14
Oluhwe olwʼohwita Yesu
(Mat 26:1-5; Luk 22:1-2; Yow 11:45-53)
Mu hiseera ehyo, yaali esigaayeyo endaalo ebiri, Embaga yʼAbayudaaya eyʼOhuhebuliriraho Ohubihisya, nʼEmbaga eyi baliiraho emigaati eji batatayemo ehisimbulusa, joole. Abatangirisi bʼabasengi, nʼabasomesa bʼamagambi ga Hatonda baali mu husala amagesi agʼohuŋamba Yesu mu ngiso, bamwite.* Aye nga baloma baati, “Hutamuŋamba mu biseera ebyʼembaga, olwohuba abaatu baja hwediima.”
Omuhasi ajuha amafuta agʼebbeeyi hu Yesu
(Mat 26:6-13; Yow 12:1-8)
Mu hiseera ehyo, Yesu ni gaali mu habuga hʼe Bbesaniya mu nyumba ya Simooni owaali omugenge, nʼalya, nga ŋabaaŋo omuhasi owatiinayo nʼecupa erimo amafuta amalaŋi agaŋunya ahaloosa, era agʼebbeeyi obugali aga balanga baati narudo. Ni goola ngʼasembula ecupa eyo, amafuta agaalimo ngʼagajuha hu mutwe gwa Yesu.* Aye balala hu baaliŋo nga baluŋa. Nga baloma baati, “Lwahiina gonoonire amafuta ago atyo? Bahagatundire, mwaŋwamo ebbeesa ejibita mu dinaari ebihumi bidatu, bajigabira abagadi.” Omuhasi oyo nga bamwoloobya mu ngeri eyo.
Cooka Yesu ngʼabaloma ati, “Lwahiina mumwoloobya? Mumulehe. Ehi gakoleeye hiraŋi. Abagadi banabenga ni nenywe bulijo, era hiisi olu munendenga munabayeedenga. Aye ese sinja huba ni nenywe ehiseera hyosi.* Omuhasi ono aholire ehi asobooye. Ajuhire amafuta agahaloosa hu mubiri gwange ni kiri hufa, nʼagutegeha olwʼohugusiiha. Mbalomera ehituufu ti hiisi ŋaatu mu hyalo hyosihyosi eyi banabuulirenga Amaŋuliro Amalaŋi, ni nahino ehi omuhasi ono aholire, banahiromengaho nga bamuhebulira.”
Yuda afugiirira ohulya mu Yesu oluhwe
(Mat 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Ngʼaŋo Yuda Yisikaryoti, mulala hu beegi ba Yesu ehumi nʼababiri, atiina eyiri abatangirisi bʼabasengi ba Hatonda, ni genda ohulya mu Yesu oluhwe bamuŋambe. 11 Abasengi ni baŋulira ehi genda ohubaholera, nga basangaala, era nga basuubisa ohumuŋa ebbeesa. Ohuŋwa hulwo nga Yuda atandiha ohwendula ahamanga ahohuŋayo Yesu eyi bali.
Yesu alya nʼabeegi babe Embaga eyʼOhubihisya
(Mat 26:17-25; Luk 22:7-14; Yow 13:21-30)
12 Hu ludaalo oludaayi mu ndaalo jʼEmbaga Eyi baliiraho Emigaati Ejibatataayemo Ehisimbulusa, era olu betiraho etaama eperepere eyʼEmbaga eyi bahebuliriraho Ohubihisya, abeegi ba Yesu nga bamubuusa baati, “Wenda huje hutegehere ŋeena eyi onaliire Embaga eyʼOhuhebuliriraho Ohubihisya?”
13 Ngʼaŋo Yesu atuma babiri hu bo, nʼabaloma ati, “Mutiine mu hibuga, munaagaane omusinde owetwihire esongo yʼamaaji, mumulonde. 14 Mulome omwene nyumba omu anengire muuti; ‘Omusomesa alomire ati mbo ehisenge hiri ŋeena omu niye nʼabeegi babe banaliire Embaga eyʼOhuhebuliriraho Ohubihisya? 15 Anabalage ehisenge ehibbala ŋamugulu, mu kalina ehi bahenire ohulongosa nʼohutegeha, kale mutegehere omwo.’ ”
16 Ngʼaŋo abeegi basimbuha, batiina mu hibuga. Era baagaana byosibyosi ni biri ngʼolu Yesu gaali nʼabalomire. Ngʼaŋo bategeha Embaga eyʼOhuhebuliriraho Ohubihisya.
17 Owiire ni wiira, nga Yesu atiina nʼabeegi babe ehumi nʼababiri. 18 Ni baali ni balya, nga Yesu abaloma ati, “Mbalomera ehituufu ti mulala hu enywe ali hulya ni neese hatyane, anandyemo oluhwe.”* 19 Abeegi babe nga banakuŋala, era hiisi mulala ngʼabuusa Yesu ati, “Ndiise?”
20 Nga Yesu abagobolamo ati, “Mulala hu nywe ehumi nʼababiri, ali hutonga ni neese mu lubya. 21 Omwana wʼOmuutu baja humwita, ngʼolu Ebyaŋandihiwa bimulomaho. Aye jimwageene oyo amulyamo oluhwe! Hyahamubereeye hiraŋi singa sibamusaala!”
Yesu alya nʼabeegi babe ehiiŋulo ehisembayo
(Mat 26:26-30; Luk 22:14-20; 1 Kor 11:23-25)
22 Ni baali ni bahiirya nga Yesu abugula omugaati. Ni gahena, geyaasa Hatonda, ngʼagubbongolamo aguŋa abeegi babe abaloma ati, “Munaaŋe mulye, guno njʼomubiri gwange.”
23 Ngʼaŋo abugula ehihopo hyʼenvinyo. Ni gahena ohweyaasa Hatonda ngʼabaŋa bosibosi bahinyweho. 24 Ngʼabaloma ati, “Gano njʼamafugi gange aganahoŋohe hu lwʼabangi, ni gahahasa endagaano epyaha eyi Hatonda aholire.* 25 Mbalomera ehituufu ti sinja hunywa hu nvinyo yʼemizabbibbu nindi, ohwola olu ndinywa epyaha,* mu buŋugi wa Hatonda.”
26 Ni bahena ohwemba olwembo olwʼohujumirya Hatonda, nga batula, batiina hu lusozi olwʼemisaala Emizayiti.
Yesu aloma ati Peetero anamwegaane
(Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Yow 13:36-38)
27 Ngʼaŋo Yesu aloma abeegi babe ati, “Mwesimwesi munadulume mwandehaŋo, olwohuba hyaŋandiihiwa hiiti: ‘Naheete omwayi, ngʼetaama jisalaaniha.’* 28 Aye oluvanyuma lwʼohulamuha, ndibeheerera ohutiina e Galilaaya.”*
29 Ngʼaŋo Peetero amuloma ati, “Wayire abandi bosibosi banadulume bahulehaŋo ese sinahuleheŋo.” 30 Nga Yesu amugobolamo ati, “Mu butuufu kulomera ti mu hiire ehyene hino, engoho yinaabe yitagobolamo huholyoha efunda eyohubiri, ni wahaneganira emirundi edatu.”
31 Cooka Peetero ngʼagobolamo nʼamuhahahisa erala ati, “Wayire hinetagise ohufiira ŋalala ni neewe, sinahwegaane.” Nʼabahye bosibosi nga baloma baatyo.
Yesu mu Gesesimane
(Mat 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Nga Yesu nʼabeegi babe boola mu hifo ehi balanga baati Gasesimane. Ngʼaloma abeegi babe ati, “Muhole ni mwihala ŋano, ese nje sabeho.”
33 Ngʼatiina ni Peetero, Yakobbo ni Yowaane era ngʼatandiha ohutya nʼohweralihirira bugali. 34 Ngʼabaloma ati, “Omwoyo gwange gwijuuye enaku eyoola nʼohunjita! Musigale ŋano, ni muliŋo moni mutaŋenyuha.”
35 Ni geeyongerayo ŋatono mu moni ngʼahubba amafuha gegalihira Hatonda nʼamusaba ni hiba ni hisoboha esaawa eyʼohubonaabona yitamwolaho. 36 Ngʼaloma ati, “Bbaabba, ebiitu byosibyosi biŋangiha eyi oli. Tuseho esaawa yino eyʼohubonaabona. Aye ewe ehi wenda hibe njʼehiholewa, sosi ehi ese nenda.” 37 Ni gagobolayo nga gagaana Peetero, Yakobbo ni Yowaane ni baŋenyuha, ngʼaloma Peetero ati, “Simooni, oŋenyuha? Ndimusobola hubaŋo moni wayire ohuhena esaawa ndala yonyene? 38 Mutaŋenyuha, mubeŋo moni ni musaba ko mutahemewa, mu butuufu emyoyo jenywe miheneerefu, aye emibiri minafu.”
39 Nga nindi gagamayo asaba mu ngeri njʼenyene ngʼolu gasaba oludaayi. 40 Ni gagobola nga nindi abagaana ni baŋenyuha, olwohuba emoni jaawe jaali jijuuye ero. Nga bahaya ehyʼohuloma.
41 Ni gaagama omulundi ogwohudatu ngʼabaloma ati, “Muhiŋenyuha era muhiŋuumula? Ale mulehere aŋo! Esaawa ohuŋaayo Omwana wʼOmuutu mu buŋangi wʼabaatu ababbengi yoolire. 42 Mwinyohe hutiine. Bona! Owundyamo oluhwe njʼoyo gaaja.”
Baŋamba Yesu
(Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Yow 18:3-12)
43 Yesu gaali ahiiroma, ngʼaŋo ni naaŋo Yuda, mulala hu beegi babe ehumi nʼababiri, goola nʼehiŋindi hyʼabaatu abaali ni baŋambire epiima nʼesimbo. Abatangirisi bʼabasengi ba Hatonda, nʼabasomesa bʼamagambi, ko nʼabaatu abahulu mu gwanga baali babatumire ohumuŋamba. 44 Oyo owalya mu Yesu oluhwe gaali ahenire ohubaloma ati, “Oyu naagwe mu hifuba anaabe nje niye, mumuŋambe muŋire ni mumuhuumire butiribiri.”
45 Yuda ni goola, ngʼaŋo ni naaŋo atiina aŋali Yesu amuloma ati, “Musomesa!” Ngʼahena amugwa mu hifuba. 46 Nga bafuhumira Yesu, bamuŋamba bamuhadaasa. 47 Aye mulala hu baali ni bemereeye aŋo, ngʼasoŋolayo epiima yiye, atema omwidu wʼomuhulu wʼabasengi ba Hatonda amuhapulaho ohutwi.
48 Ngʼaŋo Yesu ababuusa ati, “Mujire ohupamba ni muli nʼepiima nʼebibbiro, hyʼabajire ohuŋamba omuyekera? 49 Hiisi ludaalo mbaayenga mba ni nenywe mu lunya lwa Yekaalu ni somesa, ni mutapamba. Aye hino muhiholire, Ebyaŋandihiwa bisobole ohwolerera.”*
50 Ngʼaŋo abeegi babe bosibosi bamulehaŋo, baduluma.
51 Ŋaaliŋo omuseere nalunje owaali nʼatambaaye lugoye lundi ohutusaho olu gaali ni gewihiriiye, ngʼabaatu bamuŋamba nʼalonda hu Yesu. 52 Cooka ngʼabeŋunulaho aduluma majula, nʼabaleheeye olugoye.
Bemeha Yesu mu moni jʼOluhiiho lwʼAbayudaaya
(Mat 26:57-68; Luk 22:54-55,63-71; Yow 18:13-14,19-24)
53 Ngʼaŋo baŋira Yesu ewomuhulu wʼabasengi. Abatangirisi bʼabasengi bosibosi nʼabaatu abahulu mu gwanga, nʼabasomesa bʼamagambi, nga besoloosa beehala mu hijaami.
54 Peetero galonda hu Yesu, ni gesambireho ahanaaŋiro. Nga gengirira erala mu lunya lwʼomuhulu wʼabasengi ba Hatonda, geehala nʼabahuumi bʼembuga ŋa hihoso goota omuliro. 55 Abatangirisi bʼabasengi ba Hatonda nʼAboluhiiho lwʼAbayudaaya Olubbala baali muhwendula obujulizi owʼobudulingi obu baneemeho ohwita Yesu, aye babuhaya. 56 Nga ŋabaaŋo bangi abaŋa obujulizi owʼobudulingi ni bamulumirisa, aye obujulizi waawe ni butaŋambagana.
57 Era abandi nga benyoha, baŋa obujulizi owʼobudulingi ni bamulumirisa baati, 58 “Hwamuŋulira nʼaloma ati, ‘Ndibbwagaŋo Yekaalu yino eyi abaatu baatongola, oluvanyuma mu ndaalo edatu, nditongola eyindi, eyitatongolewa abaatu.’ ”* 59 Aye obujulizi wa bano woosi ni butaŋambagana.
60 Ngʼaŋo omuhulu wʼabasengi ba Hatonda gemeerera mu moni jaawe, abuusa Yesu ati, “Obula ehi ogobolamo? Hiina ehi oloma hu bino ebi bahulumiirisa?” 61 Aye Yesu gaŋoleera huŋoleera, nʼasagobolamo. Omuhulu wʼabasengi nga geyongera ohumubuusa ati, “Ndiiwe Kurisito, Omwana wa Hatonda oyu hujumirya?”
62 Ngʼaŋo Yesu agobolamo ati, “Ndiise. Era mulibona Omwana wʼOmuutu ni gehaaye hu lubega olwʼomuhono omulungi ogwa Hatonda Omwene Buŋangi, era mulimubona ni gaajira hu bireri ebyomwigulu.”*
63 Ngʼaŋo omuhulu wʼabasengi ahanula ebyambalo ebi gaali ni gambaaye ahena aloma ati, “Hwendera hi obujulizi obundi? 64 Muŋuliiye ngʼolu afodogooye. Enywe muŋeega muutye?” Nga bosibosi basalira Yesu omusango baati asaanira ohufa.*
65 Ngʼabandi batandiha ohumufujaho agate, bamuwiiha mu moni, nga bamuhubba epuusi ni baloma baati, “Tulomere ahuhubbire.” Ngʼabahuumi bʼembuga bamuŋira ni bamuhubba amaŋi.
Peetero geegaana Yesu
(Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Yow 18:15-18)
66 Peetero ni gaali mu lunya, ngʼeŋwayo mulala hu bahaana abaŋeeresanga ewomuhulu wʼabasengi. 67 Ni gamubona ni goota omuliro, ngʼamuhaŋaasa ahena amuloma ati, “Ewe weesi obaaye ni Yesu Omunazaleesi.” 68 Cooka Peetero nga geegaana ati, “Ehi oloma sikimanyire era sikitegeera.” Ngʼaŋo Peetero aŋwa mu lunya, atiina mu luhuubo olutula ebulafu. Ngʼengoho yiholyoha.
69 Omuhaana ola nindi ni gabona Peetero ngʼaloma abaali ni bemereeye ohuupi ni naye ati, “Omusinde ono njʼomulala hu babaaye ni bagendanga ni Yesu.” 70 Nga Peetero atandiha ohulayira ati, “Mu mazima, ese simanyire omusinde oyu muloma.”
Ŋabitaŋo ahamanga hatotono, abaali ni bemereeye ohuupi ni naye nga bamuloma baati, “Hituufu oli mulala hu babaaye ni bagendanga ni Yesu, olwohuba weesi oli Mugalilaaya hya niye.” 71 Aye Peetero gatandiha ohulayira nʼohweŋwaba ati, “Ese simanyire muutu oyo oyu mulomaho!”
72 Aŋo ni naaŋo ngʼengoho yiholyoha omulundi ogwohubiri. Nga Peetero ahebulira ebi Yesu gaali nʼamulomire ati, “Engoho yinaabe yitaholyoha efunda eyohubiri, ni wuneganiiye emirundi edatu.” Ngʼatemuha alira.
* 14:1 14:1 Huŋ 12:1-27 * 14:3 14:3 Luk 7:37-38 * 14:7 14:7 Mag 15:11 * 14:18 14:18 Zab 41:9 * 14:24 14:24 Huŋ 24:8; Yer 31:31-34 * 14:25 14:25 oba ndiyinywa bunyaaha. * 14:27 14:27 Zak 13:7 * 14:28 14:28 Mat 28:16 * 14:49 14:49 Luk 19:47; 21:37 * 14:58 14:58 Yow 2:19 * 14:62 14:62 Dan 7:13 14:63 14:63 Ohuhanula ebyambalo haali habonero hʼAbayudaaya ahalaga obusungu wʼomuutu olwʼehiitu ehibi ehi aba nʼaweene oba nʼaŋuliiye. * 14:64 14:64 Leev 24:16