12
Fo wee ejemyì jɛɛy gee jɛɛy kɛ
+No Jisos to jemyi, ɛ bibombom bi bonyii le no taashi fó bontfuke le bontfuke le faanene. Ɛ bomew lɛɛnci bikaa bi bomew e. Ɛ Jisos nɛ kɛw no jemyi ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ boom bew bo ŋgoo le gayte lɛ, “Ben ejoò kefew yî fintuŋlɛɛn fi Bofalasii le fì ɛ̀ nu gee dibole dì bó jemyi jɛɛy, gee jɛɛy e. +Ben ekeè lɛ kɛ fiɛɛ nu dvú fì bó baŋyi fì nu ke enu sɛ fí ɛ buy ɛmwa kɛ. Ɛ kɛ fiɛɛ nu dvú tɛn fì bó nyile fì nu ke enu sɛ bó ɛ kiɛɛ kɛ. Ben ekeè lɛ fiɛɛ ficii fì ben jemyi ɛntaŋ nu ɛ bó nu ke eyuŋɛn ɛmvunsheeŋ. Ɛ fiɛɛ ficii fì ben ké faale yew sɛ no tfumtfume nu ɛ bó nu ke ejaŋ ɛ ɛ̀ nu fô ɛkolɛ ke yew e.
Wee wvù bó efanè
(Mat 10:28-31)
Nsáa yɛm, me ɛ no njemyi ɛ̂ ben lɛ fo ben efanè bonyii bò nulo eyu kɛ ɛ ɛ̀ nu nyam ye maaŋ sɛ ɛ̀ nulo ɛ́ bó ebvuu ege fiɛɛ fimew kɛ. +Ben eyekɛ eyuw wee wvù ben efanè. Ben efanè ɛ ɛ̀ nu Nyo' njefo ɛ̀ nu wvú wvù kɛŋke mvuŋgay keeyu wee, ebvuu elese mwɛtɛn ŋguy wvu baay e. Me mbvuu ŋgayte ɛ̂ ben lɛ ben efanè ɛ ɛ̀ nu wvú.
Kɛ ben kee lɛ bó ké no geese mvunsha mvuntin kɛ yî mvunyinyi le mvunfɛɛm maaŋ? Geenɛn, kɛ finsha fimew nu dvú fimwaaŋ fì Nyo' ké daayɛ ɛ̂ fí le kɛ. +Finɛn nu ɛ Nyo' kee naa yvúw yicii yì nu ɛ̂ ben ɛfa. Fo ben efanè kɛ. Ben fele lo mvunsha fó nteen.
Wee wvù beŋe bô wee wvù tune Jisos
(Mat 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
Ɛ́ me embvuu ensee ɛ̂ ben tɛn lɛ, ɛ́ wee beŋe ɛ̂ bonyii ɛjise lɛ wen kee me, tu wee wvù diee nu Waawee nu ke ebee tɛn mwɛtɛn ɛ̂ bonceendaa bo Nyo' le fwe. +Geenɛn, ɛ́ wee ma lo me ɛ̂ bonyii ɛjise, tu me nu ŋke ema tɛn mwɛtɛn ɛ̂ bonceendaa bo Nyo' le ɛjise.
10 Fí ɛ bvuu ɛ̀ no nu lɛ, Nyo' nu ke elɛɛshɛ díɛw yì befe yì wee jemyi ɛkumɛ wee wvù diee nu Waawee, geenɛn kɛ ɛ̀ nu naa lo ɛ́ Nyo' ke eyuu elɛɛshɛ díɛw yì befe yì wee jemyi ɛkumɛ Keyoy ke Yuule kɛ.
11  +Seke bó ɛ koo ben ɛ gɛn dvú yéw bunle le, kɛnɛɛ fwe dvu bonyii bò saake woŋ kɛnɛɛ fwe dvu bonyii bò kɛŋke mvuŋgay mvu sa' le, lɛ bó egɛn esaw ben, fo ɛkolɛ ekfumtè ben lɛ laa ben nu ke egɛn etaŋe diuw egay lɛ la lɛ, kɛnɛɛ ejeme nɛɛ lɛ. 12 Ɛ̀ nu ke enu kefew kedvu le ɛ́ Keyoy ke Yuule esee fiɛɛ fì ben ejeme.”
Ŋgan ɛkumɛ keyuŋ ke cee kpwaw e
13 No Jisos to teete boom bew bo ŋgoo le nonɛn, ɛ wee mvu nɛ jeme ɛnte jo kebombom ke bonyii le, gay ɛ̂ wvú lɛ, “Wee n'yɛɛyi, gayɛ ɛ̂ waa bwɛɛm lɛ wvú egaw bvushɛw bvusɛɛbeewvu enya bwem.”
14 Ɛ Jisos bife ɛ̂ wvú lɛ, “Diemsɛn, ɛ̀ gɛke yɛɛ me lɛ me ensumtenè bonsaw bonɛn, mbvuu ŋgaakè bvushɛw bvunɛn?” 15  +No wvú bife nonɛn mum gay ɛ̂ wee tfuu lɛ, “Ben eyɛnè fo ben eyɛɛlè ɛjisɛ yî mwɛɛm e, njefo kɛ nshii wee yaa nu nje mwɛɛm mvù wvú kɛŋke kɛ, wee ejo naa ɛ mwɛtɛn kɛŋke nɛɛ.”
16 No wvú jeme nonɛn, mum ma ŋgan lɛ, “Cee kpwaw mvu to kɛŋke wɛɛ we, ɛ mwɛɛm ke joŋ dvú baay. 17 Ɛ wvú mum kɛw no kpwawci lɛ laa wen nu ke ege nɛɛ lɛ? Wen nu ke egɛɛ ŋgu wen fɛɛ lɛ? 18 Ɛ wvú mum nɛ cu ntaŋ lɛ, ‘Fiɛɛ fì me nu eŋge nu fin. Me nu ensaw bigonɛ biem, eŋkase eŋkuwse, emum eŋgɛɛ ŋgu bô mwɛɛm mwem dvú mvunciim. 19  +Ɛ́ me ŋke endioo ɛ ŋge nonɛn, emum eŋgay ɛ̂ ɛkolɛ kem lɛ me nu wee keshi. Me ŋkɛŋke mwɛɛm mvù me nu ŋke endie embuy bilum e nteen. Kɛ me mbɛɛ ebvuu embuuke kɛ. Me nu endiekene kɛ wase lo, mbvuu ŋ'wukene n'yuuke njoŋ.’ 20 No wvú seyse nonɛn, ɛ Nyo' mum tee wvú lɛ, ‘Keyuŋ kin! Ɛntaŋ ɛbɛn nu ɛ me nu ŋke eŋkase enjo keyoy kuw. Mwɛɛm mvun mvunciim mvù wo seyse ɛ gɛɛ nu ke enu mvu yɛɛ le?’ ”
21 No Jisos jeme nɛn mum gay lɛ, “Ɛ̀ nu kɛ lɛŋlɛŋ no fí nu ke enu fô wee wvù baanci bvukukɛ fô ɛkolɛ kew e yaa kɛŋke bvukukɛ ɛ̂ keba ke Nyo' le kɛ.”
Bó elese mvuntelem ɛ ɛ̀ nu yî Nyo' le
(Mat 6:25-34)
22  +Ɛ wvú bvuu nɛ no jemyi wase ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ boom bew bo ŋgoo le lɛ, “Fo ben eyaŋyaŋè ɛkumɛ nshii wene lɛ laa ben nu ke edie la lɛ, kɛnɛɛ ɛkumɛ ye yene laa ben nu ke ejise la lɛ. 23 Ben ekeè lɛ keyoy ke wee le fele mwɛɛm mvudien, ɛ ye wee fele ndvú. 24  +Ben etaa eyɛn biŋaaŋa, kɛ bí ké no jewyi bvuu gbweci ŋgu kɛ. Kɛ bí yaa kɛŋke bigonɛ kɛ. Ɛ Nyo' nyaŋyi kɛ bí bicii. Kɛ ben kee lɛ ben fele mvunyiim e? 25 Ɛ̀ nu yɛɛ ɛ̂ ben ɛntelɛŋ wvù yaŋyaŋe, wvù nulo ebise kɛ naa kefew caan yî nshii we le? 26 No ɛ̀ nu sɛ ɛ̀ nulo ɛ́ ben ege naa fi caan fin ŋkuuŋ, ɛ̀ ge la wvù ben soo bikuu ɛkumɛ mwɛɛm mvumew? 27  +Ben etaa yɛn no fow ké no kuu nu. Kɛ fow ké no lemte kɛnɛɛ shile ndvú kɛ. Geenɛn, ɛ́ me ensee ɛ̂ ben lɛ kɛ naa Nfon Saamun bô bvukukɛ bvucii bvù wvú to kɛŋke to ké suute ye no nu ɛ wvú ɛ buy fô fow mvu le kɛ. 28  +Ɛ́ Nyo' suute ɛgay yo ŋkpwaante nɛn, ɛgay yò kuu ɛbɛn, buy ntfuu ɛ bó ɛ fwɛɛ wase fotaŋ, tu kɛ ɛ̀ nulo ɛ́ wvú esufe ben efey lo nonɛn e? O oo bonyii bo mbee wvù doose le!
29 Fí mum ɛ̀ no nu lɛ fo ben eyaŋyaŋè, bvuu kpwaake lɛ laa ben nu ke ediee la bvuu wuu la lɛ, 30 njefo mvumvun mwɛɛm ké no kpwawci kɛ bonyii bo yî nshɛ le bò yaa kee Nyo' kɛ. Ben ekeè lɛ Icee wene kee lo lɛ ben shieele mwɛɛm mvun mvunciim. 31 Ben elese bvufee bvunɛn ɛ ɛ̀ nu yî bvunfon bvu Nyo' le, ɛ́ wvú emum enyaa tɛn mwɛɛm mvun mvunciim ɛ̂ ben.
32  +Ŋgoo yɛm, no ben nu caan nɛn, fo ben efanè kɛ, njefo Nyo' wvù Icee wene nu ɛ caw keenya bvunfon ɛ̂ ben. 33  +Ben egese mwɛɛm mvù ben kɛŋke, egaw bigew bidvu ɛ̂ bonyii bo kefufe le, egomtè bobuuncuu ɛ ɛ̀ nu bò yaa nulo esɛɛkɛn kɛ. Ben egɛɛlè kpwaw wene ɛ ɛ̀ nu woŋ Nyo' le, fô ɛ̀ yaa nulo ɛ́ wvú eka kɛ, ɛ cooŋ yaa nulo efey fó kɛ, ɛ shéw yaa nulo ekan kɛ. 34 Ben ekeè lɛ fò wee gɛke kpwaw we nu kɛ fó fò fitele fiew nu enu.
Bonyii bo Jisos e ecɛytè wvú
(Mat 24:45-51)
35  +Ben ekay bicaw binɛn, etfuw bin'yeese ecɛytè lemme, 36  +kɛ diɛwɛ boom bo lemme le bò cɛyte cee ɛkolɛ wvubo ɛ wvú nu gbwen bvujen e. Ɛ wvú nu ke edioo ekaase ekumcɛ kembuŋ ɛ́ bó eyene lo ɛ́ wvú eley. 37 Njoŋ wvu baay nu ke enu wvu boom bo lemme le bò cee ɛkolɛ wvubo nu ke edioo efɛɛse eyɛn ɛ bó nu we cɛyte. Ɛ́ me ensee ɛ̂ ben kecɛɛy lɛ wvú nu ke eseŋ ndvu ye ɛ́ bó shiiyɛn fokuse ɛ́ wvú eto bô mwɛɛm mvudien egawcɛ ɛ̂ bó. 38 Njoŋ wvu baay nu ke enu wvu boom bo lemme le bò wvú nu ke edioo efɛɛse eyɛn ɛ bó nu cɛyte. Kɛnɛɛ wvú nu ke eto ɛntaŋ ɛntelɛŋ, kɛnɛɛ seke nyimshie ɛ toŋ. 39  +Ben ekeè lɛ ɛ́ cee yew kee kefew kè cooŋ nu ke eto, ɛ́ wvú ecɛytè. Wvú saa ke ecinɛ ɛ́ bó eŋgoy yew ye kɛ. 40  +Ben tɛn kɛŋke keecɛytè, njefo wee wvù diee nu Waawee nu ke ekase eto ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ kefew kè ben yaa kee kɛ le.”
41 Ɛ Bita mum nɛ bife ɛ̂ wvú lɛ, “Tata, wo ma ŋgan wvun ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ bese, nuu ɛ̂ bonyii bocii lɛ?” 42  +Ɛ Tata tfuse lɛ, “Waa lemme wvù nu wvu kecɛɛy bvuu kɛŋke bvufee nu wvù la? Kɛ ɛ̀ nu wvuwɛ wvù cee ɛkolɛ we nu ɛ gɛɛ wvú lɛ wvú etaalè fô yew ye le, ɛ́ kefew ke dioo ɛ kocɛn ɛ wvú nya mwɛɛm mvudien mvu boom bo lemme le ɛ̂ bó le? 43 Njoŋ wvu baay nu ke enu wvu waa lemme wvuwɛ wvù cee ɛkolɛ we nu ke edioo etoo eyɛn ɛ wvú gee lemme lɛŋlɛŋ no wvú bee keegee. 44 Ɛ́ me ensee ɛ̂ ben kecɛɛy lɛ cee ɛkolɛ we nu ke ebense wvú ɛ́ wvú etaale fô mwɛɛm mwew e mvunciim. 45 Geenɛn, ɛ́ waa lemme wvudvu nɛ ɛ jeme ɛ̂ ɛkolɛ kew lɛ, ‘Kɛ cee ɛkolɛ wɛm nu ke eyaŋsɛn ekase eto kɛ’, ɛ mum ɛ kɛw ɛ no suuŋke boom bo lemme le bò bolemsɛ noo bò bokɛnɛ, diekene bvuu wuu mbvuum ɛ mó koole wvú, 46 tu cee ɛkolɛ we nu ke enɛ esɛsɛ ebuynɛn diuu dimew dì wvú yaa be kpwaake le kɛ noo ɛ̂ kefew kè wvú yaa be kee le kɛ. Wvú nu ke edioo ɛ buynɛn nonɛn, emum enya ŋgɛw ɛ̂ waa lemme wvudvu, eciinse wvú ɛ́ wvú egɛn enu bô bonyii bò yaa jemyi kecɛɛy kɛ.
47  +Waa lemme wvù kee fiɛɛ fì cee ɛkolɛ we gomte lɛ wvú egeè, ɛ faŋɛ yaa eseyse egee, nu ɛ bó nu ke etam wvú boŋgbwan nteen. 48 Ɛ waa lemme wvù yaa kee kɛ fiɛɛ fì cee ɛkolɛ we gomte lɛ wvú egeè, ge fiɛɛ fì ɛ̀ nulo ɛ́ bó etam wvú boŋgbwan nteen, nu ɛ bó nu ke ewewcɛ kɛ lo wvuwɛ caan. Wee wvù bó nu ɛ nya mwɛɛm ɛ̂ wvú nteen nu ɛ bó nu ke eshieele nteen ɛ̂ wvú. Ɛ wee wvù bó nu ɛ gɛɛ mwɛɛm can ye le nteen nu ɛ bó nu ke ebife ɛ̂ wvú nteen.”
Jisos to bô keŋgawsɛn
(Mat 10:34-36)
49 Ɛ Jisos bvuu gay ɛ̂ boom bew bo ŋgoo le lɛ, “Me nto keenfwɛɛ ɛ ɛ̀ nu ŋguy yî nshɛ le. Wee ejo ɛ wvú be bɛɛnci wase. 50  +Me ŋkɛŋke kfuu ŋgɛw wvu baay keenley wvú le, ɛ fitele fiem nu ke elɛɛtɛn kɛ seke me ɛ nley wase wvú le. 51  +Ben kpwaake lɛ me nto ɛ ɛ̀ nu bô nyɛkeey yî nshɛ le fɛn e? Naa lo. Ben ekeè lɛ me nto ɛ ɛ̀ nu bô keŋgawsɛn. 52  +Ɛ kɛw yî keseen e, yew yì nu bonyii botin nu ke egawsɛn. Bonyii bo botɛte nu ke egawsɛn bô bo bofɛɛ, ɛ́ bo bofɛɛ egawsɛn bô bo botɛte. 53  +Cee wan nu ke egawsɛn bô waa we wvù diemsɛn, ɛ́ wan wvù diemsɛn egawsɛn bô ice. Bwee wan nu ke egawsɛn bô waa we wvù kpwoon, ɛ́ wan wvù kpwoon egawsɛn bô bwee. Bwee diemsɛn nu ke egawsɛn bô kpwɛɛ waa we, ɛ́ kpwɛɛ wan egawsɛn bô bwee dweese.”
Bonyii kee kefew
(Mat 16:2-3)
54 Ɛ Jisos gay wase ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ kebombom ke bonyii le lɛ, “Ben ké yɛne seke kembɛw bene je ɛkuɛku, ɛ ben mum no duu lɛ, ‘Jaŋ nu ke egbwe.’ Ɛ yí ke mum gbwe. 55 Ɛ́ ben ké yɛn tɛn ɛ fwefwe ɛ baŋke wase ye ɛ no booke lo je ɛweɛwe, ɛ́ ben mum no duu lɛ, ‘Keŋkfum ke baay nu ke enu.’ Ɛ kí mum ke no nu. 56 Ben bonyii bò jemyi jɛɛy, gee jɛɛy ban, no ben taale ɛbulɛ bô nshɛ mum kiɛɛ no ɛkfuŋ nu ke enu, kɛ ɛ̀ nulo tɛn ɛ́ ben ekiɛɛ mwɛɛm mvù Nyo' duŋci yî kefew kin e nje la?
57 Ɛ kɛ ɛ̀ nulo tɛn ɛ́ ben ekpwawcɛ fiɛɛ fi lɛŋ fì ɛ̀ nulo ɛ́ ben egeè le? 58 Ɛ́ wee jo wo ɛ no gɛne dvú yew nsaw e, ɛ́ wo mom ɛ ben ɛ wvú seyse ɛ ɛ̀ bɛɛ ɛ̂ je, fo wvú ke egufe wo egɛn efese can wee wvù saake bonsaw e, ɛ́ wvú efese wo can nci le ɛ́ bó efen wo yew ncaw e. 59 Ɛ́ me ensee ɛ̂ wo lɛ kɛ wo nu ke ebuy dvú sɛ wo ɛ mɛse ɛ law finyinyi ficii fì bó shieele kɛ.”
+ 12:1 Mat 16:6; Mak 8:15 + 12:2 8:17; Mak 4:22 + 12:5 Ibu 10:31 + 12:7 21:18 + 12:9 9:26; Mak 8:38 + 12:11 21:14-15; Mat 10:19-20; Mak 13:11 + 12:15 1Tim 6:9-10 + 12:19 Mben 49:20 + 12:22 11:3 + 12:24 Mben 147:9 + 12:27 1Bfn 10 + 12:28 Mat 14:31 + 12:32 Yɛsa 41:14; Luk 22:29 + 12:33 Mat 6:19; 6:20; Luk 11:41; 18:22; Lem 2:45; 4:34-37; Kolo 3:1-2 + 12:35 Mat 25:1 + 12:36 Mwm 3:20 + 12:39 Mat 24:43 + 12:40 Mat 24:42 + 12:42 19:17-19 + 12:47 Jɛm 4:17 + 12:50 Mak 10:38 + 12:51 2:14 + 12:52 14:26; 21:16; Mat 24:10; Mak 13:12 + 12:53 May 7:6