Saaka wvù Jee wvu ɛkumɛ Jisos no
Maaku
to Saŋɛɛ
Fiɛɛ fì nu ɛ̂ Ŋwa' Mak wvun e
Saaka wvù jee wvù Mak to saŋɛɛ wvun duŋci lɛ Jisos nu wee wvù to gee mwɛɛm bvuu kɛŋke mvuŋgay keejeme fiɛɛ ɛ́ fí enù no wvú jeme. Wvú to duŋci mvuŋgay mvun yî n'yɛɛyi we le bô keebvuuse bonceendaa bo dɛwle le, noo keelɛɛshi bibefɛ bi bonyii le. Jisos to teŋe ɛkolɛ kew lɛ wen nu wee wvù diee nu Waawee, ɛ wvú ɛ to keenya ɛkolɛ kew keeboyse bonyii. Diee din nu dì nu ɛ̂ ŋwa' Dania le 7:3-14.
Mak yam ɛ saŋ ɛ ɛ̀ nu ɛkumɛ mwɛɛm mvù Jisos to gee ɛfey mvù wvú to jemyi. Biba bi fokemɛse ke ŋwa' wvun e jeme ɛkumɛ mwɛɛm mvù to kooyɛɛ bô Jisos yî kemaa kew ke fokemɛse le, ɛfey mvunciim no bó to taɛ wvú yî kentam e, bô no wvú to buyɛɛ yî kpwe le, ben we.
Bikuu bi mwɛɛm e ɛ̂ Ŋwa' wvun e
1:1-13 Keŋkɛwcɛ ke saaka wvù jee ɛkumɛ Jisos e
1:14–9:50 Lemme di Jisos e ɛ̂ keba kè Galilee le
10:1-52 Ɛ Jisos nɛ Galilee gɛn Jɛlusalɛm
11:1–15:47 Kemaa ke Jisos e ke kemɛse le mbew Jɛlusalɛm e noo Jɛlusalɛm
16:1-8 Mbuy wvu Jisos yî kpwe le
16:9-20 Ɛkumɛ no Jisos to duŋcɛɛ ɛkolɛ kew no wvú to buyɛɛ yî kpwe le bô no wvú to benɛɛ we
1
Saaka wvù Jon Nleseɛjoo to fewci
(Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Jon 1:19-28)
+Wvun nu saaka wvù jee wvu ɛkumɛ Jisos Klistu wvù Waa Nyo'. +Wvú to kɛw kɛ no Yɛsaya wvù wee ntum Nyo' to saŋɛɛ ɛ Nyo' gayte lɛ,
“Yekɛ eyuw, me nu ŋke enciinse wee wɛm ntum ɛ́ wvú esa fwe dvu wo,
wvù nu egɛn eseyse je yo.
+Diɛw wee fuuŋke ŋkpwaante lɛ bó eseyse je Tata,
enɛle ɛ́ yí enù teytey.”
+Nonɛn, ɛ wee mvu wvù bó to teŋe lɛ Jon Nleseɛjoo ke mum nɛ buynɛn ŋkpwaante, no fewci ɛ̂ bonyii lɛ bó ekumɛn mvuntelem mvubole, ɛ́ wen elese bó ɛ̂ joo wvu lɛ Nyo' elɛɛshɛ bibefɛ bibole. Ɛ bonyii mum no buyte ɛ̂ bontɛw bo woŋ wvù Judea le tfuu noo ɛ̂ kelaante kè Jɛlusalɛm e kecii gɛne fô Jon e, seŋe bibefɛ bibole, ɛ wvú mum leese bó ɛ̂ joo ɛ̂ Joo Joodan e.
+Jon to jiise ndvú ɛ bó kene bô yvúw nyam mi yì bó teŋe lɛ kamɛl, seeŋke kecaw cin ɛ bó kene bô jew nyam, diee ɛ ɛ̀ nu cúma bô ndoŋ. Wvú to fewci, gayte lɛ, “Wee mvu too ɛ̂ me ɛjim kuuke fele me, ɛ me mbaa ncim eŋkocɛn keeŋgvuwcɛ fokuse enfay laba we kɛ. Me nleese ben ɛ ɛ̀ nu ɛ̂ joo, geenɛn, ɛ wvú nu ke elese fiew ben ɛ ɛ̀ nu can Keyoy ke Yuule le.”
No bó to lesɛɛ Jisos ɛ̂ joo bô no Satan to momte wvú
(Mat 3:13–4:11; Luk 3:21-22; 4:1-13)
Kɛ ɛdiuw yoya le, ɛ Jisos nɛ Nasalɛt ɛ̂ keba ke woŋ e kè Galilee le, to ɛ Jon lese wvú ɛ̂ joo ɛ̂ Joo Joodan e. 10 Kɛ no Jisos to buyte ɛ̂ joo nɛn, mum yɛn ɛ ɛbulɛ yene ye, ɛ Keyoy ke Yuule no shiile too yî ye le diɛwɛ ɛbembɛ le. 11  +Ɛ diɛw jeme fowe lɛ, “Wo nu Waa wɛm, nu fitele fiem, ɛ me n'yuuke njoŋ bô wo baay.”
12 Ɛ Keyoy ke Yuule mum ge lo kaŋ mwaaŋ ɛ Jisos gɛn no cee ŋkpwaante. 13 Ɛ wvú no nu jó yî ɛdiuw e mbaanyɛ, ɛ Satan momte wvú. Wvú to nu jó nonɛn bô nyám yi ŋkpwaante, ɛ bonceendaa bo Nyo' le taale fô wvú le.
Ɛ Jisos tee bonyii bonɛw lɛ bó enù boom bew bo ŋgoo le
(Mat 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11)
14 Ɛ bó ke nɛ koo Jon lese yew ncaw e. Ɛ ɛ̀ no nu ɛjim jodvu, ɛ Jisos gɛn Galilee, no fewci saaka wvù jee wvù wvu Nyo' jó. 15 Ɛ wvú no fewci, gayte lɛ, “Kefew nu ɛ to wase ɛ kocɛn, ɛ bvunfon bvu Nyo' le nu wase nceencee. Ben ekumɛn mvuntelem mvunɛn, ebee saaka wvù jee wvun e.”
16 Ɛ Jisos ke no fele mbew Mamase yì Galilee le, yɛn Semon bô waa bwee wvù Andulu le ɛ bó laaŋke kensaŋ ɛ̂ mamase le, no ŋkiɛŋ wvubo to nu byé yì koolɛɛn. 17 Ɛ Jisos gay ɛ̂ bó lɛ, “Ben ebiì me le ɛ́ me eŋge ɛ́ ben ekoole wase ɛ ɛ̀ nu bonyii.” 18  +Kaŋ mwaaŋ, ɛ bó mum cinɛ binsaŋ bibole, no bii wvú le. 19 Ɛ Jisos ke dioo keŋci gɛne fwe, yɛn Jɛm bô waa bwee wvù Jon e, bò to nu boom bo Sɛbɛdee le, ɛ bô bó nu ɛ̂ kekoŋ e tumci binsaŋ. 20 Ɛ Jisos mum tee lo tɛn bó. Ɛ bó cinɛ icee bó le ɛ̂ kekoŋ e bô bonyii bò bó to joɛ ɛ́ bó elemte bó le, mum no bii wvú le.
Ɛ Jisos bvuse keyoy kè yiile yî wee le
(Luk 4:31-37)
21 Ɛ bô bo Jisos nɛ gɛn ɛ̂ kelaante kè Kafana'um. Ɛ ɛ̀ ke no nu diuu di mbam e, ɛ Jisos mum gɛn lo yew bunle le no yɛɛyi bonyii dvú. 22  +Ɛ bonyii no yuuke kɛŋke lo ŋghaw yî n'yɛɛyi we le, njefo wvú to yɛɛyi diɛwɛ wee wvù kɛŋke mvuŋgay mvu n'yɛɛyi le. Kɛ wvú to yɛɛyi diɛwɛ no bonyii bò duŋci bonci bo Nyo' le to ké no yɛɛyi kɛ. 23 Kɛ sekedvu, ɛ wee mvu nɛ fɛse yew bunle yidvu le, ɛ ɛ̀ to nu wee ɛ keyoy kè yiile nu yî ye le. 24  +No wvú ley dvú, mum wam lɛ, “Jisos wvu Nasalɛt, wo fii la ɛ̂ bese? Wo to keelɛse bese le? Me ŋkee naa wo. Ɛ̀ nu wo wvudvu wvù yuule wvù nɛ fô Nyo' le.” 25 Ɛ Jisos kan keyoy kè yiile kedvu, gay lɛ, “Baŋ lo, buy yî wee wvun e.” 26 Ɛ keyoy kedvu mum ge ɛ wvú gbwe fokuse no taake, ɛ kí fuŋ foweɛwe, mum buy yî ye le. 27 Ɛ bonyii yɛn nonɛn, ɛ diuw yum bó, ɛ bó no ghayte ɛbonɛbon biite lɛ, “Fin nu la? Ɛ̀ nu n'yɛɛyi mvu wvu fwɛ le? Wee wvun kɛŋke mvuŋgay kane naa noo biyoy bì yiile ɛ bí yuuke wvú le.” 28 Kaŋ mwaaŋ, ɛ saaka wvu ɛkumɛ Jisos saaŋkɛn gɛn bontɛw bocii bo ɛ̂ keba kè Galilee le.
Ɛ Jisos fɛ bonyii bo bincɛm e nteen
(Mat 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Ɛ Jisos ke buy yew bunle yidvu le, gɛn yew dvu Semon bô Andulu, ɛ Jɛm bô Jon nu bô bó. 30 Ɛ̀ to nu ɛ mwɛse Semon jiime, cɛmte bô ken'ya'. Kɛ no Jisos ley yew, ɛ bó mum see lo ɛ̂ wvú ɛkumɛ kpwoon wvudvu. 31  +Ɛ Jisos gɛn fô wvú to jiime, jicɛ wvú le yî kebo le, cake wvú we. Ɛ ken'ya' kedvu mum cinɛ wvú le, ɛ wvú ja we, taa fiɛɛ ɛ bó die.
32 Ɛ ɛ̀ ke no nu ɛkiɛguu ɛbvubwɛ no diuu to seeyi, ɛ bó no too bô bonyii bocii bò to cɛmkene noo bonyii bò bonceendaa bo dɛwle le to njiŋsene bô bó fô Jisos e. 33 Ɛ kelaante kedvu kecii tase ɛ̂ fwese. 34  +Ɛ wvú fɛ bonyii nteen bò to kɛŋke bincɛm jɛɛy jɛɛy, bvuu bvuse bonceendaa bo dɛwle le nteen yî bonyii bomew e. Ɛ́ wvú dioo bvuuse, saa ebee lɛ bonceendaa bodvu ejemyi lo kɛ, njefo bó to kee wee wvù ɛ̀ nu wvú.
Ɛ Jisos fewcɛ diɛw Nyo' Galilee
(Luk 4:42-44)
35  +Ɛ ɛ̀ ke no nu kebitele, ɛ Jisos ja we, buy gɛn bvudvuu bvumew e wvú ɛmbeŋ no bunlee. 36 Ɛ Semon bô bonyii bò bô bó to nu, shɛɛ buy gɛn keegom wvú. 37 Ɛ bó yɛn wvú le, gay ɛ̂ wvú lɛ, “Bonyii bocii nu ɛ shɛɛ ɛ no gomte wo.” 38 Ɛ Jisos tfuse fiew ɛ̂ bó lɛ, “Beene edaŋsɛn egɛn bontɛw bomew e wvu lɛ ɛ̀ nulo ɛ́ me enfewcɛ tɛn diɛw Nyo' jó. Ɛ̀ nu fiɛɛ fì me nto nje fí.” 39  +Ɛ wvú mum no ghane keba kè Galilee le kecii fewci diɛw Nyo' yéw bunle yibole, bvuuse bonceendaa bo dɛwle le yî bonyii le.
Ɛ Jisos fɛ wee ɛ wvú cɛmte bô ntun wvu baay
(Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Ɛ wee mvu wvù to cɛmte bô ntun wvu baay ke nɛ to, tum ɛnvuw ɛ̂ Jisos ɛjise, lɛkɛ wvú gay lɛ, “Wo nulo efɛ me ɛ́ me en'yuule, ɛ́ wo fɛn kooŋke lo.” 41 Ɛ shen koo Jisos, ɛ wvú nɛke kebo kum wvú le, gay ɛ̂ wvú lɛ, “Me ŋkooŋke lo, bonɛn lɛ, eyuule.” 42 Kaŋ mwaaŋ, ɛ ntun wvu baay wvudvu mum cinɛ wvú le, ɛ wvú bonɛn mum no yuule. 43 Ɛ Jisos mum gay lɛ wvú egɛnè lo, loocɛ ciise lo ɛ̂ wvú, 44  +gay lɛ, “Ɛ̀ yɛnè fo wo esee ɛ̂ wee kɛ. Geenɛn, gɛnɛ eduŋcɛ ɛkolɛ kuw ɛ̂ cee ncese, emum enya nnya yì Muses to gayɛɛ lɛ wee kɛŋke keenya keeduŋcɛ ɛ̂ bonyii lɛ wen nu ɛ bonɛn wase yî ntun wvun e ɛ no yuule.” 45  +No Jisos ciise nonɛn, ɛ wee wvudvu kaa no gɛne bwaashi lo fiɛɛ fidvu. Ɛ saaka wvudvu saaŋkɛn, ɛ je faŋɛ yaa bvuu nu dvú yì ɛ̀ nulo ɛ́ Jisos eley kelaante le ɛndan kɛ. Ɛ wvú mum mɛy kɛ wase no nu ŋkpwaante, ɛ bonyii nɛn'yi mondvuum e mondvuum e, too fô wvú le.
+ 1:1 15:39; Ibu 2:3 + 1:2 Mala 3:1; Ksm 23:20; Mat 11:10; Luk 1:76; 7:27 + 1:3 Yɛsa 40:3 + 1:4 Luk 3:3 + 1:6 2Bfn 1:8 + 1:11 Mben 2:7; Yɛsa 42:1; Mak 9:7; 12:6 + 1:18 Mat 8:21-22 + 1:22 Mat 7:28-29 + 1:24 3:11 + 1:31 5:41 + 1:34 3:12 + 1:35 Luk 5:16 + 1:39 Mat 4:23 + 1:44 Lɛw 14:2-32; Mak 7:36; Luk 17:14 + 1:45 7:36