31
Yakob rai tèke eele Laban
Ca tèka, Yakob tadèngi lii padhai ana-ana Laban se, aku rèngu na, “Kakaja-sasuꞌi Yakob sèra, lula na kao nare aaꞌi mèdha-panyau ama èdhi.” Yakob nèdhi kahèi rèhu toꞌo Laban mare heka, aa beꞌa heka dènge ne, sèmi uru èèna.
Hèia LAMATUA peka dènge Yakob, “Dꞌai le lodꞌo, ho èu lèpa asa ina dènge ama mu. Jaꞌa palere-lere dènge èu.”
Ka Yakob hia dhèu lasi paroa Rahel dènge Lea, sèna ka mai paraga dènge ne ètu era ani badha, ètu dꞌara mamoo. Hèia na peka dènge ra, aku nèngu na, “Limuri ne, jaꞌa ladhe-ladhe na, ama miu na rèhu na mare heka dènge jaꞌa. Aa babeꞌa na mi jaꞌa, sèmi heka uru èèna. Te ngaa Ama Lamatua dhu ama ku sogo-tagu èèna, palere-lere dènge jaꞌa. Miu dua mi se meꞌa le, nèbhu nare sange neꞌe, jaꞌa jꞌajꞌi kuli ètu ama miu! Te ngaa sèmi èèna, dꞌara na laꞌe kahèi, ka na kapodꞌe-kabèli taruu jaꞌa. Ka na ubꞌa rui-jꞌajꞌèra jaꞌa, canguru hari kèna. Masi ka sèmi èèna, Ama Lamatua jꞌaga paꞌèra jaꞌa. Lodꞌo ama miu peka na, ‘Badha dhu rèu ra katèdꞌa sèra jꞌajꞌi mi unu èu,’ ho ladhe lodꞌo badha se matana, ana dhu katèdꞌa hua-hua. Lodꞌo leo hari, na peka, ‘Badha dhu karata sèra, jꞌajꞌi mi unu èu,’ ka badha se matana ana karata aaꞌi-aaꞌi. Ama Lamatua adꞌu sèmi èèna na, sèna ka nare aaꞌi badha-manu ama miu èèna, ho hia mi jaꞌa.
10 Ca tèka, ropa badha se paleo, jaꞌa kèdhi ètu dꞌara nii, dhu peka na, badha mone aaꞌi-aaꞌi dhu paleo, abhu dhu katèdꞌa aa dhu karata hèi. 11 Ka ana pajuu Lamatua nèti sorga paroa jaꞌa, peka na, ‘Yakob!’
Hèia jaꞌa dhaa, ‘Tasamia, Lamatua?’
12 Ka na lii, ‘Ladhe ku laa! Badha mone dhu paleo sèra, dhodhoka dhu karata dènge katèdꞌa di. Jaꞌa ka adꞌu sèra sa, lula Jaꞌa dhu kèdhi le, ngaa dhu Laban tao mi dedha èu. 13 Jaꞌa ne, Ama Lamatua, dhu padꞌelo iisi mi èu ètu Betel èèna. Ètu era nèi, èu patitu hadhu, ka mu bhori èi mènyi ètu dedha na, ka èu sogo-tagu Jaꞌa. Ka èu paꞌèki lii pajaji dènge Jaꞌa ètu nèi. De kèdꞌi ka, tèke eele ka rai neꞌe ne, lamu ka asa kabarai ina-ama èu.’ ”
14 Hèia Rahel dènge Lea bꞌala lii na, aku rèngu na, “Laꞌa ma! Jiꞌi dènge heka pusaka ngaa-ngaa nèti ama jiꞌi Laban. 15 Nèbhu nare sange neꞌe, mone heka ne tao jiꞌi sèmi dhèu leo kara sa. Na pahie eele le jiꞌi se. Ka naꞌe aaꞌi le kabꞌua-kadheli jiꞌi se. 16 De mèdha-panyau dhu Ama Lamatua nare sèra nèti ama jiꞌi Laban, aaꞌi-aaꞌi sèra jꞌajꞌi le unu èdhi dènge ana-ana èdhi se. De ladhe aku Lamatua tasa mera mia, teꞌa dhoka madhutu di!”
17-18 Èle èèna ka, Yakob lalau mèdha-panyau na. Hèia na pacaꞌe ana-dhèu èmu na asa dedha onta lasi, aa na eo nèti badha-manu na aaꞌi-aaꞌi, dènge mèdha-panyau dhu na abhu ètu Padan Aram, ho lasi asa rai Kanaꞌan.
19 Lodꞌo èèna, Laban dhu laꞌe gꞌute rèu kahibꞌi-kalèbho na. Ka Rahel manaꞌu nare patung mèdha sogo-tagu ama na. 20 Aa Yakob si lasi palangu boe lii dènge toꞌo na. 21 Na bau nèti aaꞌi mèdha-panyau na, ka ra kako pamèri-mèri, lasi re loko Efrat, asa ledhe Gilead.
Laban laꞌe bate Yakob
22 Rarai Yakob si èèna dꞌai tèlu lodꞌo ku, heka Laban neꞌa kèna. 23 Hèia Laban oru nare ka dhèu-dhèu na, lasi bate Yakob si. Dꞌai pidhu lodꞌo ku, heka ra paraga dènge si ètu ledhe Gilead.
24 Ka dꞌara mèda èèna, Lamatua padꞌelo iisi Na mi Laban ètu dꞌara nii. Na peka na, “Laban! Ladhe èu padhai lii dènge Yakob, jꞌaga paie hèbꞌa èu na.”
25 Mèda èèna, Yakob si dhu patitu paleo ètu ledhe Gilead. Aa Laban si patitu unu ra kajꞌèu boe nèti era èèna kahèi.
26 Èle ka, Laban mai paraga dènge Yakob. Hèia na lii, aku nèngu na, “Nga tao ka, èu rai mèti ana bhèni jaꞌa se, dènge boe lii ugu-geꞌe sa hèi? Mu tao si sèmi dhèu dhu èu segi ètu dꞌara papara-pakèjꞌi. 27 Èu ne adꞌa aadꞌo, palangu boe sa hèi dènge jaꞌa! Ladhe èu peka dènge jaꞌa beꞌa-beꞌa, ele boe jaꞌa tao sisi-kau, ho taꞌa-tinu boko-boko, ho lere miu dènge lii sodꞌa,* heka jiꞌi patabuli miu kèna. 28 Sasala èu èci hari ka, èu hia boe jaꞌa uu ana-èpu jaꞌa hèi. Tatao èu ne goa titu kèna! 29 Carui boe, ladhe jaꞌa ne neo pajꞌèra èu! Te ngaa malo-malo ka mèda-mèda na, Ama Lamatua dhu ama mu sogo-tagu èèna, kai jaꞌa peka na, ladhe jaꞌa padhai lii dènge èu, jaꞌa hudꞌi jꞌaga paie-iie ku hèbꞌa jaꞌa. 30 Mema, jaꞌa dhu keꞌa le, èu pakèdꞌi lula èu dhu neo le lèpa. Te ngaa tasamia ka, èu manaꞌu mèti patung mèdha sogo-tagu jaꞌa?”
31 Hèia Yakob bꞌala, aku nèngu na, “Toꞌo baku nasa ku dènge jaꞌa! Jaꞌa pakèdꞌi mau-mau èèna, lula jaꞌa mage dhoka moꞌo boe jaꞌa kèti ana-ana se!” 32 Te ngaa Yakob dhu neꞌa nare boe, na dhèu èmu na Rahel ka dhu manaꞌu nèti. Ka na lii, aku nèngu na, “Toꞌo! Mèdha sogo-tagu èèna, mu tenge ne! Ladhe mèdhi ètu cee, huku pamadhe ne. Parisa aaꞌi mèu-mèu. Ladhe abhu kahèi pusaka toꞌo dhu leo, more aaꞌi si. Hudꞌi laa, dhèu seꞌe se jꞌajꞌi sakasii.”
33 Hèia Laban laꞌe parisa ka asa dꞌara paleo se èci-èci. Na laꞌe uru asa dꞌara paleo Yakob. Èle ka, laꞌe asa dꞌara paleo Lea. Èle ka, laꞌe asa dꞌara paleo ènu se dua ra. Te ngaa abhu boe ngaa-ngaa. Paleo Rahel limuri tèka. 34 Te ngaa Rahel dhu huni le mèdha sogo-tagu sèra ètu dꞌara lalaka onta. Ka na madhèdi ètu dedha. Dꞌai dꞌara paleo ne, Laban tenge paie-iie, te ngaa na rage boe.
35 Hèia Rahel peka dènge ama na, aku nèngu na, “Ama mage mu nasa kahèi. Te jaꞌa bisa boe titu, lula jaꞌa abhu hèru.” Masi ka sèmi èèna, Laban tenge taruu, te ngaa abhu boe mèdha sogo-tagu sèra.
36 Ka Yakob nasa, hèia na pajèka dènge Laban, aku nèngu na, “Jaꞌa ne tao bhelu ngaa mi toꞌo? Ka toꞌo mai bate jaꞌa, sèmi dhu jaꞌa ne, dhèu bhelu-katubꞌa sa! 37 Mèdha-panyau jaꞌa, toꞌo cebꞌe eele si. De mu abhu ngaa? More ka mai tèke mi madha ne, sèna ka aaꞌi-aaꞌi ti tèdhi. Aa hudꞌi laa, dhèu seꞌe ka dhu pamaꞌète mèdha èèna unu cee. 38 Dua nguru tèu kèna, jaꞌa sabꞌa kuli mi toꞌo. Lodꞌo jaꞌa madhenga badha-manu toꞌo, ciꞌu sa legu boe. Aa kuꞌa kèdhi boe ciꞌu sa hèi! 39 Ladhe badha hui-hahi hui, kadhi pamadhe badha toꞌo ciꞌu, jaꞌa peka boe, te ngaa jaꞌa gati. Aa ladhe dhèu manaꞌu, toꞌo pua jaꞌa gati, masi ka jaꞌa sala boe. 40 Ladhe re mèu, madha lodꞌo ai pamango jaꞌa. Aa ladhe mèda, jaꞌa maringi rigꞌi-rigꞌi. Jaꞌa pasaruru boe ciki sa, toke mèu rai, lula madhenge badha-manu toꞌo. 41 Mema tareꞌa, dua nguru tèu èèna! Jaꞌa sabꞌa canguru èpa tèu, sèna ka abhu ana bhèni toꞌo, dhèu dua se. Ka jaꞌa sabꞌa hari èna tèu, sèna ka jaꞌa unu badha-manu seꞌe. Jꞌajꞌi kuli nèbhu nare sange èèna, te ngaa toꞌo pakura rui-jꞌajꞌèra jaꞌa dꞌai canguru hari. 42 Malo-malo ka, dènge Ama Lamatua, dhu baki ku Abraham, dènge ama ku Isak, dhu sogo-tagu Ne. Ladhe Na leru boe jaꞌa ne, ele boe toꞌo hia jaꞌa lèpa dènge ai hua daꞌu-daꞌu. Te ngaa Ama Lamatua dhu paꞌabhe boe musi madha Na mi jꞌajꞌèra jaꞌa, aa Na tao madha-dhilu mi sasabꞌa-laꞌa jaꞌa aaꞌi-aaꞌi. Nèti èèna ka, mèda deo na, Na mai kai toꞌo, sèna ka baku lii sakaa dènge jaꞌa.”
Yakob dènge Laban paꞌèki lii pajaji
43 Ropa nanene nare lii padhai Yakob, ka Laban dhaa, aku nèngu na, “Sèmi neꞌe! Bhèni dua se, ana jaꞌa. Ana dhu ra matana se, aaꞌi-aaꞌi ra èpu jaꞌa. Badha-manu aaꞌi-aaꞌi se, unu jaꞌa. Aaꞌi-aaꞌi dhu èu ladhe mèdhi ètu seꞌe se, unu jaꞌa. Te ngaa jaꞌa neo tao si, tasamia? Jaꞌa bisa boe magee si. 44 De beꞌa risi, èdhi dua ti paꞌèki lii pajaji. Sèna ka lii pajaji èèna ka dhu èki èdhi dua ti.”
45 Hèia Yakob nare ka hadhu aae cue, na patitu ètu èèna, sèna ka jꞌajꞌi mi tadha. 46 Hèia Yakob pua dhèu sabꞌa na, lasi udhu hadhu. Ka ra madhèdi raꞌa-rinu ètu era èèna, padètu dènge hadhu sèra. 47 Hèia Laban pangare hadhu udhu sèra, Yegar Sahaduta. Te ngaa Yakob pangare na, Galeed.
48 Ka Laban padhai lii, aku nèngu na, “Hadhu udhu se, jꞌajꞌi sakasii mi èdhi dua ti.” Nèti èèna ka, era èèna ngara na, Galeed. 49 Laban pangare kahèi era èèna, Mispa (dhu sasoa na ‘era jꞌaga dhu dedha’), lula na peka na, “Pe èèna na, LAMATUA ka dhu jꞌaga èdhi dua ti, ho masi ka dua ti pakajꞌèu, baku kako eele lii pajaji ne. 50 Ladhe èu tao karehe ana jaꞌa se, do leo-èmu dènge bhèni leo hari, tatu jaꞌa keꞌa boe. Te ngaa mu sanèdꞌe! Ama Lamatua ka dhu jꞌajꞌi sakasii mi èdhi dua ti. 51-52 Èu ladhe ku hadhu dhu patitu ne, dènge hadhu dhu udhu se. Sanèdꞌe, hadhu seꞌe ka dhu jꞌajꞌi mi too dènge lane. Èu bisa boe kako seli hadhu se, ho tao bhelu mi jaꞌa. Aa jaꞌa kahèi bisa boe kako seli hadhu se, ho tao bhelu mi èu. 53 Dua ti paꞌèki lii pajaji ne, dènge kolongara Ama Lamatua nèti bèi-baki èdhi. Nuka Ama Lamatua nèti baki mu Abraham dènge baki jaꞌa Nahor. Nèngu èèna ka, dhu jꞌajꞌi hakim, sèna ka pamaꞌète lii èdhi dua ti.”
Ropa nanene nare, hèia Yakob jꞌoka soo-subha dènge kolongara Ama Lamatua, dhu ama na Isak sogo-tagu.
54 Èle èèna ka, Yakob roro badha, ho jꞌajꞌi mi korban hia mi Lamatua ètu ledhe èèna. Hèia na paroa dhèu aaꞌi-aaꞌi mai raꞌa-rinu paꞌèci, ka ra beke dꞌai lodꞌo rea.
55 Asa bèli madꞌae èèna, Laban laꞌe liku dènge uu ana-èpu na aaꞌi-aaꞌi ra. Ka na hia si mèngi-nale, hèia na lèpa hari asa rai na.
* 31:27 Madhutu lii Ibrani peka na, ‘sodꞌa pake dènge dere iiki aa dènge alat musiik dhu pake dhari sanár’. 31:47 Madhutu lii Aram, Yegar Sahaduta sasoa na ‘hadhu sakasii’. Madhutu lii Ibrani, Galeed sasoa na ‘hadhu sakasii’ kahèi.