32
1 हे आकाश व पृथ्वी, जिगु खँ न्यँ,
जिगु वचन बांलाक न्यँ।
2 जिं स्यनेकने यायेगु खँ वा वः थें कुहां वइ
अले वाउँगु घाँसय् च्वंगु सुतिलः थें च्वनी,
वाउँगु घाँसय् फुति फुति वःगु वा थें,
क्यातूगु माचाय् झ्वार्र वःगु वा थें।
3 जिं परमप्रभुया नांयात तःधंके,
वय्कः गुलि तःधं धकाः धायेनु।
4 वय्कः बल्लाःम्ह रक्षक खः,
वय्कःया फुक्क ज्याखँ पूवं, अले न्यायनं जाः।
वय्कः विश्वास याये बहःम्ह परमेश्वर खः।
वय्कलं गुबलें द्वंकी मखु।
पाय्छिगु व भिंगु जक वय्कलं यानादी।
5 इमिसं वय्कःलिसें क्वह्यंगु व्यवहार यात,
अले थःगु दोषया कारण आवंलि इपिं वय्कःया सन्तान मखुत।
इपिं दुष्ट व ध्वंलाइपिं मनूत खः।
6 हे मूर्ख व बुद्धि मदुपिं मनूत,
छु छिमिसं परमप्रभुयात थुकथं हे
पलेसा पुलेगु ला?
छिमित सृष्टि यानादीम्ह
अले दय्कादीम्ह वय्कः हे छिमि बाः,
छिमि सृष्टिकर्ता, मखु ला?
7 पुलांगु खँ लुमंकि, छिमि मांबौयाके न्यँ,
न्हापा छु जुल धकाः।
थः स्वयां थकालिपिंके न्यँ,
इमिसं छिमित न्हापायागु खँ कनी।
8 दक्वसिबय् तःधंम्हय्सिनं जाति जातियात इमिगु सर्बय बियादिल।
गबले वय्कलं मानव जातियात अलग अलग तयादिल
अले इस्राएलीतय्गु ल्याःकथं
इमिगु सिमाना क्वःछिनादिल।
9 परमप्रभुया थःगु ब्व वय्कःया मनूत खः,
याकूब वय्कःया सर्बयया ब्व खः।
10 वय्कलं इमित फय्या ग्यानापुगु सलं जाःगु
झिजांमिजां दंगु मरुभूमिइ लुइकादिल।
वय्कलं इमित बचय् यानादिल,
अले थःगु मिखाया नानिचायात थें
सुसाःकुसाः यानादिल।
11 स्वँयात संकाः इमा थः मचाया
च्वय् फसय् ब्वया जू थें,
वय्कलं थःगु पपू चक्कंकाः इमित
पपुतिइ तयाः यंकादिल।
12 परमप्रभु याकःचां हे इमित लँपु क्यनादिल,
इपिं विदेशी द्यःतय् ल्यू मवं।
13 वय्कलं इमित च्वकाय्
थ्यंक लाःगु थासय् यंकाः तयादिल
अले बुँइ सःगु नकादिल।
वय्कलं इमित ल्वहँतं कस्ति नकादिल,
अले ल्वहंयागु कापिं चिकं बियादिल।
14 वय्कलं इमित सा-द्वहंया बथां व फैच्वलय्या पुचःपाखें
धौ, दुरु बियादिल।
स्वयेज्यूपिं चिधिकःपिं भ्याःचा व च्वलय्, दुगु व बाशानया भिंभिंपिं फैत
अले भिंगु छुचुं इमित नकेत बियादिल।
भिंगु दाखमद्य नं त्वनेत इमित बियादिल।
15 यशूरून बांलाक नयेत्वने दयाः
तसकं ल्ह्वनावल।
अले इमिसं थःपिन्त सृष्टि यानादीम्ह परमेश्वर,
बल्लाःम्ह रक्षकयात त्वःताहल।
16 इमिसं मेपिं द्यःतय्त मानय् यानाः
वय्कःयागु नुगः मुइकूगु दु।
घच्चाइपुगु मूर्ति पुजा यानाः
वय्कःयात तंचाय्कूगु दु।
17 इमिसं परमेश्वर मखुपिं भूततय्गु लागिं
व इमिसं म्हमस्यूपिं द्यःत,
नकतिनि नकतिनि खनेदय्कःवःपिं न्हूपिं द्यःत
व इमि पुर्खां गुबलें मानय् मयाःपिं द्यःतय्गु लागिं
बलि बियाजुल।
18 परमेश्वर, छिमित जीवन बियादीम्ह बल्लाःम्ह रक्षकयात
छिमिसं त्वःताहल।
परमेश्वर, छिमि बाःयात
छिमिसं ल्वमंकाहल।
19 थ्व खनाः परमप्रभुं इमित त्वःतादिल,
छाय्धाःसा थःकाय् म्ह्याय्पिन्सं
वय्कःयात तंचाय्कूगु दु।
20 वय्कलं धयादिल, “जिं इमित त्वःताबी,
अले स्व, इमित छु जुइ?
थुपिं बेक्वःपिं मनूत खः,
अले विश्वास याये बहःमजूपिं मस्त खः।
21 इमिसं द्यः मखुपिन्त पुजा यानाः
जिगु नुगः मुइकल,
अले ज्यालगय् मजूगु मूर्तिपाखें
जितः तंचाय्कल।
उकिं, आः जिं नं थः मखुपिं मनूतपाखें
इमिगु नुगः मुइके।
छगू मूर्ख जातियापाखें
इमित तं चाय्के।
22 जिगु तं आः मि च्याःथें च्याये धुंकल।
थुकिं पृथ्वीइ च्वंगु फुक्कं भस्म यानाबी।
थ्व पातालय् तक न्यनावनी,
अले पहाडया हा तकं च्याकाबी।
23 “जिं इमिथाय् छगूयां ल्यू मेगु आपत छ्वयाबी।
जिं थःगु फुक्क वाणं इमित कय्के।
24 इपिं नये मखनाः सिनावनी,
ग्यानापुगु ल्वचं कयाः सी।
जिं इमिथाय् जंगली पशुतय् धंवा छ्वये,
अले बिख दुपिं सर्पत छ्वये।
25 तरवारं इमित लँय् लँय् मस्त मदुपिं यानाबी,
छेँय् छेँय् इपिं ग्यानाः च्वनेमाली,
ल्याय्म्ह-ल्यासे, अले दुरु त्वनीम्ह मचांनिसें
बुरा बुरीपिं तकं न्हनावनी।
26 जिं धया, ‘जिं इमित
तातापाक तक छ्यालब्याल यानाबी,
मनूतय्गु दथुं इमिगु लुमन्ति तकं मदय्काबी।’
27 तर जितः इमि शत्रुतय्गु
हेबाय्चबाय् मयय्ल। विरोधीतय्सं मेकथं थुइकाः थथे मधायेमा,
‘जिमिगु थःगु हे शक्तिं त्याःगु खः,
परमप्रभुं थ्व फुक्क यानादीगु मखु।’ ”
28 इपिं अक्कल मदुपिं जाति खः।
अले इमिसं छुं थुइके मफु।
29 इपिं बुद्धि दुपिं जूगु जूसा
थ्व खँ थुइके फइगु खः।
थःपिन्त छु जुइ धकाः इमिसं सीकेफइगु खः।
30 इमि बल्लाःम्ह रक्षकं इमित तापाक्क छ्वल,
परमप्रभुं इमित त्वःतादिल,
अथे जुयाः छम्ह शत्रुं द्वःछिम्हय्सित बुके फत,
अले झिद्वःम्हय्सित निम्हय्सिनं बुके फत?
31 छाय्धाःसा झी शत्रुतय्सं ताय्कूगु थें
इमि द्यःत झी बल्लाःम्ह रक्षक थें मखु।
32 इपिं सदोम व गमोराया मनूत थें स्यने धुंकूपिं खः,
खाइसेच्वंगु व बिखं जाःगु दाख थें।
33 अले इमिगु दाखमद्य सर्पया बिख थें खः,
गोमन सर्पयागु कडा बिख थें खः।
34 परमप्रभुं धयादी, “इमि शत्रुतय्सं छु छु याःगु खः
व जिं लुमंकातयागु दु,
अले इमित सजाँय बीत पाय्छिगु ई
पियाच्वनादीगु दु।
35 जिं थम्हं हे इमित बदला काये,
जिं इमित सजाँय बी।
इपिं भज्यंक नाश जुइगु ई वयेत्यंगु दु।
याकनं हे इपिं खने मदयावनी।”
36 परमप्रभुं थःमनूतय्गु बल मदयावंगु खन कि
वय्कलं इमिगु न्याय यानादी।
छु दास वा छु स्वतन्त्र इपिं सुं बचय् जुयाच्वंगु मदइबलय्,
वय्कलं थःगु सजाँय दिकादी।
37 अले वय्कलं धयादी,
“इमि द्यःत गन वन,
इमिसं शरण काःगु ल्वहंधी?
38 छिमिसं सुयात बांयागु दाः छायागु खः?
अले त्वँसाबलि बियागु खः?
आः इमिसं हे छिमित ग्वाहालि याः वयेमा।
इमिसं हे छिमित बचय् याः वयेमा!
39 “जि छम्ह हे जक परमेश्वर खः।
जि बाहेक मेम्ह सुं द्यः मदु।
जिं हे मृत्यु बी, जिं हे जीवन बी।
जिं घाः याये, जिं हे लाय्काबी,
जिं यानागु ज्यायात सुनानं
पने फइ मखु।
40 जिं थःगु ल्हाः स्वर्गपाखे ल्ह्वनाः धाये,
जिं न्ह्याबलेंयात म्वाः थें।
41 जिं थःगु थीगु तरवार ज्वय्केबलय्
अले न्यायया लागि जिगु ल्हातिं ज्वनीबलय्
जिं थः शत्रुतय्त बदला काये,
अले जितः मयय्कीपिन्त बदला बिये।
42 जिगु वाणतय्त हि त्वंके बी,
अले जिगु तरवारं ला नइ।
जिं फुक्क शत्रुतय्त स्यानाबी, कैदीतय्त तकं नं
अले शत्रुतय् नायःतय्गु छ्यं ध्यनाबी।”
43 हे जातित! वय्कःया मनूतलिसें लय्ता।
वय्कलं थः च्यःतय्त स्याःपिं फुक्कसिके
पलेसा कयादी।
वय्कलं थः शत्रुतय्त बदला कयादी।
अले थःगु देश व थःमनूतय्गु लागिं
प्रायश्चित यानादी।
मोशाया लिपांगु सल्लाह
44 मोशा नूनया काय् यहोशूलिसें वल, अले मनूतय्सं ताय्क थ्व म्येयागु फुक्क वचन न्यंकल।
45 मोशां इस्राएलया मनूतय्त थुपिं फुक्क वचन न्यंके धुंकाः
46 वं इमित धाल, “छिमिसं थः मचाखाचातय्त थ्व नियमया फुक्क वचन बांलाक मानय् यायेगु आज्ञा बी फयेमाः धकाः जिं थौं छिमित बियागु आज्ञा थःगु मनय् ति।
47 उपिं छिमिगु लागि चिधंगु खँ मखु। अय्नं छिमिगु जीवन हे खः। उपिंपाखें हे छिमिसं यर्दन छिनाः अधिकार यायेत वनाच्वंगु देशय् छिपिं यक्व म्वाइ।”
नेबो पर्वतं कनान देशयात स्वःगु
48 उखुन्हु हे परमप्रभुं मोशायात धयादिल,
49 “यरीहोया न्ह्यःने मोआब देशय् दुगु अबारीम पर्वत झ्वःयागु नेबो डाँडाय् थाहां हुँ। अले जिं इस्राएलीतय्त इमिगु थःगु अधिकारय् बीत्यनागु कनान देशयात स्व।
50 छिमि दाजु हारून होर पर्वतय् सिनाः थः पुर्खातनापं मिलय् जूवं थें छ नं थ्व पर्वतय् सिनाः थः मनूतनापं मिलय् जू वनी।
51 थ्व छिपिं निम्हय्सिनं जीनयागु मरुभूमिइ दुगु कादेश लिक्कया मरीबाया लखय् इस्राएलीतय्गु न्ह्यःने जिगु विश्वासयात त्वाथूगुलिं अले छिमिसं इस्राएलीतय्गु दथुइ जिगु पवित्रतायात हनाबना मतःगुलिं खः।
52 अथे जुयाः जिं इस्राएलीतय्त बीगु व देशयात छं तापाक्कं जक खनी अय्नं छ अन वने दइ मखु।”