11
“Ajꞌa jiꞌi sabajꞌa”
(Mateos 6:9-13, 7:7-11)
Ca tèka, Yesus laꞌe manèngi-mangajꞌi. Manèngi-mangajꞌi nare, hèia ana madhutu Na ca dhèu mai, ka na manèngi, aku nèngu na, “Ama! Yohanis tuka sarani, ajꞌa ana madhutu na ka reꞌa sabajꞌa. Jiꞌi manèngi sèna ka Ama ajꞌa jiꞌi sabajꞌa kahèi.”
Ka Yesus peka, na, “Beꞌa! Sabajꞌa pake conto sèmi neꞌe:
Ama! Kolongara Ama dhu mola-mèci.
Hudꞌi laa dhèu aaꞌi-aaꞌi jꞌoka padedha-dedha kolongara Ama dhu kapai na.
Hudꞌi laa Ama jꞌajꞌi Dhèu Aae mi dhèu aaꞌi-aaꞌi.
Ama hia laa jiꞌi bèli-bèli, ngangaꞌa dhu dꞌai.
Jiꞌi manèngi Ama pabhèlu eele sasala-sasigo jiꞌi,
nuka sèmi jiꞌi kahèi pabhèlu eele sasala-sasala dhèu dhu tao mi dedha jiꞌi.
Ama magee jiꞌi, sèna ka jiꞌi baku adꞌu-ue bhelu-katubꞌa.”
5-6 Èle èèna ka, Yesus nori hari si, jꞌara-jꞌara sabajꞌa. Na pake upama, peka na, “Sèmi dꞌai talora mèda, angalai èu mai nèti kajꞌèu, ho manubha ètu èmu èu. Te ngaa èu dhu dènge boe ngaa-ngaa, sèna ka hia ne naꞌa. Ka èu lamu asa èmu angalai dhu leo, ho pamako nèti liꞌu, peka na, ‘Lai aae na, ee! Hia taha ku jaꞌa roti dꞌai tèlu bua sa! Te jiꞌi abhu tamu ètu èmu, te ngaa jiꞌi dhu mola-mèu èi! De lai aae na, ee! Dhoka tèlu bua di. Pe jaꞌa gꞌati hari!’
Ladhe sèmi angalai èu dhaa, peka na, ‘Te aꞌa, ee! Dhèu bhèjꞌi luu, na, èu mai parèi! Babèdho dhu patèke le! Ana iiki se dhu bhèjꞌi aaꞌi le. De mage mu nasa kahèi! Pe lodꞌo leo hari ku laa!’
Te ngaa masi ka sèmi èèna, ngee paie-iie. Masi ka dhèu ne kèdꞌi boe lula èu angalai nèngu, te ngaa ladhe èu loe boe pamako, tatu na kèdꞌi, ho hia èu roti sèra.
Sèmi èèna kahèi, dènge manèngi-mangajꞌi.
Manèngi taruu mi Lamatua;
pe Na hia.
Tenge taruu;
pe Na pajꞌujꞌu jꞌara.
Paroa taruu;
pe Na bhoke hèbꞌa èmu.
10 Te dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu manèngi taruu mi Ama Lamatua, èèna na rèngu sèmi. Dhu loe boe tenge, èèna na abhu. Dhu maꞌète boe paroa, pe Na bhoke babèdho. 11 Miu pangee ku laa. Abhu ètu mia ladhe ama, dhu ana na manèngi iꞌa, na hia mege? 12 Do, ladhe ana manèngi kanadhu manu, na hia karaka rai? Tatu aadꞌo, si? 13 Dhèu rai-haha ne, mema bhelu. Te ngaa Ama miu ètu sorga, Nèngu ne mema beꞌa. De ladhe miu dhèu dhu bhelu, dꞌèi hia mèdha dhu beꞌa mi ana-ana miu, ngaa hari Ama! Nèngu ne hia, mesa boe ngaa dhu miu parluu, te ngaa risi nèti èèna. Na pala-bagi Roh Na dhu Mola-Mèci mi dhèu dhu manèngi mi Nèngu.”
Lamatua Yesus pake boe koasa nèti dhèu aae nidhu
(Mateos 12:22-30, Markus 3:20-27)
14 Ca lodꞌo, Yesus magèle eele nidhu nèti ca dhèu dhu lii aadꞌo. Ka dhèu ne bisa padhai lii hari. Dhèu-dhèu ètu sèra malaa. 15 Te ngaa abhu kahèi dhu peka na, “Mema, Nèngu bisa magèle eele nidhu, lula Nèngu abhu koasa nèti dhèu aae nidhu, nuka Baalsebul.”
16 Abhu dhèu leo neo sèku Yesus. Ka ra manèngi ho Yesus tao tadha malaa èci hari, sèna ka dhèu reꞌa, na, koasa Na nèti Ama Lamatua.
17 Te ngaa Yesus neꞌa nare le kahadhu kajꞌalu rèngu sèra. Ka Na lii, peka na, “Ladhe ètu rai cue, kabarai na pamusu, tatu rai ne laho mae-mae. Sèmi èèna kahèi, ladhe ètu dꞌara èmu cue, isi èmu loe boe patao-palaha, tatu èmu ne jꞌajꞌi boe mi ngaa sa èci! 18 De ladhe nidhu se pamusu aa pabata èci dènge èci, tatu dhèu aae ra bisa boe rèdꞌu paredha dènge nèbhu. De maso boe asa dꞌara kahadhu, ladhe miu peka, na, Jaꞌa pake koasa nidhu ho bata eele hari nidhu. 19 Sanèdꞌe paie! Dhèu miu kahèi dhu reꞌa magèle eele nidhu. Rèngu pake koasa nèti nidhu, do? Aadꞌo, si! De miu baku sadꞌi padhai lii di, dhu peka na, Jaꞌa ne pake koasa nidhu sèna ka bata eele si. Pe dhèu miu ka dhu pamaꞌète, peka na, ngaa dhu miu galaa ne, lèke boe. 20 Te ngaa ladhe Jaꞌa tareꞌa-reꞌa bata nidhu pake koasa Ama Lamatua, èèna dhu peka na, paredha Lamatua ètu katanga madha miu le. Paredha ne abhu le, te ngaa miu oe sèmi pameꞌa boe sa.
21 Ladhe dhèu èra èci dènge rèka, dhu bori tèke ètu keja gꞌana-kariu madhenge èmu na, tatu mèdha-panyau na, dhèu bani boe lasi manaꞌu. 22 Te ngaa ladhe abhu dhèu dhu èra risi nèti nèngu mai segi ne, aa parame nèti rèka na. Hèia na parame nèti mèdha-panyau na kahèi, ho papala mi dhèu-dhèu na. Nèbhu nare sange neꞌe lamatua èmu èèna maena dhoka mi rèka na. Te ngaa limuri ne, na maena heka rèka na sèra.*
23 Sanèdꞌe paie-iie! Dhèu dhu paꞌèci boe dènge Jaꞌa, nèngu musu Jaꞌa. Aa dhèu dhu soru-bara boe ètu dꞌara sasabꞌa Jaꞌa, nèngu neꞌa dhoka adꞌu-ue jꞌara maruru di.”
Nidhu neo lèpa asa era uru na
(Mateos 12:43-45)
24 Yesus tuhu hari lii Na, aku Nèngu na, “Ladhe èdhi bata eele nidhu nèti ca dhèu, nidhu ne rai laꞌe asa era kaliu, ho tenge era ae iisi. Lula na abhu boe era dhu pamèci dènge dadꞌèi na, hèia na pangee na, ‘Aah! Abhu boe era ae iisi, beꞌa risi jaꞌa lèpa hari asa dhèu dhu uru èèna jaꞌa pea.’ 25 Ropa na lèpa, rage hari era uru èèna, dhu mèu le, aa dhu lalau pabeꞌa-beꞌa. 26 Hèia nidhu ne laꞌe paroa angalai na pidhu dhu bhelu risi nèti nèngu. Ka aaꞌi-aaꞌi ra lasi pea ètu dhèu èèna, ka ra madahu ne. De lèpa limuri, mamuri dhèu ne asa aae ka ele iie.”
Dhu oto risi
27 Lodꞌo Yesus padhai lii era dènge dhèu ae sèra, dhèu bhèni èci ètu èèna paꞌoo, peka na, “Ina Mu oto kapai, lula nara iisi Èu, aa pasusu Èu!”
28 Ka Yesus bꞌala ne, peka na, “Tareꞌa ina! Te ngaa dhu oto risi, nuka dhèu dhu pasa dhilu ho nanene Lii Holo-Nori Ama Lamatua aa tao madhutu!”
Dhèu manèngi Lamatua Yesus padꞌelo uru ku tadha
(Mateos 12:38-42)
29 Lodꞌo Yesus padhai lii era, dhèu oke rare Ne, hèia Na peka, “Dhèu limuri ne reꞌa dhoka adꞌu-ue bhabhelu di. Rèngu loe boe manèngi ho Jaꞌa tao tadha malaa hia rèngu, sèna ka reꞌa, na, Jaꞌa ne tareꞌa-reꞌa dhèu unu Lamatua. Te ngaa Lamatua dhu tao le tadha malaa uru èèna, re dhèu nèti lii padhai Na, nuka Yunus. Èèna na dꞌai le! 30 Ngaa dhu lèke mi dedha Yunus èèna, jꞌajꞌi tadha hia dhèu ètu kota Niniwe, peka na, Ama Lamatua ka dhu paleha ne mai. Èci èèna ka dènge Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa ne. Ngaa dhu lèke mi Jaꞌa, èèna na jꞌajꞌi mi tadha hia dhèu limuri ne, dhu peka na, mema Ama Lamatua ka dhu pua Jaꞌa mai.
31 Ladhe lodꞌo dꞌai èle rai-haha ne, ho Lamatua jꞌajꞌi ka Hakim, pe bhèni aae nèti balèu mamuri hari ho na jꞌajꞌi sakasii. Na pajꞌujꞌu ho galaa miu aaꞌi-aaꞌi mi dhu mamuri taa limuri ne, peka na, ‘Miu aaꞌi-aaꞌi mi se, goa!’ Te uru èèna, bhèni aae mai nèti jꞌara kajꞌèu, ho nèdhi dènge madha na, mamèu dhèu aae Soleman. Te ngaa limuri ne abhu Dhèu ètu talora aae miu, dhu kapai risi nèti dhèu aae Soleman. Te ngaa miu pusi boe Ne! 32 Mesa boe nèngu di! Èèna na dhèu-dhèu nèti Niniwe kèdꞌi titu ho pajꞌujꞌu ai asa miu dhu mamuri limuri ne, peka na, ‘Miu aaꞌi-aaꞌi mi se, goa!’ Ra peka sèmi èèna, lula uru èèna, ropa Yunus laꞌe peka dadꞌèi Lamatua dènge rèngu, hèia ra ele-hoꞌa dènge. Masi ka Dhèu dhu kapai risi nèti Yunus ètu talora aae miu, te ngaa moꞌo boe ele-hoꞌa sa hèi.”
Mamuri dhu saraa
(Mateos 5:15, 6:22-23)
33 Yesus tuhu hari lii padhai Na, aku Nèngu na, “Dhèu suru labhu, na padhèdi ètu era dhu dedha, sèna ka pasaraa dꞌara kama hia dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu maso asa era èèna. Abhu ètu mia dhèu suru labhu, ho saguru ne dènge soe, sèna ka pahuni ne! Èèna guna boe ngaa-ngaa! 34 Musi madha miu èci èèna ka dènge labhu. Nèngu ka dhu pasaraa dꞌara miu. Ladhe musi madha maroga, dhèu ladhe ngaa aaꞌi-aaꞌi dènge dꞌara dhu maroga. Te ngaa ladhe musi madha mèu, dhèu rèdhi dènge dꞌara dhu beꞌa. 35 Tenge jꞌara sèna ka saraa ètu dꞌara miu, jꞌajꞌi mèu aae sèmi saraa madha lodꞌo. Saraa ètu dꞌara miu, mage sèmi heo hèru, dhu padꞌelo dhoka mamaho di. 36 Ladhe dꞌara miu saraa, abhu boe sasanga èci sa dhu maroga, tatu mamuri miu jꞌajꞌi mèu, nuka sèmi labhu aae dhu dꞌelo mamuri miu.”
Lamatua Yesus jèke ama agama dhèu Yahudi sèra
(Mateos 23:1-36, Markus 12:38-40)
37 Yesus padhai lii nare, ka dhèu èci nèti partei agama Parisi nèru Ne, lasi raꞌa asa èmu na. Dꞌai dꞌara èmu èèna, ka Yesus madhèdi ètu mei raꞌa. 38 Te ngaa lamatua èmu ne malaa ladhe Yesus madhèdi naꞌa, dhu jꞌamo uru boe ai, madhutu atora dhèu Parisi.
39 Ka Yesus lii dènge ne, peka na, “Eeh! Miu dhèu Parisi se seli-kolane! Miu kèpe paꞌèra atora agama miu! Miu bhèlu boe rase pega dènge galaa re liꞌu toke kaleꞌe, te ngaa sanèdꞌe boe ho pamèu dꞌara miu dhu kajꞌalu, dhu bhelu-katubꞌa dènge mangaꞌa dèu ngara! 40 Goa, ee! Baku bhèlu. Ama Lamatua ka dhu pajꞌajꞌi re liꞌu, aa tao re dꞌara kahèi. 41 Te ngaa dhu beꞌa risi eele, miu pala-bagi dhèu dènge boe unu sèra, nèti ngaa dhu miu unu, sèna ka miu mola ètu katanga madha Lamatua.
42 Miu dhèu Parisi! Bèli-camèdꞌa miu dui mere mamadhe-mamopo! Ca pala nèti canguru pala dhu miu hia mi Lamatua, miu paꞌiga taruu nèti dhu ana iiki toke kapai. Toke bubhu-lara dhu ana iiki-iiki dꞌara oka, miu paꞌiga hèi! Te ngaa miu pusi boe dènge jꞌara dhu kapai risi. Jꞌara-jꞌara sasue mi Ama Lamatua, aa dènge boe bia cabèka, miu pabhèlu eele! Mema tareꞌa, èdhi hudꞌi hia ku pala Lamatua, te ngaa baku bhèlu kahèi dènge jꞌara-jꞌara dhu kapai risi sèra.
43 Bèli-camèdꞌa miu dui mere mamadhe-mamopo! Te miu dꞌèi dhoka tenge era re madha ètu dꞌara èmu sabajꞌa, aa dꞌèi dhèu pakabꞌua miu ètu madha dhèu ae.
44 Bèli-camèdꞌa miu dui mere mamadhe-mamopo! Te miu nuka sèmi roꞌa dhèu madhe dhu pamera le dènge rai. Dhèu kako re dedha, te ngaa reꞌa boe, na, ètu èèna na abhu roꞌa dhèu madhe, lula roꞌa èèna ètu dedha na tèdhi na mèu, te ngaa dꞌara na laho kao-kao. Masi ka madhutu adꞌa èdhi, ladhe dhèu jꞌèli lèke roꞌa dhèu madhe, pakajꞌalu ngiꞌu na, de nèngu nia boe maso asa dꞌara èmu sabajꞌa. Miu dhèu Parisi se, ca ropa dènge roꞌa dhèu madhe èèna! Re liꞌu, miu mèu titu kèna. Te ngaa ètu dꞌara miu pènu dènge kajꞌalu. Dhèu dhu padètu dènge miu, jꞌajꞌi mi kajꞌalu kahèi.”
45 Ètu èèna, abhu ca dhèu dꞌèlu-mèu atora agama Yahudi. Ropa na tadèngi lii Yesus, ka bꞌala dènge, aku nèngu na, “Lii padhai Ama deo na, lèke mi dedha jiꞌi!”
46 Hèia Yesus bꞌala lii na, peka na, “Tareꞌa! Miu dhèu dꞌèlu-mèu agama Yahudi, hudꞌi dui mamadhe-mamopo kahèi! Miu soru boe dhèu ho pasamaa si, te ngaa miu asa pasusa si dènge jꞌara pabia atora agama miu. Ka miu pua dhèu sèra pasae rupa-rupa babia nèti atora miu sèra. Te ngaa miu mesa mi, moꞌo boe pasae babia ne dènge kacui-aai miu ca laa sa hèi!
47 Bèli-camèdꞌa miu dui mere mamadhe-mamopo! Te miu bhute dhoka pudhi hadhu tao tugu hia dhèu rèti lii padhai Ama Lamatua dhu uru sèra, sèna ka pakabꞌua si. Te ngaa bèi-baki miu seꞌe ka dhu pamadhe si! 48 Miu èci èèna kahèi dènge bèi-baki miu sèra. Rèngu tule eele dhèu rèti lii padhai Lamatua, ka ra pamadhe si. Hèia miu dame hadhu roꞌa ho jꞌajꞌi tadha, peka na, miu se moꞌo kahèi dènge tatao bèi-baki miu. 49 Nèti èèna ka, Ama Lamatua dhu neꞌa aaꞌi, peka nèdhi le, na, ‘Pe Jaꞌa pua dhèu rèti lii padhai Jaꞌa, dènge dhèu pajuu-paleha dhu leo, sèna ka lasi asa dhèu sèra. Hèia dhèu sèra kalabhe pajꞌèra cahagꞌe, aa cahagꞌe hari ra pamadhe si.’
50-51 Dhèu taa limuri ne, hudꞌi tago rare tatao nèti dhèu-dhèu dhu pamadhe dhèu rèti lii padhai Lamatua. Sèra sa, mulai ige nèti Lamatua pajꞌajꞌi rai-haha ne, karèi nèti mamadhe Habel, toke dꞌai dhèu dhu limuri tèka, nuka Sakaria. Nèngu neꞌe ka dhu ra pamadhe ne ètu talora aae mei korban dènge Kama Mola-Mèci ètu dꞌara Èmu Kapua Manèngi-Mangajꞌi. Miu se kahèi pasae mere hahuku ra!
52 Miu dhèu dꞌèlu-mèu atora agama Yahudi! Bèli-camèdꞌa miu dui mere mamadhe-mamopo! Te miu dhu mèdꞌu gagoe ho bisa bhoke babèdho, sèna ka dhèu reꞌa mèu dadꞌèi Ama Lamatua. Te ngaa miu mesa mi maso boe asa dꞌara. Dhu karehe risi hari, miu pahèbꞌe dhèu, ho baku ra lasi asa èèna!”
53-54 Ropa Yesus padhai lii nare, ka mese agama dènge dhèu Parisi sèra jèke Ne. Karèi nèti lodꞌo èèna ka, rèngu karèi rupa-rupa jꞌara, sèna ka neo pamanahu Ne. Ra loe boe tenge jꞌara ho pabèbhe Ne.
11:15 Mateos 9:34, 10:25 11:16 Mateos 12:38, 16:1, Markus 8:11 * 11:22 Madhutu dhèu dꞌèlu-mèu Alkitab, “dhèu èra” ètu neꞌe, nuka dhèu aae nidhu. Aa “dhèu dhu èra risi” èèna, nuka Lamatua Yesus. 11:23 Markus 9:40 11:30 Mateos 16:4, Markus 8:12, Yunus 3:4 11:31 1 Dhèu Aae sèra 10:1-10, 2 Sejara nèti Israꞌel dènge Yahuda 9:1-12 11:32 Yunus 3:5 11:33 Sasuri lii Yunani cahagꞌe suri boe, peka na, “ho saguru ne dènge soe”. 11:33 Mateos 5:15, Markus 4:21, Lukas 8:16 11:42 Atora nèti Ama-ama Agama 27:30 11:50-51 Lii Lolo dhu Uru Tèka 4:8, 2 Sejara nèti Israꞌel dènge Yahuda 24:20-21