14
Jesu uutdok talii lohigiŋ
(Matiyu 26:1-5; Luk 22:1-2; Jon 11:45-53)
Aŋelodi Yabukiyondaaŋ Yalakapmegukdok eŋ belet haguwonit mokit, sipakaŋ wondok hinaŋ titiŋdok helebufa lufomuk hatune, me Siloŋyot diniŋ talitimeŋ eŋ Yodoko Mede hinale heki adi Jesu dediŋ tiŋa nehi hogok kabup honeeŋ nagi wooŋ utnim yoŋa talii lohigiŋ. Tiŋa indiŋ yogiŋ, “Hinamuni nai foloŋ adi mu tinim. Undineŋ adi tiyaugene metamdi mik tubupilatneeneŋ.”
Tam niŋdi Jesu haguwo ime munduŋ momooŋdi yougomguk
(Matiyu 26:6-13; Jon 12:1-8)
Jesu adi Betani uŋoŋ Saimon koom wede haki tuguk adi yolineŋ nanaŋe hanalune, tam niŋ adi fooŋ ime munduŋ momooŋ hinek wou “nat” yoiŋ, toutŋiŋ kawadedi tigiŋ eŋ tuwaŋiŋ adi loloŋnit hinek, u tiŋa buŋa tout maŋiŋ ugolooŋ ime u Jesu mebi foloŋ yougomguk. Kaŋ metamdi kaŋ nadikadaka tiŋa nehi uŋgoŋ indiŋ yogiŋ. “Maŋgoŋde ime munduŋ momooŋ hinek i tububi tilak? Ime u 1 tausen* kinadok tuwaune muneeŋ fiyewakahi yemdok iŋgoŋ unduŋ tilak” yoŋa ninto kisaŋ hinek tigiŋ.
Unduŋ tigiŋ kaŋ Jesudi yeniŋguk, “Bikabune tibek. Hidi maŋgoŋde tam i malabumuŋ miiŋ? Adi titiŋ momooŋ tinambune kawe utumba tilak. Me fiyewakahi adi helemahelemaŋ hidut iŋgoŋ hatiyaneeŋ, ale nai noli foloŋ yehitubu-lodane kaŋ kedem yehitubu-lodayaneeŋ. Nu adi hidut yagigi mu hatibaat doktiŋa adi nemek tinamdegoŋ tiŋak. Adi ime munduŋnitdi nedegomuŋak u denimbek nehiweneneeŋdok timeŋ nehitiulidokolak. Nu biyagoŋ hinek hanilat. Kwetkwet daŋgoŋ wooŋ Mede Momooŋ yohautatauneeŋ uŋoŋ tam yendi nemek momooŋ tinamuŋak wendok maaŋ yohautaneeŋ.”
Judadi Jesu memik kohohik foloŋ kameŋdok yoguk
(Matiyu 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Unduŋ tubune Judas Kaliotniŋ, Jesu mihiŋiŋ niŋ adi noliŋiye biyabuŋa Jesu talitimeŋ heki kohohik foloŋ kameŋdok yoŋa talitimeŋ heki yabe uguk. 11 Wosuwaaŋ mede u yenimbune talitimeŋ heki adi nadifo wapum hinek tigiŋ. Tiŋa muneeŋ mimiŋdok yofolokenegiŋ u nimbune nadiŋa Judas adi tali dediŋ foloŋ Jesu kohohik foloŋ kameŋdok yoŋa woom hatiguk.
Jesu mihiŋiye dut nanaŋe noŋgoŋ nagiŋ
(Matiyu 26:17-25; Luk 22:7-14, 21-23; Jon 13:21-30)
12 Belet haguwonit mokit, sipakaŋ diniŋ hinamuni titiŋdok eŋ Aŋelodi Yabukiyondaaŋ Yalakapmeguk wondok hinamuni nai tubune dompa widihigiŋ nai uŋaniŋ Jesu mihiŋiyedi indiŋ ninadigiŋ, “Indi kamiŋ kwet deŋgoŋ Aŋelodi Yabukiyondaaŋ Yalakapmegukdok hinamuni tiulidokogamnim?”
13 Unduŋ niŋgiŋ kaŋ Jesu adi meyat lufom mede indiŋ yeniŋa yeniŋkukuk. “Yokwet wapumneŋ wosuwaune me niŋ ime kabotnit buŋa hehitubu-mintawek. Kaŋ me uŋakoŋ keletauyeeŋ 14 yopmaŋ foune noŋgoŋ fooŋ yot molom u indiŋ nindemek. ‘Hinaledi indiŋ ganilak, Mihineye indi Aŋelodi Yabukiyondaaŋ Yalakapmeguk diniŋ nanaŋe nanimdok yotmaaŋ deŋak?’ 15 Unduŋ nindemek kaŋ adi yotmaaŋ wapum foloniŋ, kumopop eŋ falik ila nanaŋe nanaŋdok agaŋ koom tiyeyekegiŋ u hanimbune nanaŋe uŋgoŋ tiulidokodemek.” 16 Unduŋ yenimbu meyat u me nohiye noli Jesudut uŋgoŋ biyabuŋa yokwet wapumneŋ wooŋ nemenemek Jesudi yeniŋguk undugoŋ hinek tubumintaaŋ Aŋelodi Yabukiyondaaŋ Yalakapmeguk wondok nanaŋe tiulidokogumuk.
17 Ala bufalune Jesu adi mihiŋiye 12 dut 18 buŋa nanaŋe falik ikelemadiŋa nanaŋe naŋila indiŋ yeniŋguk, “Nu biyagoŋ hinek hanilat. Hidi’walaaniŋ me niŋdi memik heki kohohik foloŋ napmewek, me u nanaŋe nukut noŋgoŋ nayamut.”
19 Unduŋ yenimbune mihiŋiye adi welemulap tiŋa ila molomolom indiŋ ninadigiŋ, “Nu nobu?”
20 Unduŋ yogiŋ kaŋ Jesudibo yeniŋguk, “Kwanai u me tuwelup hidi’walaaniŋ me niŋdi tibek, me u beletŋiŋ nukut maliŋ gineŋ wanaŋ kupmayamut. 21 Me Kobumuŋ adi Youkudip Mededi yolak wendok tuwot kumuŋ gineŋ waak. Iŋgoŋ me nagila memik kohohik foloŋ kamewek adi yadi malabumuŋ wapum hekiwaak. Me kada, maŋgoŋ tibe mintaguk.”
Jesudi mihiŋiye dumuŋ yemguk
(Matiyu 26:26-29; Luk 22:15-20; 1 Kolin 11:23-26)
22 Nanaŋe hanaŋila Jesudi belet niŋ tiŋa Bepaŋ niutumbaaŋ wobuŋa mihiŋiye indiŋ yeniŋa yemguk, “Tiŋa naneŋ. I na’walaŋ foloone.” 23 U yemiŋa ime toutbo tiŋa Bepaŋ niutumbaaŋ kameu uune mihiŋiye hogohogok uŋgoŋ nagiŋ. 24 Kaŋ yeniŋguk, “I na’walaŋ naŋgatne, u yofolok kobuli tiŋa metam feedok kwatnelat. 25 Tiŋa indiŋ hanimbe nadineŋ. Nu wain kwetfoloŋ iŋoŋ kotigoŋ nemu naaŋ hatigene kougoŋ wain gitipmuŋ Bepaŋ’walaŋ Hatihati Uŋgoniŋ gineŋ ilaŋa nawaat.” 26 Unduŋ yodapmaune kap niŋ todapmaaŋ fooŋ buŋa wooŋ Oliwa Tuwai foloŋ logiŋ.
Pitadi Jesu mu bikabaak yo yogigine tuguk
(Matiyu 26:31-35; Luk 22:31-34; Jon 13:36-38)
27 Uŋoŋ looŋ Jesudi mihiŋiye indiŋ yeniŋguk, “Youkudip Mededi indiŋ yolak, ‘Nu dompa kadokome ulukumumbene dompa heki adi u kaŋ momoŋ kwetkwet udapmaneeŋ.’ Unduŋ yolak doktiŋa hidi nadisukilitihik fiyalune binabuŋa momodapmaneŋ. 28 Unduŋ tineŋ iŋgoŋ nu kotigoŋ kaikaaŋ pilaliŋa Galilide timeŋ waat.”
29 Unduŋ yenimbune Pitadibo medeŋiŋ indiŋ tubu-udanemiŋguk, “Mihigeye noli bigabuŋa momoneŋ iŋgoŋ nu tuwot mu bigabit hinek.”
30 Unduŋ niŋguk kaŋ Jesudibo Pita niŋguk, “Biyagoŋ hinek ganimbe nadiweŋ. Kamiŋ timiŋ yendok pupup nai lufom mu kutibune du nu mu nadinamulaŋ nai lufomkulitniŋ yobeŋ.”
31 Unduŋ nimbune Pita adi gigine tiŋa medeŋiŋ kotigoŋ fafaŋeŋgoŋ indiŋ tubu-udanemiŋguk, “Da gula nu maaŋ nulukumuŋdok yoneŋ, iŋgoŋ nu mu nadigamulat mu yobit. Moŋ hinek!”
Kaŋ Jesu mihiŋiye nolidi maaŋ tubulodaaŋ undugoŋ yogiŋ.
Jesudi Getsemani uŋoŋ Bepaŋ ninadi kwanai tuguk
(Matiyu 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Unduŋ yoŋa ugiŋ wooŋ kwet niŋ wou Getsemani uŋoŋ wosuwaaŋ Jesudi mihiŋiye indiŋ yeniŋguk, “Hidi iŋgoŋ hatune nu Bepaŋ ninadiwit.” 33 Unduŋ yeniŋa adi Pita, Jems eŋ Jon hogok yanagila ugiŋ. Wooŋ welemulap wapum hinek nadiŋa nadimalabudaŋ 34 mihiŋiye indiŋ yeniŋguk, “Welemulap kisaŋ hinek nadiŋa kumundegoŋ nadilat ale iŋgoŋ hali nehiulihilune Bepaŋ ninadiwit.”
35 Unduŋ yeniŋa kabe-muniniŋ uyeeŋ kwetfoloŋ maaŋ hali folofigita mu nadidok kedem nobu yo Bepaŋ indiŋ ninadiguk, 36 “O me Baŋ, nemenemek du’walaŋkade adi kedem doktiŋa folofigita i nolomtibeŋ. Iŋgoŋ nu yolat wendoktiŋa moŋ, da nadilaŋ unduŋ tibeŋ.”
37 Unduŋ ninadiŋa kotigoŋ udaneeŋ buŋa mihiŋiye lufomkulitniŋ damo hadeitu yabuŋa Pita indiŋ niŋguk, “Saimon, du nehiulihiŋa damo kaipmuŋ-kabe nemube ileŋ ale damo hogok tilaŋ?” 38 Pita unduŋ niŋa yeniŋguk, “Tigene tikamanda gineŋ gweheyeeŋ maneeneŋ doktiŋa hogok-kabe niŋ haliŋa ninadi kwanai tineŋ. Welehik adi loda tilak iŋgoŋ foloohikdi malabuda tilak.”
39 Unduŋ yeniŋa kotigoŋ wooŋ Bepaŋ koom ninadiguk undugoŋ ninadiguk. 40 Ninadiŋa kotigoŋ udaneeŋ buŋa mihiŋiye damo deihakagiŋ buŋa yabuguk, adi dauhik malabuda tubune damo hogok deihakiŋ eŋ Jesu mede debek niniŋdok mu nadigiŋ. 41-42 Buŋa yabuŋa kotigoŋ wooŋ udaneeŋ bugukneŋ buŋa yabuŋa yeniŋguk, “Hidi damo dahakulema kwanai kougoŋ be ha tiiŋ? Agaŋ tuwot deikiŋ, nai agaŋ bulak ale pilalu unim. Me Kobumuŋ adi agaŋ bolik titiŋ medi kadakaniŋ titiŋ heki’walaŋ kohohik foloŋ kamelak.”
Judadi memik yanagila uguk
(Matiyu 26:47-56; Luk 22:47-53; Jon 18:2-11)
43 Jesu adi mede hayenilu mihiŋiye 12’walaaniŋ me niŋ wou Judas tiŋa mebop wapum adi Judahi’walaŋ Siloŋyot diniŋ talitimeŋ eŋ me wapuhi tiŋa Yodoko Mede hinale heki yeniŋkulune mik diniŋ bomboŋ wanaŋ moŋgola Jesu tiŋa mihiŋiye hakiŋneŋ bugiŋ. 44 Buŋa Jesu memik kohohik foloŋ kameŋdok Judasdi noliŋiye indiŋ yeniŋguk, “Nu me looŋ honeeŋ siŋgoŋgome tibit kaŋ uŋakoŋ honeeŋ kadoko fafaŋeniŋ hinek tiŋila nagi uneŋ.” 45 Unduŋ yeniŋa uŋaniŋgoŋ Jesu tiŋa mihiŋiye hakiŋneŋ busuwaaŋ looŋ Jesu indiŋ niŋa siŋgoŋgomeguk, “Hinale.” 46 Kaŋ me heki wendi Jesu honefafaŋe tigiŋ. 47 Kaŋ mihiŋiye nebek niŋ yamaŋgoŋ yakiŋdi miknoŋ tamali tiŋa Siloŋyot diniŋ talitimeŋ wapum’walaŋ tipilapilaye-meŋiŋ magi filodiguk.
48 Kaŋ Jesudi indiŋ yeniŋguk, “Hidi nu mikbe tubupilale tilat doktiŋa miknoŋ eŋ tebe bohom tiŋa nohonene buŋit? 49 Nu helemahelemaŋ hidigut Siloŋyotneŋ metam Mede Momooŋ yenindidime hati tilat, kaŋ nai uŋaniŋ maŋgoŋde mu nohoneiŋ? U Youkudip Mededi biyagoŋ mintadok tiiŋ.”
50 Unduŋ tigiŋ kaŋ Jesu mihiŋiye hogohogok adi Jesu bikabuŋa momodapmaŋ tigiŋ. 51 Kaŋ mekuya niŋ tinahukut fafau tuguk adi mindaŋ yehikeletauguk. Yehikeletaune adi maaŋ honenim yo tigiŋ 52 iŋgoŋ momoune tinahukutŋiŋ hogok honeune uŋgoŋ kwihiboiŋa hambiyek momoguk.
Jesu adi me wapuhi eŋ talitimeŋ heki namandahik foloŋ yakuk
(Matiyu 26:57-68; Luk 22:54-55, 63-71; Jon 18:12-14, 19-24)
53 Unduŋ tiŋa Jesu nagila Siloŋyot diniŋ Talitimeŋ Wapum’walaŋ yolineŋ ugiŋ. Me talitimeŋ eŋ me wapuhi eŋ Yodoko Mede hinale adi koom buŋa uŋgoŋ noŋgoŋ bopneeŋ hakiŋ. 54 Unduŋ tubune Pita adi gikiŋgoŋ yali yabukuwali uguk. Wosuwaaŋ Siloŋyot diniŋ Talitimeŋ Wapum yoli hamuheneŋ fooŋ Jesu dediŋ timineŋ u kawit yoŋa mikme hekidut kuduhokom ila tuguk.
55 Kaŋ me Siloŋyot diniŋ talitimeŋ wapuhi eŋ Judahi’walaŋ kansol heki adi mede neeŋ yotubumintaune Jesu uutdok yoŋa mede nadinadi kwanai tigiŋ, iŋgoŋ nemek nemu tubumintagiŋ. 56 Metam feedi mede yalaŋ fee habeyeeŋ labu niyagiŋ, iŋgoŋ kahathikdi molomolom mintaguk.
57 Unduŋ tiŋa me noli Jesudi yoguk yo yalaŋ niŋ indiŋ yogiŋ, 58 “Indi nadine me i indiŋ yoguk, Nu Siloŋyot medi magiŋ i kedem uyakulaŋa melenai lufomkulitniŋ gineŋ kotigoŋ tubupilalaat, iŋgoŋ u kohonedi mu mawaat.”
59 Kahat unduŋ tigiŋ iŋgoŋ me feedi yogiyoŋgiyone tigiŋ doktiŋa kahathik u folooŋnit mokit tuguk. 60 Kaŋ Siloŋyot diniŋ Talitimeŋ Wapumdi pilali namandahik foloŋ yali Jesu indiŋ ninadiguk, “Mede ganiiŋ u biyagoŋ be dediŋ? Deti dubo mede nemu tubu-udaneyemulaŋ?”
61 Unduŋ ninadiguk kaŋ Jesu adi mede mu yoŋa hogok yakuk. Kaŋ kotigoŋ indiŋ ninadiguk, “Du Kilisto Bepaŋ mihiŋiŋ be?”
62 Unduŋ ninadiguk kaŋ Jesudi “Eeŋ, nu iŋakoŋ,” yoŋa tomboyoula indiŋ yeniŋguk, “Me Kobumuŋ adi kougoŋ Bepaŋ Saŋiniŋ Molom kohoŋ didimeniŋneŋkade ila kunum mulukwaŋ gineŋ buune kaneeŋ.”
63 Unduŋ yobune Siloŋyot diniŋ Talitimeŋ Wapum adi kisaŋ nadikadakaaŋ ne’walaŋ tinahukutŋiŋ tububulagineeŋ yoguk, 64 “Adi Bepaŋ nintifo tilak u hide-ku agaŋ nadiiŋ doktiŋa kotigoŋ aditok mede mu yodok. Ale hidi dediŋ nadiiŋ?”
Kaŋ adibo yogiŋ, “Kadakaniŋ tiŋak doktiŋa kumundok gigit tilak.” 65 Unduŋ nindapmaaŋ me nolidi maluluk suwambali dawi haule tiŋa ibiheŋa kohohik wobuŋa youla niŋgiŋ, “Du polofet biyagoŋ nobu hatiliweŋ kaŋ mebige tubudakaleweŋ.” Unduŋ tubune mikme hekidi nagila wooŋ fawi foloŋ udohokotikukiŋ.
Pitadi Jesu medeŋiŋ naditomguk
(Matiyu 26:69-75; Luk 22:56-62; Jon 18:15-18, 25-27)
66 Adi unduŋ tulune Pita adi hamuheneŋ fakaŋ yali kudup hekobu yatuguk kaŋ Siloŋyot diniŋ Talitimeŋ Wapum’walaŋ tipilapilaye waabi niŋdi buŋa kaŋ niŋguk, 67 “Du maaŋ Jesu Nasaletniŋ dut uŋgoŋ hatilaŋ.”
Nimbune Pitadi yokamehebi tiŋa yoguk, 68 “Du nemek mede yolaŋ u nu mu nadilat.” Yoŋa uune pupup kutiguk.
69 Kaŋ tipilapilaye waabidigoŋ kotigoŋ kaŋ me noŋgoŋ yakiŋ u yeniŋguk, “Jesu dut hatiiŋ me niŋ iŋakoŋ.”
70 Unduŋ yenimbune Pitadibo kotigoŋ “Nu mu nadimilat,” yoguk.
Kaŋ kabe-muniniŋ yali me noŋgoŋ yakiŋdibo niŋgiŋ, “Du maaŋ Galiliniŋ doktiŋa du adi’walaaniŋ iŋgoŋ binek.”
71 Unduŋ nimbune kotigoŋ Bepaŋ namanda foloŋ mede yofafaŋe tiŋa mede muyoyo yoŋa yeniŋguk, “Nu me u yoiŋ u biyaku mu nadimilat.”
72 Unduŋ yoŋa yanadilu nai uŋaniŋgoŋ pupup kotigoŋ kutiguk. Kaŋ Pita adi Jesudi mede indiŋ niŋguk u naditomguk, “Pupupdi nai lufom mu kutilune du mu nadinamulaŋ nai lufomkulitniŋ yobeŋ.” Mede u naditomuŋa welebulaniŋgoŋ hinek nadiŋa makat kisaŋ kokuk.
* 14:5 Koom behepneŋ mede gineŋ 30 kina youkiŋ eŋ Bagi Mede gineŋ 300 kina youkiŋ. Kaŋ Numaŋgoŋ mede gineŋ 1 tausen kina youkumun u mebi indiŋ doktiŋa molomolom youkam. Koom gulet kubugoŋ maaneŋ muneeŋ kwanai tiŋa muneeŋ beyagiŋ u tuwaŋiŋ fofoŋnit. Iŋgoŋ kobuk nai indinde gulet kubugoŋ maaneŋ muneeŋ kwanai tiŋa muneeŋ beiŋ adi loloŋnit. Unduŋ doktiŋa kunakunat molomolom youkumun.