14
Pbàyàhúdí ɔ̌ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ rɨ̌ ’ɨ̀rɨ Yěsù nálʉ̌ ka kɨ́, kadʉ̀ òhònà dhu dɔ̌ dhu
(Màt 26.1-5; Luk 22.1-2; Yùw 11.45-53)
Pbàyàhúdí tɔ́ Pásɨ̀ka tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ mà, Ɨ̀mbǎ ɔ̀nà afi nà mʉ̀gatì tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ mànà nɨ́ɨ’ɨ̀ ɔyɔ ɨdhɔ̀ya nɔ́dɨ̀ rɔ́. Nɨ́ Pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ mà, Músà bhà Ʉyátá tɔ́ màlímó mànà náapɛ̀ ɔ̀nɛ̀ Yěsù nálʉ̌ ɨ̀’ɨ́ ɨnzá kɔ́rɔ́ alɛ ʉ̀nɨ rɔ́rɔ̀ ɔ̀ná otu, ndɨ́nɨ̌ ’adʉ̀ tɨ́ àbhʉnà kohò. Obhó tɨ́, abádhí owúnà àtɨ̀nà rɔ̌ nzínzìya ɔ̌: «Dhu àkǎ nzá àlɛ̌ ràlʉ̌ ka mʉ̀hɛndʉ̀ ɔ̌ rɔ̀, akyɛ ìndrǔ nɨ́ɨvàna dhu nɨ̌.»
Atdí tsìbhálɛ rɨ̌ ndrùù rɔ́ngʉ akyɛ nɔ́dhɔ̀ Yěsù-dɔ̀tsírɔ́ dhu
(Màt 26.6-16; Luk 7.36-50; 22.3-6; Yùw 12.1-8)
Yěsù nɨ́ɨ’ɨ̀ Bɛ̀tànɨyà tɨ́ kátɨna pbanga ɔ̌, Sìmonì tɨ́ kátɨna alɛ bhà ɨdzá. Ndɨ alɛ nɨ́ɨ’ɨ̀ kɨ́kɨ́ nà angyinǎ rɔ̀. Nɨ́ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́nyʉ Yěsù rɨ̌ ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ɔ̌, atdí tsìbhálɛ náatsù àlbatrɔ̀ tɨ́ kátɨna odu nɨ̌ ka kɔ́bhɔ̀lɔ̀ tsúpà nà fɔná. Ndɨ tsúpà ɔ̀ ɨ’ɨ̀ dhu nɨ́ ɔrʉ́ odzìna nà ndrùù rɔ́ngʉ akyɛ. Ndɨrɔ̀ ndɨ akyɛ nɨ’ɨ̀ nardɔ̀ tɨ́ kátɨna ɨrɨ́-vǐ nɨ̌ ka kɔ́bhɔ̀lɔ̀ akyɛ. Nɨ́ ɨ́yàdhíyà nʉ́ʉkɔ̀ ndɨ tsúpà-tsʉ̀, ndàdʉ̀ ndɨ akyɛ nɔ́dhɔ̀ Yěsù-dɔ̀tsírɔ́. Nɨ́ ányɨ̀rɔ̌ ɨ̀’ɨ̀ alɛ nzínzì ɔ̌, dhèdhè alɛ náakó, ’àdʉ̀ àmbɛ ɔ̀tɛ dɔ̌ nzínzìya ɔ̌ àtɨ: «Ádhu kàrɨ̌ wɔ̀rɨ́ akyɛ nɨ́nzǎ wɔ̀ dhu bhěyi nɨ̌? Ka kambɛ̀nà tɨ́ obhó kàbhʉ̌ kodzì ɨ̀bhʉ mɨyà dɔ̀nǎ róse fʉ̀rangà-kpɔ̌ rɔ̌*, kadʉ̀ ndɨ fʉ̀rangà nʉ́ndɔ̀ nǎkʉ̀tálɛ tɔ̀!» Abádhí náadʉ̀ àkǒ atdídɔ̌ nyʉ́ wɔ̀rɨ́ tsìbhálɛ rɔ̌. Pbɛ́tʉ̀, Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Nyʉ̀bhà wɔ̀ tsìbhálɛ ràdɨ. Ádhu nyɨ̌ nyʉ̀va kà-tsì nɨ̌? Yà rùdú kɔ̀nzɨ̀ dhu nɨ́ ídzì dhu nyʉ́. Obhó tɨ́, nyɨ̌ nyóngo òko nǎkʉ̀tálɛ mànà bìlǐnganà. Ndɨrɔ̀, nyɨ̌ nyòzè ka ɔ̀ná kɔ́rɔ́ kàsʉmɨ̀ ɔ̌, nyɨ̌ nyóngo adʉ̀ abádhí-dzʉ̀nà nɔ́nzɨ̀ ɔ̀nzɨ. Pbɛ́tʉ̀ ɨma, àlɛ̌ kɨ́nzɨ̌ ongo òko nyɨ̌ mànà bìlǐnganà. Ɨ́yàdhíyà ɔ̀nzɨ̀ dhu nɨ́ lɛ̀màna nɔ́nzɨ ndɨ̀ ndɨ́ dhu: kùtri wà ngbɔ̌du, ndɔ̀bhɔ̀lɔ̀ angyangyɨ ɔtdʉ́ tɔ̀. Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀: Kàgàwà bhà Ídzì Màkʉ̌rʉ̀ nʉ́nɔ ka kɨ́ yà adzɨ ɔ̌ kɔ́rɔ́ ngari ɔ̌ ɨnanǎ, ka kóngo yà tsìbhálɛ nɔ́nzɨ̀ dhu náwɛ ìndrǔ tɔ̀ átɔ̀, kadʉ̀ òwu kɨ̀rɛ̀ rɔ̌ rɔ̀ná.»
Yudhà rɨ̌ Yěsù ɔ̀nzɨ ndìpfo, ndàbhʉ pbàkùhánɨ́ ɔ̌ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ-fɔ́ dhu
(Màt 26.14-16; Luk 22.3-6)
10 Yěsù bhà ɨdrɛ dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà ábhàlɨ̌ nzínzì ɔ̌ atdí alɛ, Yudhà Ìskàrìyɔtà tɨ́ kátɨna, náarà pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ-tɨ’ɔ̀, ndɨ́nɨ̌ ndɨ̀ ndipfo tɨ́ Yěsù ndàbhʉ abádhí-fɔ́. 11 Nɨ́, Yudhà ʉ̀nɔ̀ dhu ɨ̀ ɨ̀rɨ̀ rɔ̀, abádhí-dhɛ̀ nɨ́ɨka ndɨ̀ atdídɔ̌. Abádhí adʉ̀ àtɨ̀nà ɨ̀ ràrɨ̌ fʉ̀rangà nábhʉ̌ kà tɔ̀. Nɨ́ Yudhà náadʉ̀ ndɔ̀pɛ̀ ndɔ̀mɛ̀ Yěsù ìpfǒ ndɨ̀ ndɨ́ ndàbhʉ abádhí-fɔ́ ɔ̀ná ídzì kàsʉmɨ̀.
Yěsù mà rɨ̌ Pásɨ̀ka tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ tɔ́ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́nyʉ pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ mànà dhu
(Màt 26.17-25; Luk 22.7-14,21-23; Yùw 13.21-30)
12  Ɨ̀mbǎ ɔ̀ná afi nà mʉ̀gatì tɔ́ mʉ̀hɛndʉ̀ tɔ́ wɛmbɛrɛ̀ tɔ́ ɨdhɔ, yà tàmà-akpá-nzo-zǎ ka kʉbɨ́nà ɔ̀ná ɔ̌, Yěsù bhà ábhàlɨ̌ níivú dhu kà-tsʉ̌ ’àtɨ: «Ádhànga ndɨ nyɨ nyòzè mǒwù Pbàyàhúdí tɔ́ Pásɨ̀ka tɔ́ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́bhɔ̀lɔ̀ ɔ̀nà ɨndʉ̀?» 13 Nɨ́, Yěsù adʉ̀ pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ nzínzì ɔ̌ ɔ́yɔ̌ alɛ nóvì, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Nyòwu kɨgɔ̀ ɔ̀, nɨ́ nyɨ̌ nyɨ́ atdí alɛ nótù ɨdha nànɔ̀ andu ɔ̌ rɔ́. Nɨ́ nyàdʉ̀ nyòwu kǒwù ɔ̌. 14 Nɨ́ kà rǎrà òtsù ɨdza rɔ́, nyɨ̌ nyatɨna ndɨ ɨdza-àbadhi nɨ̌: ‹Màlimò nívǔ dhu ndàtɨ: Mǎ mɨ́ Pbàyàhúdí tɔ́ Pásɨ̀ka tɔ́ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́nyʉ ɔ̀ná rɔ̀ pbàkà ábhàlɨ̌ mànà kàluga rɨ̌’ɨ̀ ngbɔrɔ́?› 15 Nɨ́, kǎdʉ̀na ɔrʉ̀nǎ rɔ̀ rɨ́’ɨ̀ ádrʉ̀ngbǎ kàluga nɨ́tɛ̀ fʉ̌kʉ̀, yà angyangyɨ ka kɔ̀bhɔ̀lɔ̀ kɔ́rɔ́ dhu ɔ̀nà. Ányɨ̀ nga nɨ́ ndɨ, nyɨ̌ nyɔbhɔlɔna ɔ̀nyʉ̀ àlɛ̌ tɔ̀ nɨ̌.» 16 Nɨ́, kɔ̌kɔ̀ ɔ́yɔ̌ ábhàlɨ̌ nɨ́ɨvà ɨ̀ ’òwù kɨgɔ̀ ɔ̀. Abádhí náadʉ̀ kɔ́rɔ́ dhu nótù yà Yěsù nʉ́nɔ̀nà ka fɨ̌yɔ̀ dhu bhěyi tɨ́, ’àdʉ̀ Pásɨ̀ka tɔ́ ɔ̀nyʉ̀ nɔ́bhɔ̀lɔ̀.
17 Pbɨ́tsɔ̀ngánǎ, Yěsù mà pbɨ̀ndà atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà ábhàlɨ̌ mànà náawù ùvò wɔ̀ ka kɔ̀bhɔ̀lɔ̀nà ngari ɔ̀. 18 Nɨ́, yà abádhí òkò ’àmbɛ dhu ɔ̀nyʉ̀ dɔ̌ mɨzà dɔ̌ rɔ̀ ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ɔ̌, Yěsù atɨ: «Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀, nzínzìkʉ ɔ̌ atdí alɛ rɨ̌ ɨma nípfǒ ndàbhʉ ma òmvǔ-fɔ́. Ndɨ alɛ nɨ́ yà atdíkpá mǎ mɨ́ dhu ɔ̀nyʉ mànà alɛ.» 19 Nɨ́, ɨzʉ nʉ́ʉka kɔ̌kɔ̀ ábhàlɨ̌ atdídɔ̌ nyʉ́, ràdʉ̀ ’ɔ̀pɛ̀ ’ɔ̀ngʉ̀ dhu atdátdí-rà ɔ̌ kà-tsʉ̌, ’òwù àtɨ̀nà rɔ̌: «Tɨ́ ɨma ndɨ?» 20 Yěsù adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ ndàtɨ: «Ndɨ alɛ nɨ́ nzínzìkʉ ɔ̌ atdí alɛ, yà atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà nyɨ̌ nyɨ́’ɨ̀ rɔ̀, yà atdíkpá mǎ mɨ́ ɔtsʉ́ka ʉ̀fɔ̌ mànà sǎnɨ̀ ɔ̀ alɛ. 21 Obhó tɨ́, ìndrǔ t’Ídhùnà rɔ̌vɛ̀ yà Kàgàwà bhà Andítá nʉ́nɔ̀ dɔ̀ná dhu bhěyi. Pbɛ́tʉ̀, ìndrǔ t’Ídhùnà nípfǒ rɨ́ ndàbhʉ òmvǔ-fɔ́ alɛ rɨ̌’ɨ̀ àpbɛ̀ ɔ̌! Dhu akána nzɨ̌ kɔdhɨ̀ ndɨ alɛ mà!»
Ádrʉ̀ngbǎlɛ Yěsù nábhʉ̌ rɨ́ kɨrɛ̀ ɔ̀nyʉ̀
(Màt 26.26-35; Luk 22.7-20; 1Kò 10.16-17; 11.23-26)
22 Yěsù mà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ mànà rɨ̌ dhu ɔ̀nyʉ ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ɔ̌, Yěsù níidyi mʉ̀gatì ndàlʉ̌ fɔná. Nɨ́ ɔ̀tsɔ̀ ndɨ̀ ndàbhʉ Kàgàwà tɔ̀ dhu-dzidɔ̌, kʉ̌kɔ kà-ɔ̌nga, ndàdʉ̀ ʉ̀ndɔ̀nà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌-fɔ́, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Nyàkɔ yà dhu, ngbɔ̌du nɨ́ yà.» 23 Tdɨ́tdɔ̌ kǐdyi dɨ̀vayì rɨ̌’ɨ̀ ɔ̀nà kɔ́pà ndàlʉ̌ fɔná. Nɨ́ ɔ̀tsɔ̀ ndɨ̀ ndàbhʉ Kàgàwà tɔ̀ dhu-dzidɔ̌, kǎdʉ̀ kàbhʉ abádhí tɔ̀, abádhí kɔ́rɔ́ ràdʉ̀ ɔ̀mvʉ̀nà. 24 Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Yàrɨ́ nɨ́ azùdu, yà ìndrǔ nùngbò Kàgàwà mànà azu, ndɨrɔ̀ yà ábhɔ̌ alɛ-okú dɔ̀ rɔ̀ ndɨ̀ nʉ̀fʉ̀. 25 Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀, ma mɨ́ nzɨ̌ dɨ̀vayì nɔ́mvʉ̀ tdɨ́tdɔ̌ akɛkpá màtɨ́, ràrà àhʉ dɨ̀vayì-ɔwʉ́tá nɔ́mvʉ̀ ma maraya ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̌ Ádrʉ̀ngbǎ kamà Kàgàwà bhà Idzi ɔ̌ ɔ̀ná ɨdhɔ ɔ̀.» 26 Adyi* ɨ̀ ʉ̀yʉ̀ dhu-dzidɔ̌, abádhí náadʉ̀ òwu Mìzèyìtunì tɔ́ pbìrì dɔ̀.
Yěsù rɨ̌ Pɛ́tɛrʉ̀ rɨ̌ ndɔ̀dhɔ dhu nɔ́vɔ dhu
(Màt 26.31-35; Luk 22.31-34; Yùw 13.36-38)
27 Yěsù atɨ pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Nyɨ̌ kɔ́rɔ́, nyɨ̌ nyɨ́ mʉbha ʉ̀bha. Obhó tɨ́, Kàgàwà bhà Andítá ɔ̀ ka kándǐ dhu katɨ: ‹Ma mohoya tàmà t’ʉ́ndatatálɛ, tàmà ràdʉ̀ ’ɨ̀fàlà kɔ́rɔ́ ngari ɔ̀nǎ.› 28 Pbɛ́tʉ̀, ma mɨ̀ngbɛ̀ ma dhu-dzidɔ̌, ma madʉ̀ya àrà nyɔ̌dɔ̀ Gàlìlayà tɔ́ pbìrì ɔ̀ rɔ̀.» 29 Pbɛ́tʉ̀, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ àtɨ̀nà kà nɨ̌: «Ngʉ̌kpà alɛ mà rɨ̌ mbǎ nyʉbha, nɨ́ ɨma, ma mɨ́ nzɨ̌ nyʉbha.» 30 Nɨ́ Yěsù adʉ̀ dhu àdu kà tɔ̀ ndàtɨ: «Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ ɨndʉ̀, indo yàrɨ́ iku ɔ̌ tɨ́, ɨnzá à’ʉ̌-akpà nápɛ̀ ɔ̀ngɔ̀ ɔyɔ-gʉ̀na rɔ́rɔ̀, nyɨ nyɨ’ɨna ɨwà nyɨ nyàtɨ ɨ̀bhʉ-gʉ̀na ɨnzá nyɨ rʉ́nɨ ɨma rɔ́.» 31 Pbɛ́tʉ̀, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ àtɨ̀nà tdɨ́tdɔ̌ ɔbɨ nyʉ́ nà: «Ma matɨna nzɨ̌ akɛkpá màtɨ́ ɨnzá ma rʉ̀nɨ nyɨ, ɨ̀mbǎ dhu ɨ’ɨna atdíkpá àlɛ̌ kʉ́vɛ dhu màtɨ́.» Ndɨrɔ̀ kɔ́rɔ́ ngʉ̌kpà ábhàlɨ̌ náadʉ̀ dhu ʉ̀nɔ̀ ndɨ dhu bhěyi tɨ́ átɔ̀.
Yěsù rɨ̌ ndɨ̀tsɔ̀ Gɛ̀tɛ̀sɛ̀manɨ̀ tɨ́ kátɨna ɨnga ɔ̀ rɔ̀ dhu
(Màt 26.36-46; Luk 22.39-46)
32 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù mà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ mànà náawù ùvò atdí ngari Gɛ̀tɛ̀sɛ̀manɨ̀ tɨ́ kátɨna ɔ̀. Nɨ́ Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Nyòko ɨrɔ́ mɨtsɔ̀ ma márà ɔ̀nanǎ.» 33 Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ kǎdʉ̀ Pɛ́tɛrʉ̀ mà, Yàkɔbhɔ̀ mà, Yùwanɨ̀ mànà núgù ’òwù mànà. Nɨ́, kǎpɛ̀ ndɨ̀’ɨ̀ ádrʉ̀ngbǎ ɔdɔ nà, ndàdʉ̀ ɨ̀’ɨ̀ ábhɔ̌ ɨzʉ nà. 34 Nɨ́ kǎdʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Afídu rɨ̌’ɨ̀ ábhɔ̌ ɨzʉ nyʉ́ nà, akyɛ ma mɔ́vɛ̀ dhu bhěyi. Nɨ́, nyòko ɨrɔ́, ndɨrɔ̀ nyòko ípìrɔ̌ rɔ̀.» 35 Kǎdʉ̀ àrà ɨtsɛta akɛ, ndàdʉ̀ ndìbvu obvò. Nɨ́ kǎdʉ̀ ndɨ̀tsɔ̀ Kàgàwà rɔ̌, ndɨ́nɨ̌ kàkǎ nɨ̌, ndɨ àpbɛ̀ tɔ́ kàsʉmɨ̀ nʉ́ʉdà tɨ́ dɔ̀na nǎ. 36 Nɨ́ kǎmbɛ́nà àtɨ̀nà dɔ̌: «Ɔ̀ɔ Àbá, lɛ̀mànʉ ɔ̀nzɨ rɨ́ dhu náarɨ́’ɨ̀ mbǎ. Nɨ́ índrǐ wɔ̀ àpbɛ̀ tɔ́ kɔ́pà ɨtsɛ rùdú rɔ̀. Pbɛ́tʉ̀ ndɨ dhu àkǎ nzá ndɔ̀nzɨ̀ ndɨ̀ ma mòzè ka dhu bhěyi, kàkǎ ndɔ̀nzɨ̀ ndɨ̀ nyɨ nyʉ́ nyɨ nyòzè dhu bhěyi.» 37 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, kǎdʉ̀ ndàdu kɔ̌kɔ̀ ɨ̀bhʉ ábhàlɨ̌-tɨ’ɔ̀, ndàdʉ̀ abádhí nótù ɨwà ʉ̀dhɔ rɔ́. Nɨ́ kǎdʉ̀ àtɨ̀nà Pɛ́tɛrʉ̀ nɨ̌: «Sìmonì, nyɨ tɨ́ ɔ̀dhɔ̀ ɔ̀dhɔ̀ tɨ́? Nyɨ nyàdʉ̀ tɨ́ obhó àdɨ ípìrɔ̌ rɔ̀ atdí adyi màtɨ́? 38 Nyòko ípìrɔ̌rɔ̀, ndɨrɔ̀ nyɨ̀tsɔ̀ nyɨ̌, akyɛ nyɨ̌ nyotsúna umvútá ɔ̀ nɨ̌. Alafí nózè wà kɔnzɨ̀ ídzì dhu, pbɛ́tʉ̀ alɛ-ngbɔ̀ rɨ̌’ɨ̀ ivíví.» 39 Tdɨ́tdɔ̌, Yěsù indrí ndɨ̀ abádhí tɨ́ rɔ̀, ndàdʉ̀ ndɨ̀tsɔ̀ ndʉ̀nɔ̀ yà angyi ndɨ̀ ndʉ̀nɔ̀nà ɔtɛ kɛ̀lɛ̌. 40 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, kǎdʉ̀ ndàdu pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌-tɨ’ɔ̀, ndàdʉ̀ abádhí nótù ɨwà ʉ̀dhɔ rɔ́, atdídɔ̌ ɨdhɔ rɨ̌’ɨ̀ nyɨ̀kpɔ́ya ɔ̌ nɨ́dhunɨ̌. Nɨ́ abádhí náadʉ̀ nzá kà tɔ̀ ɨ̀ ádǔna dhu nʉ́nɨ. 41 Ɨ̀bhʉ rɨ́ kìsě nɨ̌, Yěsù adù ndɨ̀ pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌-tɨ’ɔ̀, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Nyɨ̌ nyòko tɨ́ òko ɔ̀dhɔ̀ nyɨ̌ nyɔ́dhɔ̀ rɔ́? Nyɨ̌ tɨ́ nyǎsǒ nyɨ̌ nyɨ́ rɔ́? Ɨwà àkǎ wɔ̀ dhu-bvʉ̀tɨ́! Kàsʉmɨ̀ nákǎ wà! Nyàndà, kànɨ̌ ka kɨ́ Ìndrǔ t’ídhùnà nípfǒ kabhʉ nzɛ́rɛngatálɛ-fɔ́. 42 Nyɨ̀và nyɨ̌, kòwu! Kànɨ̌ ma nípfǒ rɨ́ ndàbhʉ ma òmvǔ-fɔ́ alɛ nɨ́rà wà àhʉ ɨ́kyɛ̀rɔ̌!»
Yěsù nósò ka kɨ́ dhu
(Màt 26.47-56; Luk 22.47-53; Yùw 18.3-12)
43 Nɨ́ ányɨ̀rɔ̌ rɔ̀ tɨ́, yà Yěsù rɔ̌tɛ ɔ̀nanǎ, Yudhà, yà ɨdrɛ dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà ábhàlɨ̌ nzínzì ɔ̌ atdí alɛ, nɨ́ɨtɔ ndɨ̀ ihé-yà mànà owùna ɔ̌. Ɨ alɛ-fɔ́ nɨ’ɨ̀ obhi-akpá, mùgǒ mànà. Abádhí nivi nɨ’ɨ̀ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ mà, Músà bhà Ʉyátá tɔ́ màlímó mà, pbàkʉ̀rʉ̌ mànà. 44 Yudhà, yà Yěsù nípfǒ rɨ́ ndàbhʉ òmvǔ-fɔ́ alɛ, nɨ’ɨ̀ ɨwà ndɨ̀ ndɔnzɨna Yěsù ka kʉnɨ tɨ́ rɔ̀ná dhu nʉ̀nɔ̀nà ihé-yà tɔ̀. Kǎtɨ: «Ma mámbǒna alɛ nɨ’ɨna ndɨ yà nyɨ̌ nyɨ́ atdyúna nóho alɛ. Nɨ́ nyɨ̌ nyalʉ́na ka, nyǎdʉ̀ òwu nà mběyi nyɨ̌ nyɔ́dɔna rɔ́rɔ̀.» 45 Yudhà níitdègu ndɨ̀tɔ, nɨ́ kǎndrì Yěsù-tɨ’ɔ̀, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà kà nɨ̌: «Màlimò!» Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, kǎdʉ̀ kàmbo. 46 Ngʉ̌kpà alɛ náadʉ̀ Yěsù nálʉ, ’àdʉ̀ òsònà. 47 Nɨ́, ányɨ̀rɔ̌ ɨ̀’ɨ̀ alɛ nzínzì ɔ̌ atdí alɛ nɨ́ɨdhá pbɨ̀ obhi-akpà, ndɨ̀tsà pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà bhà kasʉtálɛ-bɨ̀ nɨ̌. 48 Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Ɨma àlʉ nyɨ̌ nyíwu rɔ̀, nyɨ̌ nyàdʉ̀ tɨ́ ìwu fʉkʉ́ obhi-akpá nà mùgǒ mànà, ogbotálɛ nálʉ ríwu alɛ bhěyi? 49 Bìlǐnganà ma múbhì àdɨ rɔ̌ tɨkʉ́, madʉ̀ àmbɛ dhu núdhe dɔ̌ Kàgàwà bhà ɨdza ɔ̌ rɔ̀, ɨ̀nzɨ̌ nyǎdʉ̀ malʉ. Pbɛ́tʉ̀, wɔ̀ dhu rɨ̌ ndɔ̀nzɨ ndɨ́nɨ̌ Andítá ʉ́nɔ̀ dhu náaká tɨ́.» 50 Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ ábhàlɨ̌ nʉ́ʉbhà àbadhi, ’àdʉ̀ òtse kɔ́rɔ́. 51 Atdí kpatsìbhíngba náadɨ̀ ndàmbɛ àrà dɔ̌ Yěsù-owù ɔ̌, atsìta tɔ́ mbɛrʉ̀ kɛ̀lɛ̌ ndɨ̀ ndòbvù rɔ̀ná rɔ́rɔ̀. Nɨ́ ka kadʉ̀ àbadhi nálʉ. 52 Pbɛ́tʉ̀, kǎdʉ̀ ndɨ mbɛrʉ̀ nángɔlɔ rɔ̀ná rɔ̀, ndàdʉ̀ ɔ̀kʉ nzɨ̀nzɨ́ rɔ̀.
Yěsù rɨ̌’ɨ̀ Pbàyàhúdí-bvʉ̌ ádrɔ̀drɔ̌ anya nɨ́tdɨ̀ arɨ́ alɛ-ɔ̀nzɨ̌ dhu
(Màt 26.57-68; Luk 22.54-55,63-71; Yùw 18.13-14,19-24)
53 Yà Yěsù nòsò alɛ náawù kà nà pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà bhà, yà kɔ́rɔ́ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ mà, pbàkʉ̀rʉ̌ mà, Músà bhà Ʉyátá tɔ́ màlímó mànà núndu ɨ̀ ɨ. 54 Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ àdɨ ɨtsɛta, ndàmbɛ àrà dɔ̌ Yěsù-owù ɔ̌, ndàrà òtsù pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà bhà ɨdza-ngbɔ̀ ka kákpɔ̀rɔ̀ nɨ̌ kàlɨ̀ ɔ̀. Nɨ́ ányɨ̀, abádhí náadʉ̀ òko atdíkpá sàndǐrì mànà, ’àmbɛ kàzʉ nɔ́vɔ̀ dɔ̌. 55 Pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ mà, kɔ́rɔ́ ngʉ̌kpà alɛ yà Pbàyàhúdí bvʉ̌ ádrɔ̀drɔ̌ anya nɨ́tdɨ̀ arɨ́ mànà, náambɛ́nà Yěsù nɔ́bhʉ ka kɨ́ dɔ̀ná dhu nɔ́nɛ̀ dɔ̌, ndɨ́nɨ̌ ’adʉ̀ tɨ́ ànyǎna nɔ́tdɨ̀ kohò. Pbɛ́tʉ̀, abádhí náabà nzá atdí dhu mà. 56 Obhó tɨ́, ábhɔ̌ alɛ nóowúnà ìwu rɔ̌, ’àdʉ̀ Yěsù nɔ́bhʉ̀ tɨ̀tɔ̀ dɔ̌, pbɛ́tʉ̀ abádhí-ɔ̀tɛ̌ nóowúnà nzɨ̌ ’àsò rɔ̌. 57 Ngúfe alɛ nɨ́ɨvà ɨ̀, ’ɔ̀bhʉ̀ ka tɨ̀tɔ̀ dɔ̌, ’àtɨ: 58 «Mǎ mɨ́rɨ̀ kà rǎtɨna: ‹Ma mɨ́ yà ìndrǔ asɨ̀ ɔtsʉ́ya nɨ̌ Kàgàwà bhà ɨdza núgòlǒ, madʉ̀ ngǎtsi-tsí, yà ɨ̀nzɨ̌ ìndrǔ rɨ̌ kàsʉ̌na nɔ́nzɨ ɔtsʉ́ya nɨ̌ nɔ́sɨ̀ ɨ̀bhʉ ɨdhɔ ɔ̌.›» 59 Nɨ́ wɔ̀ ndɨ ɔbhʉta dɔ̌ màtɨ́, abádhí-ɔ̀tɛ̌ náasò nzá ɨ̀. 60 Nɨ́ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà nɨ́ɨvà ndɨ̀ ndìdè kɔ́rɔ́ alɛ-ɔ̀nzɨ̌, ndàdʉ̀ dhu ìvu Yěsù-tsʉ̌ ndàtɨ: «Nyɨ t’óbhó dhu àdǔ kɔ̌kɔ̀ alɛ rʉ̌nɔna dʉ̀nʉ́ dhu dɔ̌?» 61 Pbɛ́tʉ̀, Yěsù adʉ́nà àrà ɨ̀nɛ̀ rɔ̀ ɨ̀nɛ̀ tɨ́, ɨ̀nzɨ̌ ndàdu atdí dhu mà. Nɨ́ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà níivú dhu tdɨ́tdɔ̌ kà-tsʉ̌ ndàtɨ: «Nyɨ tɨ́ Krɨ́stɔ̀, yà mǎ márɨ́ ɨ̀fʉ̌na Kàgàwà t’Ídhùnà?» 62 Nɨ́, Yěsù adʉ̀ dhu àdu ndàtɨ: «Obhó, ɨma nɨ́ ndɨ. Ndɨrɔ̀ nyɨ̌ kɔ́rɔ́, nyɨ̌ nyalaya Ìndrǔ t’ídhùnà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nà arɨ́’ɨ̀ Kàgàwà bhà fangà dɔ̀nǎ rɔ̀ àdɨ rɔ́. Ndɨrɔ̀, nyɨ̌ nyalaya ka átɔ̀ ɔ̀rʉ̀-akpà-nyɨ̀ rɔ̌ àpbù ɔ̌ rɨ́rà rɔ́.» 63 Nɨ́ wɔ̀ dhu ndɨ̀ ndɨ̀rɨ̀ rɔ̀, pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà nʉ́ʉfà rɔ̀ná mbɛrʉ̀-ɔ̌nga nàwí-okú dɔ̀ rɔ̀, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà: «Ádhu tɔ́ ngàmbì àlɛ̌ kɨ́’ɨ̀ atdyúna nà tdɨ́tdɔ̌! 64 Nyɨ̌ nyɨ̀rɨ̀ wà kʉ̀nɔ̀ dhu nzɛ́rɛ nyʉ́ Kàgàwà nɨ̌ dhu. Nɨ́, ádhu nyɨ̌ nyɨ̀rɛ̀ kà dɔ̌?» Nɨ́, kɔ́rɔ́ alɛ adʉ̀ anya ɔ̀tdɨ̀ kà-dɔ̌, ’àtɨ kà ràkǎ kohò. 65 Abádhí nzínzì ɔ̌ atdídhená alɛ náapɛ̀ ’ùso ɨsɔ Yěsù dɔ̀. Abádhí owúnà kà-nyɨ̀ nátsì rɔ̌, ’àdʉ̀ kùdù ɔtsʉ́ya nɨ̌. Ndɨrɔ̀ abádhí owúnà àtɨ̀nà rɔ̌ kà nɨ̌: «Nyɨ nyʉ̀nɨ rɔ̀, átɨ pɛ́ nyɨ nɔ̀pbɨ̀ alɛ fǎkà.» Ndɨrɔ̀ sàndǐrì náalʉ́ Yěsù, ’àdʉ̀ ʉ̀pbɨ̀nà ɔtsʉ́ya nɨ̌.
Pɛ́tɛrʉ̀ rǎtɨna ɨnzá ndɨ̀ rʉ́nɨ Yěsù dhu
(Màt 26.69-75; Luk 22.56-62; Yùw 18.15-18,25-27)
66 Pɛ́tɛrʉ̀ àdɨ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà bhà ɨdza-lí ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ɔ̌, ndɨ kamà bhà kasʉ tɔ́ vèbhálɛ nzínzì ɔ̌ atdí tsìbhálɛ nɨ́ɨtɔ ndɨ̀. 67 Nɨ́, kǎla Pɛ́tɛrʉ̀ kàzʉ nɔ́vɔ rɨ́ rɔ́, ndàdʉ̀ nyɨ̀kpɔ́na nɔ́dɨ̀ rɔ̀ná, ndàdʉ̀ àtɨ̀nà nɨ̌: «Ɨnyɨ átɔ̀, nyɨ nyɨ̀’ɨ̀ atdíkpá Yěsù yà Nàzàretì ɔ̌ alɛ mànà.» 68 Pbɛ́tʉ̀, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ wɔ̀ kʉ̀nɔ̀ dhu nágò ndàtɨ: «Ɨnzá ma mʉ̀nɨ, ndɨrɔ̀ ɨnzá dùdu àlʉ̌ wɔ̀ nyɨ nyʉ̀nɔ̀ dhu.» Nɨ́, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ ndɨ̀và ndɨ ɨdza-lí rɔ̀, ndàrà ɨdza-ngbɔ̀ ka kákpɔ̀rɔ̀ nɨ̌ kàlɨ̀-li’ɔ̀, [à’ʉ̌-akpà ràdʉ̀ ɔ̀ngɔ̀.] 69 Pbɛ́tʉ̀, wɔ̀ kasʉ tɔ́ tsìbhálɛ náala àbadhi, ndàdʉ̀ ndɔ̀pɛ̀ ndʉ̀nɔ̀ dhu tdɨ́tdɔ̌ ányɨ̀rɔ̌ ɨ̀’ɨ̀ alɛ tɔ̀ ndàtɨ: «Yàrɨ́ alɛ nɨ́ abádhí nzínzì ɔ̌ atdí alɛ!» 70 Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ ndɨ dhu nágò àgò tɨ́ tdɨ́tdɔ̌. Nɨ́ ákɛ̌ kàsʉmɨ̀ dzidɔ̌, ányɨ̀rɔ̌ ɨ̀’ɨ̀ alɛ náatɨ Pɛ́tɛrʉ̀ nɨ̌ tdɨ́tdɔ̌: «Obhó nyʉ́, nyɨ nɨ́ abádhí nzínzì ɔ̌ atdí alɛ, nyɨ nɨ́ Gàlìlayà tɔ́ pbìrì ɔ̌ alɛ átɔ̀ nɨ́dhunɨ̌.» 71 Nɨ́, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ ɔtɛ ɔ̀pɛ̀ ndàtɨ: «Dhu apɛ́ ɨ̀ tɨ̀tɔ̀ nʉ́nɔ ma mɨ́ dhu tɨ́, nɨ́ Kàgàwà àkǎ ndɔ̀tdɨ̀ ànyǎdu. Ma mɔ̀tsɔ̀ wà dhu nyʉ́, ɨnzá ma mʉ̀nɨ wɔ̀ nyɨ̌ nyʉ́nɔna alɛ.» 72 Wɔ̀ ndɨ kàsʉmɨ̀ ɔ̌ tɨ́, à’ʉ̌-akpà náadʉ̀ ɔ̀ngɔ̀ ɔyɔ rɨ́ kìsě nɨ̌. Nɨ́, Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ yà Yěsù ʉ̀nɔ̀nà fɨ̌ndà dhu nɨ́rɛ̀: «Ɨnzá à’ʉ̌-akpà nápɛ̀ ɔ̀ngɔ̀ ɔyɔ-gʉ̀na rɔ́rɔ̀, nyɨ nyɨ’ɨna ɨwà nyɨ nyàtɨ ɨ̀bhʉ-gʉ̀na ɨnzá nyɨ rʉ́nɨ ma rɔ́.» Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ Pɛ́tɛrʉ̀ adʉ̀ ndɔ̀pɛ̀ ndɔ̀dzɨ̀.
* 14:5 14.5 Ɨ̀bhʉ mɨyà fʉ̀rangà-kpɔ̌ nɨ́ mbɛ̀mbɛ̀ atdí atɔ tɔ́ kasʉ tɔ́ mʉ̀kɨ̀mbà. * 14:26 14.26 Zàb 113–118