2
Lahenda ra hapu Amaꞌ Manetualain Dula-dale Malalao-malalafu Na
1-2 Naraa noo lahenda Yahudi ra faiꞌ malolen esa, fo ara feen nade ‘Fai Pentakosta’* basa lahenda fo mana-tuka Ramatuaꞌ Yesus ara rabubua nai uma esa. Keke neu boe ma, ara ramanene hooꞌ neme lalai mai, nonooꞌ leo ruli a. Hooꞌ ria bau na seliꞌ losaꞌ lahenda manai naa ra, ta bisa ramanene lahenda fekeꞌ ara hara nara sooꞌ. Boe ma, ara rita nonooꞌ ai pilaꞌ a, babati neuꞌ sira esa-esa lain. De basa sii hapu Amaꞌ Manetualain Dula-dale Malalao-malalafu Na. Basa boe ma, ara mulai radedea reniꞌ lahenda fekeꞌ ara dedea nara, tuka dedea fo Dula-daleꞌ a fee sii aa.
Faiꞌ naa, lahenda Yahudi dodouꞌ reme nusa rupa-rupaꞌ nai dae-inaꞌ ia, ara mai rabubua rai Yerusalem. Dale nara, rahiiꞌ tuka ra Amaꞌ Manetualain naan seli. Basa sii ramanene hooꞌ ria boe ma, ara mai rarurupu reuꞌ mamanaꞌ ria. Boe ma ara esa-esa ramanene reme Ramatuaꞌ Yesus lahenda nadedenu nara bafa nara, ara radedea reniꞌ sira dedea nara. Huu naa de, ara roi leleuꞌ laka nara. Basa sii roi rapopooꞌ bafa nara, boe ma ara rae, “Lahenda mana dedea ia ra, nana basa sii lahenda Galilea, hetu me? Tehuu ubeaꞌ taon de rina ita tamanene sira dedea pake ita esa-esaꞌ ko nusa na dedea na? Ita nana teme propensi Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia, 10 Frigia, Pamfilia, Mesir, reme Libia naneneaꞌ noo kota Kirene; ita ruma temeꞌ kota Roma; 11 ruma bali remeꞌ pulu Kreta, boe ma remeꞌ dae Arabia mai. Ita ruma lahenda Yahudi, boe ma ruma nana lahenda nusa fekeꞌ fo ara masoꞌ leo agama Yahudi. Tehuu ita basa-kata tamanene lahenda ia ra dedea pake ita esa-esaꞌ ko dedea na, laꞌe Amaꞌ Manetualain nonoi-tatao kabau-ina na fo Ana taon soo. We! Ita toi leleuꞌ laka ara!”
12 Basa sii roi rapopooꞌ bafa nara, ma ratatane aoꞌ rae, “Ubeaꞌ taon, de basa sii dadi leoꞌ naa? Sosoa na nae ubeaꞌ ria?”
13 Tehuu lahenda fekeꞌ ruma ramumulu sii rae, “We! Bosoꞌ tao daleꞌ neuꞌ asa, te ara mafuꞌ raan seli.”
Petrus dedea neuꞌ lahenda kadodouꞌ ara
14 Nai naa, Petrus noo Ramatuaꞌ Yesus lahenda nadedenu kasanahulu esa feke nara. Boe ma, Petrus foa leo mata neu, de ana dedea fee lahenda mana-tesa manai naa. Ana dedea nambera nae, “Ina-ama toranoo kara emin! Emi lahenda Yahudi, boe ma basa emi mana mai, fo leo nai kota Yerusalem ia! Pasaꞌ ridoo mara matalolole, fo mamanene au dedea kara, te ia nana dedea neulauꞌ fo au oi afada fee basa emi. 15 Bosoꞌ emi mae lahenda sira mafuꞌ, te lahenda bei ta rinu mafuꞌ balahaa anan ia fa, nante besaꞌ ko liꞌu sio! 16 Emi mamanene lahenda ia ra dedea reniꞌ emi esa-esaꞌ ko dedean. Matetu naa, na leo iaꞌ: Faiꞌ ria Amaꞌ Manetualain nafada memaꞌ soo, pake ria mana-dadean Yoel nae:
17 Amaꞌ Manetualain nafada nae, “Te neuꞌ ko fai na saka basan soo,
Au sakaꞌ fee emi Au Dula-dale Ka neuꞌ basa lahenda ara,
Emi ana touꞌ mara ma emi ana feto mara,
Au dei pake Au mana dedea Ka.
Emi ana muri-ana mara
ara rita hata fo riiꞌ Au nau atudu fee sii,
ma emi lasi mara boe,
ara hapu meis fo Au atudu fee sii.
18 Naraa noo fai babasan na,
Au fee Au Dula-dale Ka neuꞌ Au ana kara basa sii.
Au fee neu touꞌ ara ma ina ara boe,
Fo elaꞌ ara dedea hata fo Au afada sii soo.
19-21 Ela losa Ramatuaꞌ a Fai Na. Faiꞌ ria bei ta mai fa,
tehuu Au tao aꞌuluꞌ manadadi bebeuꞌ nai lalai,
Riiꞌ ledo a dadi maꞌiu,
bulaꞌ a pilas a sama leoꞌ daa.
Au boe oi tao hata bauinaꞌ nai dae-bafoꞌ,
Riiꞌ nonooꞌ leo daa, ai pilaꞌ noo ai masuꞌ a kaboboa leo lain neu.
Neuꞌ ko losa Ramatuaꞌ a fai bauinan ria, bea ria na naloo hule tutulu-fafaliꞌ neu Amaꞌ Manetualain,
na ria rina hapu sodaꞌ.”
Ria nana maꞌulu na Yoel nafada soo.
22 Na! Toranoo lahenda Israel ara emin! Pasaꞌ ridoo mara fo nenene Au oi dedea. Amaꞌ Manetualain tudu fee Yesus, lahenda Nasaret ria. Ita bubuluꞌ tae ria nana tebe, huu noo ita tita noo mataꞌ ara Amaꞌ Manetualain pake Yesus, fo tao mana dadi bebeuꞌ ma hata bauinaꞌ. Emi boe bubuluꞌ soo, huu noo Yesus ana tao mana dadi bebeuꞌ nai emi talada. 23 Tehuu, emi maꞌisan soo, meni enoꞌ meu kokoe lahenda tadaluꞌ ara, fo paku neuꞌ ai kakeꞌ a. Seko-nante, Amaꞌ Manetualain bubuluꞌ basa sira soo, nemeꞌ fai aꞌulu na mai, tebe-tebe naraa noo Amaꞌ Manetualain duduꞌa-aꞌafin. 24 Tebe emi tao leo naaꞌ losaꞌ Ana mate teteaꞌ. Tehuu Amaꞌ Manetualain ta nau fee Yesus leo naroo nai lahenda mana-mateꞌ ara mamana nara fa. Huu naa, de Manetualain poꞌi naan nemeꞌ mamates a mai ma **nafoa fali Ana.
25 Maꞌulu na Mane Daud a duiꞌ laꞌe Yesus ria nae leo iaꞌ:
‘Au bubuluꞌ Amaꞌ Manetualain noo au kose-kose.
Huu naa, de ta hapu hata esa fo natuda au boeꞌ,
te Amaꞌ Manetualain nahaniꞌ au boboa ka.
26 Huu naa, de au dale ka namahoꞌo,
boe ma au io-oa nade Na kose-kose,
ma au amahere neuꞌ Ana noo dale katema-tua.
27 Huu fo, Ana ta nataaꞌ au sumane ka leo naroo nai lahenda mana-mateꞌ ara mamana na.
Boe ma, Ana ta foa elaꞌ Ria Lahenda Dale Makamoi Na popora na naboo nai rate dae daleꞌ.
28 Amaꞌ Manetualain natudu fee au eno masoda tetea a.
Huu ria naa, de au dale ka namahoꞌo naan seli,
huu noo Amaꞌ Manetualain adaꞌ noo au.
Ria nana maꞌulu na Mane Daud duiꞌ basa soo.
29 Na! Toranoo kara emin! Besaꞌ e fee au lelaꞌ dei, fo au dedea tuka matetu na o emi, laꞌe ita Baꞌin Daud. Ana dedea nae leo naa, tehuu ana ta tudu neuꞌ ria ao-ina mesa na fa. Huu fo ana maten soo, de ratoin ma rate naa bei nai ita basa kata talada losaꞌ besaꞌ ia. 30 Mane Daud a nanadadi neuꞌ Amaꞌ Manetualain mana-dedean. Boe ma, ana bubuluꞌ Amaꞌ Manetualain helu neni sosooꞌ nae ria tititi-nonosin esa, homu pareta riiꞌ Lahenda fo Amaꞌ Manetualain tudu naan, neme fai a ulu na mai soo. 31 Tepoꞌ ria, Daud relu leo doo a nai mata ele. Ma nafada naꞌulu neu Lahenda fo Amaꞌ Manetualain tudu memaꞌ ana soo. Lahenda naa riiꞌ neuꞌ ko foa fali neme mamate na mai. Ana ta maten naroo fa, ma popora na ta naboo.
32 Lahenda fo Daud nafada a, nana rii Yesus. Amaꞌ Manetualain nafoa fali ana nemeꞌ mamates a mai. Boe ma, ami basa mitan noo mataꞌ. 33 Ma besaꞌ ia, Amaꞌ Manetualain soꞌu na Yesus natuuꞌ nai boboa ona Na, ma Ana homu pareta nai mamana mademan. Ma Papa Na fee ni Dula-dale Malalao-malalafu Na, tuka Ria hehelu Na neme maꞌulu na mai. Ana helu, noi fee ita Ria Dula-dale Malalao-malalafu Na. Huu ria na, de emi mamanene ma emi mitan besaꞌ ia, riiꞌ Amaꞌ Manetualain fee Dula-dale Malalao-malalafu Na. 34 Daud mesaꞌ ana ta ae leo nusa-tetuꞌ a neu, tehuu ana nafada nae,
‘Manetualain nafada neuꞌ au Ramatuaꞌ ka nae,
“Matuuꞌ muꞌ Au boboa ona Ka, nai mamana fo Au sadia memaꞌ soo,
35 losaꞌ Au tao a O musu mara doꞌo neuꞌ Ko.’ ”
36 Huu ria naa, basa lahenda Israel ara muste bubuluꞌ noo matetuꞌ mae Yesus fo rina emi paku mamaten nai ai kakeꞌ a, nana riiꞌ Amaꞌ Manetualain soꞌun soo dadi neu Lahenda fo Amaꞌ Manetualain heren, boe ma ana dadi neuꞌ ita Ramatua na!”
37 Ramanene ria boe ma, basa sii dale nara dadiꞌ mana-papauꞌ. Boe ma, ratane Petrus noo basa-basa lahenda nadedenu fekeꞌ ara rae, “Aꞌa kara emin é! De ami muste tao ubeaꞌ bali?”
38 Boe ma Petrus nataa nae, “Emi esa-esa muste foa elaꞌ basa sala-siko mara, fo fali leo Amaꞌ Manetualain meu. Emi muste hule fo sarani, dadi neu tanda esa nae Amaꞌ Manetualain ose heni emi sala-siko mara soo. Ma emi boe hapu Amaꞌ Manetualain Dula-dale Malalao-malalafu Na. 39 Huu noo Amaꞌ Manetualain helu memaꞌ soo, fee Dula-dale Malalao-malalafu Na neuꞌ basa lahenda bea fo dadi neuꞌ Ria lahendan, riiꞌ emi moo basa upu-ana mara ma lahenda fekeꞌ ara boe.”
40 Petrus bei dedeaꞌ loa naruu leo naaꞌ noo sii, ma nafada nae, “Besaꞌ ia nana, lahenda dodouꞌ laꞌo rasalaꞌ reme eno masoda teteaꞌ a mai. Emi muste matalolole fo bosoꞌ tuka lahenda tadaluꞌ ara eno na. Tehuu tuka Amaꞌ Manetualain eno roos na fo ela emi hapu masodaꞌ maroo moo Ni.”
41 Boe ma, lahenda dodouꞌ ara sipoꞌ Petrus dedea na, de ara tuka Yesus Eno Masoda Na. De ara huꞌe fo sarani sii. Faiꞌ ria nana, lahenda rifun telu masoꞌ rabua roo Yesus lahenda nara. 42 Ara rahiiꞌ rabubua roo lahenda fekeꞌ mana-tuka Yesus. Ma sira esa malole roo esa. Tuka-tuka faiꞌ, ara makate ramanene nanoriꞌ neme Ramatuaꞌ Yesus lahenda nadedenu nara, boe ma ara rahiiꞌ hule-haradoi belaꞌ a, ma raa-rinu reuꞌ esa.
Lahenda kamahere ara leleo-lalaꞌo nara
43 Faiꞌ ria nana, Ramatuaꞌ a lahenda nadedenu nara, tao mana dadi bebeuꞌ dodouꞌ losaꞌ lahenda ra roi rapopooꞌ bafa nara ma ara bii. 44 Lahenda fo tuka Ramatuaꞌ Yesus Eno Masoda Na nana rabubua ma rasoda noo daleꞌ esa, losaꞌ sira hata nara basa sii pake belaꞌ asa. 45 Boe ma, ruma raseꞌo sira bua-loa nara roo basa hata pusaka nara, fo ara babati doiꞌ sira, reu lahenda kamahereꞌ ara tuka sira esa-esaꞌ ko parluu na. 46 Tuka-tuka faiꞌ nana, ara rahiiꞌ rabubua nai Amaꞌ Manetualain Uma Mamaso Bau-ina na. Ara raa-rinu reme uma esa leo uma esa reu, noo dale namahoꞌoꞌ. Boe ma ara rasoda, rahii esa tulu-fali esa ma, ara ta ramanitu-ina fa. 47 Tuka-tuka faiꞌ, ara rahiiꞌ io-oa Manetualain, ta namaꞌetun fa. Basa lahenda dea rahiiꞌ asa. Tuka-tuka faiꞌ Manetualain fee sii soda-moleꞌ, basa nana, ara masoꞌ rabua roo Ramatuaꞌ Yesus lahenda nara, de ara tamba raroo.
* 2:1-2 Lahenda Yahudi ra reke fai malole Pentakosta mulai nemeꞌ fai Paska, tamba noo mamasoꞌ hitu. Leo naa de ita talelaꞌ tae Ramatuaꞌ Yesus mamate Na losa faiꞌ lima hulu soo. 2:1-2 Malaka Agama ra Atoran 23:15-21; Tui Seluꞌ Laꞌe Neuꞌ Eno Sodaꞌ a 16:9-11 2:19-21 Yoel 2:28-32 2:23 Mateos 27:35; Markus 15:24; Lukas 23:33; Yohanis 19:18 2:24 Mateos 28:5-6; Markus 16:6; Lukas 24:5 2:28 Sosoda Iꞌio-oꞌoaꞌ ara 16:8-11 2:30 Sosoda Iꞌio-oꞌoaꞌ ara 132:11; 2 Samuel 7:12-13 2:35 Sosoda Iꞌio-oꞌoaꞌ ara 110:1 2:44 Lahenda Nadedenuꞌ ara Tutuin 4:32-35