Nzryr-ngrbz Mz Lr Hibru Kxnzrlxngiting
Natq Ngr Nzaplxtqngr Mz Letz Kx Nzryrbz Mz Lr Hibru Kxnzrlxngiting
Trpnzngr kx rkrlz ncblo kx ryr letz lc. Kzdung nzrpilr Aposol Pol, kzdung Banabas, x kzdung Apolos. A' mwx trngiu Pol.
Mwx nzyrbz mz mzlir yiz 68—69 AD mz nibr nzrmcngr mz Jiszs. X mz nibrde lr Rom sc tzodatipelr Mangr-nzangiongr Yawe mrkc Jerusalem mz yiz 70 AD.
Drtq lc ‘lr Hibru’ drtwr ngrde kz lr Jiu. X opx angidr kx ncblo kc tqryr letz lc, nide kzdq lr Jiu, x yrbzle mz lr Jiu kx nzlxngitilr kx Jiszs nide Mevalu Kxnzmcpx ne Gct. Mz nzmu-krde lcde, kxryr lc, krlzle kx lr Jiu lcng nzkrlz-zpwxlr nzalvztrkr Nzryrngrkxtr Kc Kai, myapxbz mz Lou sc Mosis, x kxmu lr Jiu nzale-krdr blz mz nznibq-krdr animol x nziklr-krdr mepyr ngrde mrkc Mangr-nzangiongr Yawe. X trtakitrdeu nzyokaetipx-krbzle da lcng mz lr Jiu. A' mz nzokatr-krde nigu kcng trngiulrJiu, natq kxnztopwzng mz nibr kzdung ngalrdeng yokaetipxle drtwr ngrdr. X narlwx-kzku ‘Nzalvztr-ngrng Kxmyapxbz’ kx ayrkrpxle buk kxetu lc.
Kzdung lr Jiu kx nzlxngitilr kx Jiszs nide Kxnzmcpx kc tzaenzlilr, trnzsutiu drtwrdr nzesaki-krdr nzalengr blz mz nzvz-nqblq-krde Lou sc Mosis. Murde nzmwxlrtilr kx Gct tripqpxleu alwx ngrdrng, a' ngi txpwz mz nzale-krdr blz kcng. X mou, nzmwxlr-kz-ngrdr lr Jiu kxtrnzrlxngitiung murde ma tzatrkatilr nidr mz nzxpqbrlr-krdr Lou sc Mosis mz kxmu nzalengr blz.
Mz nzmu-krde lcde, kxryr letz lc rpibzle badr kx Gct yrlqpebzle Nzesz'tikr Drtwr Kc Ate badr leplz nedeng, kx tekqtr-ngrde Krkc Kai tqyrlqbzle badr mz Lou sc Mosis. X trpengr blz kx nzalelr mzli ka, murde Jiszs rlrpx-lzbqpengr mz nzngini-krde blz angidr kxrmnr-ngrbz kx tekqtrle blz kcng pnz. Rpi-kzle kx Tentkxtr, Mrkc Tqtr, x lou amrlx mz nzalengr blz nzaelwapx-ngrdr kxpipz da lcng Heven x nzwzkr Jiszs. Delc Jiszs nide Nardr Pris ngrgu kc tqmyaszlz-zlwzle pris kcng pnz tzvz-nqblqlr Lou sc Mosis. Letz lc pibzle badr kx krkcng tzlxngiti-kailr Kxnzmcpx, zbz nzyzlu-teblq-moung mz nzalengr blz kcng pnz, sa naprtrng mz Hxl.
Mrkcng Mz Letz Lc
Mevalu myaszlzle enjrl amrlx x Mosis. [1:1—4:13]
Mevalu Jiszs nide Nardr Pris ngrgu kxmyalz-esz'ngr. [4:14—5:10]
Bzkq nzrlxngiti-krmu ngrgo. [5:11—6:20]
Mevalu Jiszs nide Nardr Pris mz nzvz-nqblq-krde nzwzkr Melkesidek. [dckrlzde 7]
Mevalu Jiszs aclvele Nzesz'tikr Drtwr Gct Kxmrna badr leplz nedeng. [8:1—9:10]
Nike nzwzkr mepyr mz Nzesz'tikr Drtwr lcng li, mz Krkc Kai x mz Krkc Tqmrna. [9:11-22]
Nzrkabzngr animol kx ngi blz mz nzvz-nqblq-krde Nzesz'tikr Drtwr Kc Kai trtakitr-pnzdeu nzrkatx-atwrnr-krde alwx. [10:1-18]
Natu-amqngiku mz nzrlxngiti-krgu nakrlzbzle nzbz-krgu. [10:19—13:25]
Kxnamu nzvz-nqblq-krgu Mevalu. [10:19-39]
Leplz kcng navz-nqblqku mz nzbrtikr drtwrdr Gct. [dckrlzde 11]
Natu-amqngiku mz nzvz-nqblq-krgu Mevalu. [12—13]
1
Mevalu Kxnzmcpx Myaszlzle Profet Amrlx X Nzryrngrkxtr Mz Nzngini-krde Mrlx Gct
Mzli kc bqnc, Gct ycmnebz badr melrmqgung, nigu lr Jiu. Nzycmne-krbzle badr nzwrde kqlu x bletipx-lxblrng, mz da kx nzyro profet nedeng x da kx nzrtrngztibzlrng. A' mzli ka, mz nzaenzli-krgu nzatubqtikr Gct da amrlx, ycmne-angidrpe-kzp bagu mz nzatwzlr-krmle Mrlxde, Jiszs Kxnzmcpx. Mz nide, dekc tqwz-ngrde nrlc x doa x da amrlx elr. X yrlqle da amrlx mz nzngisckr Jiszs x doa amrlx mz nzmnclz-krbzlr mz zmatq ngrde. Kraes aotr-angidrle Gct Trtede. X nqmq krdeng amrlx nzaelwapx-zpwxlr nqmq kr Gct x zmatq ngrde. X da amrlx lolvz lxblr zmatq ngr natqdeng. Mz nibr nzrkatx-krde alwx ngr leplz, wxbu me matq-esz'ngr Heven mz nrlar Gct Trte kxrtc.
Mevalu Kxnzmcpx Myaszlzle
Enjrl Amrlx
Mz nzmu-krde lcde, Jiszs myaszlz-zlwzle enjrl amrlx mz nzngini-krde Mrlx Gct. X zmatq kc tqaprcbz Gct bade myaszlz-kzle zmatq ngr enjrl amrlx. Murde trpnzngr enjrl kx rpi-neba Gct natq kc tqpibzle mz Mrlxde kx, “Nim Mrlxnge, abzo mzbq ka sa na-aelwapx-ngrbo mz leplz nzngini-krnge Trtem.” X trpnzngr enjrl kx rpibz Gct bade kx, “Sa nangininge trtede, x nanginide mrlxnge.” *
Mz nzatwzlr-krm Gct Mrlxde kc esz'txu mz nrlc, ycmnetr-ngrde enjrl nedeng mz nzrpi-krde kx, “Kxnzmncng mzlilxlr amrlx nzmu na-angiolr nide.” Kzdq Sam ycmnetr-ngrde enjrl neng Gct mz nzrpi-krde kx, “Zmatq ngrm batrpzle mz enjrl nemqng nzlvc-ani-krdr mz nzapu-krdr nenq. X menrpa lcng tzwztrpzng bam nzapu-kzlr bzlrpc kc tqpctipx.” A' mz nzobqkr Gct, Mrlxde myapxbz, murde kzdq kz Sam rpile kx, “Nzyrlqkr Gct lc nzngini-krm King tqyc tqyc, mz nzaclve-krm leplz nemqng mz nzmncngr kx tubq-esz'ngr. Mrlzbz bam da kxtubq, a' px-ngrn da kxtrka. Dekc ninge, Gct rm, tqmcpx-ngrne nim mz nzmyaszlz-krm kztemqng. X tqglqlz-ngrne nim, murde na-aelux nim tolo ngr nzabrtzngr.” 10 Rpi-mopwz Gct mz Mrlxde kx, “Mzli kc mz noude wz-ngrn nrlc, bongavz, x dalrdeng amrlx. 11  Da lcng amrlx sa namrbrting. A' nim txpwz kx namnctx alo. Mzli trnaboiu x sc tztrkapeng tzapupelr lrpz kxblzlongr, 12  kx nzrtctxngr x nztekqtr zvz mz kxmrna. A' trtxpnzngr nzrtekqtrngr nim. X trtxpnzngr nzbz-krm mz kzdq mzli.” 13 X trpnzngr enjrl kx rpibz Gct bade kx, “Wxbu mrlc tqmatq-esz'ngr mz nrlarnge kxrtc, navz nakrlz-zpwxbzle mzli kc nangi-batr-ngrbo mz enqmi rmqng nzmetx-krbzlr bam.” 14 Murde enjrl lcng nidr kxnzmncng mzlilxlr kxnzmrlzng kcng tzwztrpzng mz Gct, kc tqatwzlr-ngrmqng mz nzokatr-krdr leplz kx na-arlapxleng.
1:3 Sam 110:1 1:5 Sam 2:7 1:5 2 Samwel 7:14 * 1:5 1:4 Mzli lc tzyrngr letz lc, kzdung lr Jiu kxnzrlxngiting nzalvztr-rbr-ngrdr kx Kraes nzrsakrlrng badr enjrl x Gct myaszlzle nide. 1:5 Mz 2 Samwel 7:14, Gct pibzle natq lc mz King Devet mz nzycmnetr-krde mrlx kx navzpxm mz nqvi lrde. X atutr-kaile natq lc mz King Solomon, x mz Jiszs kc ate, mz nzngini-alo-krde king. 1:6 Lou Kcpwz 32:43; Sam 97:7; Aposol 26:23; Rom 8:29; 1 Korint 15:20; Kolosia 1:18 1:7 Sam 104:4 1:9 Sam 45:6-7 1:12 Sam 102:25-27; Jemes 1:17 1:13 Sam 110:1