22
Caŋi Yudaas yaayi Yéesú
(Saame Maccëe 26.1-5, 14-16⁠ ⁠; Marka 14.1-2, 10-11)
Feedi mbúurú njeñe ya na wonuu Paak ra ee saañ lahe ra. Kélfë yí seeƴoh ya a yëeddëh yí kootii Mëyíis na saamu nufa nay waa hawee Yéesú húl rë, ndaa wa kaañuy ɓëy gina.
Tígí daaha, Seytaane haalte Yudaas fa na wonuu Iskariyot te non taalibe yi sabboo a ana ya ra. Ɗaaha, Yudaas yíppée pay kélfë yí seeƴoh ya na a kélfë yí wohoh yi Faam fi gaani Koope, wa peenute ɗee nay ri waa yaayee Yéesú rë. Keeññi wa sosse níi sos, wa gapute ri hélíis. Yudaas tahte yee wonu wa ra, na anti saam wahtaa nay rii ɗamaalee Yéesú níi ri yaay wa ri, te ow yégéh rë.
Míllëení Yéesú reer a taalibe yi
(Saame Maccëe 26.17-30⁠ ⁠; Marka 14.12-26⁠ ⁠; Saŋ 13.21-30⁠ ⁠; 1 Korente 11.23-25)
Filiɓ feedi mbúurú njeñe ya, bisa na hawuu har fi Paaga ra lahte. Yéesú wolte Peer a Saŋ won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Tílí ɗon waaƴe reeri Paaga.⁠ ⁠» Wa wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu fahaꞌ biti fun waaƴuun ɗi tígí dih⁠ ⁠?⁠ ⁠» 10 Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Síkíríi⁠ ⁠! Ɗon haale gina raa, ɗon ay teeꞌaꞌ a ow ƴaal kúɗ pen muluɓ. Lah ñéyí tala níi faam fa nay rii haale ra. 11 Ɗon lah na raa, wëní yíkíi faam fa tih⁠ ⁠: “Yëeddëhë daa nah fun meel ro lasa nay ñamee ɓani taalibe yi reeri Paaga ra.” 12 Hen ɗaaha raa, ɗi ay ron teeɓ lasi gaani paaꞌ sun, bi yugusute níi wocce⁠ ⁠: yii nay yen sohlee ɓéeɓ ín në. Ɗon ay waaƴee reeri Paaga daaha.⁠ ⁠» 13 Peer a Saŋ suute, wa ɗeefute iña ɓéeɓ ti ɗee húmú wonaꞌ wa Yéesú rë nen. Ɗaaha, wa waaƴute reeri Paaga.
14 Lahaꞌ wahtaa ra, Yéesú a apootarri goorute na reeru. 15 Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠A ɗee fahaꞌ mi biti yen bok reeri Paagi bee ra, balaa wahtaa nay mii mokluu ra lah⁠ ⁠! 16 Mee ron won ɗa ee bitih⁠ ⁠: mii ñamil reeri Paaga níi iti fi teeɓuu Nguur ki Koope.⁠ ⁠» 17 Ɗi ɓeɓpe kaas béeñ tígí daaha, símpé Koope won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓéyí béeñí ƴeh, ɗon woraꞌ wa hanndal kon⁠ ⁠; 18 te mee ron won ra ee⁠ ⁠: dalaꞌte woteh, mii hanil béeñ níi bín nay ayee Nguur ki Koope ra.⁠ ⁠» 19 Filoon fi baaha, ɗi ɓeɓpe mbúurú, símpé Koope, lecsaꞌte ri, yeɗte taalibe yi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mbúuríi bee faan soꞌ, af ron tah mi yeraꞌ ri. Lah pëgí yii beh, nérsëhí sëꞌ.⁠ ⁠» 20 Reeruu wa níi wocce ra, ɗi yeɗte wa kaasi béeñë ɓal, won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Kaasi béeñí bee daa yii hasa pokalsaꞌ Koope a ɓëewë ñeyaꞌte ri ñif mi soꞌ ra. Wa ay keen ndah ɗon. 21 Yúhí biti ɓëeꞌ nay soo yaaye ra, funi daa boku loon ee. 22 Kaah biti soꞌ mi Koy-ɓëeꞌ mi waɗtee húl ti di fahaꞌ ri Koope ra nen⁠ ⁠; ndaa mas ɓëeꞌ nay soo yaaye ra⁠ ⁠!⁠ ⁠» 23 Tígí daaha, taalibe ya na meelantuu ɓëeꞌ nay page yii baa filiɓ fi wa ra.
Ɓëeꞌ lukki gaan ra
24 Filoon fi baaha, taalibe ya yefuute taasantaꞌi misikke hanndal ki wa, fahuu yúh ɓëeꞌ waɗti habuun biti daa ri lukki gaan waa na ra. 25 Yéesú won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Buurri ginna daa na nootu ɓëewí kayya, kélfë yë saame tii sun fi ɓëewë. 26 Ndaa ɗon waruy henaꞌ ɗaaha. Ɓëeꞌ lukki gaan ɗon na ra kay, waɗti habaa afi ɓëeꞌ lukki ƴin ɗa⁠ ⁠; ɓëeꞌ në túuƴëꞌ rë waɗti habaa afi súrgíi ɓëewë ɓéeɓ. 27 Daa lukki gaan hanndal ki ɓëeꞌ took na ñam ra a súrgëe tíkíɗ ɗí loona ra⁠ ⁠? Ɗi bee na ñam ra neh a⁠ ⁠? Añcaŋ, mi man súrgë ɗon na nen⁠ ⁠! 28 Ɗon fi ƴeh, ɗon mësúy sëe hel na moklu soꞌ ɓëewë rë. 29 Di yeraꞌ soꞌ Baasoꞌ Nguur ka, mi yeraꞌ ron ri ɗaaha ɓal⁠ ⁠: 30 yen ay bok ñam a han Nguur ki soꞌ, te ɗon ay took ñaani Nguur ka, ɗon ílíf talli sabboo a ana yi Israyel.⁠ ⁠»
Woni Yéesú biti Peer ay taasaꞌ yúhí
(Saame Maccëe 26.31-35⁠ ⁠; Marka 14.27-31⁠ ⁠; Saŋ 13.36-38)
31 Filoon fi baaha, Yéesú won Peer tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Simoŋ, síkírëh sëꞌ⁠ ⁠! Seytaane ɗaŋke nda ri mín rën hégíƴ ti di na níikëꞌ ɓeleɓ nen. 32 Ndaa mi ɗagiɗte ro nda fu ɓan soo súugëh. Te fu nimil soo na raa, lah one koy-yaayyu yaꞌ.⁠ ⁠» 33 Peer won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yíkëe, tígë nay fuu ɓekuu kasu ra, may naa ɓeku⁠ ⁠; fu hawun húl, may naa hawu.⁠ ⁠» 34 Yéesú won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mee roo won ɗa ee Peer⁠ ⁠: fiisiin ki paan, fay taasaꞌ biti fu yúh sëꞌ níi hen waal éeyë.⁠ ⁠»
Woni Yéesú taalibe yi biti wa koloh affi wa
35 Yéesú antee waa won ɓéeɓ tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Wolaꞌ mi ron, ɗon suute, ɗon kúrúy hélíis, ɗon kúrúy nafa a ñafaɗ ra, ɗon ñakute yin a⁠ ⁠?⁠ ⁠» Wa wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fun ñakuy yin.⁠ ⁠» 36 Ɗi won wa tígí daaha tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Iña lofisohte⁠ ⁠! Dalaꞌte woteh, ɓëyí lah hélíis kúrë, ɓëyí lah nafa kúrë⁠ ⁠; te ɓëyí lahay ganaay waɗtee yaay sabidoori lom yínë. 37 Yúhí biti Téerëe won sun fi soꞌ tih⁠ ⁠: “Ɗi kídëelúuté ɓëewí ɓossa na.” Mee ron won ɗa ee biti yii baa waɗti laha laho, te ri lahte níi wocce.⁠ ⁠» 38 Taalibe ya wonu tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yíkëe, jépíl ana aƴee ee⁠ ⁠!⁠ ⁠» Yéesú won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Wona ɗúmpé⁠ ⁠!⁠ ⁠»
Ɗaŋi Yéesú sun fi daŋi Ëlíiffë
(Saame Maccëe 26.36-46⁠ ⁠; Marka 14.32-42)
39 Yéesú antee koloh saañce daŋi Ëlíiffë ti merees nen, taalibe yi ñeyute tali. 40 Lahuu wa dín fë rë, ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗëgí Koope toñeh ɗon ay keene fíirí Seytaane⁠ ⁠!⁠ ⁠» 41 Ɗi helte wa daaha hécëhté ƴutuuɗ, ƴekke na ɗaŋ Koope 42 won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Baap, hém neɓaꞌ ro, éccíré gulii coono fi bee wuloh soꞌ⁠ ⁠! Ndaa di mín ɗíi man ɓéeɓ, yee nay lahe ra ɓanan hen yee fahaꞌ mi ra, ndaa bee fahaꞌ fu ra.⁠ ⁠» 43 [Tígí daaha, malaaka di malaaka yi Koope céppé hílíbí. 44 Keeña ɗúmpé ces, ɗi na ɓaatti ɗaŋ. Ɗi opaꞌ opoo níi opaꞌa man ñif nen, na síit feey.] 45 Wocaꞌ ri ɗaŋa ra, ɗi kolohte, nimilte taalibe yi na. Ɗi ɗeef wa súfúñú súfúñë níi wa na neeꞌu, 46 ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon neeꞌu yih⁠ ⁠? Këlíi ɗon ɗaŋ toñeh ɗon ay keene fíirí Seytaane⁠ ⁠!⁠ ⁠»
Hami Yéesú
(Saame Maccëe 26.47-56⁠ ⁠; Marka 14.43-50⁠ ⁠; Saŋ 18.3-11)
47 Yéesú hom wona, lahte dúukëlí ɓëewí ayute, ñéerúuté a Yudaas fa non taalibe yi sabboo a ana ya ra. Yudaas leɓohte Yéesú, na fahaꞌ fëení. 48 Yéesú won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yudaas, fu ƴahti ac yaayi soꞌ mi Koy-ɓëeꞌ rëe, fay soo fëené fëenë ë⁠ ⁠?⁠ ⁠» 49 Ɓëewë ñéerúu a Yéesú rë, oluu wa yee na saañ lahe ra, wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yíkëe, fun ɓeɓ jépíllí fun, fun yejoh wa haaꞌ a⁠ ⁠?⁠ ⁠» 50 Tígí daaha, ow yínë waa na paaŋke súrgíi seeƴohi gaana jépíl, lecce nufi ñamaa fa. 51 Yéesú won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yéɗɗí⁠ ⁠! Topaa baaha⁠ ⁠!⁠ ⁠» Ɗi leɓpe nuf ɓëeꞌ, nufa wahte. 52 Ɗi na anti won a kélfë yí seeƴoh ya, kélfë yí wohoh yi Faam fi gaani Koope, a ɓaha ya gina ayu hami ra tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon ayuu yi ɗeeha a jépíl a i duuɗ hami soꞌ man mi banndi nen⁠ ⁠? 53 Mi húmú homaꞌ ɗon na faraah filiɓ Faam fi gaani Koope, te ɗon kaañuy soo ham. Ndaa wahtoon daa lah, elga onuu Seytaane doole sun fi soꞌ ra.⁠ ⁠»
Taasaꞌi Peer yúhí Yéesú
(Saame Maccëe 26.57-58, 69-75⁠ ⁠; Marka 14.53-54, 66-72⁠ ⁠; Saŋ 18.12-18, 25-27)
54 Wa habute Yéesú, kúrúté rí faam seeƴohi gaana. Peer húmú filoonaa filoon, ñeete talli wa. 55 Lahte ɓëewí këɗɗúté kíi filiɓ faam fa, tookute na yoonnduu. Peer acce, tookke waa na. 56 Lahte ɓelii légéyëꞌ faam fa otte Peer niiñi kíi kë, ƴíiɗté rí níi won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓëyí bee ɓal non ɓëewí.⁠ ⁠» 57 Ndaa Peer taasaꞌte won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mi yéeh ɓëeꞌ na wonaꞌ fu ra yaa ow⁠ ⁠!⁠ ⁠» 58 Tíkëh ƴutuuɗ, ow kay otte ri, won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗo ɓal fu non ɓëewí.⁠ ⁠» Peer won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mi noneh na déꞌ⁠ ⁠!⁠ ⁠» 59 Hente kiis, ow kay ayilte, digiɗte uni won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Lahte íl ɓal⁠ ⁠! Ɓëyí bee non ɓëewí⁠ ⁠; ndah ɗi ɓëy Galile.⁠ ⁠» 60 Ndaa Peer won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mi yéeh yee na won fu ra ɗo⁠ ⁠!⁠ ⁠» Ɗi hom wona, na mín ríi lúsíɗ ɗë paan fiisohte. 61 Yíkëe yíssëhté Peer na, yeelte ri. Tígí daaha, Peer nérsëhté yee húmú won ɗi Yíkëe rë biti fiisiin ki paan, ɗi ay taasaꞌ biti ɗi yúh rí níi hen waal éeyë. 62 Ɗi antee ɗúh ëssín na looy looyi misikke.
Dalaani mogi Yéesú
(Saame Maccëe 26.67-68⁠ ⁠; Marka 14.65)
63-64 Ɓëewë në húmú wohu Yéesú rë pokute íllë, na laɓisuu ri, na ñaawlu ri, meelute ri wonu tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu yonente saa ɓal⁠ ⁠? Wone ɓëeꞌ laɓ ɗo ra⁠ ⁠!⁠ ⁠» 65 Wa wonute ri i won ɓos kay caak.
Tëekrí Yéesú këemí yëwúɗɗë
(Saame Maccëe 26.59-66⁠ ⁠; Marka 14.55-64⁠ ⁠; Saŋ 18.19-24)
66 Yíilëꞌ Koo ra, ɓaha yi yëwúɗɗë, kélfë yí seeƴoh ya a yëeddëh yí kootii Mëyíis teeꞌuute, tëekrúté Yéesú këem, 67 meelute ri wonu tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Won fun nda daa fu Buura Koo fal ri ra raa.⁠ ⁠» Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mi won ɗon biti daa mi, ɗon ii soo gém, 68 te mi meel ɗon, ɗon ii soo tiil. 69 Ndaa, kolaꞌte woteh, soꞌ mi Koy-ɓëeꞌ, may took hëbís Koope fa mín ɓéeɓ rë, mi hom yaꞌi ñamaa fi.⁠ ⁠» 70 Wa ɓéeɓ wonu tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Kon fu Koy Koope a⁠ ⁠?⁠ ⁠» Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon wonute ri, daa mi⁠ ⁠!⁠ ⁠» 71 Wa wonu tígí daaha tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yen ay pagilee seede yih⁠ ⁠? Ɗi ɗúhíɗté rí ɓúkí níi wocce⁠ ⁠!⁠ ⁠»
22:37 Saame Isayii 53.12