41
Ebirooto bya Falaawo
1 Ni ŋabitaŋo emyaha ebiri miramba, oluvanyuma lwʼohugobosa omuhulu wʼebinywewa hu mulimo gugwe, nga Falaawo aloota ni gemereeye hu lwabi olu balanga baati Kiyira.
2 Ngʼabona eŋombe musanvu ejiboneha obulaŋi era engeeji ni jiŋwera mu lwabi olwo nga jitandiha ohwaya mu ngada.
3 Oluvanyuma, eŋombe ejindi musanvu jaŋwera mu lwabi. Jino jaali nyondi era ni jiboneha bubi, joosi jatiina jemeerera hu gobo lyʼolwabi aŋaali eŋombe jira engeeji era ejiboneha obulaŋi.
4 Mu hirooto ehyo, gabona eŋombe omusanvu enyondi era ejiboneha obubi ni jirya eŋombe jira omusanvu engeeji era ejiboneha obulaŋi. Ngʼaŋo Falaawo asisimuha mu hirooto.
5 Nga nindi aŋenyuha aloota ehirooto ehindi. Hu luno gabona ebigala byʼengaano musanvu, ebigimu era ebiboneha obulaŋi ni bihulira hu hiholo hirala.
6 Nga ŋabaŋo ebigala ebindi musanvu ebi gabona cooka nibyo ni biri biŋotohi olwʼembeŋo embalire eyaŋwa mu lulafu yabihubba byaŋotoha.
7 Ngʼaŋo ebigala ebyo omusanvu ebiŋotohi, bimira bira omusanvu ebigimu era ebiboneha obulaŋi. Falaawo ni gasisimuha, gafaania ati hyali hirooto.
8 Ni wahya mu mugamba, ehyo hyatawanya Falaawo. Olwʼehyo, gatumisa balanga abafumu nʼabaŋi bamagesi bosibosi mu hyalo hyʼe Misiri. Nga Falaawo abalomera ebirooto bibye aye ŋaŋuma owasobola ohumulomera amahulu gʼebirooto ebyo.
9 Ngʼaŋo owaŋeeresanga Falaawo ebyohunywa amuloma ati, “Musengwa, olwa leero kebuliiye esobi yange.
10 Lulala, Falaawo ganyigira abeedu babe, ngʼasidiha omuhulu wabanyiiyi ni nange mu komera mu nyumba eyʼomuhulu wʼabahuumi babe.
11 Ni hwali mu komera omwo, nga ŋabaŋo ehiire omu ese nʼowahyange oyo hwaloota hiisi mulala ehirooto.
12 Ŋaliŋo omuseere Omubbebbulaniya, omwidu owʼomuhulu wʼabahuumi owaali mu komera ni neefe. Ni hwamulomera ebirooto byefe ngʼatulomera hiisi muutu amahulu gʼehirooto hihye.
13 Hiisi hiitu nga hiba ngʼolu gahiroma mu huvunula huhwe: ese nga wungobohesa omulimo gwange, ola nga bamuŋira bamwita.”
14 Ngʼaŋo Falaawo alagira baje baleete Yosefu. Ngʼaŋo ni naaŋo baja bamutusa mu komera. Ni bahena ohumubega efiiri, gacuusa ebyambalo bibye, nga bamuŋira eyiri Falaawo.
15 Ni bamwosa nga Falaawo amuloma ati, “Nalootire ehirooto aye ŋaŋuma asobola ohuvunula amahulu gaahyo. Aye bandomeeye baati mbo ewe osobola ohuvunula amahulu gʼehirooto singa bahihulomera.”
16 Nga Yosefu amugobolamo ati, “Ese, sisobola huvunula birooto aye Hatonda aja huhulomera amahulu wiihe omwoyo.”
17 Ngʼaŋo Falaawo aloma Yosefu ati, “Mu hirooto hyange, mbaye nemereeye hu gobo lyʼolwabi Kiyira,
18 nga mbona eŋombe musanvu engeeji era ejiboneha obulaŋi ni jaaya mu ngada.
19 Oluvanyuma nabona eŋombe ejindi musanvu ejiboneha obubi, enyondi era mbaye kiiri hubonangaho mu hyalo hyosihyosi ehyʼe Misiri, eŋombe enyondi hyejo ejinabona mu hirooto.
20 Eŋombe ejo enyondi era ejiboneha obubi, nga jirya eŋombe jira omusanvu engeeji era ejiboneha obulaŋi.
21 Aye oluvanyuma lwʼenyondi ohulya engeeji, enyondi jasigala ni jihiiri nyondi era ni jiboneha bubi. Ngʼaŋo sisimuha mwiro.
22 “Nga nindi penyuha era nga ndoota ehirooto ehindi. Mu hirooto ehyo, nabona amagala gʼengaano musanvu amagimu era agaboneha obulaŋi.
23 Naali keja nga mbona obugala obundi musanvu ni buli buŋotohi olwʼembeŋo embalire eyaŋwa ewuŋwalyuba yabihubba.
24 Ngʼobugala owo obuŋotohi, bumira amagala gala omusanvu amagimu era agaboneha obulaŋi. Bino byosibyosi mbiromeeye abafumu aye ŋaŋumire asobooye ohundomera amahulu gaabyo.”
25 Nga Yosefu aloma Falaawo ati, “Ebirooto ebi Falaawo alootire, biri nʼamahulu njʼameene. Hatonda ahwehuliiye Falaawo ebi ali huupi huhola.
26 Eŋombe omusanvu ejiboneha obulaŋi, njʼemyaha omusanvu era amagala omusanvu amagimu, njʼemyaha omusanvu. Ebirooto ebyo biri nʼamahulu njʼameene.
27 Nʼeŋombe omusanvu enyondi era ejiboneha obubi, njʼemyaha omusanvu era obugala omusanvu obuŋotohi olwʼembeŋo embalire ohuŋwa ewuŋwalyuba, njʼemyaha omusanvu ejʼenjala.
28 “Ehyo hiri ngʼolu ndomire ti Hatonda alagire Falaawo ehi ali huupi huhola.
29 Ŋanahabeŋo emyaha emiraŋi musanvu ejʼemere mu gwanga lyʼe Misiri lyosiryosi.
30 Aye oluvanyuma lwajo, ŋaja hubaŋo emyaha musanvu ejʼenjala. Era enjala eyo erireetera abaatu ohwibirira ohwama hwʼemere ohwʼamaani ohwasooka. Enjala eriruma ehyalo ohubitirira.
31 Ŋaliŋumaŋo ehiriraga hiiti ŋaalihoŋo emyaha eji emere yabereyemo enyingi olwohuba enjala eriba nyingi bugali.
32 Ehigendererwa hya Hatonda ohuŋa Falaawo ehirooto mu ngeri ebiri, hiri ti Hatonda asalireŋo ehi aja huhola era aja huhyoheresa mu hiseera ehitali hya ŋale.
33 “Olwʼehyo, Falaawo aheje omusinde omulabuhi era owʼamagesi, amuŋe obuŋangi ohudulumya ehyalo hyʼe Misiri.
34 Falaawo ateŋo abatangirisi mu hiisi hitundu ohusoloosa hirala ehyohutaanu ehyʼamakungula mu gwanga lyʼe Misiri mu myaha ejo omusanvu ejʼemere embitiirifu.
35 Era mu buŋangi wa Falaawo, bahumbaanie emere mu myaha ejo josijosi emiraŋi ejiija mu moni, bahene bayibiihe mu bibuga bateŋo nʼabasirikale ohuyihuuma.
36 Emere eyo bayibiihe eyo ni betegehera emyaha omusanvu ejʼenjala eyiija mu gwanga lyʼe Misiri, ohwehuumisa abaatu batafa njala.”
37 Ebibono ebi Yosefu galoma byali byʼamagesi eyiri Falaawo nʼabahungu babe bosibosi.
38 Ngʼaŋo Falaawo abuusa abahungu babe ati, “Husobola hwagaana ŋeena omusinde hyʼono ali nʼOmwoyo wa Hatonda?”
39 Nga Falaawo aloma Yosefu ati, “Hatonda ahulagire amahulu gʼebirooto byange byosibyosi, ŋaŋuma omuutu omulabuhi era owʼamagesi hyʼewe.
40 Oja huhulira olubiri lwange era abaatu bʼe Misiri bosibosi bali nʼohugonderanga ebiragiro bibyo. Oja huba wahubiri hu ese.”
Yosefu aŋuga Misiri
41 Nga Falaawo aloma Yosefu ati, “Kuŋa obuŋangi ohuŋuga ehyalo hyʼe Misiri hyosihyosi.”
42 Era nga Falaawo gefihula epeta yiye eyʼobuŋugi hu lwala lulwe, ayifiiha Yosefu. Ngʼahena amwambasa ehimolo ehi baatunga mu lugoye olulaŋi olwa laasi, ngʼaŋamba ahajegere ahʼezaabbu amwambasa mu mamiro.
43 Ngʼalagira bamugeehesya mu higaali hihye ehindi ohulaga ti njʼowaali owohubiri hu ye mu buŋangi. Ngʼabasirikale aba bamuŋa ohumuhuuma bamutangirira ni bahabuhira abaatu baati, “Mwawuhe!” Kale nga Falaawo aŋa Yosefu obuŋangi ohuŋuga ehyalo hyʼe Misiri hyosihyosi.
44 Nga Falaawo aloma Yosefu ati, “Wayire ndiise Falaawo aŋuga Misiri, kuŋaaye obuŋangi ŋaŋume muutu ahola ehiitu hyosihyosi nʼatahwebuhiiseho.”
45 Nga Falaawo aŋa Yosefu esiina ati Zafenasi Paneeya, ngʼahena amuŋa Asenaasi omuhaana wa Potifeera omusengi womu hibuga Oni, ohuba muhasi wuwe. Kale nga Yosefu aŋuga egwanga lyʼe Misiri.
46 Yosefu gaali aŋesa emyaha adatu aŋa gatandihira ohuŋeeresa Falaawo habaha wʼe Misiri. Nga Yosefu aŋwa mu lubiri ewa Falaawo, atiina agenda nʼalambula ahenaho Misiri yosiyosi.
47 Mu myaha omusanvu emiraŋi ejʼemere, ehyalo hyʼe Misiri hyama emere mu bungi.
48 Nga Yosefu ahumbaania emere yosiyosi eyi baatu bomu Misiri bafuna mu myaha omusanvu emiraŋi bayibiiha aŋaatu mu bibuga. Mu hiisi hibuga gatangamo ehifo aŋa ohubiihamo emere ohuŋwa mu bitundu ohweswanigirisa.
49 Nga Yosefu abunga ebibbiryo byʼemere ebibba ebyene ebingi byaba oti hani mujehe hu nyanja. Olwohuba emere yaali nyingi bugali, galeeheraŋo nʼohuŋandiiha omuŋendo.
50 Mu hiseera ehyo, emyaha jʼenjala ko joole, ngʼAsenaasi omuhaana wa Potifeera omusengi womu hibuga Oni asaalira Yosefu abaana abaseere babiri.
51 Nga Yosefu alanga omwana omudaayi esiina ati Manase, aloma ati, “Olwohuba Hatonda ganjerabihiise ohutegana hwange ko nʼamago ga Bbaabba.”
52 Ngʼowohubiri amulanga esiina ati Efulayimu nʼaloma ati, “Olwohuba Hatonda gapaaye olusaaye mu hyalo omu mbonaboneeye.”
53 Ngʼaŋo emyaha omusanvu ejʼemere ohuba mu bungi mu gwanga lyʼe Misiri, jiŋwaho.
54 Ngʼemyaha omusanvu ejʼenjala jitandiha, ngʼolu Yosefu gaaloma. Enjala yaluma ehyalo hyosihyosi aye mu gwanga lyʼe Misiri mwosimwosi mwalimo emere.
55 Abaatu bʼe Misiri ni batandiiha ohulumwa enjala, baliririra Falaawo abaŋe emere. Nga Falaawo abaloma ati, “Mutiine eyiri Yosefu, muhole ngʼolu anabalome.”
56 Enjala ni yahwana mu gwanga lyʼe Misiri lyosiryosi, nga Yosefu gegulaŋo amasitoowa gosigosi, ngʼagusa Abamisiri emere, olwohuba enjala yaali nyingi mu gwanga lyʼe Misiri lyosiryosi.
57 Ngʼabaatu ohuŋwa mu byalo ebindi byosibyosi batiina e Misiri eyiri Yosefu ohugula emere, olwohuba enjala yaali nyingi mu hyalo hyosihyosi.