13
A Iabena Dedeil, doho tamatang tagorong mana ka ualatue tas Banabas me Sol tar kalekinale
O toto tamatang tagorong man i Antiok ra uangoul tagu ponor gisiameher propeit mesir gisiameher tang ualasir, doha hangasisina teenine. Banabas, Simeon ger hangan giamehe tang Niga, doh Lusius ger peng tar uan i Sairini, kare Manain gekura siokor uleik tokaha me Herot ger toia, doha uadouhin Sol. *Gisina ka siokor lotu tokah, kara ueil, doha Iabena Dedeil ke kula pare, “Inggoum mu uatur sioko manasampe tas Banabas me Sol tar kalekinaleene ku kila uelhirio tasrasin.” *Maeit gine ka ueil pelasin, gisina ka uaponala tar limas tasrasina song ka lotu, song ka kula tasrasin ura la.
Banabas me Sol kura uelhire tauete toro Uelhire Uaia i Saiprus
A Iabena Dedeil ke keip uahiuako tas Banabas me Sol i Selusia te kura la panete to rasina tar parau, kaura la tar tor i Saiprus. *Tar binaka kura la pokoso rasin i Salamis, rasina kura la mene tauete tono uelhire Godane iuma tonosio umang lotur Ju. Jon-Mak e la tagu teilimpe tasrasina tar poul tasrasin.
Rasina kura la uakapa toro mamang buturulikane tar tor, kaura la pokos i Pafos. Doh tar uanion, rasina kura la ueltupara tar tang siokor tamat a tang bilih, kara propeit bohoboh, inggon a hangana tang Bar-Iesu. Inggon e uoto kalekinale pono tang Sergius Paulus ger tang kaueke tar toron. Inggono Sergius a tamatang ate tun, inggono ke ualatue ra la kilais Banabas me Sol, teene inggono ke marang ualongoro tena uelhire God. Bo Bar-Iesu puk e marang tur tane tas Banabas me Sol, (toro uelhireng Grik inggono ra kilain Elimas) inggon e menmene tane tar tamata uleik mare ahik pahe tagorong mana tang Iesu. Doh Sol ger hangan giamehe tang Poul ger uoun tun tar Iabena Dedeil ke uakeis uanono tang Elimas, kare kula pare, 10 “Ingga deha tuna Satan, kara uelmatan tar inete ger man! Ingga ko uoun tar boh, kara tang tutlour keip tar niguata uasa. Ingga deho uoto uapalih tar inete uaia ger nang God mare la kotpokoso pare, ahik paha man. 11  *Gine daan a limana God e turung uauelmahing totomua. Ingga o turung kut, o turung uangoul puk ahik paho turung banga tagu tar balbalanar pisara tar barah sikoror binak.”
Ahik me sikir manasan, inggono ke kut manas ngohina pahe uangoul me kitupun, kare araha ueltebeir tar sir me tamat tar kuse tar limanon mare ualasira tar lel. 12 Tar binaka ke banga per tamata uleik tar hauene ke kotpokos, inggono ke tagorong man, teene inggono ke kasiana tun na ninamana ke longoro pe tono uelhire God.
Banabas me Sol kura la mene tauete toro Uelhire Uaia tar pang uan i Pisidia
13  *Poul mes gisis ra la tagu teil tatanon ka hiliu i Pafos, gisina ka panete tar parau ka lala tar uan uleik i Perga gere moko tar pang uan i Pampilia teke la hiliu to Jon-Mak tasisina ke tapokis pe i Jerusalem. 14 Gisina ka la tur i Perga, kara lala tar uan uleik i Antiok gere moko tar pang uan i Pisidia. Tar Mareining Pepe Uah, gisina ka la leke tar umang lotur nasir Ju, kara la tabil. 15 I muduhia ka mene uakeluk baka peig na ualatut Moses, kare nas bolobolor propeit, o mamahoholiking tar umang lotu ka heiriha toro uelhire tas Poul o kula pare, “Ro bung tahig, gete kaein me tang sioko tamiuoum re marang mene baka tamiueim me meneng poul tar uatampopokoho tamiueim, auia e menempe.”
16 Maeit Poul ke tentur kai, kare hue kai tar limana mara ualongorosin, song ke kulono pare, “Ir tamatang Israel, doh inggoumene ahik paho Ju tagu rung uoto lotu tang God mu ualongoro totoguo! 17  *Nagi God inggeig ke uamatoto toso bung tamagigeig, doh inggono ke uabour uaburehentiehe tasisin, tar binaka ra uangoulusin i Isip. Inggono ke poul keip tasisina tena nitampopokoh uleik, ke keip tauete tur pe tasisina tar pang uanion.
18  *Ke la uahuhutin toro toueitir hangaul ro krismas ka lih pelasina toro butur padenen, doh God ke uatut re banga pe tenas niguatasin, ahik teilimpesina pah ka uakeluk tun tena nimalaron. 19  *Inggono ke mamantouo toro mouit ro matina tamat gera uangoul i Kenan, kare heir tenas kotosina tosno tamata pare, a nos. 20  *Doha puhono ke kalein toro 450 ro krismas.”
“I muduhia tar puhonene, God ke uamatoto tasir tamatang kedang tar uoum keip tosno tamaton, ke la tuka pe tena binaka Samuel ger propeit. 21  *Tar binaka re uoum keip haraha pe Samuel tasisin, gisina ka malahir menasi toia, doh God ke heir tasisina tang Sol ger tuna Kis gere la tur toro matina tang Benjamin. Inggono ke uoum keip tasisina toro toueit ro hangaul ro krismas.”
22  *“I muduhia God ke kale liu tang Sol, kare uatoia palih tang Debit. Inggono ke uahire tanik a tamata haua Debit, kare kula pare, ‘Inggo ku tupara tang Debit ger tuna Jesi pare, teku malaraio. Inggono tere turung guata tar inete geru malaragio e guaton.’ ”
23  *“Maeit God ke guata sira hope ke ualapagah pe sioun, ke kula pe pare, toso bubunguna Debit, God e turung uamatoto tar tang siokor tamat gere turung uelkarus tagigeig. Inggono ke ueliuiha tatanon i Israel. Doha tamatono te Iesu. 24  *Tar binaka halana Iesu te uakeken tena kalekinale, Jon ger tang uahuhu ke uelhire tauete tasir tamata uakapa tun i Israel tar uapalih tar niuangoul, kara uahuhuis. 25  *Gine re langlang uakapa manasa pe Jon tena kalekinale, inggono song ke kula pare, ‘Inggoum mu namana pare, inggo mai? Inggo ahik pah ter tamata geke ualapagahain God tar heiriha. Inggon e turung lampeha i muduhia, inggo ahik pono paha tamata uaia maru banoto tar kale liu tar bungbunguna na suon.’ ”
26 Poul ke mene tumana poluk pare, “Ro uanotougener peng Israel gesir bubunguna Abraham, doh inggoumene ahik paho Ju, bo mu sokoro puk tang God, no Uelhire Uaiang uelkarus God tasir tamat ka heirihain tagigeig. 27 O tamatang Jerusalem mesnosio tamat uleik ahik tun pah ka bang paroko tang Iesu pare, te Kristo. Bo gine puk ka uiliatung pous pesina tatanon, gisina ka uauelmatout sira tun tenas menemener propeit gera uoto mene uakeluk dedeig tar mamang Mareiniliking Pepe Uah. 28  *Gisin ahik teilimpe pah ka ueltupar me tengkana tun mara uiliatung pousuion, gisina ka petutupe tang Pailat tar uiliatung pousumpe tatanon.”
29  *“Tar binaka ka guata uakeluk uakapa tun pesina tar hauar nibolo uatuha tatanon, gisina ka kale uahiua tur tatanono tar korose, kara la keu tatanon. 30 Bo God puk ke uatua tapokis tatanon. 31  *O tamatasine gesir tang uakuakeluk, ka la tagu sioun tatanono ke la tur pe tar pang uan i Galili, ke la pe tar uan uleik i Jerusalem. Gisina teka banga tar matas tatanon, ke tua tapokis pe, kara lala tagu teil tatanono tar bureher marein, kara hirhire teil tosnogio tamateig.”
32 “Inggeim mi hirhire teil tamiuoum toro Uelhire Uaia, tar haua ke ualapagahain God toso bung tamagigeig pare, e turung guat, doh inggono ke guata manasa tagigeigene ro bung tusisin. 33 Inggono ke guata tar puhono ke uatua tapokis pe tang Iesu. E uakeluk sirampe ka bolo peion i lolono toro uatorikina ro bolobolong ker. Inggono ka boloin pare,
 
‘Ingga ter tuguo, daan inggo te Tamoumua manas.’ ” Ker 2.7
 
34 “God ke uatua tapokis tatanon, doh inggon ahik pahe turung mate baka poluk mare la beng, e uakeluk sira ke mene pe God pare,
 
‘Inggo u turung guata uaia tamiuoum nogo tamat
ngohina sira ku ualapagah keip pe tang Debit pare,
u turung guat.’ ” Aisaia 55.3
35 “Maeit Debit ke mene poluk i lolono toro giamehe ro bolobolo pare,
 
‘Ingga ahik paho turung uamaluana tenang tamata dedeil
e turung benga to tar keu.’ ” Ker 16.10
36 “Ge tar binaka pe, kare tua Debit, inggono ke guata tun tar inete ke malahirig God tatanon e guat. I muduhia inggono song ke mat, kara keu tagumpein toso bung taman, kare bengar tukunun. 37 Bor tamatene ke uatua tapokisin God ahik pah ke benga to tagur tukununa tar keu.”
38 “Temaeit inggoum ro bung tahig, inggo u malahir pare, pakung ateoum pare, te Iesu puk manas, song re banoto God e kuse luara liu teremi niguata uasaoum. 39  *Na ualatut Moses ahik pah tere banot e kuse luar teremi niguata uasaoum, bo tar tagorong mana puk manasampe tang Iesu, song ra kuse luara liuig remi niguata uasaoum. 40 Temaeit inggoum mu kaueke katongosioum mara hik me inetenine ka menmeneigir propeit re kotpokoso tamiuoum, 41 ge a propeit pe ke kula pare,
 
‘Ualongor! Inggoumener tang tagorong boholik mu turung namanaehe baka teil,
karung mat.
Inggoum mu turung lutar,
Inggo u turung guata me inete tamiuoum tar binaka rung uangoul harah.
Me tamat e turung uakalaharampe tamiuoum tar haua ru turung guataio,
bo inggoum puk ahik dedempe pah mu turung tagorong man.’ ” Habakuk 1.5
 
42 Gine ura marang hiliu manasa pe Poul me Banabas tar umang lotu, o tamata ka kula poluk tasrasina tar me turung mene ualasira poluk tar puhpuhunina tasisina tar uagiamehenar Mareining Pepe Uah.
43 Tar binaka ka kular tamata uleiking tar umang lotu tasir tamata tar uelueltageih, o bureher Ju mesir tamatasine ahik paho Ju tagu geka uapalih pukis pare, o Ju, kara lotu dede pono tang God, ka uakeluk tas Poul me Banabas. Rasina kura mene uapoul poluk tasisina tar tagorong mana dedempe, ge God pe e malauelhir tasisin, kare kuse luara teres niguata uasasin.
44 Maeit tar uagiamehenar Mareining Pepe Uah, o tamata uakapa tunane tar uan uleik ka sokor la toto tar me ualongoro tono uelhirer Tamata Noman. 45 Gine ka banga per tamata uleiking tasir Ju ka burehentiehe per tamat, gisina ka gehe tun, kara menmeneng uelsigala tar haua ke menmeneig Poul.
46  *Bo Poul me Banabas puk ahik pah kura sokoro tasisin, rasina kura mene hahaua tasisina pare, “God ke ualatoho tamiraeim tar uahire uakikilanga tamiuoum tar nitua gere moko dede. Doh gine rung de pe inggoum tar kale tar nituaon, raeim mira turung uahire puk manasa tasir tamata ge ahik paho Ju tagu. 47 Ge a Tamata Nomana pe ke ualatoho tamiraeim pare,
 
‘Inggo ku uamatoto totomua pare,
tero luh gero uakubara tasir tamatasis ahik paho Ju tagu
maro banota o keip tena niuelkarus God tar koto uakap.’ ” Aisaia 49.6
 
48 Tar binak ka longoror tamatasis ahik paho Ju tagu tar puhonene, gisina ka siokor uah, kara siokor uatakai tono uelhirer Tamata Noman. Doho tamata geke uamatotois God tar kale tar nitua gere moko dede, ka siokor tagorong man.
49 No uelhirer Tamata Nomana ko la ueltebeir tar pang uanion. 50 Bo o Ju puk ka menmeneng ualualahua tasir kuaha tohangas gera lotu dede mesir tamata uleik tar uan uleikiono tar tur tane tas Banabas me Sol. Maeit gisitir tamata ge ahik paho Ju ka petutupe tasir gisiameher tamat tar guata uasa tas Poul me Banabas, kara uelueltula liu tasrasina tenas uan.
51  *Maeit rasina kura titire liu tar uoung tar koto tara kekeis tar ualasira pare, gisin ahik mata guata uaia tasrasin. Rasina kura hiliu, kaura langua i Aikoniam.
52 Bo a Iabena Dedeil puk ke uoun tun tasir tamatang Antiokosine ka tagorong mana tang Iesu, doh gisina ka uaha tun.
* 13:2 Apo 9.15 * 13:3 Apo 6.6 * 13:5 Apo 12.12; 15.39 * 13:11 Apo 9.8 * 13:13 Apo 15.38 * 13:17 KT 1.7; 6.6; 12.51 * 13:18 Aha 14.34; Ual 1.31-32 * 13:19 Ual 7.1; Jos 14.1 * 13:20 Ked 2.16; 1Sa 3.20 * 13:21 1Sa 8.5,19; 10.20-24 * 13:22 1Sa 13.14; 16.12; Ker 89.20 * 13:23 2Sa 7.12-16 * 13:24 Mat 3.1-2 * 13:25 Jon 1.20,27 * 13:28 Mat 27.22-23 * 13:29 Mat 27.59-60 * 13:31 Apo 1.3,8 * 13:39 Roum 10.4 * 13:46 Apo 3.26; 18.6 * 13:51 Mat 10.14; Apo 18.6