19
Jesus ma Zacchaeus
Jesus te sara tana komu i Jericho, me va liuhaghe ge ke tona haliu. Mi tana komu eni a sakai na mane sodorongo, te mane nagho ni hola takisi, na ahana Zacchaeus. Gaia te tabotabo ge ke righia ivei te vaghaa na tinoni ia Jesus, mana pukuna te kukulu, maia te subo ghua na vure, ge mua tangomana na righiana Jesus. Keri ge sama vulera na vuresubo, me va sei dato tana ghai lilighi ni halautu tara holoa nia na sycamore, ge ke righiutoa Jesus ke mai tona haliu igaa.
Mi tana bona Jesus te mai sara tana bona keri, ge rei dato me righia ge bosa vania, “Zacchaeus, mina mo ko horu mai, na pukuna inau ku ghahau mughua tana valemu igevaa.” E mina me horu mai Zacchaeus, me hola tonaa Jesus tana valena ge holopangotia igaa nia na togotogo. Na vure tara righia na hava Jesus te nea ge ra rutu vania, “Na mane eni te va kabu sinogho tana valena na tangohahi!”
Ma Zacchaeus te tughuru dato ge bosa vania Jesus, “Maghutu, ko rongo mai! Na levuna nigua na lologho ku va hera rana bona, mu ku ba lavi aua na takisi tadia na vure ke, me vati na tughuru tughuoliani vanira.”
Ge bosa tughu Jesus, “God te volagho mana lei tinoni lokana na valemu, na pukuna na tinoni eni na vaivarina ghua Abraham, na pukuna to taluutuni te vaghaa Abraham te taluutuni. 10 Inau, na Dale Tinoni tu mai tua ge ku kenera mu ku vavolara tara sivi.” +
Na vavaghaha rana seleni gold
(Matthew 25:14-30)
11 Mana vuresubo tara rongovighi na lei totobo te bosai Jesus. Mana pukuna te dutuvia tua i Jerusalem, ge bosaa na vavaghaha eni, me ke talu maemanea na liodira na vure tara ghanaghana ke, me dutu sara mai tua anina Kinakabu God. 12 Keri ge bosa vanira, “A sakai na bona, a sakai na manesule te tona hau tana komu keha, igaa kara taludatoa ge ke vunaghi haba. Murina eni ge ghanaghana ke ghoi oli mai tana komuna. 13 Mi naghona ge ke tona, agaia ge holora mai tatana ra paregho nina ghairau, ge sopa hera, tara tangosakai rongo gold, ge bosa vanira, ‘Kau nighi lutu na rongo raini tana bona ku tona, ma kau savungighi.’ 14 Mana kulana vure tara kanahaghinia na mane, me vetenara rana holabosa murina te tona tua, ge kara bosa eni, ‘Ighai tai mua liona na mane eni ge ke vunaghi pungisighai.’
15 “Mana mane te vunaghi haba tua ge oli mai, me mina me nia vetena na bosa ge kara mai vania nina ghairau, te liona ge ke ghilalaa e ngiha na rongo tua tara savungighi mai na rongo te sopa hera ge tona. 16 Mana diki te mai tatana ge bosa, ‘Maghutu, inau tu sodoi tua e paregho na rongo gold kolua gaia to heu ka!’
17 “Ge bosa na vunaghi haba, ‘E uto ngangata! Ighoe na ghairau uto! Na pukuna to utuni tana totobo pile ke, mu talugho ge ko righitaonighi e paregho na komu sule.’
18 “Me ruani na ghairau ghua te mai tatana ge bosa, ‘Maghutu, inau tu sodoi tua e lima na rongo gold kolua gaia to heu ka.’
19 “Ge bosa na vunaghi haba vania eni, ‘Ighoe ko vunaghini e lima na komu sule.’
20 “Ma sakai ghua na ghairau te ghoi mai tatana ge bosaa, ‘Maghutu, aeni so nimua na rongo to heu ka. Tu poloa mu righitaonia so, 21 na pukuna tu mataghu nigho, to mane vahola vaho. To lavia na hava te mua nimua, mo hinavaa na hava to mua vadei.’
22 “Ge bosa na vunaghi haba vania na ghairau, ‘Ighoe na ghairau dika! Ku detegho nia na lei bosamu heghemu! Ighoe to ghilalaa tu mane vahola, tu lavia na hava te mua nigua, mu hinavaa na hava tu mua vadea. 23 ?Keri ke, me ghua ge o mua talua tana bank nigua na rongo? Ge mu ku lavi aua nia na rongo tu hegho tana bona tu oli mai!’
24 “Ge bosa vanira gaira tara tughuru igaa, ‘Kau lavi kehaa itatana na rongo gold, ma kau hea gaia te loghoi tua e paregho na rongo gold!’
25 “Ma gaira tara bosa vania, ‘Maghutu, e loghoi tua e paregho na rongo gold gaia!’
26 “Ge bosatughu gaia, ‘Inau tu bosa vanighau, gaira tara lologho totobo tua, kara ghoi hera so na balu ghua. Ma gaira tara mua loghoa siki totobo, ku lavikehai tadira siki totobo pile manaa tara loghoa.+ 27 Mi taeni, kau lavira mai tagua ghagua na kana, tara mua liogu ge ku vunaghi haba vanira ke, ma kau labumatera tana matagu!’ ”
Jesus te dato i Jerusalem
(Matthew 21:1-11; Mark 11:1-11; John 12:12-19)
28 Murina Jesus te bosa sokoi raini, agaia ge idevira mara va dato i Jerusalem. 29 Mara dutuvia tua i Bethphage mi Bethany tana ghotu i Olive, Jesus te vetenara erua nina vaovarongo, me vanira, 30 “Koro tona tana komu keri ta righia vaa, mo koro sara igaa ke, mo koro righia na dale donkey tara piti dilaa tua, te mua haghelia mua siki sakai. Toghia mo koro lavia vaniu mai. 31 Ke huatighau siki sakai e ghua ge ro toghia na maumanu ke, mo koro bosa vania, ‘A Lord te liona.’ ”
32 Gaira toro tona moro righia te vaghaa te bosaa vanira tua Jesus. 33 Moro toghia na dale donkey ka, ma gaira tara loghoa tara huatira, “?E ghua ge ro toghia keri?”
34 Moro bosa vanira, “A Lord te liona.” 35 Ge ro lavia na donkey vania Jesus, moro haraa nia didira tivi, ge ke sopou igaa, moro hangaa Jesus ge sogha dato i vuvungana na donkey. 36 Me haehaghe tona gaia, mana vuresubo tara vorahighi didira na tivi tana halautu i naghona Jesus.
37 Mara dutuvia tua i Jerusalem, tana halautu te horu tana ghotu i Olive, nina ovu ni vaovarongo tara linge holohaba mara holoutoa God nia na lei butuli sule tara righighi tua, 38 mara ghaghua,
God ke vautoa na vunaghi haba
te mai tana ahana Lord God! +
Na mabo i kokou,
mai holohabaa God puku ni haba!
39 Mana balu Pharisee ghobuna na ovu ni vuresubo tara bosa vania Jesus, “Tarai, ko bosa vanira nimua na vaovarongo ma kara beto!”
40 Ge bosa tughu Jesus, “Inau tu bosa vanighau, kara beto raini ke, mana lei vatu tana halautu kara ngingili dato.”
Jesus te tangihia Jerusalem
41 Jesus te dutuvia tua na komu sule i Jerusalem, me righia vaa, ge tangihia na pukuna te dikalio sule vanira rana vure ilokana, 42 me bosa me ghaghua, “E uto ge ko ghilalaa tana bongi eni, na hava ke nia mai na mabo vanighau! Mo ko mua tangomana tua na righikaleana itaeni na pukuna God te poloa! 43 Na bona ni aho ke sara mai, kara pilupungisigho ghamua na kana, ma kara talighutigho. 44 Kara durakegho, ma gaira ghua ra dalemu ilokana nimua na peo, me taho tua siki vatu kara ghoi talu olia tana malana, na pukuna to mua ghilalaa kalea na bona ni aho a God te mai ge volagho!”
Jesus te tona tana Valetabu
(Matthew 21:12-17; Mark 11:15-19; John 2:13-22)
45 Ma Jesus te haghe tana Valetabu, me vuivunia na ghuruhoruadira na vure tara hunuhunulu ilokana. 46 Ge bosa Jesus vanira, “Na bosana God tana Gegere tabu te bosa, ‘Nigua na Valetabu ke vale ni kokoeliulivuti!’ + Mi ghau tau riua ge didira vatei polo rana gito!+
47 Jesus te tarai tughu bongi tana Valetabu. Ma rana manesukaghi kamanagho ma rana manetarai ni vetena nina Moses, maia gaira tara hulira na vure tara liona na mateana, + 48 mara mua malagha, na pukuna na vuresubo itatana haia tua na pukuna tara mua liona tua ge kara padia siki bosa te bosaa.
+ 19:10 Matthew 18:11 + 19:26 Matthew 13:12; Mark 4:25; Luke 8:18 + 19:38 Buka Linge 118:26 + 19:46 Isaiah 56:7 + 19:46 Jeremiah 7:11 + 19:47 Luke 21:37