2
Nu cʉ pa‑cʉ, car Agusto César bi mandado bi ttøti hnar censo pa ntero cʉ cja̱hni mí bbʉjcua jar jöy. Nucá̱ múr primera vez bi ttøti car censo. Bi tsjox car censo‑ca̱ bbʉ már mandado car Cirenio pʉ jar jöy Siria. Göhtjo cʉ cja̱hni bi möjmʉ jar jñini pʉ jabʉ mí bbʉjma̱ja̱ cʉ ndo í tajʉ co ni cʉ ndo í titajʉ, cja̱ bú ju̱x quí tju̱ju̱jʉ pʉ. Nu car José bi bøm pʉ jar jñini Nazaret, pʉ jar estado Galilea, como guehpʉ múr mi̱ngu̱ pʉ. Bi bøtze gá ma jar estado Judea, bi zøti jar jñini Belén. Múr ngu̱jma̱ pʉ ca ndo ʉ́r tita David, como car José ya, xcuí hñe̱je̱ digue cár familia ca ndor David. Eso, bi ma pʉ Belén pa du tju̱x cár tju̱ju̱ pʉ. Bi zix cár bbɛjña̱, múr María, como ya xquí cja ttöjte. Nu car María, ya xi mí hñʉ. Cja̱ bbʉ már bbʉjti pʉ Belén, bi zʉh car tiempo pa bi jñin car María. Cja̱ bi hmʉh ca primero ʉ́r ba̱jtzi. Cár me ya, bi panti quí da̱jtu̱, cja̱ bi göti pʉ jar presebe, como mí u̱jtjo lugar pʉ mbo car mesón.
Los ángeles y los pastores
Mismo car jöy‑ca̱, már bbʉh cʉ dda mödi. Már ohmi quí dɛjti car xu̱y‑ca̱. Nubbʉ́, bi hna ni̱guitjo hnár anxe ca Ocja̱, mír hmöh hnanguadi pʉ jabʉ már bbʉh cʉ mödi, cja̱ cár tjay ca Ocja̱ bi ndo yoti pʉ. Cʉ mödi ya, bi ndo zu̱jʉ. 10 Nu car ángele ya bi xijmʉ:
―Dyo guí ntzu̱jʉ, porque nugö dá ja̱gö hnar ddadyo jña̱ pa da mpöj yʉ cja̱hni, ntero yʉ i bbʉjcua jar jöy. 11 Nuya, rá pa ya, xí hmʉh ca hnar cja̱hni ca da gʉzquijʉ ca rá nttzo. Guegue‑ca̱ ʉr Cristo‑ca̱, como xí hñi̱x car Tzi Ta ji̱tzi, cja̱ ʉm Tzi Jmu̱göjʉ. Xí hmʉ jár jñi̱ni nʉ jabʉ mí bbʉjma̱ ca ndo ʉ́r tita, David. 12 Dí xihquijʉ hnar seña pa grí meyajʉ car ba̱jtzi. Gui ma gui tötijʉ hnar tzi wɛne, xí bbanti quí tzi da̱tu̱, cja̱ rá bbɛni jar presebe. Gue car tzi ba̱jtzi‑cá̱.― Ncjapʉ gá xih cʉ mödi car ángele.
13 Nubbʉ, bi hna ni̱gui pʉ cʉ dda ángele rá ngu̱, güí ga̱j nʉ jar ji̱tzi, bi mpɛjnijʉ car anxe‑ca̱. Bi ncötijʉ bi xöjtibijʉ car Tzi Ta ji̱tzi, már ma̱jmʉ, i̱na̱jʉ:
14 ¡Da tsjöjtibi ca Ocja̱ pʉ jar ji̱tzi,
Nuhua jar jöy da hmʉy rá zö yʉ cja̱hni, porque ca Ocja̱ xí nu̱‑yʉ co cár tzi tti̱jqui!
Ncjapʉ gá ma̱n cʉ anxe.
15 Nubbʉ, bi ma gá ngojmʉ pʉ jar ji̱tzi. Cja̱ cʉ mödi ya, bi ña̱tsjɛjʉ, bi ma̱jmʉ:
―Möj nʉ Belén. Má cca̱htijʉ car tzi ba̱jtzi ca xí hmʉj nʉ, como ya xí xijcöjʉ ca Ocja̱, guehca̱ xpá mɛjnquijʉ‑ca̱.―
16 Cja̱ bi möjmʉ nttzɛdi, bú tötijʉ car María co car José, cja̱ co car tzi ba̱jtzi már bbɛm pʉ jar presebe. 17 Cʉ mödi ya, bbʉ mí cca̱htijʉ car tzi ba̱jtzi, bi xijmʉ car María co car José car palabra ca xquí ma̱n car ángele. Guejtjo bi göxjʉ cʉ pé dda cja̱hni cʉ bi ntjɛjʉ. 18 Göhtjo cʉ to bi dyøh ca mí ma̱n cʉ mödi, bi ndo hño í mʉyjʉ, bi ndo mpöjmʉ. 19 Nu car María bi ndo mbe̱n cʉ palabra cʉ xquí tsjifi digue cár tzi ba̱jtzi. Jin gá da̱be̱ni‑cʉ́. 20 Nubbʉ, bi ma cʉ mödi, bbʉ. Bi ma gá ngojmʉ pʉ jabʉ xcuí hñe̱jmʉ. Má xöjtibijʉ ca Ocja̱, má ndo öjpijʉ cjama̱di, porque ya xquí dötijʉ car tzi wɛne, ncja ngu̱ gá ma̱n cár anxe ca Ocja̱. Bi dyöjpijʉ mpöjcje por rá ngue göhtjo cʉ xquí dyødejʉ cja̱ xquí cca̱htijʉ.
El niño Jesús es presentado en el templo
21 Bbʉ ya xi mí pɛhtzi ñojto car tzi ba̱jtzi, bi ttøhtibi jár cuerpo car seña ca i tsjifi circuncisión, ncja ngu̱ ga ma̱m pʉ jar ley ca bi dyøti car Moisés, cja̱ bi tju̱htibi cár tju̱ju̱ múr Jesús. Gue nʉr tju̱ju̱‑nʉ bi tsjih car María di jñu̱htibi cár tzi ba̱jtzi. Ante que di hñʉ guegue, car ángele bi xifi ncjapʉ.
22 I ma̱m pʉ jar ley ca bi dyøti car Moisés, bbʉ ga hmʉh hnar ba̱jtzi ʉr tzi hñøjø, cár me da døhmi cuarenta día, nubbʉ, cja da zix car ba̱jtzi pa du presentabi ca Ocja̱. Eso, bbʉ mí zøx cʉ cuarenta día, car María bi mɛhui car José pʉ Jerusalén pa du presenta cár ba̱jtzi. 23 Pʉ jar Escritura i cuati cʉ dda palabra cʉ i ma̱ ncjahua: “Cada hnar familia yʉ cja̱hni israelita, da ña̱htibi ca Ocja̱ cár primero car tzi hñøjø ca da hmʉy, como nuca̱ ʉ́r mɛjti ca Ocja̱‑ca̱.” Tzʉdi, mí nesta di möhti hnar zu̱we̱ cja̱ di dʉti pʉ jar altar. Di ncjapʉ drí mbonihui car tzi hñøjø car zu̱we̱, cja̱ nuca̱, di ttun ca Ocja̱‑ca̱. 24 Eso, car José co car María bi mɛhui pʉ Jerusalén pa di ña̱htibi ca Ocja̱ hnar zu̱we̱, guehca̱ drí mbonihui cár tzi ttʉ. I ma̱m pʉ jar Escritura, pʉ jar ley, i̱na̱: “Da ña̱htibi ca Ocja̱ yojo tzi paloma o yo tzi juilo.”
25 Car ciudad pʉ Jerusalén már bbʉh hnar tada, mí tsjifi múr Simeón. Ya xi múr tita. Már zö cár vida, cja̱ mí ndo jon ca Ocja̱. Göhtjo ʉr pa, mí pa jar templo. Mí tøhmitjo ca hnar cja̱hni ca di hñe̱je̱ pa di gʉhtzibi cʉ cja̱hni israelita ca mír sufrijʉ. Car Espíritu Santo mí yojmi car Simeón, cja̱ mí nzofo. 26 Car Espíritu Santo ya xquí xih car Simeón, jin di du̱ hasta gue bbʉ ya xtrú cca̱hti car cja̱hni ca xtrú hñi̱x car Tzi Ta ji̱tzi, pa di salva cʉ cja̱hni israelita. 27 Ca hnajpa, car Simeón bi ma pʉ jar templo, bi guati pʉ, ncja ngu̱ xquí xih car Espíritu Santo. Ncjapʉ, ya xi már bbʉh pʉ jar ni̱cja̱ bbʉ mí ñʉtihui cár ta co cár me car tzi Jesús. Gueguehui mír ma di presentahui ca Ocja̱ cár tzi ba̱jtzi cja̱ di ña̱htibi cʉ zu̱we̱ cʉ i ma̱m pʉ jár ley ca Ocja̱. 28 Car Simeón ya bbʉ, bi dyöh car ba̱jtzi, bi dɛtzi, cja̱ bi nzoh car Tzi Ta ji̱tzi. Bi ma̱, i̱na̱:
29 Nuquiguɛ, Tzi Jmu̱, ir mɛfiguigö. Nuya, ya xná zö gui tzixquigö ya. Ya xí jñu̱ ʉm mʉy. Ya xí nzʉh quer palabra ca gú xijqui.
30 Ya xtú cca̱hti na̱r cja̱hni na̱ xcú pɛjni pa da gʉzquije ca rá nttzo.
31 Guejna̱ xcú pɛjni‑na̱ pa da gʉhtzibi ca rá nttzo göhtjo yʉ cja̱hni.
32 Da ncjá ncja hnar jiahtzi na̱r tzi ba̱jtzi‑na̱. Guejna̱ xcú pɛjni‑na̱ pa da yoti mbo í mʉyjʉ cʉ cja̱hni cʉ jin gui pa̱di ja guí ncjaguɛ. Por rá ngue guegue‑na̱ da tti̱htzibi yʉ cja̱hni israelita, como ir cja̱hniguɛ‑yʉ.
Ncjapʉ gá ma̱n car Simeón bbʉ már xöjtibi car Tzi Ta ji̱tzi, már ma̱ te di dyøti car tzi Jesús bbʉ ya xtrú te.
33 Bbʉ mí dyøj yʉ palabra‑yʉ cár ta co cár me car ba̱jtzi, bi ndo hño í mʉyhui. 34-35 Car Simeón, bbʉ, pé bi nzoh ca Ocja̱, bi dyöjpi di bendeci car tzi ba̱jtzi cja̱ co cár ta hne̱h cár me. Diguebbʉ ya, bi nzoh car meba̱jtzi, car María, bi xifi, i̱na̱:
―Dyøjma̱ja̱, car Tzi Ta ji̱tzi xí hñi̱x na̱r ba̱jtzi‑na̱ pa da ba̱j yʉ cja̱hni israelita, guegue i cumpli ca i ma̱. Cja̱ bbʉ ya xtrú te na̱r ba̱jtzi, da ndo jmeya. Da guatijʉ cja̱hni drá ngu̱, cja̱ da hñe̱me̱ ca Ocja̱. Nu cʉ pé ddaa ya, da wembijʉ, jin da nejʉ. Da ncjapʉ drí fa̱di ja ncja ga mbe̱n yʉ cja̱hni mbo í mʉyjʉ. Da ndo sufri na̱r ba̱jtzi‑na̱, como drá ngu̱ cʉ cja̱hni cʉ da ʉhui cja̱ da zani. Hne̱hquiguɛ, como xta sufri nir ba̱jtzi, xquí ndo sufri hne̱je̱, ncjahmʉ da ntjojtiqui quer tzi mʉy co hnar cjuay.― Ncjapʉ gá ma̱n car Simeón.
36 Guejtjo hne̱je̱ már bbʉh pʉ jar templo ca hnar bbɛjña̱, múr mensajera ca Ocja̱. Mí ju̱ cár tju̱ju̱ múr Ana. Múr tti̱xu̱ car Fanuel, xcuí hñe̱je̱ digue cár familia ca ndór tita, Aser. Car Ana, ya xquí ndo nchujchutsjɛ. Xquí ntja̱jti bbʉ múr ba̱jtzi bbɛjña̱tjo, cja̱ bi hmʉbi cár da̱me̱ yojto cjeya. Diguebbʉ, bi du̱‑ca̱. 37 Cja̱ ya xi mí pɛhtzi ochenta y cuatro año xquí go ddanxu̱. Guejti guegue mí tøhmi ca hnar cja̱hni ca di mɛjni ca Ocja̱. Car Ana jí̱ mí bbɛh pʉ jar templo. Már dedi pʉ, mí xöjtibi ca Ocja̱, hasta mí be̱je̱ pa más di jion ca Ocja̱. Mí mahti ca Ocja̱ gá oración bbʉ mpa co hne̱h bbʉ nxu̱y. 38 Mismo car hora‑ca̱, car Ana bi guati car José co car María. Bbʉ mí cca̱hti car tzi ba̱jtzi Jesús, exque bi ba̱di, guehca̱ xcuí mɛjni car Tzi Ta ji̱tzi‑ca̱, cja̱ bi dyöjpi cjama̱di. Diguebbʉ, bi bøni cja̱ bi ndo ngöxte, ya xquí hmʉh ca hnar cja̱hni ca xcuí mɛjni car Tzi Ta ji̱tzi pa drí möx quí cja̱hni. Bi xifi ntero cʉ cja̱hni jar ciudad pʉ Jerusalén, göhtjo cʉ to mí tøhmijʉ car pá bbʉ xti ni̱gui car hñøjø ca di gʉx‑cʉ.
El regreso a Nazaret
39 Car José co car María bi cumplihui göhtjo ca mí ma̱m pʉ jár palabra ca Ocja̱, tzʉdi, ca i ma̱m pʉ jar ley. Diguebbʉ, bi ma gá ngojmi pʉ jar jñi̱ni Nazaret cja̱ pé bi hmʉbi pʉ. Car tzi jñini Nazaret, mí bbʉh pʉ jar estado Galilea. 40 Bi te car ba̱jtzi, car tzi Jesús, cja̱ bi zɛdi. Múr tzi jiaxi mʉy, cja̱ mí ndo yojmi car Tzi Ta ji̱tzi, guegue‑ca̱ mí fötzi.
El niño Jesús en el templo
41 Cada cjeya mí pa jar mbaxcjua pʉ Jerusalén cár me co cár ta car Jesús. Cʉ cja̱hni israelita mí tzöjpijʉ hnar da̱mbaxcjua bbʉ mí mbe̱nijʉ ja ncja gá mbøn cʉ ndo í titajʉ pʉ jar jöy Egipto. 42 Bbʉ mí pɛhtzi doce año car Jesús, bi ttzitzi gá möjmʉ pʉ Jerusalén, como ngu̱ nguá dyøti cár ta co cár me cada cjeya bbʉ ya xti ncja car mbaxcjua‑ca̱. 43 Cja̱ bbʉ mí guah car mbaxcjua, bú coh cʉ cja̱hni. Nu car tzi Jesús ya, bú dé pʉ Jerusalén, pe jin gá mba̱h cár me, ni ndra ngue cár ta, ¿cja xcuí goh pʉ? 44 Ngá ma̱ndi gueguehui, car Jesús má hñohui cʉ pé dda cja̱hni. Eso, bi hñojʉ göhtjo car pa‑ca̱, mír möjmʉ í ngu̱jʉ. Bbʉ mí nde, bi jionihui car Jesús. Bi dyön quí pariente cja̱ co quí hnangu̱jʉ. u̱jtjo. 45 Jin te gá ndötihui. Nubbʉ, bi ma gá ngojmi Jerusalén, bú jonihui pʉ.
46 Ca mír cja jñu̱jpa, bi dötihui pʉ jar ndo ni̱cja̱. Már bbʉbi cʉ maestro cʉ mí nxödijʉ cʉ Escritura, már ju̱dijʉ pʉ. Car Jesús már øh ca már ma̱n cʉ maestro cja̱ már öni nttöni. 47 Bbʉ mí dyøh cʉ maestro ca már ma̱n car Jesús, bi hñöntsjɛjʉ:
―¿Ja xcá mba̱j ya nʉr ba̱jtzi yʉ mfe̱ni rá ji̱tzi? Rá ndo zö ca i ma̱ cja̱ co ca i tja̱di.―
48 Cár me co cár ta, bi cca̱hti car Jesús, már bbʉh pʉ, már ña̱hui cʉ maestro. Cja̱ bi ndo hño ʉ́r mʉyhui, bi hñöntsjɛhui, ¿ter bɛh ca̱ mí jom pʉ? Bi ma̱n cár me, bbʉ, bi dyöni:
―Nuquɛ, ttʉ, ¿dyoca̱ xcú cojtiguɛ hua? Xtú ndo jonquibbe nir ta. Te tza ndí cjabbe ndu̱mʉy.―
49 Bi ma̱n car ba̱jtzi, bbʉ, i̱na̱:
―¿Dyoca̱ xcú dé xcú jionguihui? ¿Cja jin guí pa̱dihui, i nesta gu hmʉjcua jár ngu̱ cam Tzi Ta?― Ncjapʉ gá nda̱di.
50 Nu cár ta co cár me jin gá ntiendehui toca̱ mí xifi múr Tzi Ta.
51 Nubbʉ, car Jesús bi dɛn cár me co cár ta, bi ma gá ngojmʉ pʉ Nazaret. Cja̱ guegue bi dyøjti ca mí xijmi. Cár me ya, dé mí mbe̱ntjo göhtjo cʉ palabra cʉ xquí ma̱n car Jesús.
52 Cja̱ car Jesús bi te, más bi ncja ʉ́r mʉy, cja̱ bi hñøjø. Nu cʉ cja̱hni mí ndo tzøjmʉ‑ca̱. Guejti car Tzi Ta ji̱tzi mí ndo ne car Jesús cja̱ mí fötzi.
Juan el Bautista predica en el desierto