4
Ra tsꞌonda̱hi mi xaxa ra Jesu
(Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13)
Mi uadi bi nxistehe ra Jesu bi ma de guehni ja ra da̱the Jordá mi ha̱npa rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi. Nepʉ ra Ma̱ca Nda̱hi bi zitsꞌi ja ꞌnara mbonthi. Ne ja bá ꞌbʉhni ñote ma pa. Y de guehni bi zø ra tsꞌonda̱hi habʉ mi ꞌbʉiꞌa̱ pa da xaxi pa xa̱ma̱ xa tsꞌocuahma̱ rá mfeniꞌa̱. Ne nura Jesu hinte xqui zi de núꞌʉ ñote ma paꞌʉ, ja ꞌmɛfa bi zʉ ra thuhu. Nepʉ de mi zʉ ra thuhuꞌa̱, ra tsꞌonda̱hi bi ꞌñembabi:
―ꞌBʉ go gueꞌi rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, japabi xa̱ da nthuhme nuna ra do.
Ha nura Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembabi:
―Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo habʉ ena njaua: “Hingue hønsɛ po ra thuhme da za da ꞌmʉ ra ja̱ꞌi, gatho núꞌa̱ ma̱ Ajua̱ go gueꞌa̱ umba rá te ra ja̱ꞌi.”
Nepʉ de guehni ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ꞌnara tꞌøhø xi xmá hñetsꞌi pa bi ꞌñutua gatho ya hnini de maxøgue ra ximhai, y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi hnequi gatho ya hnini. Y nura tsꞌonda̱hi bi ꞌñembi:
―Nugui da za ga ꞌraꞌa gatho ra tsꞌɛdi ne gatho ra da̱nga nsu de nuya ya hnini, ngueꞌa̱ go xa tꞌɛntcꞌa ma ꞌyɛ gathoyʉ, y nugui da za ga umbabi toꞌo go ga nega. Hønsɛ ꞌbʉ gui ndandiña̱hmu ne gui nsundagui, gatho go da ꞌyo ri ꞌyɛyʉ.
Pe nura Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembabi:
―ꞌUegue de guequi, nuꞌi Satá. Ngueꞌa̱ xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue Ajua̱ ri Hmu go gueꞌa̱ gui nsunda, ne hønsɛꞌa̱ gui pɛpabi.
Nepʉ de guehni ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ra hnini Jerusale ne bi pøꞌtsa asta xi maña̱ ra nda̱nija̱ ne bi ꞌñembabi:
―ꞌBʉ go gueꞌi rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, ꞌyɛnga ra sagui pa rí gaꞌti xa̱. 10 Cabo xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo habʉ ena:
Ajua̱ dua pɛhna yá ɛnxɛ pa da suꞌaꞌi.
11 Ne da mipꞌa ri ꞌyɛ
pa njabʉ hingui tsamaꞌñʉ ri ua nu xcrí tsønga ja ra hai.
12 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñena:
―Nehe xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo habʉ ena: “Oguí xaxa Ajua̱ ri Hmu pa gui ꞌñena gue da maxꞌi.”
13 Y nu mi uadi ra tsꞌonda̱hi bi ꞌyøtꞌa gatho ngu núꞌa̱ xqui ꞌyɛꞌmbi pa xa hyathma̱ ra Jesu, nuꞌá̱ bi ꞌuegue de ra Jesu ꞌraya pa.
Ra Jesu bi fʉta rá ꞌbɛfi nuni Galilea
(Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15)
14 De guehni ra Jesu bi menga pa ja rá hai Galilea mi ha̱npa rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi, y bi ꞌño rá ꞌbedeꞌa̱ ja gatho rá ngʉni nura haiꞌa̱. 15 Y núꞌá̱ mi cʉtꞌa ja ya nija̱ pa mi utuate, ne gatho ya ja̱ꞌi mi eꞌtsua rá nsuꞌa̱.
Ra Jesu mi ꞌbʉhni Nasare
(Mt. 13:53-58; Mr. 6:1-6)
16 Nepʉ nura Jesu bi ma pa Nasare núꞌa̱ ra hnini habʉ xqui nteꞌa̱. Y ra pa dega tsaya bi yʉtꞌa ja ra nija̱ ngu mrá nza̱iꞌa̱, ne ja bi ꞌmaini pa da hñeꞌta ra Ma̱ca Tꞌofo. 17 Ne bi tꞌumbabi núꞌa̱ ra tꞌofo xqui ꞌyofo ra ba̱di Isaía, y de mi tʉnguiꞌa̱ bi hyonga núꞌa̱ ra xɛni habʉ ena njaua:
18 Nurá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱ ꞌbʉi con guequi,
ngueꞌa̱ Ajua̱ xa hñuxcagui pa e ga xipa ra hoga ntꞌøde núꞌʉ ya hyoya,
ne xuá pɛncagui pa ga huꞌmba yá mʉi núꞌʉ toꞌo tu yá mʉi,
ne pa e ga pønga núꞌʉ toꞌo o ntsꞌa̱hni de ja ra tsꞌoqui,
ne pa ga japi da xo yá da ya goda,
ne pa e ga ña̱nga núꞌʉ ri sufri de núꞌa̱ tꞌøꞌtuabi,
19 ne pa e ga ma̱ gue núbya mapaya ya xa zø ra pa pa Ajua̱ da pøhø ya ja̱ꞌi po rá hma̱te.
20 Nepʉ mi uadi ra Jesu bi hñeꞌta nuya ya noya, bi mantsꞌa ra Ma̱ca Tꞌofo, ne bi umba núꞌa̱ ra maste de ra nija̱. Y bi hñudiꞌa̱, y gatho núꞌʉ xqui muntsꞌni ja ra nija̱ xi mi nʉꞌtiꞌa̱. 21 Nepʉ nuꞌá̱ bi mʉdi bi zofoꞌʉ ne bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Nubyá ya bi njabʉ ngu núꞌa̱ ja juadi dá heꞌta ja ra Ma̱ca Tꞌofo.
22 Y gatho núꞌʉ mi ꞌbʉhni xi mri ꞌyø de núꞌʉ ya hoga noya mi ma̱nga ra Jesu, ne xi mi ña̱mahñoꞌʉ de gueꞌa̱. Ne mi ꞌñémbabiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna:
―¡Conque go guehni rá tꞌʉ ra Jose!
23 Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Dí pa̱di xá hño gue nuꞌahʉ́ ma gui ꞌñengaguihʉ: “ꞌBʉ xi majua̱ni grá medico, ꞌñøthesɛ.” Y nehe ma gui ꞌñengaguihʉ: “ꞌYøtꞌe nehe de guecua ja ma haihʉ ngu núꞌa̱ stá øhe xcá ꞌyøtꞌa Ncapernau.”
24 Ne de gueꞌa̱ bi sigui bi ña̱ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Xi majua̱ni dí xiꞌahʉ gue ni ꞌnará ꞌmɛhni Ajua̱ hingui hma̱di de ja rá haisɛ. 25 Dí xiꞌahʉ gue nuya paꞌʉ mi ꞌbʉi ra ba̱di Elía mi ꞌbʉ ndunthi ya viuda nehe ja ra hnini de Israel. Y nuya paꞌʉ hinxqui ꞌua̱i hñu njɛya made, hangue xi xqui nja ꞌnara da̱nga thuhu ja gatho nuna ra hai. 26 Pe nu Ajua̱ himbi mɛhna ra Elía pa da tꞌini ja yá ngu núꞌʉ ya viuda mi ꞌbʉ ja ya hnini de Israel. Ajua̱ bi mɛhniꞌa̱ maꞌnambʉ ja rá ngu ꞌnara viuda núꞌa̱ mi ꞌbʉ ja ra tꞌʉca hnini Sarepta gueta ra da̱nga hnini Sidó. 27 Nehe de nuya paꞌʉ mi ꞌbʉi ra ba̱di Eliseo, ndunthi ya me Israel mi hena ra lepra, pe ni ꞌna de gueꞌʉ himbi ña̱ni de núꞌa̱ ra hñeniꞌa̱, hønsɛ ra Naamán núꞌa̱ mrá me Siria, nsøcꞌa̱ go gueꞌa̱ bi ña̱ni de ra lepra mi tsʉdi.
28 Nu mi ꞌyøde nuya ya noya gatho núꞌʉ xqui muntsꞌni mbo ra nija̱ bi bø yá cuɛꞌʉ. 29 Ne bi ꞌmaiꞌʉ bi gʉca ra Jesu de ja yá hniniꞌʉ, ne bi zitsꞌi ja rá hyo ra hnini habʉ mi ja ꞌnara maꞌye, y de guehni mi nehma̱ꞌʉ xa føte pa rí gaꞌti. 30 Pe nura Jesu bi ꞌrantho madetho de ra hmuntsja̱ꞌi ne bi ma.
ꞌNara ꞌñøhø mi pɛꞌtsa ꞌnara tsꞌonda̱hi
(Mr. 1:21-28)
31 Nepʉ nura Jesu bi ma Ncapernau maꞌna ra hnini de ra hai Galilea, ne ja bá xahnani ya ja̱ꞌi nura pa dega tsaya. 32 Y gatho ya ja̱ꞌi xi mri ꞌyø de núꞌa̱ mi udiꞌa̱ ngueꞌa̱ mi zote co ꞌraya noya xi mi pɛꞌtsa ndunthi ra tsꞌɛdi.
33 Y nuni ja ra nija̱ habʉ xqui muntsꞌiꞌʉ xqui zøhø ꞌnara ꞌñøhø mi pɛꞌtsa ꞌnara tsꞌonda̱hi. Nepʉ nuꞌá̱ bi dø ꞌnara hmafi ne bi ña̱ ntsꞌɛdi bi ꞌñena:
34 ―Nuꞌi Jesu grá me Nasare, hyɛgaguiheua. ¿Hanja xcuá ehe pa hønsɛ e gui juatcaguihe? Ngueꞌa̱ nugui dí pa̱di toꞌoꞌi, go gueꞌi rá Ma̱ca Tꞌʉꞌi Ajua̱.
35 Nura oraꞌa̱ ra Jesu bi zʉi núꞌa̱ ra tsꞌonda̱hi ne bi ꞌñembi:
―¡Coꞌta ri ne, pøni de nuna ra ꞌñøhø!
Nepʉ nura tsꞌonda̱hi bi føma núꞌa̱ ra ꞌñøhø de ja yá thandi ya ja̱ꞌi, nepʉ bi bønga ra tsꞌonda̱hi bi ma nsinque te bi ꞌyøꞌtuabi núꞌa̱ ra ꞌñøhøꞌa̱. 36 Y gatho ya ja̱ꞌi bi ntsu ne mri ꞌñémbabi ꞌna ngu maꞌna:
―¡Xi te ma tsꞌɛdi ha̱ni gue co nuyá noya ri ꞌbɛpa ya tsꞌonda̱hi da bøni, y nuꞌʉ́ øte!
37 Y gatho rá nthetsꞌi núꞌa̱ ra haiꞌa̱ bi ꞌño ra ꞌbede de núꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Jesu.
Ra Jesu bi ꞌyøthebi rá to ra Simu Pedro
(Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31)
38 Nepʉ ra Jesu bi bøni de guehni ja ra nija̱ ne bi ma ja rá ngu ra Simu. Ne mi ꞌbɛnga rá to ra Simu xi mi umba ra nzø ntsꞌɛdi. Nepʉ bri ba̱ntebi ra Jesu gue da nu nura daꞌthiꞌa̱. 39 Nuꞌbú ra Jesu bi ma bá nu, bi ndoqui ne bi japa ra nzø da ntsaya. Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi tsayabi ra nzø, ne bi nanga núꞌa̱ ra ꞌbɛhña̱ pa bi hyocui te da ziꞌʉ.
Ra Jesu bi ꞌyøthe ndunthi ya daꞌthi
(Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34)
40 Ngu bi yʉ ra hyadi núꞌa̱ ra paꞌa̱, gatho toꞌo mi hena nuꞌa̱raza ra hñeni bi tsꞌixa habʉ mbi ꞌbʉ ra Jesu. Nepʉ nuꞌá̱ mi huxa yá ꞌyɛ ja ꞌramaꞌna ya daꞌthi, y gatho mi ña̱ni ꞌbestho. 41 Nehe ndunthi ya daꞌthi núꞌʉ mi pɛꞌtsa ya tsꞌonda̱hi mi ɛmbabi, ne asta mi mafiꞌʉ mi ena:
―Nuꞌi go gueꞌi rá Tꞌʉꞌi Ajua̱.
Pe nura Jesu mi tsʉi núꞌʉ ya tsꞌonda̱hi ne himi hopi da ña̱, ngueꞌa̱ nuꞌʉ́ mi pa̱di gue go mi gueꞌa̱ ra Cristo núꞌa̱ bá pɛhna Ajua̱ pa da nda̱.
Ra Jesu bi zofo ya ja̱ꞌi nuni Galilea
(Mr. 1:35-39)
42 Rá hyaxꞌa̱ ꞌnitho ra Jesu bi bøni de ra hnini Ncapernau bi ma ja ꞌnara mbonthi habʉ hinto mi ꞌbʉi. Pe nuya ja̱ꞌi xi bi ꞌño bi hyoniꞌa̱ asta xi bi zøni habʉ mi ꞌbʉiꞌa̱, ngueꞌa̱ nuꞌʉ́ himi ne da hyɛgui da maꞌa̱. 43 Pe nura Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Mahyoni ga ma ga umba ra hoga ntꞌøde maꞌra ya hnini gue ya xa zø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱, ngueꞌa̱ pa gueꞌa̱ xuá ꞌbɛncagui pa ga e ga ma̱.
44 Njabʉ mi ꞌyo ra Jesu ne mi cʉtꞌa ja ya nija̱ nuni Galilea pa mi unga ra hoga ntꞌøde.