Polko Sokome Nakayáŋoní
Topé Taitus Ŋuno Uró Ŋu
Mande Kembé
Komo suki uni kato sokome ŋa Grik mandewore nakayáŋaró, ko eneŋo owí nekaró, “Pol,” yaró. Uni ŋuko asáŋowí uni Pol naŋge. (Taitus 1:1 weyo qembe.) Taitus ŋuko Pol koro kho kopo ka, quko da noŋgo maheró nore kama iŋoyoteto. Naru qambuko ŋuno Polko asáŋoní uni meyowo rukiso yerewero uyareyaró. (2 Korin 2, 7, 8, 15 weyo qembe) Itaka iŋo-iŋo uni kumimbo ŋande ye iŋoyoteŋgo, ko Polko Rom ŋuno kusi-kusi yano yora, ko kumima naru 62AD ŋuno peka re rotoyi toŋeró, peka. (Asa “62AD” murí muko ŋandiro, ko Yesu nimí pisiyaró, yate kumima naru 62 ŋunde rotaró. Nore kumima naru 2,000 ŋunde rotoro yate itaka yoteto.)
Asa re rotoyi Polko Timoti koya Taitus koya toŋero Spen mira andusina ŋuno uyareŋgurí. Ŋuno uyaro kho tero 63AD ŋuno pitu ko Masedonia mirako, Esia mirako, Kiriti noko mosowímo ŋuno uyarero kho taró, peka. Kiriti noko mosowímo ŋuno miti mande yimitoro yesowoní Anutu koro huru-huru ka tunoqaró. Kho ŋunde tiní kini tiníqo, Taitus ŋuno re rotoro (Taitus 1:5 weyo qembe) Efesus yendémo ŋuno uyareró. Yate yendé meyowo ka, owí Nikopolis ŋuno uyarewero taró. Quko khe puŋomo, Filipai yendémo peka, sokome ŋa nakayáŋoro riní Taitusko uyaró.
1
No Pol, no Anutu koro sunará simó ko Yesu Kristo* koro asáŋowí uni yoteno. Ŋunde asá niriní nondo Anutuko unipare rokó yereró quro iŋondutuye rewe kondéreweya, ko iŋo-iŋo hamó mu yunowe Anutu koro murí howewaŋgo. Iŋondutu ŋuya iŋo-iŋo hamó ŋuro murí muko ŋandiro, Anutu koro unipare ŋundo yoto-yoto suki-suki rewaŋgo. Anutuko mande kota kama yeyote, ko komo suki horé enendo yoto-yoto suki-suki yunowero quro mande ka kusiyaró. Ŋunde kusiyoro Anutu, Rambaruru Koŋgo Norewero Uninanimbo itakako, naru metémo ŋundiro, mande ŋuro iŋo-iŋo qu nunoní tunomo yesowanowó.
Taitus, nondo sokome ŋa nakayáŋoro ke kunoteno. Nore irisa iŋondutu ŋunde naŋge teyotero, ŋundiro naŋge keko neneŋo simóne hamó.
 
Meté Anutu Awandoya Kristo Yesu, Rambaruru Koŋgo Norewero Uninanimboya samaka-samaka tuwó kunoro newonde ime kunowari.
Taitusko Kiriti noko mosowímo kho ka teweya
No Kiriti noko mosowímo ŋuno korotanowó ŋuro murí muko ŋandiro, ko keto kho yote ŋu meté tero mandene howero yendéne-yendéne huru-huru koro tapá uni rokó yereweya. Tapá uni ŋande qu rokó yiri qembe, asa uni ka unipare toŋeyemo potó moré kini, ko parí kanata naŋge taró. Ko nambo-simóŋo soso Yesu iŋondutuworo se simbururu ŋuya mira windu-windu ŋuya kama teyoteŋgo. Dokoro Anutu koro unipareyómboro tapá uni ŋundoko Anutu koro kho qu sopoyote. Ŋunde ŋuroko unipare toŋeyemo potó moré kini yoní. Eneŋo iŋo-iŋoyó naŋge kama howeyote, saŋgirí waka ta kama teyote, wain nero kape-kape kama teyote, wimbo-wimbo kama yutoyote, ko wondo situwi siyowero quro kama iŋoyote. Kini, tapá uni ŋunde qundo uni khe koŋgo mahewaŋgo ŋu newonde yunoro topo meté te yunoyote. Otete meté quya iŋo-iŋo meté quya naŋge howeyote. Otete roneneŋowí horé howero Anutu koro oteteyó ŋu soso ta howeyote. Enendo eneŋo kowí saŋaní kondé sopo towoyote. Tapá unindo Anutu koro mande hamó mu iŋoro kondé sopo towoyoweya. Ŋunde naŋge enepa naŋge unipare mande rondaqe yunoní newondeye kondé tiní yowaŋgo. Ko mande meté ka yero mande wenda-wenda uni yimitoro mandeye takaweya.
10 Dokoro uni qambu qundo mira windu-windu naŋge tero wuruwara uni tero uniparetoro iŋondutuye kanáŋoyoteŋgo. Asa uni eneŋo koweye toŋaŋgurí qu§ kumimbo hamó ŋunde teyoteŋgo. 11 Uni ŋunde quko wondo situwi siyowero koro naŋge iŋoro iŋo-iŋo piyimi mu unipare yunoyoteŋgo. Ŋunde ti suwisawi kumi piyo teyoteŋgo. Ŋunde ŋuro ke uni ŋunde qu maŋgoye kusiyo qembe. 12 Komo Kiriti uniparetoro ye-ye uni kato ŋande yaró, “Kiriti uni ŋuko kota mande yeyoteŋgo uni naŋge. Ene á sawa ŋunde qembe. Ene o parámi nero kho tewero ŋuro piyimiŋoyoteŋgo.” 13 Asa mande ŋuko hamó. Ŋunde ŋuro ke mande kondé yimitoka okeyá ta iŋondutu tero 14 Juda unindoro sowo mande kina-kina ŋuro kusumbo kama rero uni mande hamó mu rotoyoteŋgo quro mande kondéye kama howewaŋgo. 15 Uni sara-sara qundo o soso qenero ŋande rondaŋeyoteŋgo, ŋuko sara-sara naŋge. Quko uni newondeye piyo teyote quya uni iŋondutuye moré kini qundo o soso qenero ŋande rondaŋeyoteŋgo, oka sara-sara kama yote. Hamó, eneŋo iŋo-iŋoyemboya otete sopowero quro iŋo-iŋoyemboya irisa-irisa piyo teyotiri. 16 Maŋgoto ŋande yeyoteŋgo, “No Anutu iŋo inoyoteno,” quko newondeyemo Anutu huwóŋoyoteŋgo. Ŋunde qene iŋoyoteto, dokoro oteteyembo newondeye witú nereyote. Uni ŋuko piyimi naŋge, mande wenda-wenda naŋge teyoteŋgo ko o meté mu tewero mepémo kini.
* 1:1 “Yesu Kristo” - komo suki ye-ye unindo Anutuko uni ka rokóŋoní mahero wiri yerete uni parámi horé tunoqeweya qu karo yaŋgurí. Juda unipareto uni maheweya ŋu, “Kristo,” ma, “Mesaiya,” ye nekaŋgurí. Asa Yesu mahiní eneŋo unipareyó, “Kristo Yesu,” ma, “Yesu Kristo,” naŋge ye nekaŋgurí. 1:1 asáŋowí uni” ŋuko Yesuko rokóŋoro asáŋoní eneŋo khoyó taró. 1:8 otete roneneŋowí” ŋuko Anutuko nore rokó yiriní noreŋo murínani eneŋo murí howeyote. § 1:10 “koweye toŋaŋgurí qu” - ŋuko Juda uni naŋge. Komo suki Anutuko Abraham, Juda unindoro pukoye ŋu, ŋande miraró, ko enendo rokó ka tero eneŋo naŋo-simó soso koweye toŋoweya. Ŋunde tero, yate-yate Juda uni soso koweye toŋaŋgurí.