10
Didira na lutu ara hangavulu rua na Manevetena
(Mark 3:13-19; Luke 6:12-16)
Ma Jesus te holokolura mai itatana ara hangavulu rua nina manevetena me hera na maana ni ghurukehadira na lei tidalo dika mana kisuani na lei vata ni vahaghi kehakeha soko. Raini na ahadira na lei manevetena: na diki a Simon Peter, maia a hoghona Andrew, James maia a hoghona John, rana dalena Zebedee, Philip ma Bartholomew, Thomas, ma Matthew (na vahikolu rongo), James (na dalena Alphaeus), ma Thaddaeus, Simon (tara holoa nia na Zealot)*, ma Judas Iscariot (ke peroa Jesus).
Ara hangavulu rua na manevetena raini Jesus te vetena tonara, me keikerira, “Kau bei tona gea tana lei buto ni komu voo tara mua Jew, pana komudira na vure ni Samaria. Kau tona vamua itadira na vure ni Israel, tara vaghara na lei sheep tara tona hahi. Kau tughunitatea vanira na kinakabuna God te dutu mai tua. Kau kisura rana vahaghi, vavola olira tara mate, hangara tara vahaghitaili, mavora tara ila, ma kau ghuruhorura na lei tidalo dika. Tu vaheleaghau tua ke, ma kau vaheleara ghua. Kau bei holai gea ilokani nimiu na kirisa ni rongo, na gold, mana silver. 10 Ta nimiu na kao eni ke, kau bei holai gea na kirisa, pana hahara marevo ni tuamiu, pa nimiu na totoghona. Ma kau bei hola ruana ghua na pupulu. Na pukuna rana vure tau hangara ke, kara vaheghau na hava te manana nimiu na kao.+ 11 Tana bona kau rughuhaghe tana lei komu ke, kau kenea na tinoni uto ke lavipangotighau. Kau kabu itatana polo kau rughuhoru va ta sakai na komu keha. 12 Kau haghe tana lei vale ke, ma kau holoutora, ‘Na mabo itamiu!’ 13 Mana vure lokana na vale kara lavipangotighau ke, ma nimiu na bosa holouto ni mabo ke kabu itadira. Ma kara mua lavipangotighau ke, nimiu na mabo ke oli mai vanighau. 14 Tana bona na vure tana vale mi tana komu kara mua lavipangotighau ma kara mua rongovighi na lei bosamiu ke, kau tona keha tana komu keri, ma kau kavulaha kehai na meto ni komu keri tana marevomiu. Ke vagha na vaughilalana nina dete God vanira na lei vure ni komu keri. Soko, ge kau rughuhoru.+ 15 E utuni, inau tu bosa vanighau gatu, ‘Tana bongi ni dete God ke torora vaa na vure ni komu keri vulera na vure ni Sodom mi Gomorrah.’ ” +
Na gunaguna ke mai
(Mark 13:9-13; Luke 21:12-17)
16 “Kau righia, inau ku vetena kehaghau te vaghara na lei sheep ighobudira na lei kau ghaghala. Ma kau manaha uto te vagha na poli, ma kau liodolo te vaghaa na bola.+ 17 Kau righitaonighau, igeva na balu tinoni kara lotighau ma kara lavighau vaa tadira na ovu ni dete, ma kara ramusighau ilokani na lei vale kokoeliulivuti ni Jew. 18 Kau tughuru mughua tana matadira rana haba maia rana vunaghi haba na pukuna tau taoniu, ge kau tughunitatea na rongorongo uto vanira, maia ghua rana mua Jew. 19 Tana bona kara lavighau vaa tadira na ovu ni dete ke, kau bei nia ghanaghana ruarua na hava kau bosai, pa ivei kau nea na talu kokoe. Tana bona keri God ke heghau mai na hava kau bosai. 20 Na pukuna na Tamamiu i kokou ke vaheghau mai nina Tarunga ge ke kokoe tughughau.+
21 “Tana bona vaghana keri, na lei tamahoghoni kara lubatira na lei hoghodira vanira na lei haba ge kara matera. Me vagha ghua, na lei mane taulaghi kara lubatira na lei daledira, mana lei gari kara hughuhughura tamadira mana tinadira, ma kara lubatira vanira na lei haba ge kara matera.+ 22 Na lei tinoni kara nighau sika na pukuna tau taoniu. Ma hei ke vadangitai sara tana bongi sosoko ke vola.+ 23 Ma ge kara vahaghitailighau ta sakai na komu ke, kau tona va ta sakai na komu keha. E utuni inau tu bosa vanighau gatu, ‘Kau mua sokoi mua nimiu na lei lutu tana komu udolu i Israel ke, mi nau, na Dale Tinoni ku sara mai tua. 24 Taho siki sakai ke haba vulea nina na manetarai, pana seka ke mua vunaghi pungisia na vunaghina.+ 25 Kara vaghara mughua gaira tara taraira pana tinoni te vunaghidira. Keri ke, mana lei vure kara holou nia Beelzebul inau na puku vale ke, ma kara hologhau nia ghua na aha te dika au vule vaa, ighau na vale udolu.+
Gaia vamua kau nia kikinima
(Luke 12:2-9)
26 “Ma kau bei mataghunira gea na lei tinoni vaghadira raini. Na hava tara poloi itaeni God ke talutatei, mana lei totobo tara polo kara ghilalai.+ 27 Na hava tu bosai vanighau tana pungi, kau bosatatei tana marara, mana hava tau rongovi popoloi, kau kokoe tatei tana vure subo. 28 Kau bei mataghunira gea arahei kara liona na labumateamiu, na pukuna kara mua matea na tarungamiu. God vamua kau nia kikinima, gaia te loghoa na maana ke taghalaghinia na hulimiu mana tarungamiu tana komu ni totoro kasila. 29 Kau pelura erua na pia nia na rongo pile kikia. Mi tana bona sakai ke tumu tana pari me ke mate ke, a Tamamiu i kokou ke ghilala so. 30 Ma Tamamiu te pada sokoi tua na lei vuvulu ni ulumiu. 31 Keri ke, ma kau bei mataghu gea, au mava vaa ighau vulera na lei manu soko itatana God.
32 “Ahei ke bosatatea heghena gaia te nigua vaovarongo tana matana na vure subo ke, mi nau ghua ku bosa tatea gaia a nigua na vaovarongo tana matana a Tamagu i kokou. 33 Ma ahei ke niu hughu inau tana matadira na lei tinoni, mi nau ghua ku nia hughu tana matana a Tamagu i kokou.+
Mua mabo, na isi vamua
(Luke 12:51-53; 14:26-27)
34 “Kau bei ghanaghanaa gea, inau tu lavia mai na mabo tana maramana eni. Taho! Inau tu nia mai na isi, ge ku vilivokaghau. 35 Inau tu mai te vaghau na isi, ge ku soni vilivokaa na dalena mane tatana tamana mana dalena vaivine tatana tinana, mana vaivine tatana vungona.+ 36 Na puku ni ghamiu na levunimate a sakai lokana nimiu na binaboli. 37 Ahei te dolovira vaa tamana mana tinana vuleu inau, te mua kaekagena ge ke nigua na vaovarongo. Ma ahei te dolovira dalena vuleu inau te mua kaekagena ghua ge ke nigua vaovarongo. 38 Ma ahei ke mua sake datoa nina ghaivavala, me ke mua sakutua taonighi na lei nilabugu ke, te mua kaekagena ge ke nigua na vaovarongo. 39 Ma ahei ke tabotabo ge ke pangotia na volana iani tana maramana, ke sivilaghinia na puku ni vola. Ma ahei ke taghalaghinia na volana na pukuna inau, ke loghoa na vola kasila.+
Na Taba
(Mark 9:41)
40 “Ma ahei te lavipangotighau, te lavipangotiu tua inau, maia ghua gaia te vetenau mai. 41 Ma ahei ke lavipangotia nina prophet God ke, geva ke hola na tunuvana tana tabana na prophet. Ma ahei ke lavipangotia nina tinoni maemane ke, geva ke hola na tunuvana tana tabana na tinoni maemane ghua. 42 E utuni, ahei ke hea na beti bihi a sakai te mua mava Itadira raini tara saritaoniu ke, igeva ke holaa na tabana.”
* 10:4 Zealot na mane te liona na ghurukehaadira na vure ni Rome ge kara bei vunaghi pungisira gea rana Jew. + 10:10 1 Corinthians 9:14; 1 Timothy 5:18 + 10:14 Gehegehedira 13:51 + 10:15 Matthew 11:24; Luke 10:4-12; Vuivuni 19:24-28 + 10:16 Luke 10:3 + 10:20 Mark 13:9-11; Luke 12:11-12; 21:12-15 + 10:21 Mark 13:12; Luke 21:16 + 10:22 Mark 13:13; Luke 21:17 + 10:24 Luke 6:40; John 13:16; 15:20 10:25 Beelzebul Eruani na ahana Satan. + 10:25 Matthew 9:34; 12:24; Mark 3:22; Luke 11:15 + 10:26 Mark 4:22; Luke 8:17 + 10:33 2 Timothy 2:12 + 10:35 Micah 7:6 + 10:39 Matthew 16:24-25; Mark 8:34-35; Luke 9:23-24; 17:33; John 12:25