13
Pʉ Antioquía, már tzi ngu̱ cʉ hermano cʉ mí jmu̱ntzijʉ. Mí bbʉh cʉ dda hermano cʉ mí profeta, mí nzoh cʉ pé ddáa, mí xijmʉ mensaje guá hñe̱h ca Ocja̱. Guejtjo mí bbʉh cʉ ddáa cʉ mí u̱jti cʉ cja̱hni te i ma̱n cʉ Escritura. Mí bbʉh car Bernabé, co ni car Simón ca mí tsjifi ʉr Negro. Guejtjo mí bbʉh car Lucio ca múr mi̱ngu̱ Cirene, co ni car Manahén ca múr jøcjua̱da̱ car rey Herodes. Guejtjo mí bbʉh pʉ car Saulo ca múr mi̱ngu̱ Tarso. Ca hnajpa, mero már mahtijʉ ca Ocja̱ cja̱ már ayunajʉ cʉ hermano. Cja̱ car Espíritu Santo bi nzojmʉ, bi xijmʉ:
―Nugö, dí nzoj nʉr Bernabé co nʉr Saulo da dyøtihui hnahño ʉr bbɛfi ca xtú mbe̱ngö. Nuquiguɛjʉ ya, gui hñi̱xjʉ ya yʉ́, gui unijʉ cár cargohui pa da bønihui hua, da ma drí dyøtihui car bbɛfi dí ma̱.―
Gueguejʉ, bbʉ, pé bi be̱jmʉ. Bbʉ mí guadi mí be̱jmʉ, bi orabijʉ cʉ yojo hermano cʉ xquí tsjijmʉ, cja̱ bi dyʉx quí dyɛjʉ jáy ña̱‑cʉ́. Diguebbʉ ya car Bernabé co car Pablo bi hñi̱dihui cʉ pé dda hermano, cja̱ guegue‑cʉ́ bi despedijʉ cor jma̱jte.
Los apóstoles predican en Chipre
Diguebbʉ ya, car Saulo co car Bernabé bi bønihui pʉ Antioquía gá mɛhui pʉ jar jñi̱ni Seleucia. Car Espíritu Santo bi xijmi jabʉ drí mɛhui. Cja̱ bi zixihui car Juan Marcos pa di möxihui. Guehpʉ Seleucia, bi tøjmʉ hnar barco gá ddaxjʉ jar mar, gá nzøtijʉ jar isla Chipre. Bi zøtijʉ hnar jñini mí tsjifi Salamina, mí bbʉ jár nttza̱ni car mar. Bi bønijʉ pʉ jar barco, cja̱ car Saulo co car Bernabé bi xih cár palabra ca Ocja̱ cʉ cja̱hni cʉ már bbʉh car lugar‑cá̱, bi mpredica pʉ jáy templo cʉ judio. Mí yojmʉ car Juan Marcos, cja̱ guegue bi möx cár bbɛfihui. Bi hñojʉ göhtjo car isla Chipre, gá nzøtijʉ jar jni̱ni ca mí tsjifi Pafos. Nupʉ, bi ntjɛhui hnar dyøti‑tjoni ca múr ntjöti profeta. Guegue‑cá̱ múr judio, mí ju̱ cár tju̱ju̱ múr Barjesús. 7-8 Nu cʉ cja̱hni cʉ mí ña̱jʉ gá griego, mí xijmʉ ʉr Elimas. Nʉr tju̱ju̱‑nʉ́ i ne da ma̱, ʉr dyøti‑tjoni. Guegue car Elimas mí ntzixihui car gobernador, cja̱ nucá̱ mí ju̱ cár tju̱ju̱ múr Sergio Paulo. Car gobernador mí pɛhtzi mfe̱ni rá zö, cja̱ bi nzoh car Bernabé co car Saulo pa di ña̱hui‑cʉ́, como mí ndo ne di dyøh cár palabra ca Ocja̱. Nu car dyøti‑tjoni bi ntøxtihui car Bernabé co car Saulo. Mí ne di ccax car gobernador, pa jin di hñe̱me̱ car evangelio. Diguebbʉ ya, car Saulo, ca guejtjo mí tsjifi ʉr Pablo, bi ju̱dö car dyøti‑tjoni cja̱ bi huɛnti. Guegue car Pablo mí ndo yojmi car Espíritu Santo, eso, bi ba̱tibi quí mfe̱ni car dyøti‑tjoni. Cja̱ bi xifi ncjahua:
10 ―Nuquiguɛ, nxøgue ntjöti i bbʉ jer mʉyguɛ, co göhtjo ca rá nttzo. ʉ́r ba̱jtziqui ca Jin Gui Jo. Guí ʉhui göhtjo ca rí hñe̱h ca Ocja̱. ¿Ncjahmʉ gui jiɛh ca grí ccahtzibi cár bbɛfi ca Ocja̱ bbʉ ga nzoj yʉ cja̱hni? 11 Nuya, ya xtu pɛnqui quer castigo ca Ocja̱, gui ngodö pa tengu mpa, ni jabʉ grí jianti tzʉ nʉr jiadi.―
Car Saulo bi xifi ncjapʉ car Elimas. Cja̱ bi hna ngodötjo guegue‑cá̱, bi hmɛxuy quí dö. Mí ntjöntjo, mí joni to di pɛntibi ʉ́r dyɛ, di zix pʉ jabʉ mí ne di hño. 12 Nu car gobernador, bbʉ mí cca̱hti te xquí ncja, bi hñeme, mí ncjua̱ni car palabra ca mí ma̱n car Pablo co car Bernabé. Bi hño ʉ́r mʉy, como bi cca̱hti már ndo nzɛh ca Ocja̱, cja̱ mí ntjumʉy cár palabra.
Pablo y Bernabé en Antioquía de Pisidia
13 Diguebbʉ, bi bøm pʉ jar jñini Pafos car Pablo co ni cʉ má hñohui. Bi tøjmʉ hnar barco gá ddaxjʉ car mar, gá nzøtijʉ jar jñini Perge. Nucá̱ mí bbʉh pʉ jar jöy Panfilia. Nubbʉ, bi jueh car Juan, bi ma gá ngoh pʉ Jerusalén. 14 Nu car Pablo co car Bernabé bi bønihui pʉ Perge, bi tjojmi gá nzøtihui jar jñi̱ni Antioquía ca mí bbʉh pʉ jar jöy Pisidia, cja̱ bi mɛhui jár templo cʉ judio, car pa gá nttzöya, bi ñʉtihui pʉ, cja̱ bi mi̱bi. 15 Már bbʉh pʉ hnar hñøjø, bi nøn cʉ Escritura. Bi nøni cʉ dda parte digue car ley ca bi jñu̱x car Moisés, co hne̱je̱ cʉ dda parte cʉ libro cʉ bi dyøti cʉ profeta. Mí guaj ya ca̱, bi mɛjni hnar cja̱hni di ma pʉ jabʉ már ju̱ car Pablo co car Bernabé, gá hñi̱mbihui:
―Nuquɛhui ʉm cjua̱da̱quihui, bbʉ guá mbe̱nihui te gui xijmi yʉ cja̱hni pa da zɛtibi ʉ́r mʉyjʉ, xijquɛhui ya,― bi tti̱mbihui.
16 Bi bböh car Pablo bbʉ, bi cjajpi ʉr seña cʉ cja̱hni pa di dyødejʉ, cja̱ bi ma̱:
―Nuquɛjʉ, ʉm mi̱nga̱‑israelitajʉ, cja̱ co yʉ pé ddaa yʉ i tzu̱jʉ ca Ocja̱, gui dyødejʉ ya ca gu ma̱: 17 Ca Ocja̱ ca dí nzojmʉ, dí cja̱hnijʉ israelita, guegue bi hñi̱x cʉ ndom titajʉ pa di cjajʉ hnar ndo nación. Bbʉ már bbʉjtijʉ pʉ jar jöy Egipto, pʉ jabʉ jí̱ mí mi̱ngu̱jʉ, ca Ocja̱ bi möxjʉ, bi cjajpi bú ndo nxa̱ntijʉ pʉ jar jöy‑ca̱, cja̱ gá nga̱x ya, bú cjʉjqui pʉ, cja̱ bi ni̱gui te tza rá nzɛ guegue. 18 Cuarenta año bi hño cʉ cja̱hni israelita pʉ jabʉ jin to mí hña̱ni. Cʉ cja̱hni‑cʉ́, jí̱ mí gradecejʉ ca mí øti ca Ocja̱ por rá ngue gueguejʉ. Dé mí tzandijʉ. Nu ca Ocja̱ segue bi mɛhtzibitjojʉ paciencia. 19 Guejtjo bi cjajpi bi mpun cʉ yojto nación cʉ már bbʉh pʉ Canaán, pa di jogui di ñʉti pʉ quí cja̱hni guegue. Nu cʉ jöy cʉ mí mɛjti jma̱ja̱ cʉ mi̱ngu̱ Canaán, ca Ocja̱ bi un cʉ cja̱hni israelita. 20 Cja̱ bbʉ ya xquí ñʉti pʉ Canaán cʉ cja̱hni Israel, ca Ocja̱ bi uni nzöya pa drí mandadobijʉ. Cuatrocientos cincuenta año mír mandado cʉ nzöya. Gá nga̱x ya, bi mandado gá nzöya car profeta Samuel. 21 Diguebbʉ ya, cʉ cja̱hni israelita bi dyödijʉ di tti̱x hnar rey pa di mandadobijʉ. Cja̱ ca Ocja̱ bi hñi̱x car Saul, cár ttʉ car Cis. Nuca̱ mí pertene cár familia car Benjamín. Cja̱ guegue car Saul bi mandadobi cʉ cja̱hni israelita cuarenta cjeya. 22 Diguebbʉ ya, bi ccʉhtzi car Saul pa ya jin di mandado, cja̱ ca Ocja̱ pé bi hñi̱xi pé hnar rey, gue car David. Ca Ocja̱ bi ma̱m pʉ jar Antiguo Testamento ja mí ncja car David, i̱na̱: “Xtú cca̱hti ja i ncja car David, cár ttʉ car Isaí, xtú i̱xcö‑cá̱ pa da mandadoquijʉ. Dí ndo tzø guegue, como dí pa̱di, da dyøte göhtjo ca dí negö.” Bi ma̱ ncjapʉ ca Ocja̱.―
23 Cja̱ bi segue bi ma̱n car Pablo:
―Cʉ cjeya cʉ cja xí tjogui, ya xí ni̱gui car hñøjø ca mí ma̱n ca Ocja̱ du pɛnquigöjʉ. Guá hñe̱je̱ jár cji ca ndom reyjʉ David. Gue car Jesús xpá mɛjni car Tzi Ta ji̱tzi pa da gʉzquigöjʉ ca rá nttzo ca dí tu̱jʉ, dí israelitajʉ. Nuya, ya xí ncumpli ca bi tsjih cʉ ndom titajʉ. 24 Bbʉ jí̱ bbe mbá e̱h car Jesús, bú e̱h car Juan ca mí xix yʉ cja̱hni. Nucá̱ mí nzojcöje, dí cja̱hnije ndár bbʉpje pʉ jar jöy Israel. Mí xijcöje gua jɛguije ca rá nttzo, cja̱ gua xixtjeje, pa di jogui gua cuatije ca Ocja̱. 25 Car Juan, bbʉ ya xti guah cár bbɛfi, bi ma̱: “¿Cja guí mbe̱nijʉ, má̱s, guejquigö xtrú hñi̱xquigö ca Ocja̱ pa gu mandadoquijʉ? Jin gui guejquigö. Dyøjma̱jʉ, ba bbɛfa car cja̱hni ca xí tti̱tzi cja̱ guegue‑cá̱ más i ndo pɛhtzi poder ni ndra nguejquigö. Nugö, ni mpa drá ntzögöbbe gu cjagö ʉ́r muzo‑ca̱.” Ncjapʉ gá ma̱n car Juan.
26 Nuquiguɛjʉ, cjua̱da̱, ʉ́r cjiquijʉ ca ndor Abraham, dí nzohquiguɛjʉ ya, co yʉ pé ddaa yʉ i tzu̱jʉ ca Ocja̱. Guegue‑cá̱ xpá mɛnquijʉ nʉr jña̱ nʉ dá ja̱bbe, ja drí gʉzquijʉ ca rá nttzo ca xcú dyøtijʉ. 27 Nu cʉm mi̱nga̱‑israelitajʉ cʉ mbí bbʉh pʉ Jerusalén, co ni cʉ möcja̱ cʉ mí mandadobi, jin gá mba̱dijʉ jabʉ güí hñe̱h car Jesús, cja̱ jin gá ntiendejʉ, guegue car Jesús mí gue car cja̱hni ca mí ddøhmi pa di hñe̱cua jar mundo. Segue i jnøn cʉ Escritura pʉ jabʉ i ña̱ digue ca hnáa ca di hñe̱je̱, i jnøn‑cʉ́ pʉ já templo, göhtjo cʉ pa gá nttzöya. Nu cʉm jefejʉ, nim pa gá meya bbʉ mí ni̱gui guegue. Nucʉ́, bi dyödijʉ bi bböhti car Cristo ca xcuí mɛjni ca Ocja̱. Ncjapʉ gá nzʉh cʉ palabra cʉ xquí ma̱n cʉ profeta, ya má yabbʉ. 28 Cʉm jefejʉ, masque jin te gá ndöhtibi car Jesús ca már nttzo, pa di bböhti, pe nde̱jma̱ bi dyöjpi car Pilato di mandado di bböhti. 29 Bi ncjajpi car Jesús göhtjo ncja ngu̱ gá ma̱n cʉ profeta, cja̱ bbʉ ya xquí du̱, bi ttzijqui pʉ jar ponti, bú cjöti hnar ngu̱ gá ánima. 30 Nu ca Ocja̱ pé bi xotzi. 31 Diguebbʉ ya car Jesús, bbʉ ya xquí jña̱ ʉ́r jña̱, bi ni̱gui rá ngu̱ mpá pʉ jabʉ mí bbʉh quí möxte, cja̱ nucʉ́, bi cca̱htijʉ rá ngu̱ vez. Car Jesús cja̱ co quí möxte güí hñe̱jmʉ pʉ Galilea, göhtjo mbá yojmʉ, cja̱ gá nzøtijʉ pʉ Jerusalén, cja̱ nupʉ, bi bböhti guegue. Cja̱ nuya, como pé xí jña̱ ʉ́r jña̱ car Jesús, mismo quí möxte cʉ mí tɛnijʉ má̱hmɛto, ya pé xqui dyojʉ gá testigo. I xih cʉ cja̱hni, cierto, xí jña̱ ʉ́r jña̱ car Jesús.
32 Guejquitjogöbbe, hne̱je̱, dí xihquijʉ nʉr tzi ddadyo jña̱. Car Tzi Ta ji̱tzi ya xpá mɛnquijʉ car hñøjø ca da ddajquijʉ rá ngu̱ cʉ bendición rá tzi zö, ncja ngu̱ gá prometebi cʉ ndom titajʉ, ya má yabbʉ. 33 Nugöjʉ, xtá e̱jmʉ digue cár cji cʉ cja̱hni cʉ bi tsjijmʉ car promesa‑ca̱. Cja̱ nuya car Tzi Ta ji̱tzi xí cumpli car palabra ca bi xih‑cʉ́. Nugöjʉ, xí tocaguijʉ xtú cca̱htijʉ ja xcá cumpli car promesa‑ca̱. Bi xox car Jesús bbʉ ya xquí du̱. Bi ncjapʉ gá fa̱di, cierto múr Ttʉ ca Ocja̱ guegue, güí hñe̱h ca Ocja̱ cár nzajqui. Bi ncja como ngu̱ ga ma̱m pʉ jar salmo dos, pʉ jabʉ i ttzoh car Cristo ca di hñe̱je̱. I ma̱ ncjahua: “Nuquiguɛ, ʉm Ttʉquigö. Rá pa ya, xtú ddahquigö quer nzajqui.” 34 Guejtjo, ya xquí ma̱n car Tzi Ta ji̱tzi, bbʉ di hñe̱h ca hnar cja̱hni ca du pɛjni, di du̱‑ca̱, nu guegue pé di xotzi, pa jin di dya cár ndodyo, porque car jmandadero‑cá̱ di hmʉy göhtjo ʉr tiempo cja̱ jin di tjeh cár jmandado. Bi tsjih cʉ ndom titajʉ, di ttunijʉ cʉ dda bendición rá tzi zö cʉ jin di tjegue göhtjo ʉr tiempo. Di ttunijʉ‑cʉ́ por rá ngue ca hnáa ca di tsjifi dúr Ttʉ car David. 35 Guejtjo i bbʉj nʉ pé hnar palabra nʉ i cuati pé hnar salmo, pʉ jabʉ mí nzoh ca Ocja̱ car David, mí xifi ncjahua: “Nuquɛ, Ocja̱, jin gui ma gui jiɛj nʉm cuerpo da dya. Nugö dí øte göhtjo ca guí bbɛjpigui, cja̱ guí negui.” Bbʉ mí ma̱ nʉr palabra‑nʉ́ ca ndor David, jin gá ña̱ diguejtsjɛ guegue. 36 Nugöjʉ, dí pa̱dijʉ, bi dya cár ndodyo car David. Guegue‑cá̱ bi sirvebi ca Ocja̱ cʉ cjeya cʉ mí bbʉjcua jar jöy. Bi dyøti ca tengu̱ ca xquí ma̱n ca Ocja̱, cja̱ diguebbʉ ya, bi du̱, bi ma guí ntjɛjʉ cʉ ndo í tita. Nu cár cuerpo, bi mfɛjöy. 37 Nu car Jesucristo, jin gá dya cár cuerpo‑cá̱, como bi xox car Tzi Ta ji̱tzi. 38 Nuya, cjua̱da̱, dyøjma̱jʉ nʉr palabra nʉ dí xihquijʉ ya. Guegue car Jesús xí tti̱tzi pa da gʉzquiguɛjʉ ca rá nttzo ca guí tu̱jʉ. 39 Bi du̱ guegue pa gá ngu̱ti ca ndí tu̱jʉ, göhtjo yʉ to i e̱me̱. Bbʉ ndí tɛndijʉ cár ley car Moisés, jin dá tötijʉ ja drí ccʉzquijʉ ca ndí tu̱jʉ. 40 Nuquiguɛjʉ ya, gui jñu̱hpijʉ ndu̱mʉy nʉ xtú xihquijʉ ya, cja̱ gui hñe̱me̱jʉ. Gui jña̱jʉ ʉr huɛnda pa jin da zʉhquijʉ car castigo ca bi ma̱n cʉ profeta. Guegue‑cʉ́ bi ma̱jmʉ ncjahua pʉ jar Escritura:
41 Nuquɛjʉ, yʉ to i despreciajʉ nʉm palabra cja̱ jin gui ne da dyødejʉ,
Nuya, gui tzu̱jʉ ya. Bbʉ xtí cca̱htijʉ ca xta ncja, xquí ndo mbe̱nijʉ, pe nde̱jma̱ gui bbɛdijʉ.
Nugö, dú Ocja̱‑gö, ya xqui guejtipʉ xtá pɛnquijʉ hnar castigo drá ndo ʉ́.
Masque xta tsjihquijʉ ter bɛh ca̱ da ncja, nuquɛjʉ, jí̱ xquí hñe̱me̱jʉ, ¿cja cierto da ncja‑cá̱?―
Ncjapʉ gá ma̱n car Pablo.
42 Cja̱ bbʉ ya xi má pønijʉ jár templo cʉ judio, cʉ cja̱hni cʉ jí̱ mí judio bi dyöjpijʉ car Pablo cja̱ co car Bernabé pa pé di hñe̱jmi ca hnar pa gá nttzöya bbʉ xtrí zʉ ñojto, cja̱ pé di xijmʉ ja mí ncja car palabra ca mbá ja̱hui. 43 Bbʉ mí guah car tsjödi cja̱ mí mfonti cʉ cja̱hni, már ngu̱ cʉ bi dɛnijʉ car Pablo co car Bernabé. Cʉ cja̱hni‑cʉ́, mí judio cʉ ddáa, nu cʉ pé ddáa ya, mí gentile cʉ xquí ñʉti jár religiónjʉ cʉ judio. Cja̱ gueguehui car Pablo co car Bernabé, bi nzoh cʉ xquí guatijʉ, bi xijmʉ, jin di wembijʉ ca Ocja̱, pe di segue di hñe̱me̱jʉ car ddadyo palabra digue car Jesucristo, ja ncja ga möx yʉ cja̱hni co cár tzi pöjö.
44 Car ñojto ya, bbʉ mí zøh car pa gá nttzöya, bi jmu̱ntzi casi göhtjo car ciudad pa di dyøh cár palabra ca Ocja̱. 45 Nu cʉ judio cʉ jí̱ mí ne di hñe̱me̱, bbʉ mí cca̱hti cʉ cja̱hni már ngu̱jʉ, bi ndo unijʉ ʉr cuɛ, bi ntøxtihui car Pablo, mí ma̱jmʉ jí̱ mí ncjua̱ni ca mí ma̱, hasta mí xijmʉ múr mɛtjritjo car Pablo hne̱je̱. 46 Diguebbʉ ya, car Pablo co car Bernabé bi xijmʉ mero ca mí mbe̱nihui, jin gá ntzu̱hui. Bi ma̱jmi:
―Nuquɛjʉ, ʉm mi̱nga̱‑judioquijʉ, mír ntzöhui gua xihquijʉ nʉr ddadyo palabra digue cár Ttʉ ca Ocja̱, ante que gua nzobbe cʉ hnahño cja̱hni. Pe nuquɛjʉ, jí̱ xquí nejʉ, xcú tzandijʉ car palabra ca di ddahquijʉ car nzajqui ca jin da tjegue, eso, jí̱ rí ntzöhui da ttahquijʉ‑cá̱. Eso, gu mɛbbe ya, grí nzobbe cʉ cja̱hni cʉ jin gui judio, gu xibbe‑cʉ́. 47 Gue car cargo‑cá̱ xí ddajquibbe ca Ocja̱, xí bbɛjpiguibbe ncjahua:
Nuquiguɛ, xtú i̱xquigö pa gui ma nzoh cʉ gentile, gui xijmʉ cam palabragö. Nucá̱ da ncjá ncja ngu̱ hnar jiahtzi pa da yoti‑cʉ́.
Xtú i̱xquigö pa gui jña̱x nʉr ddadyo jña̱, gui hño göhtjo nʉr jöy, göhtjo pʉ jabʉ gui töti cja̱hni.
Gui xijmʉ ja drí ccʉhtzibijʉ ca rá nttzo ca xí dyøtijʉ.―
Ncjapʉ gá ma̱n car Pablo co car Bernabé.
48 Nu cʉ gentile ya, bbʉ mí dyødejʉ ncjapʉ, bi ndo mpöjmʉ, cja̱ bi ma̱jmʉ, te tza rá zö cár palabra car Tzi Jmu̱ Jesús. Cja̱ bi hñe̱me̱ rá ngu̱ cja̱hni, göhtjo cʉ to xquí ma̱n ca Ocja̱ di ttun car nzajqui ca jin da tjegue. 49 Cja̱ bi ndo ntʉngui car jña̱ digue car Jesucristo, bi dyøh cʉ cja̱hni, göhtjo cʉ már bbʉh pʉ jar jöy Pisidia. 50 Nu cʉ judio cʉ jí̱ mí ne nʉr evangelio, bi nzojmʉ cʉ bbɛjña̱ cʉ mí tɛn cár religión guegue‑cʉ́ cja̱ mí tti̱htzibijʉ, bi dyɛtijʉ‑cʉ́ pa di xohtzibijʉ tu̱jni car Pablo co car Bernabé. Guejtjo bi nzojmʉ cʉ hñøjø cʉ mí mandado jar jñi̱ni. Göhtjo bi mföxjʉ, bi dyøhtibijʉ hnar tu̱jni car Pablo co ni car Bernabé, cja̱ bi fonguijʉ pʉ jar jñi̱ni‑ca̱. 51 Nubbʉ́, gueguehui bi du̱jquihui cʉ jöy cʉ mí tu̱ quí huahui, como xquí zandijʉ car evangelio cʉ mi̱ngu̱ pʉ. Cja̱ bi bønihui pʉ, gá mɛhui jar jñi̱ni Iconio. 52 Nu cʉ cja̱hni cʉ xquí hñe̱me̱ car Jesucristo mí ndo mpöjmʉ, cja̱ mí ndo yojmʉ car Espíritu Santo.
Pablo y Bernabé en Iconio