12
Tukuy imapas yachasqa kananmanta
1 Waranqa-waranqantin runakunan Jesuspa muyuriqninpi tanqanakustinraq huñunasqa kasharanku. Hinaqtinmi Jesusqa discipulonkunata khaynata niran:
—Qankunaqa fariseo religionniyoq runakunapa levaduranmanta allinta cuidakuychis. Paykunaqa llullakuspan yachachinku ishkay uya runakuna kasqankurayku. [Nota: Levaduraqa rikch'akun ishkay uya runamanmi. Imaynan chikachallan levadurapas, masata ashkaman tukuchin, saynallataqmi ishkay uya kaq runapas, chay ishkay uya kayninta ashka runakunaman contagian].
2 Ichaqa runapa tukuy ima pakallapi piensasqanpas, yachasqan kanqa. Hinallataq pakallapi tukuy ima ruwasqanpas, yachasqallataqmi kanqa.
3 Qankunapuralla tutayaq ukhupi hina rimasqaykichispas, p'unchawpi hinan uyarisqa kanqa. Pakallapi imapas rimasqaykichistapas, llapallan runakunan yachanqaku, nispa.
Pitas aswan masta manchakunamanta
(Mat 10.28-31)
4 Jesusqa nillarantaqmi:
—Khuyasqay runakuna, ama manchakuychishchu, sichus runakuna wañuchiyta munasuqtiykichisqa. Paykunaqa chaymanta aswan mastaqa manan ni imatapas ruwaytaqa atinkumanchu.
5 Aswanqa Diosta manchakuychis. Payqa manan kay kawsay vidallaykichistachu qechusunkichisman. Aswanmi payqa ancha atiyniyoq, wañuqtiykichis wiña-wiñaypaq ñak'ariy infiernoman wikch'uyusunaykichispaq. Chaymi qankunataqa niykichis, Diostayá manchakuychis.
6 Ichaqa pishqa pichinkukunatapas ishkay qolqechallamanmi vendekunku. Sayna mana precioyoq kashaqtinpas, Diosqa chay pichinkukunataqa manan qonqanchu.
7 Saynallataqmi qankunatapas Diosqa mana qonqasunkichishchu. Hinaspapas Diosqa yachanmi hayk'a chukchayoq kasqaykichistapas. Saynaqa amayá manchakuychishchu, ichaqa qankunan valenkichis ashka pichinkukunamantapas aswan mastaraq, nispa.
Jesusmanta ama p'enqakuspa willakunamanta
(Mat 10.19-20, 32-33; 12.32)
8 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Pillapas runakunapa ñawpaqninpi mana p'enqakuspa noqamanta rimanqa chayqa, noqapas Diospa llapallan angelninkunapa ñawpaqninpin nillasaqtaq: “Payqa noqapa discipuloymi”, nispa.
9 Sichus pipas runakunapa ñawpaqninpi, noqata negawanqa chayqa, noqapas Diospa angelninkunapa ñawpaqninpin negallasaqtaq: “Manan paytaqa reqsinichu”, nispay.
10 Sichus pipas noqa Diosmanta Hamuq Runapa contranpi rimanqa chayqa, perdonasqan kanqa. Ichaqa, Santo Espiritupa contranpi rimaq runaqa, manan perdonasqachu kanqa.
11 Hinallataq, pipas Diosmanta yachachina sinagoga wasikunaman, otaq juzgadokunaman, otaq autoridadkunapa ñawpaqninman apasunkichis acusasunaykichispaq chayqa, aman llakikunkichishchu imayna rimanaykichismantaqa, nitaq imayna contestanaykichismantapas.
12 Chay rimasqaykichis ratopin, Diospa Santo Espiritun yachachisunkichis imayna contestanaykichispaqpas, nispa.
Qapaq runamanta
13 Chaypi kaq ashka runakuna ukhumantan, Jesusta huk runa nimuran khaynata:
—Yachachikuq, wawqeyta niykapuway papaykupa herencia saqewasqankumanta, noqaman tupawaqta qoykapuwananpaq, nispa.
14 Chaymi Jesusqa contestaran:
—¿Pitaq noqatari churawaran, qankunapa juezniykichis kanaypaq, otaq herenciaykichistapas rakiq kanaypaqrí? nispa.
15 Saynata nispanmi Jesusqa runakunata qawarispa, khaynata niran:
—Amayá qankunaqa tukuy imayoq kayllatachu piensaychis. Ichaqa manan kay pachapi tukuy imayoq kaspachu, kusisqa kankichis, nispa.
16 Saynata nispanmi, Jesusqa huk willakuyta paykunaman khaynata willaran:
—Huk qapaq runapa chakranmi allinta rururan.
17 Chaymi chay qapaq runaqa sonqonpi piensaran khaynata: “¿Imatataq ruwasaq kunanrí? ¿Maypitaq waqaychasaq kay cosechaykunatarí?
18 Aswanyá khaynata ruwasaq: Cosecha waqaychanay wasikunata pashkaruspayá, aswan más hatun wasikunata ruwasaq, chaypi cosechasqaykunata hinallataq llapallan kaqniykunatapas waqaychanaypaq.
19 Chayta ruwaspaymi noqaqa kikillayta nikusaq: ‘¡Kunanqa tukuy imaykunapas lliwmi hunt'a waqaychasqa kapuwan ashka wata durawananpaq! ¡Kunanqa samakuspayá mikhukusaq, tomakusaq, hinallataq fiestakunata ruwaspay kusikusaq ima!’ ” nispa.
20 Saynata chay qapaq runa piensashaqtinmi Diosqa niran: “¡Mana piensayniyoq roqro uma runa! Kunan tutan wañunki. Chayri, ¿pipaqtaq kanqa lliw hunt'a waqaychasqaykikunarí?” nispa.
21 Chay willakuyta willaruspanmi, Jesusqa chaypi kaq runakunata khaynata niran:
—Saynallataqmi kay pachapi qapaq runakunawanpas pasanqa. Paykunaqa kay pachallapin qapaq runakuna kanku. Ichaqa Diospa ñawpaqninpiqa, mana imayoq wakcha runakunan kanku, nispa.
Ama preocupakuspa kawsanamanta
(Mat 6.25-34)
22 Chaymantan Jesusqa discipulonkunata khaynata niran:
—Qankunaqa amayá preocupakuychishchu mikhunaykichismanta, nitaq p'achakunaykichismantapas.
23 Kay pachapi vidaykichisqa valen allin kaqkunata ruwanaykichispaqmi, manan mikhuchinallaykichispaqchu. Saynallataqmi cuerpoykichispas allin kaqkunata ruwanaykichispaq valen, manan sumaqta p'achachinallaykichispaqchu.
24 Qawariychis pichinkukunata. Paykunaqa manan tarpunkuchu nitaq cosechankuchu, nitaqmi cosecha waqaychananku wasinkupas kanchu. Aswanmi paykunamanqa Diospuni sapa p'unchaw mikhunankupaq qon. Chaymi niykichis, ¡qankunaqa pichinkukunamantapas aswan mastaraqmi Diospaqqa valenkichis!
25 ¿Qankuna creenkichishchu sapa p'unchaw aswan masta afanakuspaykichis, huk p'unchawtawan kawsanaykichispaq, otaq huk chikallantapas wiñaruyta?
26 Ichaqa manan qankunaqa ni chayllatapas ruwaytaqa atinkichishchu. Chayri ¿imanaqtintaq qankunari anchata afanakushankichis kay pachapi tukuy kaqkunamantarí?
27 Qawariychisyá campokunapi sumaqllaña wiñaq t'ikakunata. Chay t'ikakunaqa manan llank'ankuchu nitaqmi pushkankupashchu p'achakunankupaqqa. Ichaqa cheqaqtapunin niykichis, Israel nación llaqtapi ñawpaq kamachiq rey Salomonpas, ancha qapaq kashaspapas, manan ni huknin kaq t'ikakuna hinallapas p'achakuranchu.
28 Diosmi chay t'ikakunataqa sumaqta t'ikachispa chikan tiempollapaq wiñachin; ch'akiruqtintaqmi ninaman wikch'uyusqa. Chayri, ¿Diosqa manachu qankunata chay t'ikakunamantapas aswan mastaraq p'achachisunkichisman? ¡Ichaqa qankunamanqa Diosmi qosunkichis tukuy necesitasqaykichista, pisi iñiyniyoq runakuna!
29 Saynaqa, amayá afanakuychishchu nitaq preocupakuychispashchu, mikhunaykichismanta nitaq tomanaykichismantapas.
30 Kay pachapi mikhuymanta, tomaymanta hinallataq p'achakuymantaqa, Diospi mana creeq runakunallan mastaqa afanakunku. Ichaqa Dios Taytaykichisqa yachanmi imapas necesitasqaykichistaqa.
31 Chaymi niykichis, qankunaqa Diosta mashkaychis. Saynata ruwaspa kawsaqtiykichismi tukuy ima necesitasqaykichistapas Diosqa qosunkichis, nispa.
Hanaq pachapi qapaq kanamanta
(Mat 6.19-21)
32 Jesusqa nillarantaqmi kay willakuyta:
—¡Ama imatapas manchakuychishchu! ¡Qankunaqa khuyasqa ovejaykuna hinan kankichis! Dios Taytaykichisqa munanmi hanaq pacha glorianpi, paywan wiñaypaq kanaykichista.
33 Chayqa kay pachapi llapallan kaqniykichista vendespayá, wakcha runakunaman rakimuychis. Saynata ruwaspaqa, hanaq pachapin mana mawk'ayaq bolsonman hina tukuy kapuqniykichista hunt'ashankichis. Chaypiqa manan suwakunapas suwakunqachu, nitaqmi phuyu urupas mikhunqachu.
34 Yachaychisyá maypichus qapaq kayniykichis kashan, chayllapitaqmi sonqoykichispas kashan, nispa.
Jesucristota suyanamanta
35 Jesusqa nillarantaqmi:
—Llank'ana p'achaykichiswan p'achasqa hinallayá kaychis; mecheroykichispas ratachisqallayá kachun.
36 Imaynan huk patronta serviq runakunapas, rikch'aspalla suyanku casarakuy fiestamanta patronninku kutimuspa, punkuta tocamuqtin apurayllaman kichanankupaq, saynayá qankunapas listolla kaychis, noqa kutimunayta suyawaspaykichis.
37 Kusisqan kanqaku patronninpa kutimunanta rikch'ashaspalla suyaq runakunaqa. Chaymi cheqaqtapuni niykichis, rikch'ashaspalla suyaq runakunatan, patronninqa mesaman tiyaykachinqa. Hinaspan kikinpuni paykunaman mikhunata servinqa.
38 Chaymi niykichis, chawpi tutatapas otaq imay horastapas, patronnin hamuspa, serviqnin runakunata rikch'ashaspalla suyashaqta tarimunqa chayqa, chay serviqnin runakunaqa ancha kusisqan kanqaku.
39 Yachaychisyá kayta, sichus wasiyoq yachanman imay horastas suwa hamunanta chayqa, allintachá cuidanman, wasinman suwa ama haykumunanpaq.
40 Saynayá qankunapas listolla kaychis. Diosmanta Hamuq Runaqa kutiramusaqmi mana piensasqaykichis horasllapi, nispa.
Diosta mana kasukuq runakunamanta
(Mat 24.45-51)
41 Jesuspa yachachisqankunata uyarispanmi, Pedroqa tapuran khaynata:
—Señorlláy, kay willakusqaykiri, ¿noqallaykupaqchu icha llapallan runakunapaqwanchú? nispa.
42 Jesusñataqmi niran:
—¿Pitaq kasukuspa allinta ruwaq mayordomo runarí? Kasukuspa allinta ruwaq mayordomo runaqa, patronninpa kamachisqanta kasukuspa ruwaqmi. Chaymi payta patronninqa haciendanpi churan serviqkunata kamachinanpaq, hinallataq wasinpi kaq runakunamanpas horasllanpi mikhunata qonanpaq.
43 Ancha kusisqan chay mayordomo runaqa kanqa, patronnin hamuspa kamachisqanman hina ruwashaqta tarimuqtinqa.
44 Cheqaqtapunin niykichis, sayna kaqtinqa patronninmi chay kasukuq sirviententaqa tukuy kaqninkunata cuidananpaq churanqa.
45 Ichaqa sichus chay mayordomo runa, patronninpa kamachitamusqanta mana kasukuspa, sonqollanpi piensanman khaynata: “Patronniyqa manaraqmi hamunqachu”, nispa. Saynata piensaspan, kamachisqan runakunata qarita warmita maqanman, hinallataq tukuy munasqanta mikhuspa, mach'akunman chayqa,
46 patronninmi mana suyasqan p'unchawta, hinallataq mana piensasqan horasta, qonqayllamanta chayaramuspa, chay runataqa alli-allinta castigaspa, mana kasukuq runakunawan kushkata churanqa ñak'arinanpaq.
47 Chaymi niykichis, patronninpa kamachisqankunata chay mayordomo yachashaspa mana ruwanqachu chayqa, alli-allin castigasqa kanqa.
48 Ichaqa patronninpa kamachisqankunata mana yachashaspa, ima mana allintapas ruwaq mayordomoqa, pisillata castigasqan kanqa. Pipas Diosmanta ashkata chashkiqmi, Diosmanpas ashkamanta cuentata qonqa. Saynallataqmi pimanpas tukuy imata Dios confiaran chayqa, paymantapas Diosmi cuentata mañanqa aswan mastaraq, nispa.
Runakuna dividisqa kanankumanta
(Mat 10.34-36)
49 Jesusqa nillarantaqmi:
—Noqaqa ninata hinan kay pachaman hamuspay apamurani. Saynaqa maytan munayman chay nina ratashanantaña.
50 Aswanmi noqa primerta ñak'arisaq. Chaymi ancha llakikuywan chay p'unchaw chayamunanta suyashani.
51 ¿Qankunaqa creerankichishchu, noqa kay pachaman hamuspay hawkayayta apamunaypaq? ¡Manan! Aswanmi noqapi creesqaykichisrayku, noqapi mana creeqkuna qankunamanta rakikunqaku.
52 Chaymi niykichis, kunanmanta ñawpaqmanmi runakunaqa, noqapi creesqankurayku dividisqa kawsanqaku; huk wasipi pishqa tiyaqkunamantan kinsa ishkaypa contranpi kanqa; ishkayñataqmi kinsapa contranpi kanqa.
53 Papanmi wawanpa contranpi kanqa; wawanñataqmi papanpa contranpi kanqa. Mamitanmi ususinpa contranpi kanqa; ususinñataqmi mamitanpa contranpi kanqa. Saynallataqmi suegranpas qachunninpa contranpi kanqa; hinallataq qachunninpas suegranpa contranpi kanqa, nispa.
P'unchawkunata qawarispa yuyaymananamanta
(Mat 16.1-4; Mar 8.11-13)
54 Jesusqa chaypi kaq runakunata qawarispanmi nillarantaq:
—Qankunaqa intipa haykunan lawmanta phuyu lloqsimuqta rikuspaykichismi ninkichis: “Paramunqan”, nispa; hinaqtintaqmi paramun.
55 Uraymanta wichayman wayra-wayramuqtintaqmi ninkichis: “Ruphamunqan”, nispa; hinaqtintaqmi ruphamun.
56 Cheqaqtapunin niykichis, ¡qankunaqa ishkay uya runakunan kankichis! Cielotapas kay allpa pachatapas qawaspaykichismi, yachankichis p'unchawkuna allin kananta otaq mana allin kanantapas. Ichaqa noqapa ruwasqaykunata qawashaspaykichismi, mana ni imatapas entiendenkichishchu, nispa.
Quejawaqninchis runakunawan allinpanakuspa kawsanamanta
(Mat 5.25-26)
57 Jesusqa nillarantaqmi:
—Qankunaqa allin kaqtayá imatapas ruwaychis.
58 Quejakusuqniyki runawan juezman rispaykiqa, ñanllapiraqyá arreglaspa allinpaychis, saynapi juezman ama entregasunaykipaq. Sichus guardiaman juez entregarusunki chayqa, carcelmanmi apaspa churamusunki.
59 Chaymi cheqaqtapuni niyki, chaymantaqa manan lloqsimunkichu llapallan debesqaykita paganaykikama, nispa.