8
Yagu nigaayung na-Jesus ni-yanggi buguni Mount of Olives-guy. Marri bagu wurru-yaay.
Anubani ana-ngamugijgaj ni-yanggi wubani a-lhal-wuy a-Temple-Maṉngulg-guy ngijang. Marri warruburru-yung warra-wurru-wurruj wurru-yanggi buguni. Nga nigaayung niindhadhangayn, nga wani-magaa bagu, warra-wurru-wurruj-guy. Wugurraayung warruburru-yung warra-Pharisee marri warra-yiyini-yinyung ana-lhaawu-runggal wurru-yanggi buguni. Ngarraagi-yung maṉinyung wirringa-yarrijgini buguni nigawi-wuy. Ngarraagi-yung ngarra-maṉinyung ngiiynjaaynji-yaay ngiga, ngi-waṉbaaṉbini-yinyung anaaladi. Marri ngarraagi-yung wirringa-yarrijgini nga wirringa-lhangijgayn bagu bandharra raga-ragij, wugurri-rruj. Nga wunu-magaa na-Jesus-guy, “Barra-yiyina-yinyung, ngarraagi nirringa-lhangarrmayn ngarra-maṉinyung, ngi-waṉbini aladi. Anubani ana-lhaawu-runggal na-Moses-jinyung wu-yamana wugurru, ngarraagi naangaambaḻ-gana ṉuga-mirri. Nagang ba-yaminggarrang ba-yambang?” Dani-yung wurru-yamayn. Warraawurru-yung wunu-ngaynbandangi na-Jesus wunu-dhaayurrijgaa, nguynju yungguyung ambunu-lhajbini nigawi-wuy, anubani-yung-jinyung ana-lhaawu-runggal.
Nigaayung na-Jesus ni-burrdangayn, nga ni-waban-garrarrangi aaban-guy.
Wugurraayung wunu-yandhawiwandi-wugij wurraandha-wuguuguni. Anubanila ni-ḻaḻagiiyn, wani-magayn wugurri-wuy, “Yuga yaaji wurruj waari-yinyung ambu-waṉbini anaaladi? Bawi-yung nga marri ambu-warrgang ana-wulhu-wulhurr mana-ṉuga, ambirringaambaḻ-gang.” Dani-yung ni-yamayn. Ngijang ni-burrdangayn, ngijang ni-waban-garrarrangi aaban-guy.
Anubani-yung yagu wurraawanggini ana-lhaawu, aḏaba wurru-yanggi aynjaaynjaabugij-gaj, warraawurru-yung ni-ngambara wurrugu wu-ragaani, anubanila-wala aḏaba aynjaaynjaabugij-gaj wurru-yangga-yanggi. Anubagu Jesus-bugij marri ngaadagi-yung ngarra-maṉinyung wini-burri.
10 Na-Jesus ni-warranggayn, ngarraagi-yung ngu-nayn, nga ni-yambiyn ngigawi-wuy, “Aniga-wuy wurru-ngarra-janggi? Warraaynbaj yamba anaaji waari ari ambi-lhajbini?” Dani-yung ngu-magayn, ni-yamayn.
11 Ngigaayung ngi-yamayn, “Buunggawa, waari warraaynbaj anaaji.”
Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Wiij-nguynju yamba, yagi anaani ngaya ngunu-lhajbu nagang. Ba-yaarri aḏaba, yagi nunggaṉbi anaaladi ngijang.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
Na-Jesus-inyung ana-lhaawu, yijgubulu-windiyung.
12 Anaani-yung na-Jesus ni-yambini ngijang ni-malgaagijgiyn warra-wurru-wurruj-guy ana-Temple-Maṉngulg-duj. “Ngaya-waj anaani nga-milhiynjina anaani-rruj-jinyung ana-lhal-uj. Warra-wurru-wurruj warruburru ngambambi-gagarri-yurii ngayawi, nguynju yadhu yagi yungguyung wurru-rumi waangudumana-wuy. Wugurru amburru-yaarri wubani wu-lhalmbaarrii-wuy. Nguynju yadhu ambirri-waṉagana ana-wiri.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
13 Wugurraayung warra-Pharisee wunu-magayn, “Aadanu yagu nuynjambiynjina nugaajbaj-mirri! Aadanu nugawi-nyinyung ana-lhaawu waari aniijgubulu-magaa!” wurru-yamayn.
14 Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Wiiya ngaya ngawu-wurryuwina ngayawi-nyinyung ana-lhaawu, anaani ana-lhaawu yijgubulu. Ngaya yamba nga-marrbuy ajigala nga-yanggi, marri aniga-wuy-yinyung ngaynjaarri. Nugurru nurru-maḻaḻadi ngaya ajigala nga-yanggi, yagu aniga-wuy-yinyung ngaynjaarri. 15 Nugurru narra-nguynju-nguynjijgana warra-wurru-wurruj-guy, marri narra-lhajbumana. Nurraaḻamin-jamijgina nugurru aani-rruj-jinyung a-lhal. Ngaya anaani waari ngambijangang nguynju nugurri-yii. 16 Ngaya-maynji ngamba-nguynju-nguynjijgana, anubani maaḻamburrg-galawaj nganggaṉbina. Yagu yagi nga-wijangi ngayaajbaj. Ngaya marri nubagi na-Baba ngani-lharrgang-jinyung, niini-wijangayii niiṉi niiniiynjaabu. 17 Nugurri-nyinyung anubani ana-lhaawu-runggal anaani waarrarrini anaani-rruj, na-wulawaa-maynji nubiṉi-yumbaa ambini-yambina-maynji warrubawa-yung-jinyung warraaynbaj-jinyung, anubani-yung-maynji ambini-yambina anggiiyn-nguynju ana-lhaawu, anubani ana-lhaawu yijgubulu wugurru. 18 Ngaya anaani ngaa-jambina ngayawi-mirri, marri nubagi na-Baba ngaya ngani-lharrgang-jinyung, nigaayung anaani nganii-jambina ngayawi yungguyung.” Dani-yung yigaj ni-yamayn, na-Jesus.
19 Wugurraayung wurru-yamayn “Ajiga marri nagang na-ninyarra?”
Na-Jesus nigaayung wani-yambalmayn, “Nugurru nurru-maḻaḻadi ngaya anaani, marri nurru-maḻaḻadi yangi-nyung ngaya na-Baba. Nugurru-magaa numburru-marrbuy-magaa ngaya, marri numburru-marrbuy-maa ngayawi-nyinyung na-Baba.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
20 Anaani-yung ni-yambini-wugij ana-lhaawu, wani-marrbuy-waa warra-wurru-wurruj wubani-rruj a-Temple-Maṉngulg-duj, wubani-rruj-jinyung wu-murrgulhi wubani a-lhabara, wirri-bu-burrangi-rruj-jinyung wuṉuga. Waari anubagu wurrugu ambunu-radbini naagi-yung, waari yamba nigawi-nyinyung anggiij-barubaj-gini anubani-rruj ngarraaḻirr-rruj.
21 Anubanila-wala wani-magayn, “Ngaya aḏaba anaani ngaynjaarri. Nugurru ngirriigalhaga-lharrmani ngayawi, nugurru numburru-lhagarra-ngawang, marri nimbirri-waṉagana-wugij nugurri-nyinyung anubani anaaladi. Anubani-wuy-maynji ana-lhal-wuy ngaynjaarri, yagi nugurru nurru-rumi anubuguni.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
22 Wudani-yung-gala wugurraayung wurru-yamayn, “Naadagu yuga ari ani-wiynjang nigaajbaj? Ni-yamayn yamba yigaj ‘Anubani-wuy-maynji ana-lhal-wuy ngaynjaarri, yagi nugurru nurru-rumi anubuguni.’ ” Dani-yung wurru-yamayn.
23 Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Nugurru aadanu nurru-yanggi aanila-wala a-lhal-wala a-lhirribala-yinyung nugurru, ngaayung anaani nga-dhirridangi yuwaagala aarrwar-wala. Nugurru aani-rruj-jinyung a-lhal aadanu nurru-burraa. Yagu ngaya anaani waari anaani-rruj-jinyung ana-lhal-magaa ngaya. 24 Ngaya anaani ngana-magaa nugurri-wuy, nugurru numburru-lhagarra-ngawang, marri nimbirri-waṉagana-wugij nugurri-nyinyung anubani anaaladi. Ngubindi, nugurru yagi-maynji ngirrii-ngu-jambarrgi ngaya-waj nga yaani na-Christ, nugurru numburru-lhagarra-ngawang, marri nimbirri-waṉagana-wugij nugurri-nyinyung anubani anaaladi.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
25 Wugurraayung wurru-yamayn “Yangi-nyung yamba nagang aadanu?”
Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Wubani-yung yaga ngana-magaa a-wulhu-wulhurr-waj ngaya. 26 Anaani ngawu-waṉagana arrawindi ana-lhaawu, anaani nga-magina-yinyung nugurri-nyinyung. Ari anamba-lhajbumana aadanu runggal-windiyung. Yagu aadanu yagi nga-yambi wurrugu. Yaani-yung-bugij nga-yambina. Nubagi ngani-lharrgang-jinyung, nubagi ni-jambarrg. Nubagi anaani ngani-yanguni anaani ana-lhaawu. Marri ngaawanggina anaani ana-lhaawu. Bani-yung marri nga-magina anaani ana-lhal-lhangu-waj ana-lhaawu.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
27 Anubani-yung wurru-maḻaḻadi na-Jesus ni-magini-yinyung na-Ninyarra-yinyung, waadurru-yung. 28 Ni-yamayn “Nugurru ngirri-walamalhang, ngaya-waj anaani yaga na-Niwiyayung na-Wurrujung-jinyung. Marri bani-yung numburru-marrbuy, ngaya-waj nga yaani na-Christ. Ngaya anaani waari nganggaṉbang ngayaajbaj. Yagu nubagi ngaya na-Baba ngani-yiyina wubanila-wala a-lhaawu, bani-yung marri nga-magina anubani-yung. 29 Nubagi na-Baba ngani-lharrgang-jinyung ngaya, bagi ngaya niiniinggarra-ngu-burraa. Waari ngaya ngambaniirruyn, yagi nga-wiri-wiri-mi nga-burrangi, ngaya yamba nganaa-gaṉbina maaḻamburrg-bugij, marri ni-waḻaaḻarrii.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
30 Anubani-yung ni-yambini-wala anaani ana-lhaawu, warraawurru-yung arraarrawindi wurru-wurruj wunaa-ngu-jambarrgiiyn niga.
Warra-mijburrayung na-baḏirrnya-yung-jinyung.
31 Na-Jesus warruburru-yung wuu-jambarrgiiyn-jinyung warra-Jew, wani-magayn. “Nugurru-maynji nimbirri-waṉagana-maynji anaani ana-lhaawu ngayawi-nyinyung, aadanu ngayawi-nyinyung numburru-marrbuy-wina-yinyung. 32 Bani-yung marri numburru-marrbuy aniijgubulu-yinyung. Marri anubani aniijgubulu-yinyung, bani-yung marri, numburru-muḻugu-mang-bindiyung.” Dani-yung yigaj ni-yamayn na-Jesus.
33 Wugurraayung wunu-yambalmayn wurru-yamayn, “Nurru anaani warra-mijburrayung na-Abraham-jinyung. Waari nurru naamba-yandhurrbangaa warra-bu-buunggawa. Ajigala marri aadanu nuynjambini nuynjamaa, nurru naambu-muḻugu-mang?” Dani-yung wugurraayung wurru-yamayn.
34 Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Ngubindi ngubindi ngana-magana anaani nugurri-wuy, warraaynbaj-maynji ambu-waṉbina anubani anaaladi, bani-yung anaaladi ambanggu-buunggawa-mana wugurri-wuy. 35 Marri warra-mulung-arrgi-yung warruburru-yung ambarra-yandhurrbangana warra-bu-buunggawa-wuy, waari-yinyung anubani-yung amburraalgurmaynjini-yinyung. Wudani-yung-gala waari anubagu ambu-burrangi ana-baḏag anubani-rruj anaanga-rruj. Yagu nubagi-yung-maynji na-niwiyayung marri nubagi na-ninyarra-yung, bagi-yung na-niwiyayung ani-burraa anubani-rruj anggu-wuguuguni. 36 Ngaya-waj nga yaani na-niwiyayung. Ngaya-maynji anamba-muḻugu-wang-maynji nugurru, ngubindi aadanu numburru-muḻugu-mang. 37 Nga-marrbuy anaani, nugurru aadanu warra-mijburrayung na-Abraham-jinyung. Yagu nugurru ngirriimana lhaalhag marri ngirri-ngawijgang, nurraaḻamin-jamijgina aadanu. Yagu yamba nugurru waari ngirri-lhaawu-ngaynbandang anaani ana-lhaawu nga-yambina-yinyung. 38 Anaani nga-yambina wubani-yung yaga ngaarra-nani-yinyung na-Baba-rruj-jinyung. Yagu nugurru nurru-waṉbina anubani-yung nugurri-nyinyung-jinyung nubagi-yung-gala na-ninyarra-wala.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
39 Wugurraayung wunu-yambalmayn nigawi-wuy, “Abraham, dagu niga nurri-nyinyung na-baba.”
Nigaayung na-Jesus wani-magayn, “Waari. Nugurru-magaa nugurri-nyinyung na-ninyarra Abraham, nugurru numburru-waṉbini nguynju na-Abraham-jii wubani ni-waṉbini-yii nigawi-yii. 40 Yagu nugurru ngirri-ngawijgang ngaya. Na-Abraham waari ani-waṉbini anubujung-jinyung niga. Anaani ngaya ngana-magana yijgubulu-windiyung, ngaawanggini yamba na-God-gala. 41 Yagu nugurru-waj aadanu ngirri-ngawijgang ngaya. Nugurru wulguy nurru-waṉbina nugawi-wala na-ninyarra-wala ni-waṉbina-yinyung.” Dani-yung niga ni-yamayn.
Wugurraayung wurru-yamayn, “A-yangi yungguyung nagang nuynjambina aadanu? Nurri-nyinyung ngaa-rrigang-gaang marri na-baba-waang waari anubujujung amburraaynji-yaay. Nurru na-Baba, dagi-yung-bugij God, nurru nuunu-waṉagana.” Dani-yung wurru-yamayn.
42 Nigaayung na-Jesus wani-magayn, “Na-God, waari nugurri-nyinyung-magaa na-ninyarra. Nugurri-nyinyung-magaa wulguy, nugurru marri ngirri-ngaynbandangi, ngaya yamba anaani nga-yanggi na-God-gala. Wudani-yung-gala anaani ngaya nga-burraa anaani. Waari ngambijangani ngayaajbaj, nga-yanggi-yinyung anubagala, yagu niga-waj ngani-lharrgang anaani ngaya. 43 Nugurru aadanu waari numburru-marrbuy-maa anaani ngana-yambina-yinyung ana-lhaawu. Nugurru yamba waari nimbirri-ngaynbandang anaani ana-lhaawu nga-yambina-yinyung nugurri-wuy. 44 Nugurru yamba nani-waṉagana, niga nugurri-nyinyung na-ninyarra, na-baḏirrnya-yung. Dagi-yung nga nugurri-nyinyung na-ninyarra. Nugurru nuu-yamana nguynju nigawi-yii ni-waṉbina-yii, aadanu. Anu…bani-yunggaj, niga ni-lhamugarr, wani-wini-wini. Waari aniwu-ngaynbandang anubani aniijgubulu-yinyung. Anaani wiijanggaḻij ni-yambina, anaani ni-yambina nigawi-nyinyung-mirri lhaagi. Naagi-yung yamba ni-yanggaḻij-bindiyung, marri anaarrawindi-lhangu aniijanggaḻij, anubani wu-lhaawu-rabalii nigawi-wala aḏaba. 45 Yagu anaani ngaya ngana-magana yijgubulu-windiyung. Anaanila-wala ngaya waari ngirri-ngu-jambarrgi aadanu.
46 “Nugurru aadanu ngirri-magana aḏaba. Yuga ngaya anaani aḏaba ngii-lhajbumana, yuga ngaya ngaaṉbini yamba aladi? Anaani ngaya ngana-magana ngubindi. Marri a-yangi yungguyung nugurru waari ngirrii-ngu-jambarrgiyn? 47 Warruburru wugurraayung warra-mulung-arrgi-yung, warruburru na-God-jinyung. Anubani-yung wunaa-gawanggina nigawi-wuy na-God-guy wubani a-lhaawu. Yagu nugurru waari numburraawanggang anubani ana-lhaawu, waari yamba nigawi-nyinyung-jinyung na-God-jinyung aadanu nugurru.” Dani-yung yigaj ni-yambini na-Jesus.
Na-Abraham marri na-Jesus.
48 Warruburru-yung wugurraayung warra-Jew wunu-yambalmayn, “Yijgubulu anaani nurru-yambina nurru, nagang aadanu numban-gaagidhu, nagang yamba a-Samaria-yinyung. Marri nagang aadanu nunggu-waṉagana danu man.gurrg nugawi-rruj, aladi.” Dani-yung wurru-yamayn.
49 Nigaayung na-Jesus wani-yambalmayn, “Waari anaaji ngayawi-rruj anggu-burri ana-man.gurrg ana-lhirribala. Ngaya anaani nganu-yaynjangayii ngayawi-nyinyung na-Baba, yagu nugurru waari ngaya ngirri-yaynjangang marri ngirrii-gawanggang. 50 Waari ngaya ngaṉḏunggal-wiiyn. Bagi-yung aynbajung ngaya ngani-runggal-wana ngaya. Marri niga andhurrg ni-wijangayii. 51 Ngubindi, ngubindi anaani ngaya ngana-magana nugurri-wuy, warraaynbaj-maynji warrubawi-yung ngambambi-yandhurrbangana ngayawi-nyinyung ana-lhaawu, warrubawi-yung yagi wu-ngawi.” Dani-yung ni-yambini.
52 Wugurraayung warra-Jew wunu-magayn nigawi-wuy, “Anaani nurru-marrbuy nagang aadanu nunggu-waṉagana danu man.gurrg. Nubagi na-Abraham niga ni-ngawiiyn! Marri warruburru-yung anu…bani-yunggaj-jinyung wunaa-ja-jambini-yinyung na-God, wuu-lhagarra-ngawini wugurraayunggaj yagu! Nagang nuynjambina, ‘Warraaynbaj-maynji warrubawi-yung ambii-yandhurrbang ngayawi-nyinyung anaani ana-lhaawu, yagi warrubawi-yung wu-ngawi.’ 53 Yuga nagang nuṉḏunggal aadanu, nubagila-wala na-Abraham-gala? Nagang nuynjamana yangi-nyung yuga nagang aadanu?” Dani-yung wurru-yamayn.
54 Nigaayung na-Jesus wani-yambalmayn wugurri-wuy, “Ngaya-maynji ngaṉḏunggal-wina-maynji ngaya, anaani ngaya nga-nunggarrbidi. Yagu waari ngaya ngaṉḏunggal-wiiyn. Ngayawi-nyinyung na-Baba ngaya ngani-runggal-wana. Nugurru yingga nurraan-jamana nugurri-nyinyung na-God. 55 Yagu waari nugurru numburru-marrbuy-maa niga. Yaani nga ngayaaj-bugij nga nga-marrbuy. Ngaya-magaa ngaynjambini-magaa, ngaya nga-maḻaḻadi na-God, ngaya anaani nga-ngu-burri-magaa ngaynjanggaḻij, nguynju nugurri-yii. Ngubindi, anaani ngaya nga-marrbuy na-God. Marri ngaya nganu-yandhurrbangana nga-wuguuguni nigawi-nyinyung ana-lhaawu. 56 Nugurri-nyinyung na-ninyarra na-Abraham anubani-yunggaj niga ni-waḻaaḻarrangi! Anubani ni-wijangani anubani-yung-jinyung ngaya ngaynjanggi-yinyung anubagala, marri ni-waḻaaḻarrangi-windiyung niga, ngarrubagi-rruj yamba aḏaba ngu-nani ngarraaḻirr.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
57 Wugurraayung warra-Jew warruburru-yung wunu-magayn, “Waari aadanu nagang ba-yiwanggu-maa wurrugu. Yuga aadanu nagang ngijang nuynjambina, wu…bani-yunggaj-jinyung na-Abraham-jinyung, yuga nunu-nani-yinyung nagang,” wurru-yamayn.
58 Nigaayung na-Jesus ni-yambiyn, “Ngubindi, ngubindi ngana-magana nugurri-wuy, anu…bani-yunggaj, waari-waj na-Abraham naagi-yung aniimbuḻwini, yaani nga ngaya-waj nga-wiri.” Dani-yung ni-yamaa.
59 Wugurraayung warruburru-yung wirrima-mangi ṉuga, ambunaambaḻgaa yungguyung, wirrima-ṉuga-ragaa. Yagu naagi-yung na-Jesus ni-julubini. Anubanila aḏaba ni-yarramayn anubanila ana-lhal-wala ana-Temple-Maṉngulg-gala aḏaba.