13
Ra apostol Berhna ne ra apostol Saulo bi mʉdi bi ꞌño bi ma̱mba rá noya Ajua̱
1 Mbi ꞌbʉ ja ra nija̱ nuni Antioquía ꞌrayá ꞌmɛhni Ajua̱ ne ꞌraya xahnate, ra cu Berhna ne ra cu Simu núꞌa̱ xqui thuꞌmbabi nehe ra Negro, ne ra cu Lucio núꞌa̱ mrá me Cirene, ne ra cu Saulo, ne ra cu Manaén núꞌa̱ bi teui mahyɛgui ra nda̱ Erode.
2 ꞌNara pa xqui muntsꞌi mi xøcambeni Ajua̱ ne xqui ayuna. Nepʉ ra Ma̱ca Nda̱hi bi ꞌñembabiꞌʉ:
―ꞌUegaguihʉ ra Berhna ne ra Saulo pa da mɛ núꞌa̱ ra ꞌbɛfi stá umbi.
3 Nuꞌbʉ́ ya cu bi ayuna ne bi ꞌyapa Ajua̱ po ra cu Berhna ne ra cu Saulo, ne bi hñuꞌtsua yá ꞌyɛꞌʉ, nepʉ bi ꞌñehuiꞌʉ.
Ya apostol bi ma̱mba rá noya Ajua̱ nuni Chipre
4 Nuꞌbʉ́ ra cu Berhna ne ra cu Saulo xqui mɛhna ra Ma̱ca Nda̱hi da mɛ rá ꞌbɛfi Ajua̱ ne bi zitsꞌi pa bi ma ja ra hnini Seleucia, ne de guehni bi ma co ra motsa bi ꞌraxa ja ra ndehe pa bi ma ja ꞌnara zi hai rá thuhu Chipre bí o madetho de ja ra ndehe.
5 Nu mi zønga de guehni ja ra hnini Salamina ja rá hyo ra ndehe bi mʉdi bi ma̱mba rá noya Ajua̱ mbo ja yá nija̱ yá mixodyoui. Ne mi ꞌñouiꞌʉ ra cu Xuua mi faste nehe.
6 Y de ya xqui ꞌranga gatho maxøgue ra hai de Chipre bi zʉ maꞌna ra zi tꞌʉca hnini mrá thuhu Pafos ja rá hyo ra ndehe. Ne de guehni bi nthɛui ꞌnara xodyo mrá thuhu ra Barjesu mrá ꞌñete ne mi ꞌñetꞌa ba̱di de Ajua̱.
7 Núꞌá̱ nza̱ntho mri ꞌñoui ra nda̱ Sergio Paulo núꞌa̱ xi mrá nimfeni. Nepʉ núꞌa̱ ra nda̱ bi zohna ra cu Berhna ne ra cu Saulo ngueꞌa̱ mi ne da ꞌyøtua rá noya Ajua̱.
8 Ne núꞌa̱ ra ꞌñeteꞌa̱ mi tꞌembi nehe ra Elima rí bøni da ꞌñena ꞌñete, núꞌá̱ bi nøꞌtua ra cu Berhna ne ra cu Saulo, ne mi ne da hña̱cuahma̱ ra nda̱ pa hinda gamfribi núꞌa̱ mi udiꞌʉ.
9 Nuꞌbʉ́ ra cu Saulo núꞌa̱ xa thuꞌmbi nehe ra Paulo, mi ha̱mpa rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi ne xi bi nʉꞌta núꞌa̱ ra ꞌñete,
10 ne bi ꞌñembabi:
―¡Nuꞌi ꞌnagrá ꞌyʉꞌtate ne ꞌnagrá cꞌuamba, rá tꞌʉꞌi ra tsꞌonda̱hi grí ʉtsa gatho núꞌa̱ xá hño! ¿Hanja xi guí tsꞌocua yá mfeni núꞌʉ ne da gamfri Ajua̱?
11 Nubyá Ajua̱ ma da castigaꞌi. Ma gui ngoda pa ndunthi ya pa, nixi da za gui hyanda ra hyadi.
ꞌBestho ra oraꞌa̱ bi goꞌmba yá da ꞌnara ꞌbɛxuui, himbi za bi hyandi. Nepʉ mi honi toꞌo da gʉhni ngueꞌa̱ ya himi tsa da hyandi.
12 Nuꞌbʉ́ núꞌa̱ ra nda̱ nu mi hyanda núꞌa̱ bi nja, bi gamfri Ajua̱ ngueꞌa̱ xi bi ho núꞌa̱ bi ꞌyøde de ra Zidada.
Ra apostol Pablo ne ra apostol Berhna bi ꞌño ja ra hnini Antioquía de Pisidia
13 Ra cu Pablo co núꞌʉ maꞌra mi ꞌñoui bi gʉ ra motsa de guehni Pafos pa bi ꞌraxa ja ra ndehe pa bi ma ja ra hnini Perge de ja ra hai Panfilia. Pe nura cu Xuua bi ꞌuegue de gueꞌʉ, bi menga pa Jerusale.
14 Nepʉ de guehni Perge bi gʉ yá ꞌñu bi maꞌʉ pa ja ra hnini Antioquía núꞌa̱ bí ja ja ra hai Pisidia, ne bi ꞌmʉhni ꞌraya pa. Ne núꞌa̱ ra pa dega tsaya bi yʉtꞌa ja yá nija̱ yá mixodyoui ne bi hñudiniꞌʉ.
15 Nepʉ de mi uadi bi theꞌta ra Ma̱ca Tꞌofo núꞌa̱ xa ꞌyofo ra Moise ne núꞌʉ xa ꞌyofo maꞌra yá ꞌmɛhni Ajua̱, nuꞌbʉ́ ya nda̱ de ra nija̱ bi zohna ra cu Pablo ne ra cu Berhna, ne bi ꞌñembabi:
―Zi cuhʉ, ꞌbʉ guí ne te gui xiphʉ ya ja̱ꞌi pa gui zofohʉ, da za gui xiphʉbya.
16 Nuꞌbʉ́ ra cu Pablo bi ꞌmai ne bi ꞌñu ra seña co rá ꞌyɛ pa hinto da ña̱ ne bi ꞌñembabi:
―Núꞌahʉ gyá me Israelhʉ, ne gathoꞌihʉ guí tsuhʉ Ajua̱, ꞌyøhʉ núna ma ga xiꞌahʉ.
17 Nu Ajua̱ núꞌa̱ ri xøcambeni ma ja̱ꞌihʉ ya me Israel bi huahna núꞌʉ ndu ma dadahʉ pa bi ja̱piꞌʉ, ne bá nxa̱ndi nuni Egipto de mi ꞌbʉhni ngu myá nzøhøꞌʉ. Nepʉ Ajua̱ co rá da̱nga tsꞌɛdi bá pøniꞌʉ de núꞌa̱ ra haiꞌa̱.
18 Ne bi zɛtua yá ntsꞌoꞌmʉi de guehni ja ra mbonthi ngu ñote njɛya.
19 Nepʉ Ajua̱ bi huata yoto ya hnini de nuni ja ra hai Canaán, pa go bi tꞌumba núꞌʉ ndu ma dadahʉ pa ja bi ꞌmʉhniꞌʉ.
20 De guehni Ajua̱ bi hñuxa ya nzaya pa bi mandaꞌʉ ngu goho nthebe made ya jɛya, asta bi ꞌmʉi ra ba̱di Samue pa bi sigui bi manda neheꞌa̱.
21 Nepʉ nuꞌʉ́ bi ꞌyadi ꞌnayá nda̱ pa da nda̱ de gueꞌʉ. Y Ajua̱ bi umba ra Sau pa bi nda̱ ñote njɛya, núꞌa̱ mrá tꞌʉ ra Cis, mi gueꞌa̱ ꞌnara ꞌñøhø desde yá tꞌʉ ra Benjami.
22 Y ꞌmɛfa Ajua̱ bi zica ra Sau dega nda̱, pa go bi hñuxa ra Davi. Ne bi ma̱ de gueꞌa̱ bi ꞌñena: “Nuni ra Davi rá tꞌʉ ra Isaí, guehni stá hopa rá ꞌmʉi, ne ma da ꞌyøtca gatho núꞌa̱ ma pahaga.”
23 Y de ja yá tꞌʉ ra Davi bá ehe ra Jesu. Y núꞌa̱ ra Jesu go gueꞌa̱ xqui hñuxa Ajua̱ pa da pøhø ya ja̱ꞌi de Israel ngueꞌa̱ njabʉ xqui ña̱gui.
24 Ne ante da mʉta rá ꞌbɛfi ra Jesu, nura Xuua mi zofo gatho ya ja̱ꞌi de Israel gue da ñobri ne da nxistehe.
25 Ne de ya mi ma da ua rá ꞌbɛfi ra Xuua bi ꞌñena: “Nuga hingo gueque ngu guí beñhʉ gue go gueque núꞌa̱ xi guí tøꞌmhʉ. Pe ꞌmɛfa de gueque xa ꞌñepʉ maꞌna núꞌa̱ toꞌo maꞌna ja ndunthi rá nsu de gueque, núꞌa̱ hindí ꞌñepcagui nixi ga xoꞌtua yá thiza.”
26 Zi cuhʉ, núꞌahʉ yá ja̱ꞌiꞌihʉ ra Abrá, ne núꞌahʉ guí tsuhʉ Ajua̱, pa gueꞌahʉ xpá ꞌbɛhni nuna ra noya pa gui mpøhøhʉ.
27 Nuya me Jerusale ne yá nda̱ꞌʉ himi pa̱diꞌʉ toꞌo gueꞌa̱ ra Jesu, y nixi mi tso yá mfeniꞌʉ te ꞌbɛꞌa̱ mi ne da ma̱ núꞌʉ ya noya bi ꞌyofo mayaꞌbʉ yá ꞌmɛhni Ajua̱, masque mi heꞌtiꞌʉ núꞌa̱ ra pa dega tsaya. Hangue nuꞌʉ́ bi ꞌyɛꞌmbi pa da hyo pa bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga mayaꞌbʉ yá ꞌmɛhni Ajua̱.
28 Ne masque hinhyaꞌmʉ bi zʉtua ꞌnara tsꞌoqui xqui ꞌyøtꞌeꞌa̱ pa xa za xa hyohma̱, pe nuꞌʉ́ bi ꞌyapa ra Pilato pa da mandaꞌa̱ da tho.
29 Ne bi uadi bi ꞌyøꞌtuabiꞌʉ gatho ngu núꞌa̱ xqui ꞌyofo yá ꞌmɛhni Ajua̱ ja ra Ma̱ca Tꞌofo, nepʉ bi ja̱ꞌma de ja ra pontꞌi pa bá tꞌagui.
30 Pe nu Ajua̱ bi japi bi yopa nte de ra du.
31 Ne núꞌʉ toꞌo xqui ꞌñoui de Galilea pa Jerusale, go gueꞌʉ bi hyandi ndunthi ya pa ꞌmɛfa de xqui yopa nte. Ne nubya go gueꞌʉ ri damajua̱ni de gueꞌa̱ ja ya ja̱ꞌi.
32 Hangue nuje dí xiꞌahe ra hoga noya gue Ajua̱ ya bi ꞌyøtꞌe núꞌa̱ xqui ña̱ꞌtua ndu ma dadahʉ.
33 Y núꞌa̱ xqui ña̱ꞌtuabiꞌʉ go bi ꞌracjʉ nújʉ dyá ba̱tsihʉ de ndu ma dadahʉ, ngueꞌa̱ bi japi da yopa nte ra Zidada Jesu de ja ra du, ngu xa ntꞌofo ja rá ñoho ra Salmo ne ena njaua: “Nuꞌi go gueꞌe ma Tꞌʉꞌi, ne nubya ri hnequi ja yá thandi ya ja̱ꞌi gue go ri dadagui.”
34 Ajua̱ xqui ma̱ gue mi ma da japi da yopa nte de ra du, ne nurá ndoꞌyoꞌa̱ hinda ꞌya ja ra hai. Hangue bi ma̱nga njaua ja ra Ma̱ca Tꞌofo: “Ga ꞌraꞌahʉ gatho núꞌʉ ya ja̱pi stí ña̱ꞌtua ra Davi.”
35 Nehe ja maꞌna ra Salmo bi ꞌñenga njaua ra Davi: “Stá pa̱di gue nuꞌi hingui ma gui hopi da ꞌya ma ndoꞌyo ja ra hai, ngueꞌa̱ go ri hma̱ca ꞌbɛgogui.”
36 Xi majua̱ni ra Davi bi ꞌyøꞌtua rá paha Ajua̱ de núꞌʉ ya pa bi nteꞌa̱ ne mi pɛpabi nuyá ja̱ꞌiꞌa̱. Nepʉ bi du ne bi tꞌagui, ha nurá ndoꞌyo bi ꞌya ja ra hai ngu gatho núꞌʉ maꞌra ndu ma dadahʉ.
37 Pe nura Zidada Jesu himbi ꞌya rá ndoꞌyo ja ra hai, ngueꞌa̱ Ajua̱ bi japi bi yopa nte de ra du.
38 Hangue zi cuhʉ, dá zo ri mfenihʉ núna dí xiꞌaꞌihʉ, gue por gueꞌa̱ da za gui tsʉhʉ ra pumbate de ri tsꞌoquihʉ.
39 Nurá ley ra Moise himi tsa ja da tsꞌʉhni ra pumbate, pe nubyá gatho núꞌʉ toꞌo camfri ra Zidada Jesu, ya xra pumbabi yá tsꞌoqui.
40 Hangue nubyá jamasuhʉ pa hinda zʉꞌahʉ núꞌa̱ xa ma̱nga yá ꞌmɛhni Ajua̱ ne bi ꞌñena njaua:
41 Núꞌahʉ guí øtbuhlathohʉ, ꞌyøhʉ. Ma gui ꞌyøhʉ núꞌa̱ ma ga øtꞌe co ma tsꞌɛdi, pe ma gui ꞌmɛdihʉ.
Ngueꞌa̱ núga drá Ajua̱ ma ga øtꞌa ꞌnara da̱nga tꞌøtꞌe de núꞌʉ ya pa gri ꞌbʉhʉ,
pe nu sta siꞌahʉ, hingui ma gui camfrihʉ.
42 Y nu mi uadi bi ma̱nga njabʉ ra cu Pablo, bi bønga de ja yá nija̱ ya xodyo mahyɛgui co núꞌʉ mri ꞌñoui. Y mi ꞌbʉhni ꞌra himyá xodyo, ne bi ba̱ntebi ra cu Pablo da gohi pa maꞌna ra pa dega tsaya pa da yopa zofoꞌʉ maꞌnaꞌqui.
43 Ne mi ua ra hmuntsꞌi ja ra nija̱, ndunthi ya xodyo ne ndunthi maꞌra ya ja̱ꞌi núꞌʉ xqui dɛmba yá jamfri ya xodyo, bi gamfri núꞌa̱ bi xipabi ra cu Pablo ne ra cu Berhna, ne bi mɛui. Ne nuꞌʉ́ bi xipi gue mahyoni da zɛdi yá jamfri ne da sigui da ꞌmʉ ja rá hñoja̱ꞌi Ajua̱.
44 Y rá hña̱toꞌa̱ ra pa dega tsaya bi muntsꞌa maxøgue núꞌa̱ ra hniniꞌa̱ pa da ꞌyøtua rá noya Ajua̱.
45 Pe nu mi hyanda ya xodyo gue xi mi ndunthi ya ja̱ꞌi, xi bi bø yá cuɛ ngueꞌa̱ mi ne da nsɛhɛꞌʉ, ne bi mʉdi bi ma̱ gue núꞌa̱ mi ma̱nga ra cu Pablo hinga majua̱ni, ne bi ña̱maꞌñʉꞌʉ de gueꞌa̱.
46 Hangue nura cu Pablo ne ra cu Berhna mi ña̱ con gatho ra tsꞌɛdi ne bi ꞌñembi:
―Rá mʉdi dá xiꞌahe rá noya Ajua̱ núꞌahʉ gyá xodyohʉ ngueꞌa̱ mahyoni njabʉ. Pe hingá ne gá camfrihʉ, ne guí ma̱nsɛhʉ gue hindí ꞌñepꞌahʉ ra te pa nza̱ntho. Hangue nubyá ma ga zofohe núꞌʉ hingyá xodyo.
47 Ngueꞌa̱ njabʉ bi ꞌbɛpcahe Ajua̱ bi ꞌñenje:
Stá huxꞌaꞌihʉ ngu ꞌnara ñotꞌi pa gui yoꞌtuahʉ yá mfeni gatho ya ja̱ꞌi,
ne pa gui ma̱ñhʉ ra noya dega pøhøte habʉraza maxøgue de ra ximhai.
48 Nu mi ꞌyøde njabʉ núꞌʉ himyá xodyo xi bi johya ne bi mʉdi bi ma̱ñꞌʉ gue rá noya Ajua̱ xá hño, ne bi gamfri gatho núꞌʉ xqui thahni pa da mɛꞌtsa ra te pa nza̱ntho.
49 Ne bi mʉdi bi hma̱mba rá noya Ajua̱ maxøgue ja núꞌa̱ ra haiꞌa̱.
50 Pe nuya xodyo bi ꞌñʉꞌtiui ya nda̱ de ra hnini co ya ꞌbɛhña̱ núꞌʉ xi ya ꞌyonija̱, pa da tꞌʉtsa ra cu Pablo ne ra cu Berhna, ne da juui de núꞌa̱ ra hniniꞌa̱.
51 Nuꞌbʉ́ ra cu Pablo ne ra cu Berhna bi hua̱tꞌa ra hai núꞌa̱ mi tu ja yá thiza, gueꞌa̱ ꞌnara seña gue ya hinda ma da ña̱ui ya ja̱ꞌi de guehni ne hinda ma da da̱di de gueꞌʉ ngueꞌa̱ nuꞌʉ́ himbi ne bi gamfri Ajua̱. Nepʉ nuꞌʉ́ bi ma pa ja ra hnini Iconio.
52 Pe nuya gamfri xqui gohini xi mi johyaꞌʉ ne mi ha̱mpa rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi.