2
Yěsù rɨ̌ ngbɔ̌na ʉ́vɛ alɛ nɨ́gʉ̌ ndàdʉ̀ pbɨ̀ndà nzɛ́rɛnga nʉ́bà dhu
(Màt 9.1-8; Luk 5.17-26)
Ngúfe ɨdhɔ dzidɔ̌, Yěsù níingo tdɨ́tdɔ̌ Kàpɛ̀rnàwumù tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̀, kɔ́rɔ́ alɛ ràdʉ̀ dhu ɨ̀rɨ̀, ìnè kà ràrɨ̌’ɨ̀ ɨdzá*. Nɨ́ ábhɔ̌ alɛ́-yà núundu ɨ̀ Yěsù rɨ̌’ɨ̀ ɔ̀nà ɨdza ɔ̌, ɨ̀mbǎ alɛ-pfɔ̀ kafɔ́ rɔ́nga mà rɨ̀’ɨ̀ ndɨ ɨdza-lí màtɨ́. Yěsù náadʉ̀ àdɨ ndàmbɛ Kàgàwà bhà Ɔtɛ núdhe dɔ̌ abádhí tɔ̀. Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ ngʉ̌kpà alɛ níiwú ngbɔ̌na ʉ́vɛ alɛ nà Yěsù-tɨ’ɔ̀, ɨ̀fɔ alɛ nánɔ̀ ótdù dɔ̌ rɔ́rɔ̀. Pbɛ́tʉ̀, abádhí rɨ̌ ndɨ alɛ nítsǔ Yěsù-tɨ’ɔ̀ dhu nɨ́ɨ’ɨ̀ ɔbɨ tɨ́ ihé-yà-okú dɔ̀ rɔ̀. Nɨ́ abádhí nʉ́ʉngbɛ ɨdza-dɔ̀tsirɔ̀ yà Yěsù nádɨ ɔ̀ná ngari dɔ̌ rɔ̀, ’àdʉ̀ wɔ̀rɨ́ alɛ nífo ɔ̀ná ótdù mànà Yěsù-ɔ̀nzɨ̌. Nɨ́ kɔ̀rɨ́ alɛ tɔ́ a’uta ndɨ̀ ndàla rɔ̀, Yěsù atɨ wɔ̀ ngbɔ̌na ʉ́vɛ alɛ nɨ̌: «Ɔdhɨ́, ma mʉ̀bà wà pbʉ̀kʉ̀ nzɛ́rɛnga.»
Nɨ́, yà ányɨ̀rɔ̌ ɨ̀ òkò rɔ́ ɨ’ɨ̀ Músà bhà Ʉyátá tɔ́ ngúfe màlímó, náambɛ́nà ɨnga nɨ́rɛ̀ dɔ̌ afíya ɔ̀, ’àmbɛ àtɨ̀nà dɔ̌: «Ádhu wɔ̀ alɛ rɨ̌ dhu ʉ̀nɔ nzɛ́rɛ nyʉ́ Kàgàwà nɨ̌ nɨ̌? Ádhɨ ìndrǔ bhà nzɛ́rɛnga nʉ́bà rádʉ̀, ɨnzá nɨ́ Kàgàwà kɛ̀lɛ̌ atdírɔ̀ nʉ́bà ka rɔ̀?» Nɨ́ ʉrɔ́ rɔ̀ tɨ́, Yěsù nʉ́ʉnɨ abádhí rɨ̌rɛ̀na afíya ɔ̀ dhu, ndàdʉ̀ dhu ìvu abádhí-tsʉ̌ ndàtɨ: «Ádhu nyɨ̌ nyɨ́’ɨ̀ wɔ̀rɨ́ ɨrɛ̀ta-tɨdɔ̀ nà nɨ̌? Katɨ ngbɔ̌na ʉ́vɛ alɛ nɨ̌: ‹Ma mʉ̀bà wà pbʉ̀kʉ̀ nzɛ́rɛnga›, ndɨrɔ̀ katɨ: ‹Ɨ́và nyɨ, ítdù ɨndʉ́ ótdù, nyadʉ̀ àrà›, nɨ́ kɔ̀rɨ́ ɔ́yɔ̌ dhu nzínzì ɔ̌ ɨsɔ́ rɔ́’ɔ dhu nɨ́ àdhu? 10 Nɨ́rɔ̀, ma mòzè nyʉ̌nɨ dhu, ìnè Ìndrǔ t’ídhùnà ràrɨ̌’ɨ̀ ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nà, ndʉ̀bà ìndrǔ bhà nzɛ́rɛnga yà adzɨ dɔ̌.» Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ kǎdʉ̀ àtɨ̀nà wɔ̀ ngbɔ̌na ʉ́vɛ alɛ nɨ̌: 11 «Ma mátɨna ɨnyɨ nɨ̌: Ɨ́và nyɨ, ítdù ɨndʉ́ ótdù, nyadʉ̀ àrà pbʉ̀kʉ̀.» 12 Nɨ́ ányɨ̀rɔ̌ rɔ̀ tɨ́, wɔ̀rɨ́ alɛ nɨ́ɨvà ndɨ̀ kɔ́rɔ́ alɛ-nyɨ̀kpɔ́ ɔ̌ rɔ̀, ndìtdù fɨ̀ndá ótdù, ndàdʉ̀ àrà pbɨ̀ndà. Ɨdhɔ nyʉ́ nʉ́ʉkɔ ʉrɔ́ ɨ̀’ɨ̀ alɛ́-yà kɔ́rɔ́ atdídɔ̌, ràdʉ̀ Kàgàwà nɨ́fʉ ’àtɨ: «Ɨnzá mǎ màpɛ̀ yà dhu bhěyi dhu-tɨdɔ̀ nálǎ!»
Yěsù rɨ̌ Lawì nánzi owùna nʉngʉ tɨ́ dhu
(Màt 9.9-13; Luk 5.27-32)
13 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù náadù ndɨ̀ Gàlìlayà tɔ́ rɛ̀rʉ̀-bɨdɔ̀. Nɨ́, ihé-yà nóowúnà ìwu rɔ̌ kà ɨ, kà ràdʉ̀ àmbɛ dhu ùdhe dɔ̌ fɨ̌yɔ̀. 14 Nɨ́ ʉ̀da ndɨ̀ ndʉ́da rɔ́rɔ̀, kǎla Lawì, Àlʉ̀fayò t’ídhùnà pàratà t’ʉ́fɔ́tá-dzà ɔ̌ àdɨ rɔ́. Nɨ́ Yěsù atɨ kà nɨ̌: «Ɨ́rà owùdu ɔ̌.» Nɨ́, Lawì adʉ̀ ndɨ̀và ndàrà kǒwù ɔ̌.
15 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù mà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ mànà náawù dhu nɔ́nyʉ̀ ndɨ Lawì bhà ɨdza. Nɨ́, pàratà tɔ́ ibí pbàndɔ́mbɛ́ mà, nzɛ́rɛnga tɔ́ ngʉ̌kpà alɛ mànà nɨ́ɨ’ɨ̀ atdíkpá abádhí mànà ndɨ ɔ̀nyʉ̀-tsʉ̀nǎ. Obhó tɨ́, ibí ɨ dhu bhěyi alɛ-tɨdɔ̀ nóongónà ndɨ ùbhi kǒwù ɔ̌. 16 Nɨ́ Pbàfàrìsáyó nzínzì ɔ̌ Músà bhà Ʉyátá tɔ́ màlímó nɨ́ɨ’ɨ̀ ìnè ányɨ̀rɔ̌. Nɨ́ abádhí níitdègu Yěsù mà rɨ̌ dhu ɔ̀nyʉ ɨ nzɛ́rɛngatálɛ mà, pàratà tɔ́ pbàndɔ́mbɛ́ mànà dhu nálǎ, náatɨ Yěsù bhà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Ádhu kàrɨ̌ dhu nɔ́nyʉ pàratà tɔ́ pbàndɔ́mbɛ́ mà ndɨrɔ̀ nzɛ́rɛngatálɛ mànà nɨ́?» 17 Nɨ́, wɔ̀ dhu ndɨ̀ ndɨ̀rɨ̀ rɔ̀, Yěsù adʉ̀ atɨ̀nà abádhí nɨ̌: «Ɨ̀mbǎ rɨ́’ɨ̀ andɨ nà alɛ náarɨ́ nzɨ̌ mʉ̀ngangà-atdyú nóho, pbɛ́tʉ̀ mʉ̀ngangà-atdyú òho arɨ́ alɛ nɨ́ andɨ nà rɨ́’ɨ̀ kɛ̀lɛ̌. Ɨnzá ma mɨra obhónángatálɛ núnzì, pbɛ́tʉ̀ ma mɨra ùnzìnà nɨ́ nzɛ́rɛngatálɛ.»
Yěsù bhà ɨrɛ̀ta ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀ t’ʉ́tsɨta dɔ̌
(Màt 9.14-17; Luk 5.33-39)
18 Bàtizò nubhónà Yùwanɨ̀ bhà ábhàlɨ̌ mà Pbàfàrìsáyó mànà nóongónà ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀ nʉ́tsɨ̀. Nɨ́ atdíku, ìndrǔ iwú dhu ìvu Yěsù-tsʉ̌, ’àtɨ: «Ádhu Yùwanɨ̀ bhà ábhàlɨ̌ mà Pbàfàrìsáyó tɔ́ ábhàlɨ̌ mànà náarɨ́ ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀ nʉ́tsɨ, ɨ̀nzɨ̌ pbʉ̀kʉ̀ ábhàlɨ̌ ràdʉ̀ kʉ̀tsɨ̀ átɔ̀ nɨ̌?» 19 Nɨ́ Yěsù adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ mbólí ɔ̌ ndàtɨ: «Nyɨ̌ nyɨ̀rɛ̀ tɨ́ nga àdhɨ̀ngbǎ ka kʉ̀ndà nɨ̌ mʉ̀hɛndʉ̀ ɔ̀ ìwǔ alɛ ràrǎdʉ̀ ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀ nʉ́tsɨ̀, àzèmbè ìnè akpa-tsi rɨ̌’ɨ̀ nzínzìya ɔ̌ rɔ́rɔ̀? Ɨ̀nzɨ̌ akɛkpá màtɨ́! Kɔ́rɔ́ kàsʉmɨ̀ yà ìnè ɨ̀ ɨ́’ɨ̀ ɔ̀ná atdíkpá akpa-tsi mànà ɔ̌, abádhí rɨ̌ nzɨ̌ àdʉ̀ ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀ nʉ́tsɨ̀. 20 Pbɛ́tʉ̀, atdí ɨdhɔ nɨ́ɨ’ɨya ìnè, yà akpa-tsi nódyì ka kɨ́ ɔ̀ná abádhí nzínzì ɔ̌ rɔ̀. Ndɨ ɨdhɔ rǎkǎ nɨ́nganɨ́ nɨ́ ndɨ, abádhí nʉ́ʉtsɨya ɔ̀nyʉ̀ t’ɔ́nyʉta-tsʉ̀.
21 Ndɨrɔ̀, ɨ̀nzɨ̌ atdí alɛ mà rǎdʉ̀ ngoyì-ɔwʉ́tá tɔ́ kɛ̀lɛ̀mʉ̀ nápba mbɛrʉ̀-ayɨ́ ɔ̌, akyɛ ndɨ kɛ̀lɛ̀mʉ̀ náadʉ̀na ndàduru ndɨ mbɛrʉ̀ ka kù’o rɔ̀, ndàdʉ̀ ndɨ mbɛrʉ̀-ayɨ́ nʉ́fà, ndɨ ʉfàta-bhu ràdʉ̀ àhʉ íhǔ nyʉ́ tdɨ́tdɔ̌ nɨ̌. 22 Ndɨ dhu bhěyi tɨ́, ka kɨ́ nzɨ̌ àdʉ̀ dìvayì-ɔwʉ́tá nɨ́sɨ kàmʉdzɛ̀-ayɨ́ ɔ̀, akyɛ ndɨ dìvayì nɨ́ɨvʉ̀na kàmʉdzɛ̀-ayɨ́ ɔ̀, ràdʉ̀ ndɨ kàmʉdzɛ̀ nʉ́fà, ndɨ dìvayì ràdʉ̀ ndʉ̀fʉ̀ obvò nɨ̌. Nɨ́rɔ̀ dhu-ɔ̀fɔ̀ nga kɨsɨ̌ dìvayì-ɔwʉ́tá kàmʉdzɛ̀-ɔwʉ́tá ɔ̀.»
Yěsù bhà ɨrɛ̀ta Pbàyàhúdí tɔ́ sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ dɔ̌
(Màt 12.1-8; Luk 6.1-5)
23 Atdíku Pbàyàhúdí tɔ́ sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ ɔ̌, Yěsù mà pbɨ̀ndà ábhàlɨ̌ mànà náambɛ́nà òwu dɔ̌ nganʉ̀ tɔ́ ɨnga ɔ̀na nǎ ʉ́dà otu ɔ̌. Nɨ́, Yěsù bhà ábhàlɨ̌ náadʉ̀ ’ɔ̀pɛ̀ ’òwù otu-igì dɔ̌ rɨ̌’ɨ̀ nganʉ̀ náfà rɔ̌. 24 Nɨ́ wɔ̀ dhu nàla Pbàfàrìsáyó náatɨ Yěsù nɨ̌: «Ándà pɛ́ dhu, ádhu pbʉ̀kʉ̀ ábhàlɨ̌ rɨ̌ ɨnzá àlɛ̌ tɔ́ ʉyátá ávi dhu ɔ̀nzɨ sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ ɔ̌ nɨ́* 25 Nɨ́ Yěsù adʉ̀ dhu àdu abádhí tɔ̀ ndàtɨ: «Nyɨ̌ nyàpɛ̀ tɨ́ ɨnzá Dàwudì náanzɨ̀ dhu nɔ́zʉ̀*? Atdíku, àbadhi mà rɔ̀ná alɛ mànà nɨ́ɨ’ɨ̀ àwù nà, ɨ̀mbǎ ɨ̀ ɔ́nyʉna dhu ràdʉ̀ ɨ̀’ɨ̀. 26 Nɨ́, kǎtsù Kàgàwà bhà ɨdza, ndàdʉ̀ pɛrɛ̀ tɨ́ ka kùbho Kàgàwà tɔ̀ mʉ̀gatì nídyì ndɔ̀nyʉ̀. Obhó tɨ́, àlɛ̌ tɔ́ Ʉyátá rǎtɨna wɔ̀ ndɨ mʉ̀gatì nɔ́nyʉ̀ rádʉ̀ ràrɨ̌ pbàkùhánɨ́ kɛ̀lɛ̌ vǐya dɔ̌ rɔ̀. Pbɛ́tʉ̀ Dàwudì níidyi ka ndɔ̀nyʉ̀, ndàdʉ̀ kàbhʉ átɔ̀ ɨ̀ ùbhi mànà pbɨ̀ndà alɛ tɔ̀. Wɔ̀ ndɨ dhu náanzɨ̀ ndɨ̀ Àbìyàtarɨ̀ nɨ́ɨ’ɨ̀ pbàkùhánɨ́ tɔ́ ádrɔ̀drɔ̌ alɛ dɔ̌ kamà tɨ́ nɨ́nganɨ́.»
27 Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà tdɨ́tdɔ̌ abádhí nɨ̌: «Ìndrǔ ka kanzɨ̀ nzá sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ tɔ̀, pbɛ́tʉ̀ sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ ka kanzɨ̀ ìndrǔ tɔ̀. 28 Ndɨ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀ nɨ́ ndɨ, ɨma Ìndrǔ t’ídhùnà, ɨma nɨ́ ndɨ Ádrʉ̀ngbǎlɛ sàbatʉ̀-ɨdhɔ̀ dɔ̌ màtɨ́.»
* 2:1 2.1 Ndɨ ɨdza nɨ’ɨ̀ ngǎtsi nɨ̌ Sìmonì mà Àndɛ̀rɛyà mànà màtɔ́ (Mrk 1.29). 2:14 2.14 Ngǎtsi ndɨ Lawì ɔvɔ̀ nɨ’ɨ̀ Màtayò (Màt 9.9). * 2:24 2.24 Tɔ̀r 23.25 * 2:25 2.25 1Sà 21.1-6