13
Vanavaasiravata Soruravata nyianrani sitovata vura
1 Antiokini Iesusira nraaqiara mponramwu varura. Iesusira nraaqiara mponramwuvanto poropeti vaisi varuvata mponramwuvanto Kotira okyara mpo okyara mpo okyara timwa nyi varuhua varura. Vanavaasivave, Simioniva mwia vara nrutu Upivave, Rusiaasiva Sairininyaavave, vunyaa vaisi Herotira henava Maneaanivave, Soruvave, mwihua mwi kyaiqara vareqata Iesusira nraaqiaranramwu kyaahaqamaqita vi varura.
2 Mpo enta mwihua kuairama vita variqata kyara aurama teta Kotirara aakyara nte varuvaro Kotira mwanraquravanto mwihua timwa nyinro tiqaro, Vanavaasikya Sorukya mpo kyaiqa varaate tina, mwitanahua nyaarauqo. Qio mwitanahua ninive timwataate, tiro.
3 Kotira mwanraquravanto mwitaa tuvata mwihua qaiqaa kyara aurama teta Kotirara aakyara ntamwa kyeta mwiaqaataita mwihua mwitanahuaqaa nkyiari kyauqu vateta mpo mwatani sitovata vura.
Mpo mwata Saiparaasini vura
4 Mwitanahua sitovaro Kotira mwanraquravanto aanra nyaamwutovata Vanavaasikya Sorukya mwatukya mpo Serusiani uto nteta mwiaqaataita sipiqi mwaanri nteta kyaarera nronraqa qara vareta kyaarera utaqaa vahu mwatara Saiparaasini vura.
5 Mwi mwataraqaa uro nteta mwitanahua uro mwatukya mpo Saramisini Iutaa mwaanra nraamwuqi variqata Kotira qua timwa nyunra. Ioni Maakiva mwitanahua kyaahaqa hirero mwitanahua kyapata vurama.
6 Vanavaasikya Sorukya Saiparaasini mpo mwatukya mpo mwatukya nrohiqata Kotira qua timwa nyiqi vita vutura hini tokya mwatukya mpo Peposini uro nteta taqovaro quaha uti varu vaisiva mpovanto varura. Mwia nrutu Mpaa-Iesusiva mwiva Iutaa vaisivanto nai unra tiro tiqaro, Nte Kotira qua mwakyaakya qovarama kye varuqo, tiro.
7 Mwitaa tiqaro mwiva kamaninra totiqama tero varura. Kamaninra mwia nrutu Sesiaasi Poraasiva mwiva kyuqe vu nraato vataava, mwiva Kotira qua riarero Vanavaasiravata Soruravata nyaanronra.
8 Nyaanrovaro Mpaa-Iesusiva mwia vara nrutu Erimaasiva, mwivavata variqaro kamaninra mwianra e hia mwitanahua Iesusirara ti quara riaante tuvaro
9 Soruva mwia nrutu mpo Poruva Kotira mwanraquravanto mwia utaqi kepukyaqama kyero varuvaro mwiva quaha vaisi mwia taqero mwianra tiqaro,
10 E Tovesi nraaqiaravantove. Ekyaa kyuqe inraikyavanto vaihara e mwia nramwutaavama variaro. Unra quave, uaqia hi kyaiqavave, mwi inraikyava nraahuma i vu nraatoqi vaiho. E Kotira qua mpo okyara mpo okyara api ti variananrave. Api qua qaqira kyaataarama e qati nraahu mwi quara ti variaro.
11 Qio riaante. Mateqama nronravanto i ntuqutiraro i vuvanto qipa quananrove. Mwiaqaataira e huravata mporavata variqi viqara hia huari qio taqenanrave, tiro. Mwitaa tuvaro Erimaasiva taqovaro mwia vuvanto entama vuvaro mwiaqaatairo mwiva aanrani viro tiqaro, Ni kyauqu tu vareta aanra naamutaate, ti varura.
12 Poruva mwitaa tuvaro Erimaasira vu qipa vuvaro kamaniva vunyaava mwi inraikyara taqero mwiva Porukya Vanavaasikya tu quarara qutaave tiro kyauqu ntukikinraaqa tero Iesusira quara kyuqe quave tura.
Mwata mpo Pisintiaani vura
13 Poruvavata mwia vatama kye nruhuavata Peposi kyeta mpotuqi vuhua mwata mpo Pampiriaani uro mwatukya mpo Pekaani uro ntora. Mwini uro ntovaro mwihuaqitairo Ioni Maakiva mwihua kyero uro ntantero Ierusaremini vura.
14 Vuvata mwinramwuhua vuhua Pekaa kyeta Pisintiaani vuhua mwatukya mpo Antiokini uro nteta mwini variqata mwaanraqaa mwinramwuhua uro Iutaa mwaanra nraamwuqi vera nteta mwatakyaa vita varura.
15 Mwi mwatanaahua Mosesiva qara ntumwato quara kyaara ntita poropetivanto qara ntumwato quara kyaara ntumwa kyeta mwiaqaataita mwaanra nraamwuqaa ntaqikyuhua vaisi mpo titovaro mwiva mwinramwuhua kyapara hiro tiqaro, Tiri tiqata vakyaa tuaavo, tiri kepukya timwiani quava vahirera, nkye tiri timwa timwivaqeta tire riaare, tiro.
16 Mwitaa tuvaro Poruva siviro kyauqu tuaahera kyero mwiva mwihua timwa nyinro tiqaro, Nkye Isareri vaisinramwuvata, nkye mpo mwatanaahua Kotira nrutu tuaahere variahua nkyevata, riaate.
17 Isareri nraakye qoraqaa ntaqikyi variva Kotiva, mwiva haaru tiri haivaqahuarave tiri tiqohuara tiqaro, Nkye ni nraakye qorama varivarave, turave. Mwiaqaatairo tiri haivaqahua Isipini varu entara Kotiva mwihua kyaahaqa hi varuvata mwihua airiqama vuvaro mwiaqaatairo Kotiva nai kepukyaqo mwi mwataraqaatairo mwihua sita varero
18 nrumu kyovata mwihua 40 ihiara qumina mwatani variqi vuvaro Kotiva hia mwihua qaqira kyaraitiro, mwihuaqaa ntaqikyiqi vurave.
19 Mwitaamaqi viqaro mwihua kyaahaqa huvata mwihua Kenaanini nkyiari nramwutaa 7 mwatanaa ru taiqa kyovaro Kotiva Kenaani mwia tiri haivaqahua nyuvata
20 mwihua mwi mwataraqaa 450 ihi vara kyeta ntaqikyiqi vurave.
Mwiaqaatairo Kotiva tiri haivaqahuaqaa ntaqikyiqaro vaisi mpo uhua nronraqama kyero nraakye qora ni qua timwa nyiate tuvata mwihua Kotira qua timwa nyiqita vita mwitaamaqi vita qutu vuvaro mwiaqaatairo Kotiva Samuerira nronraqama kyovaro mwiva Kotira qua timwa nyi varura.
21 (Mwiaqaataita tiri haivaqahua pupohama nyuvata Samuerirara qaqao tita, Vaisi mpo mwatama tairaro mwiva nronra vunyaava variqaro tiriqaa ntaqikyiarive, tuvaro) Kotiva mwi quarara eo timwa kyero Mpenisamininra okyara Kisira mwaaqu mwia nrutu Sorura nyuvaro Soruva 40 ihiara variqiro viqaro tiri haivaqahuaqaa ntaqikyiqiro vurave.
22 Mwiaqaatairo Kotiva mwia qoririma mwatero Ntevitiva mwihua vunyaa vaisi variarive tiro, mwia nronraqama kyorave. Kotiva Ntevitirara qamwateqaro mwataama tiro, Ni mutukyavanto Iesira mwaaqu Ntevitirara vaiho. Mwiva nte vararera hiani kyaiqara qioma vara mataananrove, turave.
23 Qio Kotiva nai qua vatora mwivau viqaro Ntevitira okyaraqitairo Isareri huvantu kyaani vaisira Iesusira vara kyovaro tumunrave.
24 Tumu variqaro Iesusiva hia nai kyaiqa toharo entara Ioniva aakyara ntamwa kyero Isareri nraakye qora timwa nyinro tiqaro, Uaqia hi aanranra qaqira kyeta nramanri varaate, turave.
25 Mwitaa timwaqiro viro nai kyaiqa taiqa kyaani entava qaumato vahuvaro Ioniva tiqaro, Nkye nianra ta vaisivaveve qiavo? Nkye Kotiva titaani vaisira vekya variava hia nte mwaa mwivave. Qio taqaate. Mwiva ni naakiara nri variho. Nte qati qumina vaisi variqananra tina, hiama qio mwia kyuqu nraamwu ntahuku mwataaninrave, tiro. Ioniva Iesusirara mwitaa turave.
26 Qio nkye ni kata pakyaa Evarahaamunra nraisivantove, qumina mpo mwatanaa Kotira nrutu tuaahere variahuavatave, nkye ekyaa riaate. Tire huvantu vita kyuqema variananranra rieqaro Kotiva tiriara mwi quara vara kyaiharo nriho.
27 Ierusaremini variahuavata, mwihuaqaa ntaqikyiahuavata, hia ntapihiavaro Iesusiva Kotiva titaiva varihata mwihua mpo mwaanraqaa mpo mwaanraqaa poropetivanto qara ntumwatora kyaara ntita hia ntapihiavaro mwi quava Iesusirara tihata mwihua poropeti qua hia ntapihi kye riaraitita, Iesusiraqaa qua vataavarora tiro, haaru poropeti vaisivanto qua tuva mwivauma vaiho.
28 Mwihua Iesusira ru kyarera uti variqata taqovaro hia mwiaqaa qua vahuvatavata mwihua kepukyaqama kyeta Pairaatira rapateta mwia ru kyaante turave.
29 Mwiaqaataita mwihua Kotira mpukuqi Iesusira mwitaa mwitaa hivarave tu quara utu taiqa kyeta Iesusira kyatariqaatai itu kyeta varaqi oriqi uto quntamwa torave.
30 Quntamwa tovaro Kotiva mwia qati vara sivuma kyovaro
31 Iesusiva airi enta mwatani nrohi varuvata Karirisaita Ierusareminianra Iesusira vatama kyeta vuhua mwia taqorave. Mwihua matevata nkyiari taqorara Isareri nraakye qora timwa nyi variavo.
32 Tire Vanavaasikyavata nkyi kyuqe mwakyaakya timwa nyinrenra nrunrahuave. Kotiva haaru tiri haivaqahua timwa nyinro tiqaro, Nraakiara nkyiara rieqana nte mwitaa mwitaa hirerave, tu quava mate mwivauma vaiho.
33 Tire teta haivaqahua nyaisinramwu varuraro Kotiva tiri kyaahaqa hirero Iesusira qati vara sivuma kyaiho. Haaru Kotiva Saami 2 mwiqi Iesusirara mwataama tiro:
E ni maaquvantoma variaro.
Mate nte i qovama varuqo, turave. (Ihi 2:7)
34 Iesusiva qutu viharo Kotiva mwia qati vara sivuma kyaiharo Iesusiva hia qaiqaa qutu viro ntenra quariva variho. Haaru Kotiva Iesusirara mwaa quara timwa torave:
Nte Ntevitirara i kyuqema mwatarerave qiava inraikyara,
mwi inraikyara i mwinrenrave, turave. (Aisaiaa 55:3)
35 Mpo Saami mpukuqi quavanto mwataamama vahiro:
E hia ena nraaqiara kyuqera qaqira kyairaro
qumina ntenraananrove, turave. (Ihi 16:10)
36 Ntevitiva tiri haivaqava Kotira kyaiqa varaqiro viro uro qutu vuvata quntamwa tovaro ntenra vurave.
37 Qio Kotiva qutu vira qati vara sivuma kyaiva, Iesusiva hia qumina ntenra virave.
38-39 Ni kata pakyaa tuaavo, nkye riaate. Nkye uaqia hi kyaiqara uti quara Iesusiva nraahuma qio taiqa kyaananrove. Tiretana mwi mwakyaakyara nkyi timwa nyinrenra nrunro. Nkye Mosesira qua riemwaqita vivaro hia mwi quava nkye uaqia hi kyaiqara uti quara nruka nyataananrove. Nkyiqa qatima qua vahirata nkye rupa vita variqata hiama qio qati varivarave. Iesusirara qutaa mwivave qiariva, mwiva nraahuma qio huvantu viro qati variananrove.
40 Qio nkye rauriqata variate. Haaru poropetivanto Kotira qua qara ntumwato quava nkyiqi qutaa vahiankyorave. Quavanto mwataama tiro:
41 Nkye ni quara raima mate vaisihua,
nkye rauriqata variate.
Nkye nte vararera hiani kyaiqarara
nraato taramaqi vita uro qutu quate.
Nkye qati variqi vi entara ntena vararera hiani kyaiqara
varaarita nkye mwi kyaiqarara hia qutaave tivarave.
Mpovanto mwi kyaiqara okyara vutu kyero
nkyi timwa nyinratavata nkye hia qutaave tivarave.
Nkye nte kyaiqa varaaninra taqeta
kyauqu ntukikinraaqa teqata qutu quate, tura. (Habakuk 1:5)
Kotiva mwitaa turave, tiro.
42 Poruva mwi quara timwa nyi taiqa kyero Vanavaasikyantiri mwaanra nraamwuqitairo virera huvata nraakye qoravanto tiqata, Qio nkyetana mpo enta mwaanraqaa qaiqaa nrumu variqata mwi quara mpoqiavata timwa timwiate, tita.
43 Mwitaa tuvaro mwihua qua timwaqi vuva taiqa vuvata airi vaisi Iutaa vaisive, mpo mwatanaa vaisi Iutaa mwaanra okyara riohuave, mwihua Porukya Vanavaasikya sataqi vuvata mwitanahua mwihua qua timwa nyita tiqata, Kotiva nkyiara po timwa nyataani quara kepukyaqama kyeta riemwaqita quate, tita.
44 Mwitaa tuvata mpo mwaanraqaa mwi mwatukyaraqi varuhua airivanto Kotira qua riarerata ntuvaantuama vita varura.
45 Ntuvaantuama vuvata Iutaa vaisinramwuvanto taqovata mpo mwatanaa airivanto ntuvaantuama vuvata Iutaa vaisinramwuvanto inronra hita tiqata, Mpo mwatanaavanto tirivata kuaaqi ntuvaantuama vita varivorave, timwa kyeta Porura uaqiama mwatarerata mwia quara unra quave tiqata mwianra qora qua tura.
46 Mwitaa ti varuvata Porukya Vanavaasikya hia aatu hiraitita, kepukyaqama kyeta tiqata, Tiretana nkyi Iutaa nraante qua timwa nyunro. Tire mwia qioma mwitaa huro. Mwiaqaataita tire taqaurata nkye mwi mwakyaakyarara uaqia hi quarave qiavo. Nkye ekyaa enta ekyaa enta qati variqi vi quarara hia nkyi kyakya ihata variavo. Mwia kyaara tiretana nkyi Iutaa qaqira kyeta mpo mwatanaahua mwi quara timwa nyinrenrave.
47 Nronravanto tiritana titeqaro mwitaama tiho:
E mpo mwatanaa mpo mwatanaa kyaahaqa hirata
mwihua kyuqe aanraqaa vivaro Kotiva mwihua sitaarive
tina, nte i omwa votima kyena titauqo, turave. (Aisaiaa 49:6)
Nronravanto mwitaa turave, tiro.
48 Porukya Vanavaasikya mwitaa tuvata mpo mwatanaa mwihua mwi quara rieta qamwata kyeta nronravanto timwato quarara kyuqe quave tita. Nraakye qora ekyaa enta qati variqi quate tiro, Kotiva sita varohua, mwihua Porukya Vanavaasikya qua rieta Iesusirara qutaave tura.
49 Qio Iesusira quavanto ekyaa mwi mwataraqi viro nrinro huvata ekyaa mwi quara riemwa ntora.
50 Mwitaa huvata Iutaavanto mwitanahua inronra hita uro mwi mwatanaahua nraakye nronranramwu Kotira nrutu tuaahere varuhuavata, nronra vaisivata, unra qua timwa nyuvata mwihua Poruravata Vanavaasiravata uaqiama nyateta mwihua nkyiari mwataqaataita mwitanahua sitamwa kyora.
51 Mwitaa huvata Iesusiva nronraqama kyo vaisitanahua nkyiariqaatai ntuvenrauma kye qaqira tuto kyeta tiqata, Nkye taqevarave, timwa kyeta mwi mwatara kyeta uro mpo mwatukya Aikoniaamini vurama.
52 Qio Iesusira nraaqiaravanto qamwateqata varuvaro Kotira mwanraquravanto mwihua mwutukyave su nyaato kepukyaqama kyovata varura.