5
Jesus te taraira tana ghotu
1 Jesus te vaevanera na vuresubo ge sei dato tana ghotu, ma gaia te sopou horu. Nina lei vaovarongo tara kabu kililia.
2 Ma gaia te vuivunia na taraiadira.
Na togotogo te utuni
(Luke 6:20-23)
3 God ke vautora rahei tara varava vamua itatana,
adidira tua na kinakabuna God.
4 God ke vautora rahei tara dikalio sule tana lei bongi raeni,
na pukuna God ke va patupatura gaira!
5 God ke vautora rahei tara talumurira heghedira,
agaira kara loghoi na lei totobo God te bahura nia.
6 God ke vautora agaira tara nia vitolo mara mamangaha na hava God te liodira nia,
God ke va mahura.
7 God ke vautora agaira tara veiarovi,
ma God ghua ke arovira gaira;
8 God ke vautora agaira te marabu na tobadira,
na pukuna gaira kara vaevanea God!
9 God ke vautora agaira tara nia lutu na mabo,
ge God ke holora nia na lei dalena!
10 God ke vautora agaira tara nira ghighirou na pukuna tara nei na hava God te lioni,
adidira tua na kinakabuna God.
11 God ke vautoghau tana bona kara batobatoghau, kara nighau ghighirou, ma kara nighau sorisori na pukuna ighau tau tumuriu inau.
12 Kau togotogo ma kau rivurivu nimiu na pukuna God te talui tua na tabamiu tara sule i kokou. Te vagha ghua keri tara nera iga na kanahaghiniadira na lei prophet idania.
Te nia tarai na tahi tana vanga, mana marara
(Mark 9:50; Luke 14:34-35)
13 ke taghaa Ighau te vaghaghau na tahi tana vanga tana maramana. Kau talunilabu uto itadira na vure tana maramana te vagha na tahi tana vanga. ?Ge tena hohorona na tahi ke, mana hava kau taitahia nia? E taho siki totobo ke uto iga. Kau sonia vamua mana lei tinoni kara sakusakutua ivuvungana.
14 Ighau te vaghaghau na marara tana maramana udolu. Kau hangara na vure tana maramana ge kara righisodoa God. Na komu sule tara kisua tana ghotu ke mua tangomana na polo.
15 Te vaghaa eni, e taho ahei ke tungia na bulu me ke saroa nia na popo, me ke taria mughua tana vatei taribulu, me ke va mararara na lei tinoni soko tara ghanara tana vale.
16 Te vagha ghua eni, nimiu na marara ke va mararara na lei tinoni, ge kara righighi na lei totobo uto tau nei, ma kara holohaba Tamamiu i kokou.
Te nighi tarai na lei vetena
17 Kau bei ghanaghanaa tu mai durakei nina lei vetena Moses mana lei tarai didira na lei prophet. Inau tu mua mai ge ku haurakei, mu ku tatei vamua na puku ni ghanaghana ilokani.
18 E utuni, na parako mana pari koro taghara, hauvaa me ke mua tagha siki pilena nina lei vetena Moses polo na hava tara bosatatei kara poso mai.
19 Ahei ke hughua na pileni na lei vetena raini, me ke taraira na lei tinoni ge kara nea ghua te vaghaa, gaia ke mai sosoko tana kinakabuna God. Ma hei ke taonighi na lei vetena me ke taraira na lei tinoni kara nea ghua te vaghaa, gaia ke haba tana kinakabuna God.
20 Vaho ge inau tu bosa vanighau, ighau kau haghe tana kinakabuna God, ge ta kau puku ni taluutuni ma kau kabu maemane vulera na lei manetarai ni vetena nina Moses mana na lei Pharisee, ma kau taonia na hava God te liona.
Te nia tarai na rutu
21 “Ighau tau rongovia tua sakai tadira nina lei vetena Moses te ghaghua, ‘Kau bei labumate tinoni, ma hei ke nea te vagha ke, kara lavia tana dete.’
22 E utuni sughua! Mi taeni inau tu bosa vanighau, ahei ke rutu vania na hoghona, kara lavia tana dete. Ke vagha ke kokoe horua hoghona, ‘E taho siki uto itamua!’ ma kara lavia va tana ovu ni dete. Ge ke kokoe horua hoghona, ‘E taho siki manaha itamua’ kea ke, gaia te tona dutuvia tua na lake i Betidalo.
23 Ma ge to ko lavia mai nimua na heveioli vania God tana bela ni sukaghi ke, mo ko ghanaghana olia na hoghomu te loghoa na ghanaghana dika ivuvungamu ke,
24 mo ko talua tana lilighina na bela ni sukaghi nimua na heveioli, mo ko mina tona mo ko va mabo oli tatana hoghomu, keri ge ko pulohi mai mo ko vahea God nimua na heveioli.
25 “Ko mina sonikolu itatana ghamua na kana ge ke bei lavigho gea tana dete. Ko maboa na hughuhughu inaghona ge ke sara na bona ke holagho iga tana dete. Me ke nigho vetena va tana dete, mana mane dete ke nigho vetena va tana lei malaghai, ma kara talugho tana vale pipiti.
26 Inau tu nia bosaa vanigho na utuni, ko ghanagho iga polo ko pelu sokoi na mateni nimua na lei hahi.”
Te nia tarai na ngelengele
27 “Ighau tau rongovia tua sakai tadira nina lei vetena Moses te ghaghua, ‘Kau bei ngelengele.’
28 E utuni sughua! Mi taeni inau tu bosa vanighau gatu, ahei ke vaevanea na vaivine me ke nia gharu, gaia te ngelengele tua tana tobana.
29 Ge teke kabalaghi na mata madolomu ke, sikili horua mo ko soni keha. E uto vanigho ko soni keha na pilena vamua na hulimu vulea na hulimu udolu kara soni horua i Betidalo.
30 Ge te ke kabalaghi na lima madolomu ke, pusia mo ko soni keha! E uto vanigho ko sivilaghinia sakai na limamu vulea na hulimu udolu kara soni horua i Betidalo.
Te nia tarai na sasani
(Matthew 19:9; Mark 10:11-12; Luke 16:18)
31 “Ighau tau rongovia tua sakai tadira nina lei vetena Moses te ghaghua, ‘Ahei ke liona ge ke sania na tauna ke, gaia ke vahea mughua na gegere tutughuni ni sasani.’
32 Mi taeni inau tu bosa vanighau, ‘Na mane ke sania na tauna te hahilaghinia na vaivine ge ngelengele, ge teke vagha na vaivine ke taulaghi vaolu. Mana mane te ghoi tauna te ngelengele ghua. Hauva, ke vagha na vinekama ke kabalaghi ke, na mane ke tangomana ge ke sania tua.
Te nia tarai na baubahu mava
33 “Ighau tau rongovia tua sakai tadira nina lei vetena Moses te ghaghua, ‘Kau bei diui gea nimiu na baubahu mava tau nei vania God, ma kau nei vaso na hava tau nia baubahu vania.’
34 E utuni sughua. Mi taeni inau tu bosa vanighau gatu, kau bei papari gea tana bona tau baubahu. Kau bei nia papari na kokou, na pukuna na malei sopouna God iga.
35 Kau bei nia papari na maramana na pukuna na palapala ni tuana God iga. Kau bei nia papari ghua i Jerusalem, na pukuna anina komu a Lord na vunaghi haba.
36 Ma kau bei nia papari gea na ulumiu, na pukuna kau mua tangomana na goniana hughua sakai na vuvulu ke pura pe ke bili.
37 E manana ge kau bosa va so, ‘Eo, ku nea,’ pe, ‘Taho, ku mua nea.’ Tana bona tau papari ke, tau goni taonia na hava Satan te liona.”
Te nia tarai na lavitughu
(Luke 6:29-30)
38 “Mi ghau tau rongovighi tua nina lei vetena Moses tara bosai idania, ‘Na mata vania na mata, mana livo vania na livo.’ Ma ge ko dikalaa na matana pana livona na tinoni ke, ma kara dikalaa ghua na matamu pana livomu.
39 Mi taeni inau tu bosa vanighau, ‘Kau bei lavitughua gea ahei ke dikalaghau. Ma hei ke tapoa na ngora madolomu ke, ko ghoi ririua vania ghua na ngora maulimu.
40 Ma siki sakai ke lavigho tana dete me ke poroporoulumu nia nina pupulu ke, ko lubatia vania ghua nimua na pupulu paku.
41 Ma ge siki sakai tadira na malaghai ke vahegho nina hohola te mava, ge ko nia sakutua te manana sakai na hangalatu ni ghoto na hauna ke, ko nei vania erua na hangalatu ni ghoto.
42 Tana bona siki sakai ke nongigho nia siki totobo ke, ko hea. Mi tana bona siki sakai ke liona na lavikau itamua ke, ko lubatia vania.’
Dolovia na ghamua na kana
(Luke 6:27-28, 32-36)
43 “Ighau tau rongovia tua, ‘Ko dolovia ghamua na komukolu. Mo ko nia sika ghamua na levunimate.’
44 Mi taeni inau tu bosa vanighau gatu, ‘Kau dolovira ghamiu na kana ma kau kokoeliulivutira tara nighau ghighirou.
45 Ge kau dalena Tamamiu i kokou. Te nea na aho ge ke hinarira tara dika maia tara uto, me nia hevei na uha ge ke uhanira rahei tara dika maia tara uto ghua.
46 ?Ivei tea, God ke tabaghau ke vagha tau dolovira vamua tara dolovighau? Hughua va rana vahikolu rongo tara nea te vagha.
47 ?Ge ta kau kokoe kolura vamua na lei hoghomiu ke, me ghua ge au mua nei au vulea va vanira rana keha? Hughua va rana voo tara nei ghua te vagha.
48 Vaho ge kau kabu maemane, te vagha Tamamiu i kokou te maemane.’ ”