12
Jesunya Mary-lu Paṉṯi Wiṟungka Tjina Nyiṯintja
(Matthew-ku 26:6-13; Markaku 14:3-9)
Ka inma panya Katuwanu Ankunytjanya ilaringangi. Ka tjiṟirpi maṉkur-maṉkurpa kuwaripangka Jesunya anu ngura Piitjanilakutu. (Nyara palula panya Jesulu Lazarusanya ngaṉmanytju ilunyangka pakaltjingaṉu.) Kaya Jesunya nyakula palumpa maḻpa tjuṯa palumpa puḻkaṟa pukuḻaringu munuya mungartjirinyangka mai puḻka palyaṉu palula tjunguringkula ngalkuntjikitjangku. Ka Marthalu tjananya mai para-ungangi, ka Lazarusanya tjana uwankaraṯu para-nyinara waṉaṉu Jesula tjungu. Ka nyanga palula maḻangka Mary-lu pakaṟa uwila wiṟu paṉṯipai mantjiṟa ngalya-katingu patala waṟangka. Uwila nyanga paluṟu mani puḻkangka payamilantja. Ka Mary-lu patala aḻaṟa uwila panya palunya Jesula tjinangka tjutinu munu mangka araltjaṟa tjina muṉinu mangkangka. Ka waḻi nyara palula ruuma uwankarangka wiṟu mulapa paṉṯingu.
4-5 Ka nintintja kutjupa Judas Kaṟiyatanya tjanala tjungu nyinangi. (Nyanga paluṟu panya ngula Jewku mayatja tjuṯa Jesunya witintjaku nintinu.) Munu paluṟu wangkangu Mary-nya, “Ai! Uwila palatja mani puḻkatja. Utin tjalamilanma pupatjuṟa wiyantja wiyangku. Tjinguṟun tjalamilaṟa mani puḻka mantjinma munun ngaḻṯutjara tjuṯa ungama.” Palu Judasanya ngaḻṯutjara tjuṯaku ngaḻṯuringkupai wiya, munu tjukurpa nyanga palunya ngunti wangkangi mani tjanampa kutitjunkupaingku. Panya paluṟu nintintja tjuṯaku yakutja manitjara kanyilpai munu nyara palulanguṟu kutjupa-aṟa kutitjunkupai.
7-8 Ka Jesulu wangkangu, “Wanti minyma nyanga palunya pailwiyangku. Panya paluṟu tjiṉṯu nyanga kuwariku uwila wiṟu paṉṯipai kanyiningi ngayula ngaṉmanytju tjutintjikitjangku ngula panya kuṟulta ngarinytjaku.* Ka panya ngaḻṯutjara tjuṯa nyurala tiṯutjara nyinanyi, palu ngayulu nyurala rawa nyinanytja wiya.”
Lazarusanya Pulanya Pungkunytjikitjangku Wangkanytja
Kaya nyara palula aṟa aṉangu winkingku kulinu Jesunya ngura Piitjanila nyinanytja. Munuya palunya nyakunytjikitja anu, palunya kutju wiya palu Lazarusanya kuḻu. Panya Jesulu ngaṉmanytjulpi ilunytjitja pakaltjingantja kulintjatjanuya nyakunytjikitja mukuringangi. 10 Kaya palulanguṟu tjukurtjara kuranyitja tjuṯangku tjunguringkula wangkara kuliningi Lazarusanya pulanyaṯu iluntankunytjikitjangku. 11 Panya Lazarusanya miri pakaltjingannyangkaya aṉangu winki Jesuku mulamularingu munuya Jewku mayatja tjuṯa kulilwiyangku wantingi. Kaya palulanguṟu kukanymanu pungkunytjikitjangku.
Jesunya Jerusalemalakutu Tangkiyingka Tatiṟa Ankunytja
(Matthew-ku 21:1-11; Markaku 11:1-11; Luke-aku 19:28-40)
12-13 Ka tjiṉṯungka Jesunya pakaṟa ma-pitjangi Jerusalemaku. Kaya aṉangu tjuṯa mulapa Jerusalemala nyinangi inma panya Katuwanutjaku. Munuya Jesunya ngalya-pitjanyangka kuliṟa uwankara ngaparikatingu parkatjara, nyaḻpi lipi tjuṯa kaṯaṟa kaṯaṟa palunya pukuḻarira waḻkuntjikitja. Munuya pukuḻarira mirara wangkangi,
“Godanyala waḻkuṟa mirawaṉima!
Ka Mayatja God, nyanga palunya puḻkaṟa pukuḻmanama,
panya nyuntu palunya iyaṉu nganaṉanya mayatjarira kanyintjaku,
Israelku mayatja puḻka nyinanytjaku.”
14 Ka Jesulu tangkiyi kuḻunypa ngaṟanyangka nyakula tatiṟa ma-pitjangu, panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi nyanga alatji,
15 “Jerusalemanya nguraṟa tjuṯaya nguḻuringkunytja wiya raparingama!
Nyawaya nyara nyurampa Mayatja Puḻka pitjanyi tangkiyi kuḻunypangka tatiṟa.” *
Ka Jesunya aṟa nyanga iriti walkatjunkunytjitjawanu tangkiyingka tatiṟa ma-pitjangi. 16 Kaya ngaṉmanytju palumpa nintintja tjuṯangku nyanga alatjirinyangka nyakula puṯu kuliningi, “Nyaakuya nyangatja alatjingaṉi aṉangu winkingku puḻkaṟa mirawaṉira tangkiyingka pitjanyangka?” Palu ngula Mamalu palunya ilkaṟikutu katinyangka kutjuya kuliṟa nintiringu, “Munta-uwa panya, panya iriti walkatjunu wangkatjarangku aṟa nyanga palunya, ka panyaya tjukaṟurungku aṉangu winkingku mirawaṉingi palunya tangkiyingka tatiṟa ankunyangka.”
17-18 Uwa, aṉangu winkiya tjunguringkula ngaparikatingu Jesunya nyakunytjikitja. Panya tjana kulinu Jesulu kunyu Lazarusanya miri kuḻpinguṟu pakaltjingaṉu. Kaya kutjupa tjuṯangku nyara palula ila ngaṟanytjatjanungku nyangu Lazarusanya pakannyangka munuya aṉangu tjuṯangka rawangku tjakultjunangi nyakunytjatjanungku. Kaya tjukurpa palunya kulintjatjanu Jesulakutu ngaparikatingu aṉangu winki mulapa. 19 Kaya Paṟatji tjuṯangku tjananya ankunyangka nyakula wangkangi, “Nyawaltaya wanyu! Nyara aṉangu winki mulatuya palunya waṉaṉi. Kala nyuntu nganaṉa puṯu tjananya markuṉi.”
Jesulu Paluṟunku Ilunytjikitjangku Wangkanytja
20 Kaya tjara kutjupa Jew wiya tjuṯa pitjangu Jerusalemalakutu inma Katuwanutjaku Godanya waḻkuntjikitja. 21 Munuya Jerusalemala nyinara Jesunya nyakunytjikitja mukuringangi. Munuya ankula nintintja kutjungka Philipala wangkangu, “Wati wiṟu, nganaṉa Jesunya nyakunytjikitja mukuringanyi.” (Wati nyanga Philipanya panya tawunu ini Pitjaitalanguṟu uṟu panya Galileela itingka.) 22 Ka Philipalu ankula Andrew-la wangkangu, munu pula ankula Jesula tjakultjunu.
23 Ka Jesulu nyanga alatji wangkangu, “Panyatja ilaringu panya ngayunya Watiku Katjanya puḻkaṟa mirawaṉinytjaku. 24 Mulamulangkuṉa nyurala wangkanyi, panya uṉinypa mantangka tjunkuwiyangku wantinyangka uṉinypa paluṟu rawa ngarira kuraringanyi munu puṯu pakaṟa maitjararinganyi. Palu panya uṉinypa mantangka tjunkunyangka miṟi panya ngaṉmanyitja wiyaringkupai, ka kutjupa unngutja kuwaritja pakaṟa puḻkaringkula maitjararingkupai. 25 Ka aṉangu kutjupangku tjinguṟu alatji kulilku, ‘Ngayuluṉatju puḻkaṟa pukuḻarinyi mantangka nyanga nyinara. Wanyu kaṉatju ngayulu walytjangku aṯunymanama.’ Palu alatji kuliṟa paluṟu ngayunya wantinyi, ka Godalu palunya ngula ilunyangka puṯu wankaṉi palula tjunguringkula tiṯutjara nyinanytjaku. Ka aṉangu kutjupangku tjinguṟu alatji kulilku, ‘Nyangatjaṉa mantangka unytju kutju nyinanyi. Wanyu kaṉa Jesunya tiṯutjarangku waṉanma, kaṉi palya kutjupangku ngayunya iluntankuku.’ Ka alatji kulinnyangka Godalu ngula ilunyangka palunya wankaṟa pakaltjingalku palula tjungu tiṯutjara wanka nyinanytjaku. 26 Uwa, aṉangumpa ngayuku waṟkarinytjikitja mukuringkula uti paluṟu ngayunya wangaṉarangku kuliṟa waṉanma. Nyara palulanguṟu paluṟu ngayula tjungu tiṯutjara nyinaku. Katju Mamalu palunya nyakula palyanmankuku ngayuku wiṟuṟa wangaṉara waṟkarinyangka.
27 “Kuwariṉa kurunpa tjituṟu-tjituṟurira puṯu kulini, ‘Nyaaṉa wangkaku?’ Tjinguṟuṉa wangkaku nyanga alatji, ‘Mama, aṯunymaṟaṉi kanyinma ilunytjaku-tawara.’ Palu wiya, nyanga palunyakitja panya alatjiṯuṉa pitjangu mantakutu. 28 Mama, nyuntunku tjanala nintila panya nyuntun puḻka mulapa uwankarangka waintarinytja.”
Ka palulanguṟu ilkaṟinguṟu wangkangu, “Uwa, ngaṉmanytjuṉa tjanala nintinu munuṉa piṟuku nintilku ngula uwankarangku nyakunytjaku.”
29 Kaya aṉangu tjuṯangku palula ila ngaṟanytjatjanungku kulinu ilkaṟinguṟu wangkanyangka, munuya tjarangku wangkangu, “Tjinguṟu palatja mina tuuṉi!” Kaya kutjupa tjarangku wangkangu, “Wiya, tjinguṟu angeltu palula wangkanyi.”
30 Ka Jesulu tjanala wangkangu, “Wiya, nyara ilkaṟinguṟu wangkangu ngayulu kulintjaku wiya, palu nyura kuliṟa mulamularingkunytjaku. 31 Panya kuwari Godalu aṉangu uwankara manta winkingka ngurkantaṟa tjarantjaku ngaṟanyi. Munu paluṟu manta winkiku mayatja Satannga ma-waṉiku. 32 Panya ngayunyaṉiya katuṟa utitjunkuku, kaṉa nyara palula aṟa ngayulu aṉangu uwankara kampa kutjupankuku kuliṟa ngayulakutu pitjanytjaku.” 33 Nyanga alatji Jesulu tjanala utingku tjakultjunangi ngula palunya puṉu kaṯakutjarangka wakaṟa utitjunkunytja.
34 Kaya aṉangu tjuṯangku tjukurpa nyanga palunya kuliṟa wangkangu alatji, “Panya iriti walkatjunkunytja nyiringka ngarinyi alatji panya Christanya kunyu Godalu panya kalkuntjanya ilu wiya alatjiṯu wanka tiṯutjara nyinaku. Kan nyaaku wangkanyi Watiku Katja puṉungka utitjunkunytjaku? Ngananya wanyu Watiku Katja paluṟu?”
35-36 Ka palulanguṟu Jesulu tjanala wangkangu alatji, “Ngayulu tili puṟunytju irnyaṟa nyuranya nintini Godaku nintiringkunytjaku. Palu tili nyanga paluṟu kuwari nguwanpa irnyaṟa wiyaringanyi, ka nyura uti tili ngaṟanyangka Godalawanu tjukaṟuru nyinama tilingka puṟunypa. Panya tili wiyaringkunyangka mungawaḻuṟurinyi, ka panya aṉangu mungawaḻuṟungka ngaṟala puṯu kulini, ‘Yaaltjikutuṉa ankuku?’ Ka pala palula-tawara nyura uti ngayuku mulamularingama tili panya Godaku ngayulu nyurala nyinanyangka, munu nyara palulanguṟu mulamularingkula nyura ngayula tjunguringkula nyinaku tilingka puṟunypa ngayuku walytja tjuṯa.” Munu tjukurpa nyanga palunya wangkara wiyaringkula Jesunya kumpiṟa anu kutjuringkula.
Jew Tjuṯa Jesuku Rawa Puṯu Mulamularingkunytja
37 Uwa, Jesulu tjuṯa-aṟangku witulya puḻkangku miracle tjuṯa palyaningi aṉangu tjuṯangka miṟangka. Kaya uti nyakula palumpa mulamularingama, palu tjana kuliṟa mulamularingkunytja wiyangku wantingi. 38 Palu wantinytja nyanga palunya Godaku wangkatjarangku Aitjayalu iriti walkatjunu nyanga alatji,
“Kulilaya! Ngayulu panya nyurala tjukurpa wangkanyangka nyura uwankarangku kuliṟa mulamularingkunytja wiyangku wantingi.
Munu panya nyura Godalu witulya puḻkangku palyannyangka nyakunytja wiyangkuṯu wantingu.” *
39 Nyanga palulanguṟuya puṯu mulamularingangi panya Aitjayalu ngaṉmanytju Godala kulintjatjanungku walkatjunu. Munu panya paluṟu piṟuku walkatjunu nyanga alatji,
40 “Godalu tjananya kuṟu patinu nyakunytjaku-tawara.
Munu tjananya pina patinu pina aḻangku kulintjaku-tawara.
Alatji Godalu wangkangu,
‘Paluṟu tjana ngayulakutu maḻaku aṟuringkunytja wiya ngayulu tjananya palyaṟunguntjaku.’ ” *
41 Nyangatja Aitjayalu ngaṉmanytju walkatjunu Godalu palunya nintingku tjakultjunkunyangka ngula Jesunya witulya puḻka utiringkunytjaku. Palulanguṟu Aitjayalu tjukurpa nyanga Jesunyatjara ngaṉmanytju kulintjatjanungku walkatjunu.
42 Palu tjuṯaya Jesuku mulamularingu, Jewku mayatja kutjupatjara kuḻukuḻu. Palu paluṟu tjana mulamularingkunytjatjanungku kutjupa tjuṯangka para-tjakultjunkunytja wiya, panya paluṟu tjana Paṟatji tjuṯaku nguḻuringangi palunya tjananya waḻi inmatjanguṟu paiṟa iyantjaku-tawara. 43 Utiya tjakultjunama alatjiṯu unngu kutju kulintja wiyangku, Godanya tjanampa pukuḻarinytjaku. Palu tjana wantingi Paṟatji tjuṯa kutju tjanampa pukuḻarinytjaku kuliṟa.
Jesuku Tjukurpa Wantinyangka Godalu Ngurkantankupai
44 Ka Jesulu puḻkaṟa katuwanungku wangkangu, “Nyura ngayuku mulamularingkulampa ngayuku kutjuku mulamularingkunytja wiya, palu panya ngayunya iyantjitjaku kuḻu mulamularinganyi. 45 Panya nyura ngayunya nyakula nyara ngayunya iyantjanya kuḻu nyanganyi. 46 Ngayuluṉa mantakutu pitjangu tili irnyantjikitja, aṉangu tjuṯa mungawaḻuṟungka nyinanytjaku-tawara. Panya tjana ngayuku mulamularingkula tilingka nyinaku. 47 Palu aṉangungku ngayuku tjukurpa kuliṟa wantinyangka ngayulu pala palunya ngurkantaṟa kuranmankunytja wiya. Panya ngayulu aṉangu tjuṯa wankaṟunkunytjikitja pitjangu ngurkantaṟa tjarantjikitja wiya. 48 Palu tjinguṟu aṉangungku ngayuku mulamularingkuwiyangku wantinyi munu tjukurpa ngayuku anaṉi, ka kutjupa palumpa paṯaṟa nyinanyi palunya ngula tjiṉṯu maḻatjangka ngurkantankunytjikitja. Panya nyara palula aṟangka Godalu palunya kura ngurkantaṟa pailku ngayuku tjukurpa kuliṟa wantinytjitjanguṟu. 49 Palu ngayuluṉa kutjungku kuliṟa wangkanytja wiya, panya Mamalu ngayunya iyaṉu palumpa tjukurpa kutju wangkanytjaku kaṉa tjukurpa palunya kutju tjakultjunanyi palula kulintjatjanungku. 50 Ngayulu ninti panya palumpa tjukurtu aṉangu tjuṯa wankaṟu kanyilpai. Ka nyura tjukurpa palumpa mulamularingkulampa wanka tiṯutjara nyinaku palula tjungu. Palulanguṟuṉa Mamalu ngayula wangkanyangka kutju tjukaṟurungku wangkapai.”
* 12:7-8 Jew tjuṯangkuya tjakangku aṉangu ilunyangka maḻangka uwila wiṟu paṉṯipai puntungka tjutilpai wiṟuringkula ngarinytjaku. Ka Jesulu paluṟunku ilunytjikitjangku kuliṟa nyangatja ngaṉmanytju wangkangi. * 12:15 Tjakaṟayaku 9:9 * 12:38 Aitjayaku 53:1 * 12:40 Aitjayaku 6:10