जुजुतय्गु न्हापांगु सफू
म्हसीका
जुजुतय्गु न्हापांगु सफुलिइ इस्राएलया जुजुतय्गु इतिहास दु। गुगु इतिहासया शुरु न्हापांगु शमूएलय् शुरु जूगु खः। न्हापांगु जुजुतय्गु सफूयात स्वंगू भागय् ब्वथले फु–
१. दाऊद सीगुया घटना, सोलोमन इस्राएल व यहूदाया जुजु जूगु
२. सोलोमन जुजुं शासन याःगु ई व वं याःगु ज्या
३. इस्राएल देश उत्तर व दच्छिन राज्यय् ब्वथःगु व थीथी जुजुपिन्सं ८५० ई.पू. तक राज्य याःगु घटना।
न्हापांगु जुजुतय्गु सफुलिइ तःधंपिं अगमवक्तातय्सं मनूतय्त ततःधंगु ख्याच्वः ब्यूगु खः। थुपिं मध्ये एलिया नं छम्ह खः। वं बालद्यःया पुजाहारीतय् न्ह्यःने याःगु चुनौतिया घटना १८ अध्यायलय् दु। न्हापांगु व निगूगु जुजुतय्गु सफू न्हापा छगू हे सफू खः। थुपिं निगुलिं सफुलिइ झीसं प्यसः दँया इलय् जूगु घटना लुइके फु।
धलः पौ
दाऊद जुजुया राज्यया ई या अन्त १:१–२:१२
सोलोमन जुजु जूगु २:१३-४६
सोलोमनया राज्यया ई ३:१–११:४३
राज्य ब्वथःगु १२:१–२२:५३
१ राजा
1
दाऊद जुजुया बुरा जूबलय्या ई
1 जुजु दाऊद यक्व बुरा जुल। वयात न्ह्याक्व हे फांगा फाय्काब्यूसां वयागु म्ह मक्वाः।
2 उकिं वया भारदारतय्सं वयात धाल, “हे महाराज, छिनापं च्वनेत व छितः सुसाःकुसाः यायेत जिमिसं छम्ह कन्याम्ह ल्यासेमिसा माला हये ला? व छःपिंनापं द्येनी अले छःपिन्त लुमुकाबी।”
3 इमिसं इस्राएलया फुक्क थासय् छम्ह बांलाःम्ह कन्याम्ह ल्यासेमिसा माला स्वल। अबीशग नांयाम्ह छम्ह शूनम्मी बांलाःम्ह कन्याम्ह ल्यासेमिसायात लुइकाः वयात जुजुयाथाय् हल।
4 व तसकं बांलाः। वं जुजुया सुसाःकुसाः व सेवा यात। जुजुं वलिसें लसपस धाःसा मयाः।
अदोनियाहं थःम्हं थःत जुजु दय्कूगु
5 दाऊदया काय् अदोनियाह, गुम्हय्सिया मां हग्गीत खः, वं “जि हे जुजु जुये” धकाः फुइँ यात। उकिं वं थःगु लागि रथ, सलगइपिं व नेय्म्ह थःगु न्ह्यःने न्ह्यःने ब्वाँय् जुइपिं मनूत तयार यात।
6 वया बौम्हं वयात, “छं थथे छाय् यानागु” धकाः गुबलें ब्वःब्यूगु मदु। अदोनियाह नं छम्ह तसकं बांलाःम्ह मनू खः, व अब्शालोम स्वयाः लिपा बूम्ह खः।
7 अदोनियाहं सरूयाहया काय् योआब व अबियाथार पुजाहारीलिसें खँ ल्हात। इमिसं जुजु जुइत वयात ग्वाहालि यात।
8 सादोक पुजाहारी, यहोयादाया काय् बनायाह, नातान अगमवक्ता, शिमी, रेई व दाऊदया अङ्गरक्षकत धाःसा अदोनियाहपाखे मली।
9 छन्हु अदोनियाहं एन-रोगेल बुँगाःचाया लिक्क जोहेलेत धाःगु ल्वहँतय् फैत, द्वहंत व ल्ह्वंपिं द्वहंचात बलि बिल। वं दाऊद जुजुया मेपिं काय्पिं व यहूदां वःपिं जुजुया फुक्क हाकिमतय्त भ्वय् नयेत सःतल।
10 वं नातान अगमवक्ता, बनायाह वा जुजुया अङ्गरक्षकत वा थःकिजा सोलोमनयात धाःसा मसःतू।
सोलोमन जुजु जूगु
11 अले नातानं सोलोमनया मां बतशेबायात न्यन, “महाराज दाऊदं मसीकं हग्गीतया काय् अदोनियाहं थःम्हं थःत जुजु दय्कूगु छु छिं न्यनादियागु मदुनि ला?
12 आः जिं छितः छिगु थःगु व थःकाय् सोलोमनया ज्यान बचय् यायेत छगू सल्लाह बी।
13 थत्थें दाऊद जुजुयात नापला वनाः वय्कःयात थथे धयादिसँ, ‘हे महाराज, छु छपिन्सं थः दासीलिसें थथे धकाः पाफयादियागु मखु ला, “धात्थें छिमि काय् सोलोमन जिगु लिपा जुजु जुइ अले व हे जिगु सिंहासनय् च्वनी?” आः गथे यानाः अदोनियाह जुजु जुल लय्?’
14 छि जुजुनापं खँ ल्हाना च्वंबलय् लाक्क हे जि नं दुहां वयाः छिं खःगु खँ ल्हानादिल धकाः धाये।”
15 बतशेबा बुराम्ह जुजुयात नापलायेत व द्यनीगु क्वथाय् वन। अन शूनम्मी अबीशगं जुजुया सुसाःकुसाः यानाच्वंगु खः।
16 बतशेबां क्वछुनाः जुजुयात भागि यात।
जुजुं धाल, “छन्त छु माल?”
17 वं वयात धाल, “जिमि प्रभु, छःपिन्सं थः दासीयात परमप्रभुया नामय् थथे पाफयादीगु खः ‘जिगु लिपा छिमि काय् सोलोमन जुजु जुइ, व जिगु सिंहासनय् च्वनी’।
18 तर आः अदोनियाह जुजु जुइ धुंकल, आः तक प्रभु, जिमि महाराजं थ्व खँ मस्यूनि।
19 वं यक्व द्वहंत, ल्ह्वंपिं द्वहंचात व फैत बलि ब्यूगु दु। अले जुजु दाऊदया फुक्क काय्पिं, अबियाथार पुजाहारी व सेनापति योआबयात सःतूगु दु। छःपिनि दास सोलोमनयात धाःसा मसःतू।
20 हे जिमि प्रभु महाराज! इस्राएलया फुक्क मनूतय्सं छःपिनि लिपा सु सिंहासनय् च्वनी धकाः छःपिनिगु म्हुतुं न्यनेत पियाच्वंगु दु।
21 छःपिन्सं छुं याना मदिल धाःसा जिमि मालिक महाराज सीधुंकाः जि व जिम्ह काय् सोलोमनयात अपराधीयात थें व्यवहार याइ।”
22 बतशेबा जुजुनापं नवानाच्वंबलय् हे नातान अगमवक्ता नं थ्यंकः वल।
23 “नातान वःगु दु” धकाः इमिसं जुजुयात कन। अले दुहां वनाः नातानं जुजुयात क्वछुनाः भागि यात।
24 नातानं धाल, “हे जिमि प्रभु महाराज! छःपिनि लिपा अदोनियाह जुजु जुइ अले छःपिनि सिंहासनय् व हे च्वनी धकाः छु छःपिन्सं घोषणा यानादियागु खः ला?
25 वं थौं क्वय् वनाः यक्व द्वहंत व ल्ह्वंपिं द्वहंचात व फैत बलि छाःगु दु। वं जुजु दाऊदया फुक्क काय्पिं, सेनापतित व अबियाथार पुजाहारीयात भ्वय् सःतूगु दु। आः थुबलय् हे इपिं वनापं च्वनाः भ्वय् नयाच्वंगु दु अले ‘जुजु अदोनियाह ताःई म्वायेमा’ धकाः हालाच्वंगु दु।
26 तर वं छःपिनि दास जितः, सादोक पुजाहारी, यहोयादाया काय् बनायाह व छःपिनि दास सोलोमनयात मसःतू।
27 छु थ्व छःपिनिगु आज्ञां जूगु खः ला? छःपिन्सं जिपिं छःपिनि दासतय्त थःगु लिपा सिंहासनय् सु च्वनी धकाः सीके बियादीगु मदु।”
दाऊदं सोलोमनयात जुजु ल्यःगु
28 दाऊद जुजुं धाल, “बतशेबायात थन वा धा।” व वयाः जुजुया लिक्क दन।
29 अले जुजुं थथे धकाः पाफल, “जिगु फुक्क दुःखपाखें जितः त्वःतकादीम्ह म्वाःम्ह परमप्रभुया नामय् पाफयाः जिं धाये –
30 परमप्रभु इस्राएलया परमेश्वरया नामय् जिं छनापं पाफयागु खः, छं काय् सोलोमन हे जिगु लिपा जुजु जुइ, व जिगु पलेसा जिगु सिंहासनय् च्वनी, थौं धात्थें हे जिं अथे हे याये।”
31 अले बतशेबां जुजुयात भ्वसुलाः भागियानाः थथे धाल, “जिम्ह प्रभु महाराज दाऊद न्ह्याबलें म्वानाच्वनादीमा।”
32 अले दाऊद जुजुं धाल, “सादोक पुजाहारी, नातान अगमवक्ता व यहोयादाया काय् बनायाहयात दुने सःति।” इपिं जुजुया न्ह्यःने वल।
33 जुजुं इमित धाल, “जिम्ह भारदारतनापं यंकि, जिम्ह काय् सोलोमनयात जिगु थःगु हे खच्चर गय्काः गीहोन बुंगाःचाय् यंकि।
34 अन पुजाहारी सादोक व अगमवक्ता नातानं वयात इस्राएलया जुजु अभिषेक यायेमाः। फैया नेकू पु, अले थथे धकाः तःसलं हा, ‘जुजु सोलोमन ताःई तक म्वानाच्वनेमा।’
35 छिपिं वनापं थहां वा, व वनाः जिगु सिंहासनय् च्वनेमाः। जिगु थासय् वं राज्य यायेमाः। वयात जिं इस्राएल व यहूदाया जुजु जुइत ल्ययागु खः।”
36 यहोयादाया काय् बनायाहं जुजुयात लिसः बिल, “आमेन! जिम्ह मालिक महाराजया परमप्रभु परमेश्वरं थथे हे धयादी मा!
37 गथे परमप्रभु जिम्ह महाराजनापं च्वनादिल, अथे हे वय्कः सोलोमननापं नं च्वनादी मा। वयागु सिंहासनयात जिमि प्रभु दाऊदया सिंहासन स्वयाः तःधंकेमा।”
38 उकिं सादोक पुजाहारी, नातान अगमवक्ता, यहोयादाया काय् बनायाह, करेती व पेलेथीत क्वय् वन अले सोलोमनयात जुजु दाऊदया खच्चर गय्काः गीहोनया बुँगाःचाय् हल।
39 सादोक पुजाहारीं पवित्र पालं चिकं तइगु नेकू कयाः सोलोमनयात चिकनं अभिषेक यात। इमिसं फैया नेकू पुल अले फुक्क मनूत “जुजु सोलोमन ताःई तक म्वानाच्वनेमा” धकाः हाल।
40 अले फुक्क मनूत वया ल्यूल्यू बाँसुरी पुपुं, लय्लय्तातां च्वय् थाहां वन, इमिगु हाःसलं जमिन हे थर्कय् जुल।
41 अदोनियाह व वया पाहांपिन्सं भ्वय् नये सिधय्केत्यंबलय् थ्व न्यन। फैया नेकूया सः न्यनाः योआबं धाल, “शहरय् थुलिमछि हल्लाखल्ला छाय् जुयाच्वंगु?”
42 व नवानाच्वंबलय् हे अबियाथार पुजाहारीया काय् जोनाथन थ्यंकः वल। अदोनियाहं धाल, “दुने वा। छ ला वीर मनू खः, छं बांलाःगु हे खबर ज्वनावःगु जुइमा।”
43 जोनाथनं लिसः बिल, “अथे मखु! झी प्रभु दाऊद महाराजं सोलोमनयात जुजु दय्कादीगु दु।
44 वनापं सादोक पुजाहारी, नातान अगमवक्ता, यहोयादाया काय् बनायाह, करेती व पेलेथीतय्त छ्वयादीगु दु। इमिसं वयात जुजुया खच्चरया म्हय् गय्कल।
45 अले सादोक पुजाहारी व नातान अगमवक्तां वयात गीहोनया बुँगाःचाय् जुजु अभिषेक याःगु दु। अनं इपिं लय्लय्तातां थाहां वंगु दु, उकिं शहरय् सः थ्वयाच्वंगु दु। छिकपिन्सं न्यनाच्वनादीगु सः व हे खः।
46 अज्ज मेगु खँ ला जुजुया सिंहासनय् सोलोमन च्वने धुंकूगु दु।
47 अले जुजुया फुक्क हाकिमत झी प्रभु महाराज दाऊदयाथाय् वनाः वय्कःयात थथे धयाः सुभाय् बिल, ‘छिकपिनि परमेश्वरं सोलोमनया नांयात छिगु नां स्वयाः तःधंकेमा, वयागु सिंहासनयात छिगु सिंहासन स्वयाः तःधंकादीमाः।’ अनंलि दाऊद जुजुं लासाय् च्वनाः हे छ्यं क्वछुकाः हनाबना यानाः
48 थथे प्रार्थना यात, ‘परमप्रभु इस्राएलया परमेश्वरया प्रशंसा जुइमा, थौं जिम्ह छम्ह सन्तानयात जिगु लिपा सिंहासनय् च्वनेत ल्ययादिल। अले थ्व छिं जितः खंके बियादिल।’ ”
49 उकिं अदोनियाहया पाहांत ग्यानाः थुरथुर खात, अले दनाः थथःगु थासय् वन।
50 सोलोमन खनाः अदोनियाह नं तसकं ग्यात, अले वं परमप्रभुया नापलायेगु पालय् वनाः वेदीया नेकूत ज्वन।
51 सोलोमनयाथाय् थ्व खबर थ्यन, “अदोनियाह ग्यानाः वेदीया नेकूत ज्वनाः दनाच्वंगु दु। वं थथे धयाच्वंगु दु, ‘थः दासयात तरवारं स्याये मखु धकाः थौं सोलोमन जुजुं निं पाफयाः जितः धायेमा।’ ”
52 सोलोमनं लिसः बिल, “वं थःत इमान्दार मनू खः धकाः क्यने फत धाःसा वयागु छ्यंयागु छपु सँ नं सुनां थी मखु। अथे मखुत धाःसा वयात स्यायेगु जुइ।”
53 अनंलि सोलोमन जुजुं मनूत छ्वयाः वयात वेदीं क्वकाल। अले वं वयाः सोलोमन जुजुयात भागि यात। सोलोमनं वयात धाल, “थःगु छेँय् हुँ।”