10
Dhèu Parisi tenge jꞌara ho neo pamanahu Lamatua Yesus lula-nèti paꞌia-paꞌela
(Mateos 19:1-12, Lukas 16:18)
Èle èèna ka, Yesus si lasi asa propensi Yudea dènge era-era ètu cabèka dhimu loko Yarden. Ètu mia-mia, dhèu ae mai lingu rare Yesus. Hèia Na ajꞌa si, sèmi biasa.
Dhèu Parisi pèri-pèri mai neo pamanahu Ne. Ra karèi Ne sèmi neꞌe ka, “Madhutu aꞌabhu agama èdhi, ladhe mone dhu dènge le dꞌara èmu, bisa paꞌia hari, do aadꞌo?”
Yesus dhaa, peka na, “Miu sanèdꞌe, do? Atora dhèu èmu-kamali dhu Musa hia èdhi uru èèna, tasamia?”
Ra dhaa, peka na, “Nanori Musa peka, dhèu bisa paꞌia-paꞌela, sadꞌi dhèu mone tao uru ku sasuri paꞌia dènge dhèu èmu na.”
Hèia Yesus bꞌala si, peka na, “Nanene, ee! Musa suri sèmi èèna, lula miu kètu hadhu. Baku bhèlu lii lolo dhu uru tèka, lodꞌo Lamatua pajꞌajꞌi dedha-liru dènge rai-haha! Dhu suri tèke, peka na,
‘Ama Lamatua pajꞌajꞌi dhèu rai-haha, mone dènge bhèni.
Nèti èèna ka, dhèu mone tèke eele ina-ama na,
ho mamuri dꞌara èci dènge dhèu èmu na,
sèna ka dua ra jꞌajꞌi mi èci.’
Ladhe Lamatua paꞌèci le rèngu dua ra, dhèu rai-haha baku pacèri eele si!”
10 Èle èèna ka, Yesus dènge ana madhutu Na lasi mesa ra asa dꞌara èmu cue. Ètu èèna, rèngu karèi Ne lii ajꞌa deo sa.
11 Yesus dhaa, peka na, “Dhèu mone cee dhu ia eele dhèu èmu na, ho na madhèdi hari dènge dhèu bhèni leo, nèngu bersina. 12 Èci èèna ka, dènge dhèu bhèni. Ladhe nèngu ia eele dhèu èmu na, ho na leo hari dènge mone leo, nèngu bersina kahèi.”
Lamatua Yesus hia lii mèngi-nale mi ana iiki
(Mateos 19:13-15, Lukas 18:15-17)
13 Ca tèka, dhèu rèti ana-ana rèngu asa Yesus. Ra manèngi sèna ka Yesus sabajꞌa hia si, ho hia lii mèngi-nale. Te ngaa ana madhutu Yesus kai dhèu sèra.
14 Yesus ladhe nèdhi sèmi èèna, ka Na nasa dènge ana madhutu Na sèra, aku Nèngu na, “Hudꞌi laa ana iiki sèra mai asa Jaꞌa. Baku magee si. Te dhèu sèmi sèra ka dhu jꞌajꞌi dhèu unu Ama Lamatua. 15 Miu sanèdꞌe paie! Dhèu cee dhu neo mai asa katanga-madha Lamatua, dꞌara na kateme hudꞌi dꞌèi paraga dènge Ne, èci èèna ka ana iiki dhu dꞌara dꞌèi paraga dènge ina-ama ra. Ladhe sèmi boe èèna, rèngu bisa boe jꞌajꞌi dhèu unu Ama Lamatua.” 16 Èle èèna ka, Yesus liku nare ana iiki se, ka Na tao kacui-aai Na mi dedha kètu ana iiki se èci-èci, ho Na hia si lii mamèngi.
Dhèu kaja tenge jꞌara ho mamuri taruu dènge Ama Lamatua
(Mateos 19:16-30, Lukas 18:18-30)
17 Ropa Yesus si neo pakèdꞌi, dhèu kaja èci rai mai neo paraga dènge Ne. Hèia na pacudꞌu ètu madha Yesus, ka na karèi Ne, aku nèngu na, “Ama mese dhu hua iia! Jaꞌa neo karèi ciki. Jaꞌa tao tasamia, sèna ka jaꞌa keꞌa tareꞌa-reꞌa, na, jaꞌa ne maso sorga ho mamuri taruu paꞌèci dènge Ama Lamatua?”
18 Hèia Yesus dhaa, peka na, “Nga tao ka èu ne peka na, Jaꞌa ne ‘hua iia’? Dhèu rai-haha ne èci sa dhu hua iia boe. Dhoka Ama Lamatua di dhu hua iia. 19 Èu meꞌa le, lii paredha Ama Lamatua sèra nèti uru ka, dhu peka na:
‘Baku pamadhe dhèu;
Baku tao jꞌara makae dènge dhèu dhu dhèu èmu-kamali boe èu;
Baku manaꞌu;
Baku jꞌajꞌi sakasii kapodꞌe-kabèli;
Baku monya ho parame more mèdha-panyau dhèu;
Aa pakabꞌua ina-ama èu.’ ”
20 Dhèu èèna dhaa, peka na, “Tareꞌa, Ama Mese! Nèti ana ngèru ka mai, jaꞌa madhutu le lii paredha sèra aaꞌi-aaꞌi si.”
21 Yesus rasa kasia dènge dhèu neꞌe, hèia Na peka, “Tareꞌa! Te ngaa jꞌara èci era. Lèpa ka asa èmu èu, lamu pahia aaꞌi suꞌi-kakaja èu. Kabꞌua na lamu pala-bagi mi dhèu dhu unu boe ngaa-ngaa. Èle èèna, heka mai kèna, ho madhutu Jaꞌa. Pe bèli-camèdꞌa Lamatua pala-bagi hia èu hari kakaja-sasuꞌi dhu leo ètu sorga.”
22 Ropa dhèu ne tadèngi nare lii padhai lii Yesus èèna, dꞌara na laho mae-mae. Laꞌe ka èmu dènge dꞌara dhu pèdꞌa bia, lula nèngu dhèu kaja tareꞌa.
23 Hèia Yesus ladhe laꞌe-mai, aa peka dènge ana madhutu Na sèra, aku Nèngu na, “Mi nanene! Dhèu kaja carui titu kèna maso sorga!”
24 Ropa tadèngi rare lii padhai lii Yesus èèna, ana madhutu Na bingu. Ka Yesus tuhu hari lii padhai Na, “Mi nanene paie! Mema carui ladhe dhèu neo jꞌajꞌi dhèu unu Ama Lamatua. Baku ngee èèna mudꞌa! 25 Dhèu kaja maso sorga ho jꞌajꞌi dhèu unu Ama Lamatua, sama carui dènge badha onta ciꞌu dhu kapai maso asa oka na re roꞌa jꞌajꞌau.”
26 Lii padhai lii Yesus ne asa pamalaa dhèu seꞌe aaꞌi-aaꞌi si. Ka ra pakarèi, peka na, “Ladhe tareꞌa sèmi èèna, cee ka dhu bisa abhu mamuri dènge Ama Lamatua?”
27 Ka Yesus ladhe si èci-èci, hèia Na peka, aku Nèngu na, “Madhutu dhèu rai-haha, na, carui. Te ngaa baku bhèlu, madhutu Ama Lamatua, aaꞌi-aaꞌi bisa jꞌajꞌi.”
28 Èle èèna ka, Petrus padhai lii, peka na, “Ama, jiꞌi tèke eele le ngaa-ngaa dhu jꞌajꞌi unu jiꞌi, ho madhutu Èu. De jiꞌi abhu babꞌala na ngaa?”
29-30 Ka Yesus dhaa, peka na, “Jaꞌa neo peka dènge miu sèmi neꞌe: dhèu dhu madhutu Jaꞌa, aa tèke eele ina-ama na, aꞌari na, ana-èpu na, oka-tedhe na, sasabꞌa-laꞌa na, dènge isi èmu aaꞌi-aaꞌi, ho laꞌe peka-padhai Lii Lolo Beꞌa Ama Lamatua mi dhèu ètu mia-mia, lèpa loo limuri, nèngu abhu hari ngaa-ngaa sèra, dꞌai cangasu hari. Aaꞌi-aaꞌi dhu nèngu tèke eele sèra, èèna na nèngu abhu risi hari. Aa nèngu abhu jꞌajꞌèra kahèi, lula madhutu Jaꞌa. Te ngaa ladhe dꞌai lodꞌo èle rai-haha ne, nèngu mamuri taruu paꞌèci dènge Ama Lamatua. Babꞌala nèngu, sèmi èèna ka. 31 Sanèdꞌe paie! Dhèu dhu padedha iisi, madhutu ngangee Ama Lamatua, limuri mai nèngu jꞌajꞌi dhèu haha dꞌai seli. Te ngaa dhèu dhu ngee, na, nèngu dhèu haha di, madhutu ngangee Ama Lamatua, limuri mai nèngu jꞌajꞌi dhèu kapai.”
Neꞌe ka tèlu hari kèna Yesus lole mamadhe Na
(Mateos 20:17-19, Lukas 18:31-34)
32 Lodꞌo èèna, Yesus dènge ana madhutu Na lasi asa kota Yerusalem. Yesus kako uuru. Ana madhutu Na dhèu canguru dua dènge dhèu leo dhu kako paꞌèci madhutu Ne re limuri. Rèngu sanèdꞌe lii padhai dhu Yesus peka dènge rèngu uru èèna, peka na, dhèu neo pamadhe Ne ètu Yerusalem. Nèti èèna ka, rèngu bingu dènge madhaꞌu. Hèia Yesus paroa nare ana madhutu Na sèra mesa ra, ho Na peka hari dènge rèngu dhèu neo tao ngaa mi dedha Nèngu ètu Yerusalem. 33 Yesus peka dènge si, “Mi nanene! Èdhi neo lati asa Yerusalem. Jaꞌa ne, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa. Ètu nèi, dhèu neo pahie eele Jaꞌa asa kètu agama Yahudi dènge mese agama sèra. Èle èèna, ra uku-kedꞌi pamadhe Jaꞌa. Ra tule eele Jaꞌa asa dhèu leo dhu tadhe boe Ama Lamatua. 34 Èle èèna ka, ra padhai lii pamakae Jaꞌa. Ra paruꞌe ilu mi Jaꞌa. Aa ra dhedhe pamae iisi Jaꞌa. Èle èèna, heka ra pamadhe Jaꞌa kèna. Mema Jaꞌa madhe tareꞌa. Te ngaa dꞌai camèda, Jaꞌa mamuri hari.”*
Yakobis dènge Yohanis manèngi ho jꞌajꞌi dhèu kapai
(Mateos 20:20-28)
35 Èle èèna ka, ana Sabadeus, nuka Yakobis dènge Yohanis, mai asa Yesus. Ka ra manèngi, peka na, “Ama mese! Jiꞌi neo padhai lii dènge Ama ciki.”
36 Ka Yesus karèi si, “Miu neo ngaa?”
37 Ra dhaa, peka na, “Sèmi neꞌe, Ama! Bèli-camèdꞌa, ladhe Ama mèdꞌu paredha, jiꞌi manèngi Ama pamadhèdi jiꞌi dua mi, èci re sebhe gꞌana, èci hari re kariu, sèna ka jiꞌi paredha hèi.”
38 Yesus dhaa, peka na, “Miu dua mi se meꞌa boe lii manèngi miu èèna. Èèna na, Jaꞌa abhu jꞌajꞌèra ae. De tasamia? Miu ngee, na, miu se bisa pasae jꞌajꞌèra dènge Jaꞌa toke madhe, do?”
39 Ka ra dhaa, peka na, “Jiꞌi bisa, Ama!”
Ka Yesus bꞌala, peka na, “Mema, èèna na, miu pasae jꞌajꞌèra kahèi, sama sèmi Jaꞌa. 40 Te ngaa cee dhu madhèdi re sebhe gꞌana, do sebhe kariu Jaꞌa, èèna hak Jaꞌa aadꞌo. Te dhu hak ka Ama Lamatua dhu pamaꞌète mema le, na, cee-cee ka dhu madhèdi ètu era sèra.”
41 Ropa ana madhutu dhu leo sèra tadèngi lii manèngi Yakobis dènge Yohanis sèmi èèna, ka ra nasa bia. 42 Hèia Yesus paroa aaꞌi-aaꞌi si, ka Na peka, aku Nèngu na, “Miu meꞌa le, sina ma? Dhèu-dhèu kapai dhu rèdꞌu paredha jꞌeli ana kabarai sèna ka rèngu bisa boe kalau-karèto. Dhèu kapai kabarai dhu tadhe boe Lamatua hia paredha risi eele, ka ana kabarai bisa heka doa kètu. 43 Te ngaa miu baku tao sèmi èèna! Nèti talora miu, cee dhu neo jꞌajꞌi dhèu kapai, nèngu hudꞌi jꞌajꞌi ku ana pua-paleha ho lalau dhèu leo. 44 Cee dhu neo jꞌajꞌi dhèu kapai, nèngu hudꞌi tao ngiꞌu na sama sèmi ènu. 45 Jaꞌa ne, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa. Jaꞌa mai hia boe dhèu lalau-laloꞌo Jaꞌa. Te ngaa Jaꞌa mai ho lalau-laloꞌo dhèu ae, dènge hia mamuri Jaꞌa ho sui kore dhèu ae nèti koasa sasala-sasigo rèngu.”
Lamatua Yesus puri-paꞌèle dhèu bèdhu èci ètu Jeriko
(Mateos 20:29-34, Lukas 18:35-43)
46 Yesus dènge ana madhutu Na, dènge dhèu ae titu kèna kako lasi kota Jeriko. Ropa rèngu neo kako taruu, dhèu bèdhu èci madhèdi ètu sebhe jꞌara, na kanata ai ho manèngi ngaa-ngaa nèti dhèu dhu kako re èèna. Ngara na Bartimeos, ana nèti Timeos. 47 Ropa na tadèngi dhèu dhu kako mai sèra, Yesus nèti rae Nasaret na kahèi, ka na rodhe, peka na, “Yesus! Ana-èpu Daud, ee! Jiꞌi mate Èu nèbhu ae le! Sue ku jaꞌa laa!”
48 Ropa ra nanene lii rodhe na, hèia dhèu sèra jèke ne, aku rèngu na, “Èu mau-mau ku laa!”
Te ngaa na rodhe asa aae, peka na, “Yesus! Ana-èpu Daud, ee! Sue ku jaꞌa laa!”
49 Hèia Yesus titu taha, ka Na peka, “Mèti ku na mai sa neꞌe!”
Ka ra lasi peka dènge dhèu bèdhu èèna, peka na, “Èu mau-mau ka laa! Te Ama mese paroa èu nèi. De mai lati ka!”
50 Ropa nanene nare, ka Bartimeos pèci eele sigꞌi kalolo na, hèia na kèdꞌi titu laꞌe paraga dènge Yesus.
51 Ka Yesus karèi ne, peka na, “Èu parluu ngaa?”
Dhèu bèdhu ne dhaa, aku nèngu na, “Ama, ee! Jaꞌa manèngi ho jaꞌa bisa kèdhi.”
52 Yesus peka hari dènge ne, “Lula èu parcaya, Jaꞌa bisa tao paie musi madha èu. Neꞌe ne kahèi musi madha èu èle dènge! De lamu ka!”
Ka musi madha Bartimeos èle dènge. Èle ka laꞌe madhutu Yesus.
10:4 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 24:1-4, Mateos 5:31 10:6 Lii Lolo dhu Uru Tèka 1:27, 5:2 10:8 Lii Lolo dhu Uru Tèka 2:24 10:12 Mateos 5:32, 1 Korintus 7:10-11 10:15 Mateos 18:3 10:19 Kalua nèti Masir 20:12-16, Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 5:16-20 10:31 Mateos 20:16, Lukas 13:30 * 10:34 Ètu dꞌara lii Yunani, ra ige mulai nèti: deo neꞌe (=1), bèli (=2), camèdꞌa (=3), camèdꞌa èci (=4). De lii Yunani τῃ τρίτῃ ἡμέρᾳ (tei tritei heimera) “ètu lodꞌo ka tèlu”, sasoa na ètu dꞌara lii Dhao, nuka “camèdꞌa”. Sanèdꞌe, te Lamatua Yesus madhe lèke dènge hari Jumat (ige èci). Bèli èèna, nuka hari Sabtu (ige dua), Lamatua Yesus ètu dꞌara roꞌa dhèu madhe. Camèdꞌa, nuka hari Migu (ige tèlu), Lamatua Yesus mamuri hari. De madhutu aꞌige lodꞌo ètu dꞌara lii Dhao, na, Nèngu madhe dua mèda di, hèia Na mamuri hari. 10:38 Lukas 12:50 10:43 Lukas 22:25-26 10:44 Mateos 23:11, Markus 9:35, Lukas 22:26