taausan taausan di balas fatu, ma di waspaas farauxin amun kaaka naandi zaksaxai, Iesu xa ramaraat ma xa tabung dador zin ubina varaviraai zina naako, “Naagu xatkatong fatalamin nim nanga ziaana amun Faarasi. Gai dador wana a matmalabuk sin naandi iwana piaatang azaan ma xawit dit falos. +Amun saan faakdul ina aubina di xavut kol, mur Nakmai xana walaas, ma amun saan faakdul xa izi vunfun, mur Nakmai xana vabalos la maravas. Amun saan faakdul naagu piaat la bungsuzuk, mur dina langarin lawaanaas. Ma aze naagu ngif funfunin sin axazak la rumaaf lamaskana vaal, mur dina rur la waata vaal ma dina pitfiaat sin aubina.
Ga vazei nim faakdul amun paasaxo zurugu, tuaa naagu maraaut pana ubina ina dit sop famaat a winpin be, ma lamuraana xawit nat faraxas dina giu xaarik taza zaan sinim. Singsaxai gana vazei vamaravaas nim pana nis mase naaguna marauring. Naagunat marauring be Nakmai. Araan Nakmai xai zop famaat axazak, naan ka rauxin a burburaaiang kuna psinang naan ku lamaskana a bina iwana adi xaiaf kawit nai maat. Malasing ma ga vazei nim, naaguna marauring bulin Nakmai zingbe lamun taan faakdul. Naagu rexaas adu aubina di wulwul akaana masmaas mumut ka watmit pana a kaakaai mumut urua. Singsaxai Nakmai xawit nat naxambain tazaxai zin a kaana masmaas mumut angkanaan. Ka vaaratunaan mase, Nakmai xa ra vakot fanong amun fur vaakdul la waata nim, ma xa rexaas daxa mase wana nim. Malasing ma tuaa naagu maraaut, nim naagu laaup marazaat lamarana Nakmai wana amun masmaas mumut ka varas.”
Dia Tuaa Di Maraaut Pana Pitfiaatang Adu Dia Zin Iesu
(Mt 10:32-33, 12:32, 10:19-20)
Iesu xa piaat kaarik naako, “Ga vazei nim, tamon axazak ka vazei aubina adu naan surugu, naanaan Naata Rapti xana vazei zaait Nakmai lamarana amun aangelo zina adu axazak angkanaan sina vaatak. Singsaxai tamon axazak ka vazei aubina adu naan kawit surugu, nia zaait gana vazei Nakmai lamarana amun aangelo zina adu naan kawit surugu. 10  +Ma axazak ka piaat a dorang taksaat pana Naata Rapti, Nakmai xana naxaam pizin a matmalabuk taksaat angkanaan sina. Singsaxai tamon axazak ka lingpuak pana a Laklagaai a Raabu, Nakmai xana wen naxaam pizin a matmalabuk taksaat angkanaan sina.
11  +Araan di zaxot fawat nim kuna klizang nim lamaskana amun faal a maainungang sin amun Judaa o lamarana amun paamua o lamarana ubina di rauxin a burburaaiang, tuaa naagu inaxam farvaras pana aze razaan naaguna piaat o wana naaguna mitai dador xol nim lalozang amun faakarang pana nim. 12 Avuna la notaan angkanaan a Laklagaai a Raabu xana vazei nim pana aze razaan naaguna piaat sin naandi.”
A Dorang Lalaamangaai Wana A Rapti Raxumbaaxut Ka Rabanat
13 Aza rapti lamaskana adi mala xa piaat sin Iesu naako, “Maravas, fazei daazugu xuna wagaalang amun saan faakdul labirua wana nimaa ina maamaa zinimaa xa ra maat fataling.”
14 Ma Iesu xa xis naan naako, “Nalik, nis ka rasin nia a rapti iwana ikilizang o axazak kana wagaal amun saan labirua wana numaa?” 15 Naanaan ka piaat sin naandi naako, “Naagu naknakaai! Naagu xatkatong fatalamin nim nanga ziaana a matmalabuk iwana lamaiang, avuna a roroiang sin axazak kawit nat faraxas kana balas daxa wana amun lulugaan sina xa varas.”
16 Ma xa vazei naandi wana a dorang lalaamangaai malasing kari: “A pira zin aza rapti raxumbaaxut ka vabalos amun fanganang ka varas. 17 Ma xa inaxam naako, ‘Gana giu aze? Kawit ga rauxin ta non kuna rasinang amun fanganang angkari zurugu.’ 18 Naanaan ka piaat naako, ‘Gana giu azaan angkari: Gana bara psin amun faal a rataasmaaiang surugu ma gana giu amun salaba nanga, ma inaan gana rasin amun fanganang faakdul zurugu ma aze razanon saan nanga. 19 Ma gana piaat surugu nanga malasing kari, “Ga rauxin amun saan ka varas kat faraxas pana amun maariaas ka varas. A roroiang surugu xana wen lagaf. Naari gana imimin ma gana vavangan ma gana dokdok be.” ’
20 Singsaxai Nakmai xa vazei naan naako, ‘Gu rabanat! Taning labung mase gana zuruk pizin a roroiang sunum. Ma nis ka xana zuruk amun saan faakdul angkanaan gu ra nimnimanin tasin aaxanum nanga?’ ”
21 Iesu xa piaat kaarik sin amala aubina naako, “Kana malasing kanaan pana axazak ina xai waaturin amun lulugaan ka varas aaxana nanga, singsaxai naan kawit nai kaas uru mitna xuna faawalang pana amun faamuzazang sin Nakmai.”
Tuaa Naagu Inaxam Farvaras
(Mt 6:25-34)
22 Iesu xa piaat sin ubina varaviraai zina naako, “Malasing ma ga vazei nim, tuaa naagu inaxam farvaras pana a roroiang sinim, pana aze razaan naaguna iaan o aze razaan naaguna valaak kol a winpina nim pana. 23 A roroiang azaan laba wana vanganang, ma a winpin azaan laba wana amun marapi.
24 Naagu raamin amun kor, xawit dit faazu ma xawit dit laflaaf ma xawit di rauxin a vaal a rataasmaaiang, singsaxai Nakmai xat favangaan naandi. Ma nim, azaan laba mase wana amun maani.
25 Nis sinim kai inaxam farvaras pana a roroiang sina xat faraxas kana vandumduma ta aaua xaarik azaxai wana a roroiang sina? 26 Tamon kawit nat faraxas naaguna giu anan saan mumut angkanaan, kunaze naagu inaxam farvaras pana azanon saan?
27  +Naagu raamin amun purpur, xawit dit faamuzas ma xawit dit saxazit amun marapi xun naandi nanga. Singsaxai ga vazei nim, a xalxaal Solomon pana amun saan faakdul naa raxumbaaxut pana, xawit ta marapi zina xa marmari daxa malasing a marmari daxaiang iwana amun purpur angkanaan. 28 Nakmai nanga xat famamaus amun lauran angkari ina di iziar taning ma lamaf aubina dina tok pizin ma naadina psin lamaskana axaiaf. Nim aubina ainaxam paazaaiang sinim ka xalxaalif! Tamon Nakmai xa giu azaan angkanaan pana amun lauran, faaratunaan mase naan kana vamamaus saait nim.
29 Ma tuaa naagu rasin ainaxamang sinim pana aze razaan naaguna iaan o naaguna imin, ma tuaa naagu inaxam farvaras pana. 30 Avuna aubina ila pira angkari dit falau lalos amun saan angkanaan. Singsaxai Damana nim ka rexaas faanong adu naaguna rauxin amun saan angkanaan pana roroiang sinim. 31 Singsaxai naaguna zaleng amun matmalabuk iwana a bikabar zin Nakmai, ma amun saan angkanaan naana lis saait sinim.”
Nakmai Xai Lis Amun Gogonaaiang Ina Xa Iziar Ikula La Lia
(Mt 6:19-21)
32 Ma Iesu xa piaat kaarik naako, “Nim a nan lemlem sipsip, tuaa naagu maraaut, Damana nim ka nanam faanong kuna naan kana lis a bikabar zina zinim. 33 Naaguna vaangurin amun lulugaan sinim ma naaguna lis amun kaakaai zin aubina di izi gogof. Naaguna nimnimanin nim nanga wana amun lulugaan daxa xa iziar la lia, ina xawit na rataksaat. Amun lulugaan angkanaan kana wen faanong, ma xawit ta vinaau xana wat finau ma xawit ta iaani xana saxa wana. 34 Avuna aze ranon amun lulugaan sinim ka iziar wana, naan a non angbani ainaxamang sinim kana iziar zaait pana.”
Amun Iaana Kilaaiang Daxa Dina Nimniman
(Mk 13:32-37)
35  +Ma Iesu xa piaat kaarik naako, “Naaguna mamaaus taasmaai xuna nimnimanang pana aze rawat faamuzazang kana wat, ma tuaa amun laam sinim kana maat. 36  +Naaguna malasing amun iaana kilaaiang dit simbong a mono zin naandi xana uli wana flangan iwana vaamaxuzang kuna araan ka balas ma xa pidik pana mara, fazaaus mase dina kaas a mara. 37 Kana daxa wana amun iaana kilaaiang kanaan, araan a mono zin naandi xa wat tangin naandi di rataamaai xaaul. Ga vazei varatunaan nim, naan nanga xana mamaaus kuna xana talas, ma xana vazei naandi dina iziar la iban favanganang ma xana ralaas naandi. 38 Kana daxa mase wana amun iaana kilaaiang angkanaan ina a mono zin naandi xa wat tangin naandi di izit nimniman naapalaau tamon ka balas la xuxuna suk o paanaraan gufguf mase araan auraa xa kaakaluk mara. 39  +Singsaxai naaguna mazaam a dorang kari: Tamon damana vaal xa lek texaas pana aze ra raan a vinaau xana wat, ka lek pen luaa a vinaau xana taar a vaal zina. 40 Nim saait naaguna nimniman, panaze Naata Rapti xana wat la notaan nim kawit naagu naxaam naan kana balas.”
A Iaana Kilaaiang Daxa Ma A Iaana Kilaaiang Taksaat
(Mt 24:45-51)
41 Pita xa iaari zin Iesu naako, “Piran, a dorang lalaamangaai angkanaan gu piaat, sinis, simaam o zin aubina vaakdul?”
42 Ma a Piran ka xis naan naako, “Nis a waamua zin amun iaana kilaaiang ina xat falos a dorang sina ma xa mazam? Naan bani ina a mono zina xana kalin naan kuna xana waamuain amun iaana kilaaiang sina ma xana ralaas naandi wana vanganang sin naandi la notaan faatak iwana. 43 Kana daxa mase zin a iaana kilaaiang kanaan tamon a mono zina xana uli wat ma xana balas tangin naan kat gigiu malasing kanaan. 44 Ga vazei varatunaan nim, kana rasin naan kuna xana xatkatong amun lulugaan faakdul zina. 45 Singsaxai tamon a iaana kilaaiang kanaan ka piaat sina nanga malasing kari, ‘A mono zurugu xana wen puli vazaaus,’ malasing ma xa ramaraat ma xa zop amun tapti iaana kilaaiang ma amun tavin iaana kilaaiang ma xa vangan ma xa imin a daanim dikdik ma xa bumaat. 46 Tamon naana giu malasing kanaan, a mono zina xana wat balas pana a raan naan kawit na naxaam kana balas pana ma wana a aaua naan kawit na maravas pana. Ma a mono xana ruk famimidi naan ma xana rasin naan la non sin aubina xawit di inaxam paazaai.
47 A iaana kilaaiang kaina xa rexaazin a sasaxotang ma ainaxamang sin a mono zina, singsaxai naan kawit na nimniman kuna giuang ma xawit naa giu, dina zop faraksaat naan. 48 Singsaxai a iaana kilaaiang ina xawit na rexaazin a sasaxotang ma ainaxamang sin a mono zina ma xa giu amun saan ina xat faraxas pana dina zop naan, dina wen sop misaai naan.
Aubina vaakdul ina Nakmai xa ra lis amun saan ka varas sin naandi, naan ka dador dikdik adu dina giu amun matmalabuk ka varas aaxana. Ma axazak ina Nakmai xa lis amun dikdikang ma burburaaiang ka varas la mitna, Nakmai xana iaari zina xana giu amun matmalabuk kana varas marazaat nanga.”
Iesu Xa Wat Kuna Vatawagalaaiang Aubina
(Mt 10:34-36)
49 Ma Iesu xa piaat kaarik naako, “Ga ra wat kuna rasinang a xaiaf la pira angkari, ma ga saxot mase adu axaiaf ka ililap faanong. 50  +Singsaxai xa rauxin aza wat baaptaaizang nanga gana wizik lamaskana iwana vazaakang adi maazikang, ma a maskaagu xa maravan pana xa ruaas kana vaanong. 51 Malasing faa, naagu naxaam adu ga wat kuna lizang a luaai la pira angkari? Kawit. Ga vazei nim, ga wat kuna aubina ila pira angkari dina iziar vatawagalaai. 52 Taning ma xa uzaa, aubina xa watmit lamaskana a vaal dina izi vatawagalaai ziaana naandi zaksaxai, urul dina purua wana urua, ma urua dina purua wana urul. 53  +Maamaa xana purua wana naatna ma naatna xana purua wana damana, ma naanaa xana purua wana natifna, ma natifna xana purua wana dina, ma naanaa xana purua wana ninana ma ninana xana purua wana naanaa.”
A Rataamaai Vaakilanang Pana Amun Taan
(Mt 16:2-3)
54 Iesu xa vazei adi mala aubina naako, “Araan naagu raamin a bara xa ramaraat la non a iaas kai si wana, fazaaus mase naagu piaat malasing kari, ‘Kana uzan,’ ma xa uzan. 55 Ma tamon a maaliu ila saaut ka taaif, naagu piaat malasing kari, ‘A bina xana lagaf,’ ma a bina xa lagaf. 56 Nim aubina xawit naagut falos a dorang sinim! Naagu rexaas pana raamin fakilaanang amun saan ila pira angkari ma ila bara. Malasing faa xawit nat faraxas naaguna raamin fakilaan amun taan angkari taning?”
Naaguna Vaamada Varaxai Wana Amun Purua Zinim
(Mt 5:25-26)
57 Iesu xa piaat kaarik naako, “Kunaze nim nanga xawit naagu klis aze razaan ka tak? 58 Tamon axazak ka varur nua wana aikilizang, ma araan naagu zazangas iaa nanga xa waan sin a rapti xai kilis, gu gut kuna guna mada naan inaan la lan, ma mur laxo naaguna balas iaa la non iwana ikilizang. Taulaan naan kana urif nua xa waan sin a rapti xai kilis ma a rapti xai kilis kana lis nua la mit a buzul ma a buzul xana rasin nua la vaal a vaamaazikang. 59 Ga vazei nua, guna iziar la vaal a vaamaazikang ka ruaas gu vanong a maraana a wulwulang faakdul.”
+ 12:1 Mt 16:6, Mk 8:15 + 12:2 Mk 4:22, Lk 8:17 + 12:10 Mt 12:32, Mk 3:29 + 12:11 Mt 10:19-20, Mk 13:11, Lk 21:14-15 + 12:27 1Xal 10:4-7, 2Xux 9:3-6 + 12:35 Mt 25:1-13 + 12:36 Mk 13:34-36 + 12:39 Mt 24:43-44 + 12:50 Mk 10:38 + 12:53 Maai 7:6