26
Ya ndöxodyo mi nkohi hanja nda gu̱ ar Hesu
(Mr. 14:1‑2; Lk. 22:1‑2; Jn. 11:45‑53)
1 Nu mi wa ar Hesu bi mönga gatho nuya mhöyu̱, bi ꞌñemba yá ma̱xte nꞌehe:
2 —Ngu gi pöhu̱, ho̱nse̱ yopa ꞌbe̱di da da̱tꞌa ar da̱ngo mbaxjwa. Nuya paꞌu̱ ma da nda̱ Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi, da tsꞌu̱ta har pontꞌi, ne da tho.
3 Nöꞌö ar paꞌö bi mönga njapꞌu̱ ar Hesu, nuya ndömöjö, ya bötꞌofo ne ya dönziandö bi mhuntsꞌa gatho hár thi ár ngu ar Kaifas nöꞌö mar döngamöjö.
4 Mi hoñꞌu̱ hanja nda gu̱ ar Hesu ñꞌöntho, ne nda hyo.
5 Ho̱nse̱ mi eñꞌu̱:
—Hinda tsa̱ ga ju̱hu̱ nuya pa nda̱ngo, ngetho da mbo̱ yá kwe̱ ya jöꞌi.
Ar Hesu bi nhöꞌspa nꞌar hogañu̱ni núnu̱ Betania
(Mr. 14:3‑9; Jn. 12:1‑8)
6 Núꞌmu̱ mi ꞌbu̱ ar Hesu har hnini Betania, hár ngu ar Simu togo xki hye̱ ar hñeni tsitꞌandoꞌyo,
7 nꞌa mba epꞌu̱ nꞌar ꞌbe̱hñö mi hö nꞌar xito do, mi po nꞌar hogañu̱ni xa mar mhödi, ne bi xispa hár ñö ar Hesu núꞌmu̱ mi hu har mexa.
8 Nu mi hyanda njapꞌu̱ yá ma̱xte, xa bi mbo̱ yá kwe̱, ne mi eñꞌu̱:
—Yoꞌö xi tꞌe̱mpꞌu̱tho nunar hogañu̱ninu̱.
9 Xi ꞌba̱hmö ne xi tꞌunga nze̱ye̱ ar bojö xi themba ya hyoya.
10 Ar Hesu bi ꞌyo̱ nöꞌö mi möñꞌu̱, ne bi ꞌñembabi:
—Yoꞌö gi theñhu̱ nunar ꞌbe̱hñönu̱. Nza̱tho nöꞌö xi ꞌyo̱tꞌe.
11 Yo gi hyo̱ju̱ nöꞌö xi goxkagi. Ngetho nuya hyoya hyaxꞌmu̱ ma gi ꞌbu̱hwihu̱, ha nuga hinge hyaxtho ma gi hyandgagihu̱.
12 Nöꞌö ar hogañu̱ni xi goxkagi, ngu nꞌar ñhoki di to̱ꞌma ma ntꞌa̱gi.
13 Xa majöni di xiꞌahu̱, habu̱ gatho ma da nho̱nga nunar hoga mhö xo̱ge hár nxidi ar ximha̱i, ne da mhönga nöꞌö xi ꞌyo̱tnu̱ ngu nꞌar feni.
Ar Huda bi mö nda da̱ ar Hesu
(Mr. 14:10‑11; Lk. 22:3‑6)
14 Nepꞌu̱ nꞌa nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte már thuhu ar Huda, bi ma ba kꞌöꞌsa ya ndömöjö.
15 Ne bi ꞌñembabi:
—Hangu gi ꞌraju̱ nuꞌmu̱ ga da̱tꞌahu̱ ha ri ꞌye̱hu̱ ar Hesu.
Ne bi gohwi nꞌar nkohi, ha nuya ndömöjö bi umba nꞌa̱temaꞌre̱tꞌa ya tꞌaxbojö.
16 Nor paꞌö ar Huda bi ndu̱i mi honga hanja nda za̱ nda da̱twa ar Hesu ha yá ꞌye̱ꞌu̱.
Ar tsi Hmu bi zogi nda tsꞌinpa ár tꞌoxi
(Mr. 14:12‑25; Lk. 22:7‑23; Jn. 13:21‑30; 1 Co. 11:23‑26)
17 Nöꞌö ar pa bi ndu̱ ar da̱ngo tsꞌi ya thuhme hingi jotsꞌi, yá ma̱xte bi watꞌa habu̱ mi ꞌbu̱ ar Hesu ne bi ꞌñembabi:
—Habu̱ gi ne ga o̱the ar tꞌoximbaxjwa.
18 Ar Hesu bi dödi ne bi ꞌñenö:
—Di möhu̱ har hnini, ne xipabihu̱ nꞌar ñꞌo̱ho̱ ꞌbu̱hnu̱: Ba pe̱nkagihe ar Utate ga xiꞌahe njawa: Xi da̱tꞌa ar pa xi hñuska Jö, ne di ne ga tsiꞌbe ar tꞌoximbaxjwa ma ma̱xte ha ri ngu.
19 Ne nuyá ma̱xte bi ꞌyo̱tꞌa ngu xki ꞌbe̱pabi, bi ma ba hoka ar tꞌoximbaxjwa.
20 Nu mi nxui ar Hesu bi hñu har mexa, ne nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte bi hñuhwi.
21 Núꞌmu̱ mi ñuni bi ꞌñemba yá ma̱xte:
—Xa majöni di xiꞌahu̱, nꞌa nuꞌu̱ gi huhu̱wa ma da da̱gagi.
22 Nuyá ma̱xte xa bi du yá mu̱i, ne nꞌa ngu nꞌa mi a̱mbabi:
—Ma tsi Hmuꞌi, ha go geke.
23 Ne ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nöꞌö togo nꞌadar mohi di ñumꞌe, go ma da da̱gagi.
24 Majöni, Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi ꞌba̱ ar ꞌñu da tꞌo̱tꞌwa gatho nöꞌö mönga hár Tꞌofo Jö, ha hwëkate nöꞌö togo ma da da̱. Xiñhohmö hinxi zo̱kwa har ximha̱i.
25 Nuꞌmú̱ ar Huda nöꞌö togo ma nda da̱, bi ꞌya̱mba ar Hesu ne bi ꞌñembabi:
—Utate, ha go geke.
Ar Hesu bi döti ne bi ꞌñembabi:
—Go xka mönse̱ go geꞌe.
26 Núꞌmu̱ mi ntꞌoxꞌu̱, ar Hesu bi gu̱ ar thuhme, bi ꞌya̱pa Jö nda jöpi. Bi heke, bi hembabi yá ma̱xte, ne bi ꞌñembabi:
—Tsihu̱, gehnu̱ ma ndoꞌyo.
27 Nepꞌu̱ bi gu̱xa ar tꞌe̱ni mi po ar tꞌafiꞌobxi, bi umba njamödi Jö, ne bi thokwa yá ma̱xte, bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Tsihu̱ gi gathohu̱.
28 Gehnu̱ ma ji da nhöꞌmi, ne da go ar ꞌraꞌyo nkohi. Njapꞌu̱ da njutꞌwa yá tsꞌoki nze̱ye̱ ya jöꞌi.
29 Nupya di xiꞌahu̱, hinga pengi ga tsipa ár tꞌafi ar ꞌba̱iꞌobxi nuya payu̱. Ma ga to̱ꞌmi ga tsiwihu̱ maꞌraꞌyo hár tsꞌu̱tꞌwi ma Dada.
Ar Hesu bi mö nda ko̱nga ar Pedro
(Mr. 14:26‑31; Lk. 22:31‑34; Jn. 13:36‑38)
30 Nu mi waꞌu̱ bi ntu nꞌar jöhñö, bi maꞌu̱ har tꞌo̱ho̱ Njömdo̱ni.
31 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nunar nxuinu̱ gatho ma gi hye̱gase̱gihu̱, ngetho xi tꞌotꞌa har Tꞌofo: Ma ga ho ar ma̱ꞌyo, ne nuyá de̱ti ma da mfontꞌa gatho.
32 Ha núꞌmu̱ xka pengi ga nte manꞌagi, ma ga ꞌbe̱tꞌo gar nthe̱hu̱nu̱ Ngalilea.
33 Nuꞌmú̱ ar Pedro bi dödi ne bi ꞌñenö:
—Mödi gatho nuꞌu̱ maꞌra da hye̱kꞌaꞌi, nuga hinga ma ga he̱kꞌaꞌi.
34 Ar Hesu bi ꞌñembabi:
—Xa majöni di xiꞌaꞌi, nunar nxuinu̱ hinxi mata ar boxi, ha nuꞌge xka ko̱ngagi hñuꞌgi.
35 Ar Pedro bi dödi ne bi ꞌñembabi:
—Mödi ga tuga nꞌehe, hinga ko̱ñꞌaꞌi.
Ne gatho nu maꞌra yá ma̱xte bi mönga njapꞌu̱ nꞌehe.
Ar Hesu bi ꞌya̱pa Jö ár Dada núnu̱ Getsemani
(Mr. 14:32‑42; Lk. 22:39‑46)
36 Ar Hesu bi zo̱ngwi yá ma̱xte habu̱ mar thuhu Getsemani, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Hñuhu̱wa. Nuga ma ga ma nꞌa tsi tu̱i injanu̱, ma ga a̱pa Jö ma Dada.
37 Ne bi zixa ar Pedro ne nuꞌu̱ yoho yá tꞌu̱ ar Sebedeo, bi ma tsi yapꞌu̱, ne ar Hesu bi mu̱di xa bi du ár mu̱inu̱.
38 Ne bi ꞌñemba nuꞌu̱ hñu yá ma̱xte:
—ꞌBu̱tho ga tu ar dumu̱i. Kohu̱wa, mahye̱gi ga a̱fu̱ Jö.
39 Ne ar Hesu bi tho tsi tu̱i ár yapꞌu̱. Bi zohnu̱ yá ma̱xte, bi nda̱ndihmö, bi me̱ ár hmi har ha̱i, bi ꞌya̱pa Jö ár Dada ne bi ꞌñembabi:
—Ma Dadaꞌi, nuꞌmu̱ da tsa̱hmö, da thota nunar tꞌe̱ni xi ꞌñepꞌu̱ ne hinda zu̱kagi. Mödi hindi ne gi ꞌyo̱tꞌa ngu di nega, ꞌyo̱tꞌa ngu gi nege.
40 Mꞌe̱fa bi mengi ma ba kꞌöꞌsa nuꞌu̱ hñu yá ma̱xte, ne bi dini mi öꞌu̱, jange bi ꞌñemba ar Pedro:
—Ha himi tsa̱ ngi tse̱thu̱ ngi fa̱xju̱ nga a̱fu̱ Jö nꞌa tsi xe̱nimpa.
41 Zo̱tꞌa ri da̱hu̱ ne ꞌya̱fu̱ Jö gi tse̱thu̱ ya tsꞌothogi xi ꞌñepꞌu̱. Xa majöni di xiꞌahu̱, nuna ri hñöhu̱ ꞌbu̱i da tse̱ti, ho̱nse̱ ri ndoꞌyohu̱ kꞌatꞌa ár tsꞌe̱di.
42 Ar Hesu bi menga manꞌagi habu̱ mi a̱pa Jö, ne bi ꞌñenga manꞌagi njawa:
—Ma Dadaꞌi, nuꞌmu̱ da tsa̱hmö da thota nuya thogi ne hinda zu̱kagi, ho̱nse̱ ꞌyo̱tꞌa ngu gi nege.
43 Ba pengi bi kꞌönga yá ma̱xte habu̱ xki zogi, ne bi dini mi öhö manꞌagi. Himi tsa̱ nda zo̱tꞌa yá da̱, ngetho xa mi kö ar tꞌöhö.
44 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi zopꞌu̱ manꞌagi, ne bi ma ba a̱pa Jö ár Dada. Getꞌu̱ ya mhö xki mönga mꞌe̱tꞌo bi mengi bi xipabi.
45 Ba penga habu̱ xki zo nuꞌu̱ hñu yá ma̱xte, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nupya hö, te ri tꞌöhöhu̱ ne tsa̱ya̱hu̱ xiñho. Xi da̱tꞌa ar pa xi thuꞌspabi Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi, ma da nda̱twa ha yá ꞌye̱ ya ꞌyo̱tꞌatsꞌoki.
46 Nanju̱ möhö, ba ehnu̱ nöꞌö togo ma da da̱gagi.
Ar Hesu bi nju̱
(Mr. 14:43‑50; Lk. 22:47‑53; Jn. 18:2‑11)
47 Himi jwadi nda mönga njapꞌu̱ ar Hesu, mi zo̱ ar Huda, nꞌa nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte, mi ñꞌowi nze̱ye̱ ya jöꞌi mi hö ya ndo̱jwai ne ya za. Nuya jöꞌi xki me̱hna ya ndömöjö ne ya dönziandö.
48 Ar Huda togo mi da̱ ar Hesu, xki nkohwiꞌu̱ ne xki ꞌñembabi:
—Nöꞌö gi hyanthu̱ ga tsu̱ꞌspa ár hmi, gehnu̱ dama gi ju̱hu̱.
49 Nuꞌmú̱ ar Huda dama ba tsu̱ ar Hesu, ne bi ꞌñembabi:
—Xa̱ ar tsi te, Utate.
Ne dama bi zu̱tsꞌi.
50 Ar Hesu bi döti ne bi ꞌñembi:
—Xiꞌge, te xka ꞌñeke ño̱.
Ha nuya jöꞌi bi watꞌi bi gu̱ ar Hesu.
51 Ngu mi nju̱ ar Hesu, nꞌa nuꞌu̱ mi ñꞌowiꞌö, bi kꞌosꞌa ar ndo̱jwai, ne bi dakwa ár gu nꞌár ꞌbe̱go ar döngamöjö.
52 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñemba nöꞌö mi hö ar ndo̱jwai:
—Kwata ri jwai, ngetho gatho nuꞌu̱ togo ju̱ ar jwai ñhote, ma da nju̱ ar jwai da thoꞌö nꞌehe.
53 Ha hinxka pöthu̱ da tsa̱ ga a̱pa ma Dada da me̱nka nꞌa mutꞌi ya e̱nxe̱, ne nöꞌö da ꞌyo̱tꞌe.
54 Nuꞌmu̱ ga japꞌu̱, hanja da tho ngu mönga har Tꞌofo ꞌmu̱.
55 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñemba ya jöꞌi:
—Hage dar bë xka ehu̱ gi mikagihu̱, gi höhu̱ ya jwai ne ya za. Hyaxꞌmu̱ ndi ꞌbu̱hnu̱ har dönganijö ndi utꞌahu̱, ne hinte ga jaju̱.
56 Gathoyu̱ xi thogi, ne nda njapꞌu̱ ngu xki mönga yá mꞌe̱hni Jö har Tꞌofo.
Nuꞌmú̱ gatho yá ma̱xte bi zohnu̱ bi mfontꞌi bi maꞌu̱.
Ar Hesu bi mꞌa̱ꞌma hár mhuntsꞌandö ya xodyo
(Mr. 14:53‑65; Lk. 22:54‑55, 63‑71; Jn. 18:12‑14, 19‑24)
57 Nuꞌu̱ togo xki gu̱ ar Hesu, bi zixa habu̱ mi ꞌbu̱ ar döngamöjö már thuhu Kaifas. Ka xki mhushnu̱ nꞌehe ya bötꞌofo ne ya dönziandö.
58 Ha nu ar Pedro mi ꞌbe̱fatho tsi yapꞌu̱ mi te̱nga ar Hesu. Mi zo̱nga hár thi ár ngu ar döngamöjö, ka bi hñuhwinu̱ ya ndogu, mi ne nda hyandi tema nda thogi.
59 Nuya ndömöjö, ya dönziandö ne gatho ár mhuntsꞌandö ya xodyo, mi honga ya nhemhñö te nda hyo̱xa ar Hesu, ne njapꞌu̱ nda tsa̱ nda tho.
60 Ne hinte bi za̱ te bi thimbabi, mödi nze̱ye̱ ya jöꞌi mi ju̱spa ya nhemhñö. Ha mꞌe̱fa bi zo̱hnu̱ yoho ya nemhñö jöꞌi,
61 ne bi ꞌñeñꞌu̱:
—Nunar ñꞌo̱ho̱nu̱ bi ꞌñenö: Da tsa̱ ga yo̱tꞌwa ár nijö Jö, ne ár hñupa da tsa̱ ga pengi ga ju̱xa manꞌagi.
62 Nuꞌmú̱ ar döngamöjö bi mꞌa̱i ne bi ꞌñemba ar Hesu:
—Hage hinte gi thödi. Te di bo̱nga nuya tho̱xꞌaꞌi.
63 Nunar Hesu hinte bi dödi. Nuꞌmú̱ ar döngamöjö bi ꞌñembabi:
—Hár thuhu Jö nöꞌö te, xikagihe, hage go geꞌe ar Kristo ár Tꞌu̱ Jö.
64 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi döti ne bi ꞌñenö:
—Hö, njapꞌu̱ ngu xka mö. Ne di xiꞌahu̱, nuya pa xi ꞌñepꞌu̱ ma gi hyanthu̱ Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi da hñu hár ñꞌe̱i Jö togo jár tsꞌe̱di. Mꞌe̱fa ma gi hyanthu̱ da e ha ya gui.
65 Nuꞌmú̱ ar döngamöjö bi xika yá he, ngetho mi beni ar Hesu xki ñömañꞌu̱bi Jö, ne bi ꞌñenö:
—Xi zanga Jö. Te ga jafu̱ manꞌa te da hyo̱tsꞌe, go xka ꞌyo̱se̱hu̱ tema xi mö.
66 Te gi möñhu̱.
Ha nu maꞌra bi dödi ne bi ꞌñeñꞌu̱:
—Nunu̱ di ꞌñepi da tho.
67 Nuꞌmú̱ ꞌraꞌu̱ bi zospa ár hmi ne mi fe̱i, ne maꞌra mi umba ya mpe̱tgu.
68 Ne mi embabi:
—Gi enö gar Kristo, xije ꞌmu̱ togo bi me̱pꞌaꞌi.
Ar Pedro bi ko̱nga ar Hesu
(Mr. 14:66‑72; Lk. 22:55‑62; Jn. 18:15‑18, 25‑27)
69 Ar Pedro mi huhnu̱ har thi, nꞌa mba epꞌu̱tho nꞌar nxutsi mi mꞌe̱go. Bi ma ba tsu̱di ne bi ꞌñembabi:
—Nuꞌge nꞌe, ngi ñꞌowi ar Hesu ar me Ngalilea.
70 Nu ar Pedro bi nko̱ni ha yá nthandi gatho ya jöꞌi ne bi ꞌñenö:
—Hindi pöka te gi mönge.
71 Nepꞌu̱ bi maꞌö har goxthi. Ne manꞌar nxutsi mi mꞌe̱go nꞌehe bi hyandi, ne bi ꞌñemba nuya jöꞌi mi ꞌbu̱hnu̱:
—Nunar ñꞌo̱ho̱nu̱ mi ñꞌowi ar Hesu me Nasare nꞌehe.
72 Ar Pedro bi mengi bi nko̱ni, bi ꞌñetꞌa Jö made ne bi ꞌñenö:
—Hindi pöka nor ñꞌo̱ho̱ꞌö.
73 Hingar yaꞌö bi watꞌa nuya jöꞌi mi ꞌbu̱hnu̱, ne bi ꞌñemba ar Pedro:
—Xa majöni ngi ñꞌowi nꞌehe, ngetho nhekitho hanja gi ñö.
74 Nuꞌmú̱ ar Pedro bi ntsate, ne bi ꞌñetꞌa Jö made bi ꞌñenö:
—Hindi pödi tema ñꞌo̱ho̱ gi no̱ñhu̱.
Ne bi ma ꞌmu̱ ar boxi.
75 Nuꞌmú̱ ar Pedro bi zo ár mfeni nöꞌö xki xipa ar Hesu núꞌmu̱ xki ꞌñembabi: Hinxi mata ar boxi, ha nuꞌge xka ko̱ngagi hñuꞌgi. Ne bi bo̱nga nthi, xa bi hyu̱ ár ñö bi nzoni.