12
Malialɨ Yesu kɨmkɨmlok tɨ-pañgɨpañgɨle tɨñmɨñguk
(Matayo 26:6-13, Maleko 14:3-9)
Kamaikamai gwɨlat gama nɨm indañɨlɨmbi, sandap kɨt tambon noñgan gama palɨmbi, Yesulɨ nolii gɨt Betani it kwelan ña tomguk. Betani wɨn Lasalos, nin Yesulɨ kɨmnan nanin tɨmbɨ mɨlakuk, endok il kwel. Yesulɨ wolok tombɨmbi, nanañ sina tɨ-ñɨmɨumbi, Yesu gɨta nanañ nañgɨlɨñ endoñnan nanin no wɨn Lasalos, tɨmbi Matalɨ yambɨ-dɨkñeñguk. Nanañ na-palɨñɨlɨmbi, Malialɨ wɨlɨñgɨlo no tɨkembi, Yesuloñ ña indambi, pɨñgɨp saple mɨlɨñ kɨndem tuan loloñ sɨnɨk endok kesɨi plon yalɨmɨpi, kumbam saktɨ tɨmbɨ kalandañguk. Tɨmbi pɨñgɨp saplelok mɨlɨñ kɨndem walɨ it gɨtɨk wɨn tokñeñguk. *
Tɨmbi Yesulok gwañgwañii endoñnan nanin no koi Judas Iskaliot, ama nin endɨ siñgi kandañ Yesu kanjɨkñiilok kɨsɨnan kɨmɨkuk, endɨ Malialɨ kundit tɨñguk wala nandum pɨumbi eñguk, “Yakai! Nɨndɨ pɨñgɨp saple wɨn tuatualok kɨmɨtnem tuaumda, gwɨlat noñgandok kena naindok tuan walinin epbi, gumañ pɨmbɨñesɨla emneñ!” Gan endɨ ama pɨmbɨñesɨla nɨm nandɨ-semguk, tambo endɨ kumbu pa tɨñgukta tɨmbi wɨndɨñ eñguk. Wɨn amatamdɨ Yesu gɨt gwañgwañiila mɨnem emgɨlɨñ wɨn Judaslɨ ka-dɨkñembi, walinin gitakan enlok pa eplɨñguk.
Tɨmbi Yesulɨ Judasla nɨmbi eñguk, “Maliala mɨlap nɨm mɨwɨñ! Wɨn nak kɨmbambi, nep kɨndit taplinekalɨñ, wolok itañgan nokok pɨñgɨpna tɨ-pañgɨpañgɨle tɨ-namektok endɨ pɨñgɨp saple wɨn tuatualok nɨm kɨmɨkuk. Pɨmbɨñesɨlɨ nain tuop sɨn gɨta kuumbi, kɨndem ep kɨmɨtnekalɨñ, gan nakta kwelan ñolok sɨn gɨta papat kwambɨñgan nɨm kuutat.”
Tapma ama biesɨlɨ Lasalos bo wɨlɨ kɨmnelɨñdok e-sambat tɨñgɨlɨñ
Tɨmbi Jelusalem nasi asupgan sɨnɨk endɨ Yesu Betani it kwelan pakuk wolok gɨñgɨt nandɨmbi, kanepi bɨñgɨlɨñ. Tɨmbi engot nɨm. Endɨ Yesulɨ Lasalos kɨmnan nanin tɨmbɨ mɨlakuk en bo kanepi bɨñgɨlɨñ. 10-11 Wɨn Lasalosla tɨmbi amatam asuptɨ Yesulok kandañ ña-talembi, nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨñgɨlɨñ, wala tɨmbi tapma ama biesɨlɨ Lasalos bo wɨlɨ kɨmnelɨñdok e-sambat tɨñgɨlɨñ.
Yesulɨ ama wapmañ wandin Jelusalem loñguk
(Matayo 21:1-11, Maleko 11:1-11, Luka 19:28-40)
12 Kwet salaumbi, amatam kɨmɨn gɨtɨk gwɨlatta Jelusalem bɨñgɨlɨñ endɨ Yesulɨ wolok loupi tɨñguk manda wɨn nandɨñgɨlɨñ. 13 Nandɨmbi, Yesulok koi gɨñgɨt tɨke-lonelɨñdok komba gandua wandin wolok kii gayam ombɨm epbi, it kwet bimbi, telaknan tɨmbɨ indauktok ñambi, ñɨndɨñ kɨtɨmbi eñgɨlɨñ,
“Hosana! Nɨ-ta-lona!
Ama ñɨn Wopumdok koi plon bɨumbi,
Kunum Yambattɨ gwɨlam tɨñmɨn!
Endɨ Islael nɨndok Ama Wapmañni!
14 Tɨmbi Yesulɨ doñki sim no tɨmbɨ indaumbi, wolok plon pipapi ñañguk. Wɨn plofet manda ñɨndɨñ youyoulɨn patak wolok tuop indañguk,
15 “Saion nasi sɨndɨ nɨm mɨsɨnelɨñ! Wɨ kawɨt!
Sɨndok ama wapmañjɨ doñki nɨñañ plon pipapi bɨlak.”
16 (Nain wolonda Yesulok gwañgwañiilɨ nek indañguk wolok walan gama nɨm nandɨ-dakleñgɨlɨñ. Wɨn Kunum Yambattɨ Yesu kɨmnan nanin tɨmbɨ mɨlapi, endok pipapal engano wolok undane loñguk, wolok siñgi kandañmek endɨ nandɨ-tomgɨlɨñ, wɨn plofet amalɨ Yesulok plon wɨndɨñ indauktok youyoulɨn, tɨmbi wolok tuopgan indañmɨñguk.)
17 Tɨmbi kɨmɨn wopum Yesulɨ Lasalos kɨtɨñmɨmbi, kɨmnan nanin tɨmbɨ mɨlapi, sum gɨnañnan nanin lambumbi kañgɨlɨñ, endɨ yousɨmbi, nek indañguk wɨn e-saktañgɨlɨñ. 18 Kɨmɨn gɨtɨk Kamaikamai gwɨlatta Jelusalem bɨñgɨlɨñ, endɨ Yesu telak plon tɨmbɨ indanelɨñdok ñañgɨlɨñ, wɨn kusei ñɨndɨñda: Yesulɨ jimba kundit wandin tɨñguk wolok gɨñgɨt sapakñeumbi, endɨ nandɨmbi, telak plon tɨmbɨ indanelɨñdok ñañgɨlɨñ. Ñaumbi, 19 Falisi amalɨ wɨn kañbi, nandum tuop nɨm tɨmbɨmbi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Wɨ kawɨt! Kwelan kuañ gɨtɨktɨ en ip klem kunepi ñañ! Nɨndɨ nek kusei kusei tamɨñ, walɨ bien nɨmnat wandin inda-daklelak!”
Yesulɨ enlok kɨmkɨmñɨla plofet manda enguk
20 Amatam gwɨlatta Kunum Yambat mɨlelem tɨñmɨnelɨñdok Jelusalem bɨñgɨlɨñ endok boñgɨpsɨnan Grik ama dɨwɨn pakɨlɨñ. 21 Filip endɨ Betsaida it kwet Galili kwelan nanin, tɨmbi sambat walɨ endoñ bɨmbi nɨñgɨlɨñ, “Ama wopum, nɨndɨ Yesu kanep nandamɨñ.” 22 Eumbi, Filiptɨ ñambi, Andlu nɨmbɨ nandumbi, yakan Yesuloñ ñambi, eñgɨlɨñ wolok tuop nɨñgɨmɨk.
23 Tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ tambane enguk, “Nak Ama Sɨsɨnɨk nokok pipatna engano wolok undane louttok nain walɨ ip inda-talelak. 24 Wɨn biañgan sɨnɨk. Tɨmbi ñɨndɨñ sanlet: tɨkap nanañ mɨnjɨptɨ kwelan nɨm pɨmbi kɨmbekta, en noñgangot palek. Gan tɨkap endɨ kɨmbekta, endɨ bien asup laliuk. 25 Nin endɨ enlok kuñgun tɨke-kimbɨñ dalakta, endok kuñgun papat kwambɨñgan nɨm palmekak. Gan nin endɨ kwelan ñolok kumbi, naka tɨmbi kuñgun enlok nɨm tɨke-kimbɨñ dalakta, walɨ wakan kuñgun wɨn tɨke kamaimbi, papat kwambɨñgan palmekak. 26 Wɨn no en nokok kena gwañgwana kulakta, endɨ nak nep kle kuwɨn. Nak nep kle kuñɨpi, natna patetnan endɨ bo palekak. Tɨmbi nokok Bepnalɨ kena gwañgwana kuañ gɨtɨkta kot gɨñgɨt emekak.”
27 Tɨmbi Yesulɨ enlok kɨmla kɨmɨt-nandɨmbi yousɨmbi eñguk, “Man nokok gɨnañna mɨlataumbi, nɨtek ewɨt? ‘Bep, dɨk mɨlap inda-namep tɨlak ñɨn napma tɨke’ wɨndɨñ ewɨt ba? Nɨm a. Wɨn nak mɨlap wɨn bemettok indañgutta tɨmbi wɨndɨñ nɨm eutet. 28 Tambo nak ñɨndɨñ elet, ‘Bep, dɨkok kusaka engano wɨn tɨmbɨ inda-dakleumbi, kokalɨ wopum dawɨn.’ ”
Yesulɨ wɨndɨñ eumbi, kunum gɨnañ nanin manda nolɨ ñɨndɨñ eu pɨñguk, “Nokok kusatna engano wɨn ikan tɨmba inda-dakleumbi, kotnalɨ wopum dañguk, tɨmbi wɨndɨñgangot bɨndambo tɨmbetat.” 29 Kɨmɨn gɨtɨk wolok pakɨlɨñ endɨ kɨtɨkɨtɨ wɨn nandɨmbi, dɨwɨndɨ “Dɨlɨmat kɨtɨlak” eumbi, dɨwɨndɨ “Eñalo nolɨ manda nɨlak” wɨndɨñ eñgɨlɨñ. 30 Tɨmbi Yesulɨ tambane enguk, “Manda walɨ nak nep tɨmbɨ plaptauktok nɨm, walɨ sɨndɨ sep tɨmbɨ plaptauktok pɨlak. 31 Man ñɨndɨñgɨt nain inda-taleumbi, ñɨndɨñ indaukak: Kunum Yambattɨ kwelalok amatam gɨtɨk yambɨ-danbi, tambonjɨ ombɨ-tɨkenelɨñdok eu taleukak, tɨmbi kwet ñolok kandɨkñe Satan en wakan wɨlɨ pɨukak. 32 Gan natnalok kandañ wɨn ñɨndɨñ: nak kwelan nanin nep loumek, nak amatam gɨtɨktɨ nokoñ bɨmbɨlok telak dɨlɨ-tom-semetat.” 33 Yesulɨ wɨndɨñ eñguk, wɨn endɨ kɨmkɨm nɨtein kɨmbektok wɨn e-dakleñguk.
34 Tɨmbi amatamdɨ tambane nɨñgɨlɨñ, “Manda youyoulɨn patak walɨ Mesia papat kwambɨñgan kuuktok eumbi pa nandɨñgɨmɨñ. Nɨtek tɨmbi dɨk Ama Sɨsɨnɨk kloñbat plon tɨke-loumbi kɨmbektok elañ? Dɨk Ama Sɨsɨnɨk nɨtein wandin ñala manda wɨn elañ?” 35 Tɨmbi Yesulɨ enlok plon manda embi, ñɨndɨñ enguk, “Kolsalenlɨ nain dumangangot gama sɨndok boñgɨpsɨnan pat-samekak. Nɨm kañbi kɨlɨmdɨ sapma kleuk, wala tɨmbi sɨndɨ kolsalen gama pat-samlak tuop wolok gɨnañ yousɨmbi kunekalɨñ. Neta, kɨlɨm gɨnañ kulaktɨ dendɨñ ñalak wala nɨm nandɨ-daklelak. 36 Wɨndɨñda tɨmbi kolsalendok kuseilɨ sɨn gɨta gama palɨñɨlɨmbi, sɨndɨ kolsalen molom indanelɨñdok en nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨnekalɨñ.”
Yesulɨ wɨndɨñ eu taleumbi, amatam yambɨk bim ñambi, yambɨ-sembɨm pa kuñguk.
Yesu nɨm nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmañdɨ tuanjɨ ombɨ-tɨkenekalɨñ
37 Yesulɨ jimba kundit asupgan amatamdok dausɨnan ip tɨñguk, gan asuptɨ wandingan embi gɨñgɨnembi, en Mesia wɨn nɨm nandɨ-kwambɨñ dañgɨlɨñ. 38 Wɨn plofet Aisaialɨ manda no youkuk patak walɨ bien tɨmbektok wɨndɨñ indañguk. Manda wɨn ñɨndɨñ,
“Wopum, nɨndɨ gɨñgɨt manda eñgɨmɨñ
wɨn amatam tɨpet sɨnɨktɨ nandɨ-kwambɨñ dañgɨlɨñ,
ba dɨkok gembɨñga daut semguñ wɨn ka-dakleñgɨlɨñ.”
39 Endɨ Yesu nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨnelɨñdok tuop nɨm. Wolok kusei wɨn Aisaialɨ ñɨndɨñ youkuk,
40 “Nak Kunum Yambattɨ endok dausɨ masipbi,
gɨnañjɨ tɨmba kwambɨñ dañguk.
Nɨm kañbi, endɨ dausɨlɨ nokok kunditna kañbi,
gɨnañjɨlɨ nandɨ-kɨliñ embi,
tambanem, nokoñ bɨumbi,
natna ep tɨmba kaikta-talenekalɨñ.”
41 Aisaialɨ wɨndɨñ youkuk, wɨn kusei ñɨndɨñda: Kunum Yambattɨ Mesialok kusal engano wɨn Aisaia itañgan daulɨmɨum kañbi, endɨ nepek eukak ba tɨmbekak wolok plon youkuk.
42 Ganmek nain wolongan Juda ama biesɨlok boñgɨpsɨnan bo asuptɨ Yesu nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨñgɨlɨñ, gan endɨ Falisi amala mɨsɨñgɨlɨñda tɨmbi wɨn nɨm e-indañgɨlɨñ. Nɨm kañbi, endɨ it kiyau gɨnañ nanin ep kle-kolɨmbi, pawan kunelɨñ. 43 Ama walɨ amatam enɨ-kɨndem dañ wala nandɨ-galk wopum tɨñgɨlɨñ, ganmek Kunum Yambattok kandañ nandɨ-galk wopum wandin nɨm tɨmbi, nandɨ-kɨlɨktɨnjɨ kɨmɨt-sembɨñgɨlɨñ.
44 Tɨmbi Yesulɨ wopumgan kɨtɨmbi, ñɨndɨñ eu pɨñguk, “Nak nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namlaktɨ nakgot nɨm nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namlak, tambo endɨ Bep nak nanɨ-mukuk en bo nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨlak. 45 Wɨndɨñgangot nak nambɨlaktɨ nanɨ-mukuk en bo kalak. 46 Amatam nak nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namañ, endɨ kɨlɨm gɨnañ nombo nɨm kunelɨñdok nak kolsalen wandin kwelan pɨ indañgut. 47 Nak kwelan kuañ yambɨ-danbi, endok kolanjɨlok tambon ewa taleuktok nɨm indañgut. Tambo nak kolanjɨlok tambonnan nanin yapma tɨkeuttok indañgut. Kusei wala tɨmbi tɨkap ama nolɨ nokok mandana nandɨ-kɨmkɨmnelakta, natna en ka-danbi, endok tambon ewa talelak wɨndɨñ nɨm tɨlet. 48 Tambo nin endɨ nak siñgi wɨt-nambi, nokok mandana nɨm nandɨ-dasilak en ka-danbi, tambon eu taleuktok no patak, wɨn nak manda eñgut walɨ wakan en kwet nain taletalenan ka-danbi, tambon ombɨ-tɨkeuktok eu taleukak. 49 Wɨn kusei ñɨndɨñda: nak natnalok nanandɨnala manda nɨm eñgut. Tambo Bep nak nanɨ-mukuk en wakan nak manda nek ba nɨtek eelok wɨn nanɨ-dɨkñeñguk. 50 Tɨmbi nak ñɨndɨñ nandɨ-kɨliñ elet: endɨ manda euttok nanɨ-dɨkñeñguk, manda walɨ amatam ep tɨmbɨmbi, kuñgu taletalen nɨmnat kunekalɨñ. Wɨndɨñda tɨmbi nak endɨ manda nɨtek eelok nanguk, wolok tuopgangot pa elet.”
* 12:3 Wɨn wɨtna tɨpet ba nɨtek wolok tuop Malialɨ pɨñgɨp saple koi ‘nad’ kɨtɨañ wɨn Yesulok kesɨi plon yalɨmɨkuk. 12:13 Kap 118:25-26 12:15 Sekeraia 9:9 12:38 Aisaia 53:1 12:40 Aisaia 6:10