13
Ɔdɔɔpo̱ kitee
(Maak 4.1–9; Lukas 8.4–8)
Kake amo̱ dɛɛ ne̱ Yeesuu a le̱e̱ lɔŋ‑nɔ yɔ ke̱pare̱ dabe̱‑ɔ kɛɛ, mfe̱ŋ ne̱ ɔɔ kye̱na kaapo̱ lamaŋ atɔ. Amaa ase̱sɛ ne̱ baa bo̱ gyaŋŋe̱ muruwaa mò̱ mfe̱ŋ‑ɔ a kyɔ bwe̱e̱tɔ se̱‑ɔ, ne̱ oo buwi kpa ko̱re̱e̱. Mò̱ a nya‑ɔ, ne̱ oo neŋ ko̱re̱e̱‑ɔ bo̱ dɔŋŋɔ nkyu‑o si kafwe̱e̱. Ne̱ ɔɔ kye̱na‑rɔ ɔ kaapo̱ ase̱sɛ‑ɔ, na bamo̱ mɔ bo̱ ye̱re̱ nkyu kɛɛ ba nu mò̱ ase̱. Ne̱ ɔɔ ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ bamo̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ.
Ane̱ŋ a itee mɔ ko̱ko̱ŋko̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ, “N gye̱ ɔdɔɔpo̱ ko̱ e̱ bo̱‑rɔ aaa? Ne̱ ɔɔ yɔ a ɔ ya ŋo̱nyaŋ mò̱ yaabraa. Mò̱ a yɔ ɔ ŋo̱nyaŋ‑ɔ, ne̱ ayaabraagyi amo̱ ako̱ a le̱e̱ da kpa‑rɔ, ne̱ mbo̱gyii a bo̱ tesi gyi. Ne̱ amo̱ ako̱ a le̱e̱ da kagyaase̱ mfe̱ŋ ne̱ swe̱e̱re̱‑ɔ mo̱ŋ bo̱ daŋ kyɛɛkyɛɛ‑ɔ. Swe̱e̱re̱‑ɔ a mo̱ŋ bo̱ keŋ‑o si‑o, ne̱ aa kwɛɛ me̱naŋ. Amaa amo̱ a kwɛɛ‑ɔ, ne̱ kyɔwe̱ a bo̱ da yaabraa‑ɔ mɔɔ, a le̱e̱ fe̱yɛ swe̱e̱re̱‑ɔ mo̱ŋ bo̱ keŋ a amo̱ ileŋ yɔ kaase̱. Ayaabraagyi‑o ako̱ ne̱ aa le̱e̱ da e̱fa‑rɔ‑ɔ mɔ a ko̱so̱ daŋ. Amaa e̱fa a daŋ mwiire amo̱ se̱. Ne̱ ŋkee ayaabraagyi amo̱ ako̱ a le̱e̱ da swe̱e̱re̱ timaa si. Ne̱ aa kwɛɛ nɛɛnɛɛ, ne̱ aa daŋ bo̱ ko̱we̱. Hare̱e̱ amo̱ ako̱ a waa aŋu adabe̱ adabe̱, ne̱ amo̱ ako̱ a waa aŋu nyiiresɛ, ne̱ amo̱ ako̱ mɔ a waa aŋu ngyingyii. Amo̱ e̱ gye̱ saase̱bɛɛ. Amo̱se̱‑ɔ, ɔke̱maa ne̱ o de e̱se̱bɔ‑ɔ, o nu.”
Ke̱tɔ se̱ ne̱ Yeesuu a ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ ase̱ŋ‑ɔ
(Maak 4.10–12; Lukas 8.9–10)
10 Ne̱ Yeesuu agyase̱po̱‑ɔ a bo̱ bise mò̱ fe̱yɛ, “E̱me̱ne̱ se̱ ne̱ fo̱ de itee na akpare̱ fo̱ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ fo̱ i gywii lamaŋ‑ɔ?”
11 Ne̱ ɔɔ be̱ŋŋaa bamo̱ fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ wo̱re̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du‑o mo̱ i gywii, amaa ma kaapo̱ lamaŋ‑ɔ ane̱ŋ a atɔ‑ɔ. 12 A le̱e̱ fe̱yɛ ɔke̱maa ne̱ o nu mo̱ ase̱ŋ timaa‑o, ne̱ ɔ kɔɔre̱ a o gyi‑o, Wuribware̱ e̱ sa mò̱ kanyiase̱ŋ bwe̱e̱tɔ na ɔ bo̱ tii kamo̱ ne̱ o de‑o si. Ne̱ mò̱‑ɔ mò̱ ne̱ o kine amo̱‑ɔ e̱ paŋ mò̱ kanyiase̱ŋ kafwe̱e̱ ne̱ ɔ kyɔ o de‑o. 13 Ke̱tɔ se̱ ne̱ n de itee na akpare̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ mo̱ i gywii lamaŋ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ bo̱ de akatɔ, amaa bo̱ mo̱ŋ ke̱e̱, ne̱ bo̱ de e̱se̱bɔ, amaa bo̱ maa nu ase̱ŋ. 14 Ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ se̱‑ɔ, ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ Isaya a tɔwe̱‑ɔ a waa kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ,
 
‘Mo̱ne̱ ya nu mo̱ ase̱ŋ kpo̱ra‑rɔ iluwi bwe̱e̱tɔ gbaa,
mo̱ne̱ maa nu amo̱ kaase̱.
Mo̱ne̱ be̱e̱ mo̱ne̱ e̱ de̱e̱re̱ ase̱ŋ‑ɔ‑rɔ
na mo̱nꞌ fa amo̱ mfɛɛre̱ kpo̱ne̱,
mo̱ne̱ maa nu kaase̱.’
 
15 Ne̱ Isaya a kya se̱ tɔwe̱ fe̱yɛ Wuribware̱ yɛ amo̱ a waa ane̱ŋ,
 
‘A le̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ aŋu‑ro a waa le̱ŋ,
ne̱ baa tii bamo̱ e̱se̱bɔ,
ne̱ baa buŋ bamo̱ akatɔ se̱.
N gye̱ ane̱ŋ, bamo̱ akatɔ i buŋŋi a bo̱ ŋu atɔ,
na bamo̱ e̱se̱bɔ mɔ taye̱ a bo̱ nu ase̱ŋ,
na bo̱ nu ase̱ŋ kaase̱
na bo̱ nu bamo̱ e̱ye̱e̱,
na ŋkee mo̱, Wuribware̱,
ŋ nya taa bamo̱ e̱bɔye̱ bo̱ ke bamo̱.’*
 
16 Mo̱ agyase̱po̱‑ɔ, mo̱ne̱ fe̱raa, de ŋyure. Wuribware̱ akatɔ a gyi mo̱ne̱ se̱, amo̱se̱‑ɔ ɔɔ sa ne̱ mo̱ne̱ e̱ de̱e̱re̱ ase̱ŋ mɔ‑rɔ, ne̱ mo̱ne̱ i nu ase̱ŋ amo̱ kaase̱. 17 Mo̱ i gyi mo̱ne̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ Wuribware̱ akyaamɛɛ na mò̱ ase̱sɛ ne̱ baa saŋ‑ɔ ne̱ baa dɛɛ kye̱na‑ɔ bwe̱e̱tɔ a yo̱rɔwe̱ fe̱yɛ bo̱ ŋu atɔ ne̱ mo̱ne̱ i ŋu ndɔɔ a kake mɔ‑ɔ, na bo̱ nu ase̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ i nu mbe̱yɔmɔ‑ɔ. Amaa ɔ mo̱ŋ sa bamo̱ kpa.”
Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a kaapo̱ ɔdɔɔpo̱ kitee a kaase̱‑ɔ
(Maak 4.13–20; Lukas 8.11–15)
18 Ne̱ Yeesuu a kya se̱ tɔwe̱ gywii mò̱ agyase̱po̱‑ɔ fe̱yɛ, “To, mbe̱yɔmɔ mo̱nꞌ sa a ŋ kaapo̱ mo̱ne̱ a mo̱nꞌ nu ɔdɔɔpo̱ a kitee‑o kaase̱. 19 Ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da kpa‑rɔ‑ɔ ye̱re̱ bo̱ sa se̱sɛ ne̱ o nu Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o ase̱ŋ‑ɔ, ne̱ mò̱‑ɔ mɔ maa nu amo̱ kaase̱‑ɔ. Mfe̱ŋ ne̱ Ɔbɔnsam e̱ ba a ɔ bo̱ lee amo̱ le̱e̱ mò̱ mfɛɛre̱‑rɔ. 20 Ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da kagyaase̱‑ɔ mɔ ye̱re̱ bo̱ sa se̱sɛ ne̱ o nu abware̱se̱ŋ‑ɔ, ne̱ mò̱ fe̱raa, mò̱ ya nu amo̱, amo̱‑ɔ a waa mò̱ kɔne̱, na ɔ kɔɔre̱ waa mò̱ kakpo̱nɔ‑rɔ. 21 Amaa mò̱ akatɔ a mo̱ŋ pee si‑o si‑o, mò̱ ko̱kɔɔre̱gyi maa kyee. Ase̱ŋ kuŋu bɛɛɛ awo̱re̱fɔɔ ya to̱ mò̱ bo̱ le̱e̱ abware̱se̱ŋ ne̱ ɔɔ kɔɔre̱ gyi‑o si, amɔ ɔ yɔwe̱ amo̱ se̱ ke̱gya. 22 Ayaabraagyi amo̱ ne̱ aa le̱e̱ da e̱fa‑rɔ‑ɔ mɔ ye̱re̱ bo̱ sa se̱sɛ ne̱ o nu abware̱se̱ŋ‑ɔ, ne̱ kaye̱ mɔ‑rɔ atɔ tɔɔraasɛ, na katanne̱kpa ne̱ ka taare̱ a ka pe̱nna se̱sɛ‑ɔ, ya lwee mò̱ mfɛɛre̱‑rɔ, amɔ aa waa ko̱kyɔ kyo̱ŋ abware̱se̱ŋ ne̱ a bo̱ mò̱ kakpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ. Amɔ mò̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o maa waa mò̱ sɛye̱. 23 Lalalo̱we̱‑ɔ e̱ gye̱ ayaabraagyi ne̱ aa le̱e̱ da swe̱e̱re̱ timaa‑o si‑o. Amo̱ mɔ e̱ ye̱re̱ bo̱ sa ase̱sɛ ne̱ baa nu amo̱ kaase̱, ne̱ aa waa ko̱kyɔ bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑ɔ‑rɔ. Ne̱ ŋkee ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ bo̱ko̱ a waa itimaa na ke̱dame̱naŋsɛ bwe̱e̱tɔ, ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ mɔ a waa na a kyɔ, ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ mɔ a waa nyiire.”
E̱fa kitee
24 Ne̱ Yeesuu a be̱e̱ tɔwe̱ kitee ko̱ gywii bamo̱. Ne̱ ɔ yɛ, “Mo̱nꞌ nu ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du‑o. N gye̱ ɔdɔɔpo̱ ko̱ e̱ bo̱‑rɔ aaa? Ne̱ ɔɔ ŋo̱nyaŋ ayaabraagyi timaa ko̱ mò̱ ko̱dɔɔ‑rɔ. 25 Kanye ko̱ saŋ ne̱ ɔke̱maa a di idi‑o, ne̱ mò̱ do̱ŋ a ywii ya ŋo̱nyaŋ afagyi bɔye̱ ko̱ bo̱ waa mò̱ yaabraa ko̱dɔɔ‑ɔ‑rɔ. 26 Ne̱ ayaabraagyi amo̱ a kwɛɛ, ne̱ aa bo̱ daŋ ko̱we̱, ne̱ ŋkee afagyi bɔye̱ amo̱ mɔ a bo̱ kwɛɛ lee amo̱ e̱ye̱e̱ ifuri.
27 Mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ ɔdɔɔpo̱‑ɔ ayaafɔre̱ a bo̱ tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ, ‘Ane̱ nyaŋpe̱, ne̱e̱ fo̱ a ŋo̱nyaŋ ayaabraagyi timaa ne̱e̱ ɛ? Ne̱ mfe̱ne̱ ne̱ e̱fa bɔye̱ mɔ a le̱e̱?’
28 Ne̱ oo lee kanɔ fe̱yɛ, ‘Ɔdo̱ŋ ko̱ ya waa amo̱‑ɔ.’
Ne̱ baa be̱e̱ bise mò̱ fe̱yɛ, ‘Amɔ fo̱ e̱ kpa fe̱yɛ ane̱ ya kyuwi e̱fa‑ɔ le̱e̱ yaabraa amo̱‑rɔ aaa?’
29 Ne̱ oo lee kanɔ fe̱yɛ, ‘Mo̱nꞌ yɔwe̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ i kyuwi e̱fa‑ɔ, mo̱ne̱ i kyuwi yaabraa‑ɔ a mo̱nꞌ bo̱ tii si. 30 Amo̱se̱‑ɔ mo̱nꞌ sa a yaabraa‑ɔ na e̱fa‑ɔ pɛɛɛ daŋ bo̱ fo̱ ke̱te̱ŋŋe̱be̱e̱. Saŋ amo̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ a n gywii bamo̱ ne̱ ba te̱ŋŋe̱‑ɔ a bo̱ kyuwi e̱fa‑ɔ pwɛɛ. Na bo̱ ŋure e̱mo̱ bo̱ be̱ya apireŋ si apireŋ si na bo̱ kywɛɛ. Na bo̱ dɛɛ te̱ŋŋe̱ yaabraa‑ɔ bo̱ waa mo̱ akyeŋkyeŋku‑ro.’ ”
Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a ba kupurutugyi bo̱ da ke̱kpare̱‑ɔ
(Maak 4.30–32; Lukas 13.18–19)
31-32 Ne̱ Yeesuu a da bamo̱ ke̱kpare̱ ko̱. Ɔ yɛ, “Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du ne̱e̱ fe̱yɛ kupurutugyi‑o. Kigyi mɔ du kagyingyii, amaa se̱sɛ ya dwii ke̱mo̱, amɔ ke̱ e̱ kwɛɛ a ke̱ daŋ kii kikiree, ne̱ ke̱ bo̱ e̱swe̱e̱ ko̱ kyo̱ŋ ayii pɛɛɛ. Na mbo̱gyii bo̱ kye̱na ke̱mo̱ se̱ waa bamo̱ asaa.”
Yiisi a ke̱kpare̱‑ɔ
(Lukas 13.20–21)
33 Ne̱ Yeesuu a be̱e̱ da bamo̱ ke̱kpare̱ mɔ fe̱yɛ, “Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du ne̱e̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ a kpa a ɔ waa bodobodoo, ne̱ ɔɔ ba yiisi bo̱ waa e̱sam kyaŋse̱ bo̱rɔ‑rɔ, ne̱ oo nwiini, ne̱ e̱sam‑ɔ a tiŋ waa bwe̱e̱tɔ‑ɔ.”
Ke̱tɔ ko̱ be̱e̱ se̱ ne̱ Yeesuu a ba itee na akpare̱ bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ ase̱ŋ‑ɔ
(Maak 4.33–34)
34 Akpare̱ na itee ne̱ Yeesuu a bo̱ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ gywii lamaŋ‑ɔ. Ɔ mo̱ŋ tɔwe̱ ke̱se̱ŋ ko̱ gywii bamo̱ na a mo̱ŋ gye̱ ke̱kpare̱ bɛɛɛ kitee. 35 Ɔɔ waa ane̱ŋ ne̱e̱ na ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ ko̱ a kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ waa kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ,
 
“Akpare̱ ne̱ mo̱ e̱ da a m bo̱ sa se̱ŋsa gywii bamo̱,
na m bo̱ kaapo̱ bamo̱ ase̱ŋ ne̱ aa kwe̱e̱rɔ
pwɛɛ ne̱ Wuribware̱ a dɛɛ twe̱e̱ kaye̱‑ɔ.”*
Ane̱ŋ ne̱ Yeesuu a kaapo̱ e̱fa kitee‑o kaase̱‑ɔ
36 Ne̱ ŋkee Yeesuu a le̱e̱ lamaŋ‑ɔ‑rɔ lwee lɔŋ‑nɔ. Mfe̱ŋ ne̱ mò̱ agyase̱po̱‑ɔ a ba mò̱ ase̱ tɔwe̱ gywii mò̱ fe̱yɛ, “Kaapo̱ ane̱ e̱fa kitee‑o kaase̱.”
37 Ne̱ ɔ yɛ, “Yooo. Ɔdɔɔpo̱ ne̱ ɔɔ ŋo̱nyaŋ ayaabraagyi timaa amo̱‑ɔ e̱ gye̱ mo̱, dimaadi mò̱ gyi‑o. 38 Mò̱ ko̱dɔɔ‑ɔ mɔ e̱ gye̱ kaye̱ mɔ. Ne̱ ayaabraagyi‑o mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ bo̱ tii Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o si‑o. E̱fa‑ɔ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ bo̱ gya Ɔbɔnsam a e̱kpa‑ɔ se̱‑ɔ. 39 Ne̱ ɔdo̱ŋ ne̱ ɔɔ ŋo̱nyaŋ afagyi amo̱‑ɔ e̱ gye̱ Ɔbɔnsam fɔŋfɔŋ. Yaabraa ke̱te̱ŋŋe̱be̱e̱‑ɔ mɔ e̱ gye̱ saŋ ne̱ kaye̱ mɔ e̱ gye̱ kɛɛ‑ɔ, ne̱ bamo̱ ne̱ ba te̱ŋŋe̱ yaabraa‑ɔ mɔ e̱ gye̱ Wuribware̱ a mbɔɔ‑ɔ.
40 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ɔdɔɔpo̱‑ɔ a sa ne̱ baa kyuwi e̱fa‑ɔ swii bo̱ be̱ya kywɛɛ‑ɔ, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱, dimaadi mò̱ gyi‑o, e̱ waa abɔye̱waapo̱ saŋ ne̱ kaye̱ mɔ e̱ gye̱ kɛɛ‑ɔ. 41 Mo̱ i suŋ mo̱ mbɔɔ a m bo̱ kyo̱ŋwe̱ kaye̱ mɔ‑rɔ na bo̱ ba bo̱ kpɔwe̱ ke̱tɔ ke̱maa ne̱ ke̱ gye̱ bɔye̱‑ɔ na abɔye̱waapo̱ pɛɛɛ. 42 Na mo̱ mbɔɔ‑ɔ lee bamo̱ le̱e̱ mo̱ kuwure‑o‑ro, na bo̱ twe̱e̱ bamo̱ waa ke̱de̱e̱kpɛɛtekii‑ro. Mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ ba su, na ba duŋ nnɔ. 43 Na ŋkee a saŋ ase̱sɛ timaa‑o, na bamo̱ itimaa‑o sa a bo̱ laŋŋe̱‑rɔ fe̱yɛ kyɔwe̱‑ɔ bamo̱ se̱ Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro. Amo̱ e̱ gye̱ saase̱bɛɛ. Amo̱se̱‑ɔ ɔke̱maa ne̱ o de e̱se̱bɔ‑ɔ, o nu ase̱ŋ mɔ.”
Kalɔgyii na atanne̱ kitee
44 Ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ kitee mɔ fe̱yɛ, “Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o be̱e̱ ku du ne̱e̱ fe̱yɛ kalɔgyii na atanne̱ ne̱ baa kwii bo̱ kwe̱e̱rɔ ko̱dɔɔ ko̱‑rɔ‑ɔ. Ne̱ ke̱paafo̱wɔ ko̱ a dɔɔ ya puruwi si. Ne̱ ɔɔ be̱e̱ lɔŋŋɔ e̱se̱ bo̱ buŋ si nɛɛnɛɛ. Ne̱ mò̱ akatɔ a gyi fɛɛ. Mò̱ a kpa atanne̱ amo̱ kyo̱ŋ ke̱tɔ ke̱maa‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ oo kiŋŋi yɔ pe̱ ya fe mò̱ kapo̱tɛɛ pɛɛɛ, ne̱ ɔɔ yɔ ko̱dɔɔ‑ɔ wuye ase̱ ya sɔɔ ko̱dɔɔ amo̱ ne̱ atanne̱‑ɔ pure‑ro‑o.”
Akukye‑ro a ke̱taŋgyi‑o kitee
45 Ne̱ Yeesuu a be̱e̱ ba kitee ko̱ bo̱ kaapo̱ bamo̱ ase̱ŋ. Ɔ yɛ, “Mo̱nꞌ be̱e̱ nu ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du‑o. N gye̱ yawo̱gyipo̱ ko̱ e̱ bo̱‑rɔ aaa? Mò̱ kusuŋ e̱ gye̱ ataŋgyi dame̱naŋsɛ ko̱ ne̱ a bo̱ akukye‑ro‑o ko̱sɔɔ. 46 Ne̱ kake ŋko̱ ɔɔ ya ŋu ɔko̱ de ane̱ŋ a ataŋgyi‑o ke̱dame̱naŋsɛ ko̱. Amaa ke̱mo̱ yawo̱ bo̱ le̱ŋ fɛɛ. Amo̱se̱‑ɔ ne̱ oo kperi ke̱mo̱ se̱ yɔ pe̱ ya fe mò̱ kapo̱tɛɛ pɛɛɛ ya sɔɔ ke̱taŋgyi amo̱.”
Kisawu kitee
47 Ne̱ Yeesuu a be̱e̱ ba kitee ko̱ bo̱ kaapo̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o du‑o. Ne̱ ɔ yɛ, “Ŋ gye̱ ŋkiŋgyi akrapo̱ ko̱ e̱ bo̱‑rɔ aaa? Ne̱ baa yɔ kisawu‑ro, ne̱ baa ya twe̱e̱ kra ŋkiŋgyi bwe̱e̱tɔ. 48 Bamo̱ a nya ŋkiŋgyi bwe̱e̱tɔ‑ɔ, ne̱ baa de̱e̱ kideŋbe ya kye̱na tesi ŋkiŋgyi‑o‑ro. Ne̱ baa swii ntimaa‑o waa bamo̱ atwe̱e̱twe̱e̱‑rɔ. Ne̱ baa swii mmo̱ ne̱ ba kisi kigyi‑o bo̱ twe̱e̱. 49 Amo̱se̱‑ɔ kaye̱ bo̱ gye̱ kɛɛ‑ɔ, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ke̱tɔ e̱ ba. Wuribware̱ a mbɔɔ‑ɔ e̱ ba a bo̱ bo̱ lee ase̱sɛ bɔye̱‑ɔ le̱e̱ atimaa‑o‑ro. 50 Na bo̱ taa abɔye̱‑ɔ twe̱e̱ waa ke̱de̱e̱kpɛɛtekii‑o‑ro. Mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ ba di‑ro, na ba su, na ba duŋwi nnɔ.”
51 Yeesuu a tɔwe̱ itee na akpare̱ amo̱ lo̱we̱‑ɔ, ne̱ oo bise mò̱ agyase̱po̱ fe̱yɛ, “Ne̱e̱ mo̱ne̱ a nu itee mɔ kaase̱ ɛ?”
Ne̱ bo̱ yɛ, “Ɔɔŋ, ane̱ a nu kaase̱.”
52 Ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Wuribware̱ mbraa akaapo̱po̱ kyɔ bo̱ nyi Wuribware̱ a atɔ‑ɔ ke̱kaapo̱. Amo̱se̱‑ɔ bamo̱ ɔko̱ ya be̱e̱ kii fe̱yɛ sukuu kigyi ne̱ oo suye Wuribware̱ se̱ a kuwure‑o e̱kpa‑ɔ ke̱gya se̱‑ɔ le̱e̱ mo̱ ase̱, ɔ waa ne̱e̱ fe̱yɛ atɔ wuye ko̱ ne̱ o de atɔ dame̱naŋsɛ po̱pwɛɛ na ade̱daa mò̱ ke̱kyaŋ‑nɔ‑ɔ, ne̱ oo lee amo̱ pɛɛɛ bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ‑ɔ.”
Ane̱ŋ ne̱ Nasarɛt awuye a kine Yeesuu‑o
(Maak 6.1–6; Lukas 4.16–30)
53 Yeesuu a tɔwe̱ itee na akpare̱ amo̱ lo̱we̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ le̱e̱ mfe̱ŋ. 54 Ne̱ ɔɔ yɔ mò̱ aye̱ Nasarɛt. Mò̱ a bo̱ mfe̱ŋ‑ɔ, ne̱ ɔɔ kaapo̱ ase̱sɛ abware̱se̱ŋ maŋ amo̱ a ke̱bware̱ko̱re̱kyaŋ‑ɔ‑rɔ. Bamo̱ a nu mò̱ ase̱ŋ‑ɔ, ne̱ aa kpe̱ŋ bamo̱ e̱ye̱e̱. Ne̱ baa tɔwe̱ bamo̱ wo̱re̱ wo̱re̱ fe̱yɛ, “Mfe̱ne̱ ne̱ ɔnyare̱ mɔ a nya mfɛɛre̱ mɔ le̱e̱? Ne̱ nsɛ ya sa mò̱ kpa fe̱yɛ ɔ waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ mɔ ne̱ ane̱ a nu amo̱ ase̱ŋ‑ɔ? 55 Ane̱ aye̱po̱ fɔŋfɔŋ e̱ gye̱ mò̱. N gye̱ kaape̱ŋtaa‑ɔ mò̱ gyi‑o ne̱e̱ e̱e̱e̱? N gye̱ mò̱ nyi e̱ gye̱ Mariya aaa? N gye̱ mò̱ tire‑ana e̱ gye̱ Yakubu na Yo̱sɛf na Simɔŋ na Yudas aaa? 56 Mò̱ pe̱kye̱e̱‑ana mo̱ŋ te mfe̱e̱ aaa? Ne̱ ŋkee mfe̱ne̱ ne̱ ɔɔ nya amo̱‑ɔ pɛɛɛ le̱e̱?” 57 Ne̱ baa kine mò̱.
Mfe̱ŋ ne̱ Yeesuu a tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Ba bu Wuribware̱ kyaamɛɛ to̱ŋ ke̱maa, amaa mò̱ fɔŋfɔŋ aye̱ awuye na mò̱ lɔŋ‑nɔ awuye fe̱raa mɔ mo̱ŋ de mò̱ bo̱ te̱e̱ sɛye̱.”
58 Bamo̱ a mo̱ŋ kɔɔre̱ mò̱ gyi‑o si‑o, ɔ mo̱ŋ waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ bwe̱e̱tɔ mfe̱ŋ.
* 13:15 Isaya 6.9-10 (LXX). * 13:35 Kiliŋ 78.2.