Na Diki Gegere
Vanira na Vure Taluutuni ni
Corinth
Na Tabu Paul te Gerea
?Na Hava te Tughunia Igaa?
Corinth na komu sule tana bubulo i Achaia ilokana na komu ni vure Greek. Subo na vure ni lei koukomu tana maramana udolu, tara ghahara iga, na pukuna na komu ni sabisabiri. Paul te sara mai me vuivunia na holohoru i Corinth tana eruani nina kao ge ke ladavaghinia na Rongorongo uto (Gehegehedira 18).
Tana bona na manevetena Paul te tona tana toluni nina kao, te ghaha balu na bongi i Ephesus me gerei balu na gegere vanira rana vure taluutuni ni Corinth. Ilokana sakai na gegere te taraira nia na halautu te maemane. (Na gegere keri te sivi). I murina tara idumia na gegere keri, rana vure taluutuni ni Corinth tara gerea na gegere vania Paul mara huatia nia na balu huahuati. Tara huatia nia na taulaghi, mana halautu te maemane tana kokoeliulivuti mana holohaba, mana lei puku ni sonihalavu nina na Tarunga Tabu.
Tana bona balu na vure tara holaa na gegere keri itatana Paul ke, mara padapada kolua mara bosai na balu vahola mana lei nilabu dika tara mua maemane igobudira rana taluutuni. Tara vilivoka na pukuna na balu tara liona ge kara taonia sakai na manetarai, mana balu tara liona ge kara taonia na manetarai keha. Paul te rongovia ghua ge sakai na mane taluutuni te maturu kolua eruani tauna tamana, hauvaa, marana lei tinoni huhuli tara mua tivakehaa tana holohoru. Sakai na nilabu dika tara gonia rana taluutuni, tara holaa datora rana taluutuni vaa itadira rana mane dete tara mua taluutuni, ge kara huatira ge kara maemanei na lei hughuhughu igobudira heghedira.
Na pukuna na lei totobo rakiri, Paul te gerea na gegere eni vanira rana vure taluutuni ni Corinth. Paul te pasara nia na lei nilabu dika, ge ke bosa tughui didira lei huahuati. Paul te patupatura ghua rana taluutuni ge kara tughuru ngasi ta didira na taluutuni. Ke vagha kara gonia tua ke, God ke tughuruvaghini olira tana mate.
Na lei Ghanaghana Mava Ilokana na Gegere Eni
Nina bosa holopangoti mana kokoeliulivuti a Paul (1:1-9)
Paul te liona ge rana taluutuni ni Corinth kara bei vilivoka (1:10-4:21)
Paul te bosa papara vanira didira na lei nilabu dika tara gonighi rana vure taluutuni (5:1-6:20)
Paul te bosa tughui na lei huahuati tana vola ni taulaghi (7:1-40)
Paul te bosa tughui vanira didira na lei huahuati tana vanga tara nighi sukaghi vanira na lei titinoni rana vure keha (8:1-11:1)
Na halautu te maemane tana bona tara holohabaa mara kokoeliulivuti lokana na holohoru (11:2-14:40)
Paul te nia kokoe vanira na tughuruoli tana mate (15:1-58)
Nina bosa sosoko Paul (16:1-24)
1
Nina bosa holopangoti mana kokoeliulivuti a Paul
Inau a Paul, tu gerea na gegere eni. God te viliu ge ku nina manevetena Jesus Christ na pukuna aeni na hava te liona. Sosthenes, na kulada itatana Christ, gaia koluu inau iani.
Iroghai toro gegere vanighau ighau rana taluutuni i Corinth, arahei te vatabughau tua God na pukuna tau kabu sakai sonikolu ta Jesus Christ. God te vilighau tua ge kau nina taba ni vure tabu, te vagha te holora nia tua rana taluutuni ivei mi vei tara taluutunia Jesus Christ, te didira na Lord maia dida na Lord.+
Ku kokoeliulivuti ge God a Tamada maia Lord Jesus Christ koro vautoghau mo koro vaheghau didira na mabo.
Paul te holohabaa God na pukuna didira na taluutuni rana vure ni Corinth
Inau tu holoutoa nigua na God talau vanighau, na pukuna te vautoghau me vaheghau na lei sonihalavu, na pukuna ighau tau sakai sonikolu ta Jesus Christ. Keri ke, ma God ke vaheghau subo ni manaha, haba vaa na manaha ge kau ladavaghinia nina rongorongo, mana na manaha ge kau ghanaghana utoi na puku ni tarai vania Christ. Tana bona ke vaheghau na lei totobo raini ke, God ke talutatei vanighau, na tarai ta Christ tai ladavaghinighi vanighau ke, te utuni. Keri ge au loghoi na lei sonihalavu udolu te manani ge kau lutu vania God, tana bona tau pitudilaa nina pulohi mai dida na Lord Jesus Christ. Te vuivuni taeni, me ke sara tana bongi sosoko ke, Jesus ke va lagaa nimiu na taluutuni ge ke taho siki totobo dika ke kabu tana volamiu tana bona ke pulohi mai. God ke nei tua vanighau na pukuna ke nei talaui na hava te nighi baubahu tua, ma gaia heghena te hologhau ge kau sakai sonikolu ta Dalena, Jesus Christ, dida na Lord.
Rana vure taluutuni ni Corinth tara vilivoka
10 Ighau rana taluutuni, na pukuna a Lord Jesus Christ te viliu ge inau nina manevetena, inau ku kurutighau ge kau bei hughuhughu igobumiu heghemiu. Keri ge kau loghoa na liosakai ge kau mua vilivoka. 11 Rana taluutuni, na balu tinoni tara kabu tana valena Chloe tara bosa vaniu tau hughuhughu. 12 Na nilabu te dika tau gonia te vagha eni, balu igobumiu tara bosa, “Ighai tai taonia Paul,” mana balu tara bosa, “Ighai tai taonia Apollos,” mana balu ghua tara bosa, “Ighai tai taonia Peter,” mana balu tara bosa, “Ighai tai taonia Christ vamua!” + 13 ?Ivei tea, Christ te vilivoka tana lei ovu? Taho. ?Ivei tea, tara patokiu inau, a Paul, tana ghaivavala ge ku vavolaghau? Taho. ?Tana bona tara vulitabughau, ivei tea, ra bosaa na ahagu te talutatea ighau nigua na vaovarongo? Taho.
14 Inau tu holohabaa God na pukuna tu mua vulitabura subo na vure ighobumiu. Tu vulitabura vamua Crispus ma Gaius,+ 15 keri ge taho siki tinoni ke bosa, tu vulitabua tana ahagu. 16 (U ghanaghana olira ghua itaeni tu vulitabura nina binaboli Stephanas mana lei tinoni tara ghahara tana valena. Ke vagha ku va vulitabura balu tara keha itamiu, tu nira ponolio.)+
17 Tu mua vulitabura subo ighobumiu, na pukuna Christ te mua niu vetena ge ku vulitabughau vamua. Taho. Na lutu te mava Jesus te niu vetena ge ku lutua na ladavaghiniana na Rongorongo Uto. U mua ladavaghinia nia na manaha ni tinoni, na pukuna tu mua liona na maana ni mateana Christ tana ghaivavala ge ke sivi.
Christ nina maana mana manaha God
18 Arahei tara taonia na halautu te tona tana mate kasila ke, tara ghanaghana na nia tarai na mateana Christ tana ghaivavala te bule. Hauvaa ma vanighita, ighita arahei God te vilighita ge ke vavola, na nia tarai na mateana Christ tana ghaivavala ke, anina maana God te vavolara na lei tinoni. 19 Aeni te vagha na bosana God ilokana na Gegere Tabu,
Inau tu durakei didira manaha rana manaha;
Mi nau ku tatea didira manaha te mua puku ni manaha.+
20 ?Keri ke, na hava kai bosa vanira rana manaha, pa rana manetarai ni vetena nina Moses, pa rana tinoni tara ghilala utoa na halautu ni padalaghi? God te talutatea na manahadira nina lei tinoni tana maramana te bule vamua.+ 21 Vaho ge God ta nina manaha te mua lubatira na lei tinoni ge kara ghilala utoa nia didira na manaha. Hauvaa ma God te dete ghanaghana ge ke vavolara arahei tara taluutunia na nia tarai Jesus Christ te vagha tai ladavaghinia. Na rongorongo eni rana vure tana maramana tara ghanaghana te bule. 22 Rana Jew tara nongighi na lei butuli ge ke talutatea na hava na tinoni te bosaa te utuni. Ma rana mua Jew tara liodira vamua ge kara taluutuni ke vagha kara rongovighi na lei tarai tara ghanaghanai te manaha. 23 Hauvaa mi ghai tai tughunitatea vamua na mateana Jesus tana ghaivavala. Rana Jew tara mua liona na rongoviana,* ma rana mua Jew tara ghanaghana na rongorongo eni te bule, 24 hauvaa ma vanira arahei God te vilira ge kara nina vure, rana Jew ma rana mua Jew, Christ ta nina maana mana manaha God ge ke vavolaghita. 25 Aeni te utuni, na pukuna nina ghanaghana God ge rana vure tara ghanaghanaa te liobule ke, te manaha haba vaa ta didira manaha na lei tinoni, mana hava God te nea ge ra ghanaghana te mua loghoa na maana ke, te loghoa na maana te haba vulei na lei totobo mava udolu na lei tinoni tara nei.
26 Ighau rana taluutuni, kau ghanaghana olighi va na volamiu tana bona God te hologhau ge au taonia Christ. Ta didira na ghanaghana na lei tinoni tana maramana eni, te mua subo ighobumiu tara manaha. E mua subo ighobumiu tara mane sule, me mua subo ighobumiu tau sivuragha tana lei kema te haba. 27 Hauvaa ma God te vilira, rahei na lei tinoni tana maramana tara ghanaghana tara bule, ge kara nira maa rahei tara ghanaghana tara manaha. Ma God te vilira rahei tara mua haba, ge kara nira maa rahei tara haba. 28 Ma God te vilira rahei tara sivuragha tana lei kema te mua haba, ma rahei na lei tinoni tara nira sika, ma rahei na lei tinoni tara ghanaghana tara tovongo. God te nea te vagha ge ke tatea vanira na lei tinoni tana maramana na lei totobo tara ghanaghana tara haba, ke mua hangara. 29 God te nea na halautu ni vivili eni ge ke taho siki sakai ke talunagho tana matana God. 30 Hauva mi ghau tau sakai sonikolu ta Jesus Christ na pukuna vamua na hava God te nea vanighau. Christ te tatea vanighita nina manaha God. Gaia te va maemaneghita tana matana God, me vavolaghita ta nina maana na tangohahi, me vatabughita keri ge ighita nina vure God. 31 Na hava na pukuna ge bosaa na Gegere tabu,
Ahei ke kokoe talunagho, ke nia kokoe talunagho vaso na hava te nea Lord.+
+ 1:2 Gehegehedira 18:1 + 1:12 Gehegehedira 18:24 + 1:14 Gehegehedira 18:8; 19:29; Rome 16:23 + 1:16 1 Corinthians 16:15 + 1:19 Isaiah 29:14 + 1:20 Job 12:17; Isaiah 19:12; 33:18; 44:25 * 1:23 Rana Jew tara ghanaghana ahei te mate tana ghai ke, gaia God te varangaa. + 1:31 Jeremiah 9:24