12
1 Kɨni narmamə yamə mɨna, kɨmɨsərer-ərhav tuk Kughen, mɨshatətə tɨm tɨm iran, iriə khapsaah pɨk, kɨni kapəriə nɨmraghien in ravəh-si haktə nhatətəyen kapətawə. Ror pən, pəh kɨsəpəh nar pam yame ramraptərəkɨn ətawə mɨne təvhagə has yame raməpit-pə irətawə. Kɨni pəh kɨsaiyu mhapəh nɨsəpəuyen kɨn naiyuyen yame Kughen rɨmnərəhu-pə kupan irətawə.
2 Mɨsarha-pən əmə tuk Yesu, yame In nuknei nhatətəyen kapətawə, kɨni in e yame tukror mə kɨtawə tukseriaji mak ye nhatətəyen kapətawə. Pəh rɨkitawə tukruh norien kape Yesu e in e kafan nərɨgien rapomh. Nɨpɨg rɨmamhə ye nai kamarkwao kɨn, In mor nar apnapɨg əmə ye nəmhəyen yame rɨmɨvəh. Meighan-pən kɨn naurɨsien kape nɨmhəyen ye nai kamarkwao kɨn, meinai In rɨmnor kafan nərɨgien skai tuk nagienien yame In tukrɨpivəh. Kɨni taktakun ai, In ramkwətə ye nɨkar Kughen matuk e In King.
3 Rhuvə mə rɨkimiə tukraməsɨk Yesu mɨne kafan nərer-tɨmtɨmien nɨpɨg yor təvhagə hah mɨnə kɨmɨsarakikɨn-pən nəgkiarien has mɨnə kɨmin, pəh rɨkimiə tukrɨpəh nəpouyen kɨni mhapəh nɨsəpəhyen nhatətəyen kapəmiə.
Kughen ramərɨp atuatuk kwajikovə kafan mɨnə
4 Yakɨrkun mə kɨmiə naksarowagɨn tuk nətapɨgien kɨn təvhagə has ye nɨmraghien kapəmiə, mərɨg kɨmiə kɨrik rɨkək yame nɨtawɨn rɨmnaiyu tuk narowagɨnien e.
5 Kɨmiə nakwəsəru-kɨn ta nəgkiarien yame ravəhsi-haktə nətərɨgien kapəmiə. Ye nəgkiarien e, Kughen ramni-pre tuk əmiə, rəmhen mə kɨmiə tɨni atuatuk mɨnə, mamni mɨmə,
“Narɨk, nɨpɨg Kughen Yermaru ramərɨp atuatuk ik,
takpəh norien nar apnapɨg iran.
Pəh rɨkim tukrɨpəh nəpouyen nɨpɨg In ravəhsi-pre narpɨnien kɨrik kɨmik.
6 Mərɨg in ai Kughen Yermaru ramərɨp atuatuk narmamə yamə mɨne In rorkeikei əriə,
mamarkɨs-arkɨs narmamə m-fam yame In rɨrhi əriə rəmhen kɨn kafan kwajikovə mɨnə.”(Prov 3:11-12)
7 Ror pən, taksərer tɨm tɨm ye nɨpɨg əutən mɨnə. Kughen ravəhsi-pre nɨpɨg əutən mɨnə e tuk nəko-atuatukien əmiə. Kɨmiə ji Kughen mɨnə, ror mə In ramərɨp atuatuk məkneikɨn əmiə. ?Mərɨg kwajikovə kɨrik aikɨn yame kafan tatə rɨpəh nərɨp-atuatukien in uə? Nɨkam, rɨkək.
8 Ye norien kɨrikianə əmə mɨn, Kughen ramərɨp atuatuk tɨni mɨnə. To Kughen rɨpipəh norien məknakɨn irəmiə, rɨpihajoun-pən mə kɨmiə pəh nien mə kwajikovə atuatuk mɨnə kafan - kɨmiə kwajikovə kape swatuk mɨnə.
9 Rɨmtawə mɨnə ye tokrei tanə e, kasərɨp atuatuk ətawə, kɨtawə kamhasiai əriə. ?Kɨni tukshawor pən iran mɨne ye Rɨmtawə In Nanmɨn, ye rao ye neai? Rhuvə mə tukseiwaiyu tukun, mhavəh nɨmraghien.
10 Rɨmtawə mɨnə mɨn kasərɨp atuatuk ətawə kape nɨpɨg kwakwə əmə, rəri-pən kapəriə nətərɨgien. Mərɨg Kughen ramərɨp atuatuk ətawə mə tukrasitu irətawə, kɨni mor ətawə kɨsatuatuk rəmhen kɨn In.
11 Tukmə kərɨp atuatuk ətawə, nar a rɨpəh nɨmarien tuk ətawə, mərɨg rəutən tuk ətawə. Mərɨg tukmə kɨtawə kɨseighaan kɨn mə tukrɨkɨr-pə ətawə ye swatuk yame ratuatuk, in tukrɨkuə kɨn kwənkwan e natuatukien mɨne nəmərinuyen.
Takasərɨg əmiə
12 Ror pən, nar apnapɨg mə kɨmiə nakasarə ye nɨpɨg əutən, mərɨg harəh-si haktə kwermɨmiə yame rəpəu mə tukrəsanɨn. Mɨne nɨhumiə yame ramətəmnɨmɨn, taksor mə ramskai tuk naiyuyen.
13 “Naha yermamə nakseriwək kwis kɨmiə min, nɨhun rɨmhə,
Sor swatuk kapəmiə ratuatuk huvə, mə nɨhun tukrɨpəh nahas-əgkəpien mier ta,
Mərɨg pəh nɨhun tukrhuvə mɨn.”(Prov 4:26)
14 Sarkut mə kɨmiə m-fam taksarə kwis ye nəmərinuyen. Kɨni mɨsarkut mə taksor mə nɨmraghien kapəmiə in ratuatuk, meinai yermamə yame rɨpəh natuatukien, to rɨpəh nɨvənien məm Kughen tuk nɨpɨg kɨrik.
15 Takasərɨg əmiə tamə nakasaiyu mɨsəpəu ye kwerkwai swatuk, kɨni mhapəh nhavəhyen nɨhuvəyen kape Kughen. Takasərɨg əmiə tamə nuai nai akonə kɨrik rurə yerkimiə, mɨkuə, mor kwənkwan rɨpsaah ye nɨmraghien kapəmiə, kɨni nehen roriah narmamə khapsaah.
16 Takasərɨg əmiə mə takhapəh nhakɨr-apnapɨgien narman uə nɨpiraovɨn. Takhapəh nɨsəmhenien kɨn kwən e Esao, yame kafan nɨmraghien rɨpəh natuatukien. In ror nar apnapɨg ye Kughen. In nɨmrɨ nupan, mərɨg in rɨmnor salem kɨn nehuəyen kape nɨmrɨ nupan kɨmi naorahini, kɨni məvɨgɨn kɨn mane kape nɨpɨg kɨrikianə əmə.
17 Kɨni kɨmiə nakharkun mə kwasɨg ikɨn, rɨkin rɨpivən mɨn ye nehuəyen kape nɨmrɨ nupan. Kɨni markut pɨk mə kafan tatə tukrəhuak mɨvəh-si-pən mɨn nɨhuvəyen kɨmin. Rɨmnasək pɨk pawk tukun, mərɨg rɨmɨpəh nararien ye nərɨgien kape rɨmni, kɨni rɨmni rɨpəh nəhuakien tuk nɨvəhsi-pənien nɨhuvəyen kɨmin.
Rhawor e loa ror pɨsɨn ye Nəvsaoyen Huvə
18-20 Apa kupan, kwənərəus mɨnə kape Isrel kɨmnhavən ye tukwas ehuə e Sinae. Kɨni ikɨn a, kɨmɨsəm nap yame ramuək, mɨne napɨgnapien ehuə rameiwaiyu mhorukɨn nar. Kɨni kɨmɨsərɨg nɨmətag ehuə, mɨne naiyuk ramasək apomh. Masərɨg rɨki yermamə kɨrik raməgkiar kɨmi əriə. Masətərɨg kɨn kafan nəgkiarien, kɨni mɨsaiyoh-skai-pən mə tukhapəh nɨsərɨg-mɨnien rɨki yermamə a. Mɨsakur mhagɨn tuk nəgkiarien a, kɨni In rɨmə,
“Naha nhagɨn yame ramuə tuk tukwas e, nar apnapɨg mə in nar mɨragh kɨrik, kɨmiə takasəkeikei mɨsarkwhopni kɨn kapier apɨg.”(Eks 19:12-13)
21 Nɨpɨg Moses rɨmnəm narɨmnar mɨnə a, in mɨn rɨmnərɨg rahas mɨmə, “!Yo yakwagɨn pɨk, makur!” (Dut 9:19)
Mərɨg pəh nien mə kɨmiə nakwənhauə ye tukwas e.
22 Kɨmiə nakwənhauə ye tukwas e Saeon, mɨne taon ehuə e, ime Kughen Mɨragh. In e Jerusalem vi apa ye rao ye neai, ikɨn agelo mɨnə khapsaah khapsaah kasofugɨn əriə ikɨn tuk nagienien ehuə.
23 Kɨni kɨmiə nakwənhauə ye nofugɨnien ehuə kape narmamə kape Kughen, yame kɨsəmhen kɨn nɨmrɨ nupan mɨnə kafan. Kɨmɨrai-pən nhagmiə ye rao ye neai. Kɨni nakwənhauə tuk Kughen yame tukrɨpiəkir narmamə m-fam. Nakwənhauə masor kɨrikianə kɨmiə nanmɨ narmamə atuatuk yamə mɨne kwənhamhə ta. Kɨni Kughen rɨmnor əriə kwəsəriəji mak.
24 Nakwənhauə tuk Yesu e in e swatuk kape promes vi yame Kughen rɨmnor kɨmi ətawə. Kɨni nakwənhauə tuk nɨtaw Yesu, yame in rɨmnətəg-pə irəmiə ror əmiə naksatuatuk. Nɨtə a in ramni-ərhav narɨmnar yamə mɨne khahuvə mɨsapita narɨmnar yamə mɨne nɨtaw Ebel rɨmɨni-ərhav.
Yermamə yame rɨpəh nhatətəyen ye Kughen, in tukrɨvəh narpɨnien
25 Ror pən, takasərɨg əmiə tamə nakhaukreikɨn-pən nɨmeitaimiə kɨmi Kughen yame raməgkiar kɨmi əmiə. Meinai Moses, in yermamə əmə. Kɨni kɨtawə kharkun mə nəmə kupan kɨmnhapəh nɨsərɨgien in nɨpɨg In rɨmnor kwirɨg kɨmi əriə. Kɨni iriə kɨmɨseinein nɨsaptayen kɨn narpɨnien kapəriə. Kɨni tukmə ror məkneikɨn, ?Rhawor irətawə tukmə khapəh nɨsətərɨgien kɨn nəgkiarien kape Kughen yame ramsɨ-pən ye rao ye neai mamor kwirɨg kɨmi ətawə? ?Tukshawor mɨsapta kɨn narpɨnien?
26 Apa Sinae, rɨki Kughen rɨmɨkiu-kiu ye nɨmoptanə. Mərɨg taktakun ai in rɨmɨrpen-pə kɨmi ətawə mɨmə,
“Nɨpɨg mɨn kɨrik aikɨn, Yo jakɨkiu-kiu ye nɨmoptanə. Ye nɨpɨg a, pəh nien mə ye tokrei tanə əmə jakɨkiu-kiu iran, mərɨg nɨmago-ago mɨn tukrɨkiu-kiu məsaah.”(Hag 2:6)
27 Nɨpɨg Kughen ramni mɨmə, “Nɨpɨg kɨrik mɨn aikɨn,” nɨpran e ramni mə tukrɨkiu-kiu ye narɨmnar kape tokrei tanə əmə yame In rɨmnor, mə tukrɨvəh-si ta əriə. Tukrɨvəh-si ta narɨmnar, mə narɨmnar yame tukrɨpəh nɨkiu-kiuyen irəriə, iriə tukasəmɨr - in e narɨmnar yame tukramarə rerɨn.
28 Kɨni ai, rhuvə mə tukhani vi vi Kughen, meinai kɨtawə kwənhavəh rao kape Kughen e yame keinein nɨkiu-kiuyen iran. To rɨpəh niertayen tuk nɨpɨg kɨrik. Rhuvə mə kɨtawə tuksəhuak kɨmin, yerkin agien. Pəh kɨtawə tukamhasiai In, mamhagɨn kɨn
29 meinai
“Kughen kapətawə In rəmhen kɨn nap ehuə kɨrik yame raməkwəru narɨmnar m-fam.” (Dut 4:24)