6
Iesu Naan A Piraana Saabat
(Mt 12:1-14, Mk 2:23-28)
+Aza raan a Saabat, Iesu xa zazangas lu lamaskana amun uma wit. Ma ubina varaviraai zina di ramaraat ma di mos azanon kalamona wit, ma di zuga la mita naandi xuna waapizinang a wakpaakna ma naadi iaan. Azanon Faarasi di iaari zina malasing kari, “Kunaze naagu giu azaan angkanaan ma naagu laxau a lus ina xa pitkol adu tuaa di vaamuzas la raan a Saabat?”
Ma Iesu xa xis naandi naako, “Malasing faa, xawit nanga naagu vakot a dorang pana aze razaan Dewit ka giu araan naan ma ubina zina di lagaai? ++Naan ka albis lamaskana a vaal zin Nakmai, ma xa zuruk a raraba di talazin sin Nakmai ma naa iaan ma xa lis saait azanon sin ubina zina. Amun lus sin Moses ka piaat adu amun pris be dina iaan a raraba angkanaan.” Naanaan Iesu xa vazei naandi naako, “Naata Rapti, naan a Piraana Saabat.”
Laza raan a Saabat, Iesu xa albis lamaskana a vaal a maainungang sin amun Judaa ma xat firaai aubina. Ma xa rauxin aza rapti inaan a mit sazaxa zina xa maat. Amun Faarasi ma amun maravas iwana amun Lus sin Moses dit sazaleng tazaan kuna vakorang Iesu. Malasing ma di rataamin falagot naan tamon kana vira taxazak la raan a Saabat. Singsaxai Iesu xa rexaazin ainaxamang sin naandi ma xa vazei a rapti ina aza mitna xa maat naako, “Tamaraat ma gu rur lamarana aubina vaakdul.” Ma a rapti xa ramaraat ma xa rur.
Mur Iesu xa piaat sin naandi naako, “Ga iaari zinim, amun lus sin Moses ka piaat aze razaan dina giu la raan a Saabat? Kuna giuang a daxaiang o xuna giuang a raksaatang, kuna zaxot faulinang axazak o xuna vanong pizinang a roroiang sina?”
10 Naan ka raamaai varawuk pana naandi vaakdul ma xa vazei a rapti naako, “Fatok a mirum.” A rapti xa giu malasing naa piaat, ma a mitna xa daxa uli xaarik. 11 Singsaxai a maskana naandi xa raksaat mase ma di dador lawalaua naandi wana aze razaan naadina giu wana Iesu.
Iesu Xa Kalin Amun Aaposal Xa Zangaaflu Ma Urua
(Mt 10:1-4, Mk 3:13-19)
12 Aza raan lamun taan angkanaan, Iesu xa waan la waatawut kuna wa maainungang, ma a suk faakdul angkanaan ka maainung paan sin Nakmai. 13 A bina xa raan, ma Iesu xa viring fawat aubina varaviraai zina, ma xa kalin luk naandi di zangaaflu ma urua, ma xa vakilaan saait naandi amun aaposal. 14 Aizina naandi xari, Saaimon (naa vakilaan pana Pita) ma daasna Endru, ma Jems, ma Jon, ma Filip, ma Baatalomeu, 15 ma Metiu, ma Tomaas, ma aza Jems naata Aalfias, ma aza Saaimon ina di vakilaan pana Zelot,* 16 ma Judaas naata Jems, ma Judaas Iskaariot ina xana lis Iesu la mit amun purua.
Iesu Xat Firaai Aubina Ma Xat Fira Amun Giazang
(Mt 5:1-12)
17 Iesu xa kabal la waatawut faraxai wana naandi, ma xa rur la non ka tak. Adi xulutung aubina varaviraai zina di irur zaait inaan faraxai wana adi mala aubina ilamun bina in Judia ma ila bina laba Jerusalem ma aubina i laxon Taair ma Saaidon. 18 Naandi di wat kuna langarinang naan ma xuna xana vira naandi wana amun giazang sin naandi. Ma naandi ina amun sapalaau di kawin a roroiang sin naandi, Iesu xa mof pizin amun sapalaau angkanaan ma di daxa xaarik. 19 Ma aubina vaakdul di saxot dina xaaf naan panaze a dikdikang kai tukbilak pana naan ma xat fira naandi vaakdul.
Amun Daxaiang Ma Amun Fanaauang
(Mt 5:1-12)
20 Iesu xa raamin aubina varaviraai zina ma xa piaat naako,
 
“Nim naagu izi gogof, Nakmai xa lis a daxaiang sinim,
panaze a bikabar zin Nakmai aaxan nim.
21 Nim naagu lagaai taning, Nakmai xa lis a daxaiang sinim,
panaze naaguna maazur.
Nim naagu raangis taning, Nakmai xa lis a daxaiang sinim,
panaze naaguna nangan.
22  +Naaguna dokdok, nim ina aubina di maska raksaat pana nim,
ma di vakot pizin nim ma di lingpuak lawaana nim,
ma di bain aizina nim adu xa raksaat avuna wana Naata Rapti,
Nakmai xa lis a daxaiang sinim.
 
23  +Naaguna dokdok la raan angkanaan ma naaguna fida wana nanamang panaze adi wulwulang laba zinim ka izit simbong nim ikula la lia. Avuna amun kulmua zin naandi di giu malasing kanaan pana amun profet.
 
24 Singsaxai xana raksaat pana nim naagu raxumbaaxut taning,
panaze naagu zuruk fanong amun saan kuna madaiang nim.
25 Kana raksaat pana nim naagut fangan maazur taning,
panaze naaguna lagaai.
Kana raksaat pana nim naagu nangan taning,
panaze naaguna maskalus ma naaguna raangis.
26 Kana raksaat pana nim ina aubina vaakdul di wisfalik nim,
avuna amun kulmua zin naandi di wisfalik saait amun profet faagit.”
Dina Sasaxot Aubina Di Purua Wana Dia
(Mt 5:38-48)
27 Ma Iesu xa piaat kaarik naako, “Singsaxai ga vazei nim angkanaan naagut langar zurugu. Naaguna sasaxot aubina di purua wana nim, ma naaguna giu a daxaiang pana naandi dit maska raksaat pana nim. 28 Naaguna giu a daxaiang pana naandi di pitlis a raksaatang kana kawin a roroiang sinim. Ma naaguna maainung pana naandi ina di purua wana nim. 29 Tamon taxazak kana rabaaf nua la paarum, lis aza paarum kuna naana rabaaf saait. Tamon taxazak ka zuruk a marapi baraaf sunum, luaa naan kana zuruk saait a marapi zunum i laaxur. 30 Gu ralaas naandi vaakdul ina dit maainung nua. Ma tamon axazak ka zuruk tazaan sunum, tuaa gu iaariin faulin. 31  +Naaguna giu amun matmalabuk faakdul wana naandi malasing naagu saxot naandi dina giu vawat sinim.
32 Tamon naagu sasaxot be naandi di sasaxot nim, aze ra daxaiang naaguna zuruk? Aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat saait di sasaxot aubina di sasaxot naandi. 33 Ma tamon naagu gigiu be a daxaiang pana naandi di daxa wana nim, aze ra daxaiang naaguna zuruk? Aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat saait di gigiu malasing kanaan. 34 Ma tamon naagu lis tazaan sin uzanon ina naagu saxot naadina xis, aze ra daxaiang naaguna zuruk? Aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat saait di lis amun saan sin aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat, ma di saxot saait dina xis fakdul vaulin.
35 Singsaxai naaguna sasaxot aubina di purua wana nim, ma naaguna daxa wana naandi. Ma naaguna lis amun saan sin naandi ma naaguna wen naxaam adu naadina xis faulin. Ma mur a wulwulang sinim kana laaup mase ma amun matmalabuk angkanaan kana vatangin adu nim a funalik sin Nakmai Laaxur Mase, wanaze naan kai daxa wana aubina xawit di wisfaadaxa ma aubina di raksaat. 36 Naagunat maluf aubina malasing be Damana nim kat maluf naandi.”
A Matmalabuk Iwana Klizang Azanon
(Mt 7:1-5)
37 Ma Iesu xa piaat kaarik naako, “Tuaa naagu klis amun matmalabuk sin azanon tawarak, kuna tuaa Nakmai xana klis amun matmalabuk sinim. Tuaa naagu vakor taxazak pana ta dorang, kuna tuaa Nakmai xana vakor nim pana ta dorang. Naaguna naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin aubina di giu wana nim, ma Nakmai xana naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sinim. 38 Naaguna ralaas aubina rawarak, ma Nakmai xana ralaas nim. Ma naaguna zuruk adi wulwulang laba mase, naana sfaar vambos, ma naana pa vawizik paanaburut ma naana gurgurungin, ma xana bas pakluaai ma xana ravukaai zavur nim. Usfa naagu ralaas azanon tawarak pana, naan awat talazang bani Nakmai xana ralaas nim pana.”
39  +Iesu xa vazei naandi wana aza dorang lalaamangaai malasing kari, “Malasing faa, xat faraxas a marawif kana vindaan aza marawif? Tamon kana vindaan naan, nandiaa varaxai dina zu iaa lamaskana luk. 40  +A nalik faraviraai xawit na laaup pana a maravas sina. Singsaxai araan naandi vaakdul, a funalik faraviraai di vanong a varaviraaiang sin naandi, naandi dinat faraxas malasing a maravas sin naandi.”
41 Ma aza dorang lalaamangaai xaarik Iesu xa vazei naandi wana xa malasing kari, “Kunaze gu raamaai wana a nan bes lamarana daazum, ma nua nanga xawit gu raamin fakilaan a palaang ka iziar la maraam? 42 Tamon kawit gu raamin fakilaan a palaang ka iziar la maraam, guna mitai piaat sin daazum malasing kari, ‘Taatum, laawus gana waapizin a nan bes la maraam’? Nua a rapti gui piaat azaan singsaxai xawit gut falos. Guna waapizin kalaak a palaang ka waakol a maraam ma mur laxo guna raamaai daxa xuna guna waapizin a nan bes lamarana daazum.”
A Iaai Daxa Xat Fuain A Fnuaai Daxa
(Mt 7:15-20)
43 Ma Iesu xa dador lalaamangaai xaarik naako, “A iaai daxa xawit nat fuain a fnuaaia iaai raksaat. Ma a iaai raksaat kawit nat fuain a fnuaaia iaai daxa. 44  +Dina raamin fakilaan a iaai wana a fnuaai iwana. Aubina xawit di mos a fnuaai iwana fik pana a iaarus koxot. Ma xawit di mos a fnuaai a waain pana a iaai masang. 45  +A rapti daxa xat fabalos a daxaiang pana amun saan daxa xa iziar lamaskana. A rapti raksaat kat fabalos a raksaatang pana amun matmalabuk taksaat ka iziar lamaskana. Avuna araan a maskana axazak ka bas pakluaai wana aze ramun saan, kana tukbilak lu la ngusna ma naana piaat.”
Uru Rapti Di Faaru Vaal Iaa
(Mt 7:24-27)
46 Iesu xa piaat kaarik naako, “Kunaze naagut fakilaan nia, ‘Piran, Piran,’ singsaxai xawit naagut falos a dorang surugu? 47 Gana viraai nim pana axazak kat langarin a dorang surugu ma naat falos. 48 Naan ka malasing a rapti xa varur a vaal. Ka xaaf fawizik mase a luk ipaa waanaburut ma xa rasin fawizik a vaanga vaat lamaskana a luk angkanaan laaxur wana a vaat siar xuna vaziaarang a vaal. Ma araan adi ulim ka fazak puat, ka vatfalingin a vaal angkanaan. Singsaxai a vaal xawit na rambara wizik paanaburut, panaze naa giu vatalamin mase. 49 Singsaxai a rapti xa langarin a dorang surugu ma xawit naa valos, ka malasing a rapti xa varur a vaal wana a pira, ma xawit na tabung tasin fawizik kalaak a vaanga vaat kuna vaziaarang a vaal. Araan adi ulim ka vatfalingin a vaal angkanaan, ka rambara wizik paanaburut ma xa vaanong faakdul mase.”
+ 6:1 Lus 23:25 + 6:4 Liv 24:9 + 6:4 1Sml 21:1-6 * 6:15 Zelot a lemlem Judaa ina xawit di saxot dina iziar lawaana lus ila bikabar in Rom. + 6:22 1Pit 4:14 + 6:23 2Xux 36:16, Giu 7:52 + 6:31 Mt 7:12 + 6:39 Mt 15:14 + 6:40 Mt 10:24-25, Jn 13:16, 15:20 + 6:44 Mt 12:33 + 6:45 Mt 12:34